Chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân tại các quốc gia ASEAN và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

• Tác giả: Phạm Thị Mai Ngọc
• Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Thị Hồng Nhung
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Kinh tế Quốc tế
• Đề tài: Chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân của một số quốc gia thành viên ASEAN trong tiến trình hội nhập và bài học cho Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ CHÍNH SÁCH ĐẢM BẢO LỢI ÍCH KINH TẾ CHO NÔNG DÂN
• 1.1. Tổng quan các nghiên cứu liên quan đến đề tài
• 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài
• 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước
• 1.2. Nhận xét các nghiên cứu đã thực hiện
• 1.3. Nghiên cứu về chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế nông dân
• 1.4. Nghiên cứu về các chính sách đất đai, nguồn nhân lực, vốn hạ tầng nông nghiệp và tín dụng nông thôn, khoa học công nghệ và quản lý thị trường nông sản trong tiến trình hội nhập tại các nền kinh tế Indonexia, Thái Lan và Việt Nam
• 1.5. Nhận xét chung và khoảng trống nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH ĐẢM BẢO LỢI ÍCH KINH TẾ CHO NÔNG DÂN TRONG TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ
• 2.1. Khái niệm, vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng và tiêu chí đánh giá chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế nông dân
• 2.2. Cơ sở hình thành chính sách. Vai trò của chính sách
• 2.3. Đặc điểm của chính sách
• 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng
• 2.5. Đánh giá chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế nông dân trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế
• 2.6. Nội dung chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế nông dân trong bối cảnh hội nhập
• 2.6.1. Chính sách đất đai
• 2.6.2. Chính sách nguồn nhân lực nông nghiệp
• 2.6.3. Chính sách vốn đầu tư và tín dụng
• 2.6.4. Chính sách phát triển khoa học công nghệ cho phát triển nông nghiệp và phục vụ cho nông dân
• 2.6.5. Chính sách tổ chức và quản lý thị trường nông sản
• 2.7. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH ĐẢM BẢO LỢI ÍCH KINH TẾ NÔNG DÂN TRONG HỘI NHẬP KINH TẾ CỦA INDONEXIA VÀ THÁI LAN
• 3.1. Bức tranh chung về ngành nông nghiệp của các nước ASEAN và quá trình hội nhập của nó
• 3.2. Tổng quan về ngành nông nghiệp của các nước ASEAN
• 3.3. Quá trình hội nhập khu vực và quốc tế của ngành nông nghiệp các nước ASEAN
• 3.4. Thực trạng hệ thống chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân Indonexia trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế
• 3.5. Những thay đổi trong định hướng chiến lược nông nghiệp của Indonexia
• 3.6. Một số chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân ở Indonexia
• 3.7. Thực trạng chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân trong hội nhập kinh tế của Thái Lan
• 3.8. Những thay đổi trong định hướng chiến lược và chính sách nông nghiệp của Thái Lan
• 3.9. Một số chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân Thái Lan
• 3.10. Đánh giá tác động của chính sách nhà nước đến đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân Indonexia và Thái Lan trong tiến trình hội nhập
• 3.11. Đánh giá chung
• 3.12. Đánh giá các chính sách cụ thể
• 3.13. Bài học của Indonexia, Thái Lan về thực hiện chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế nông dân trong hội nhập
• 3.13.1. Bài học về qui hoạch, quản lý và sử dụng đất nông nghiệp hiệu quả để bảo vệ nông dân
• 3.13.2. Bài học về nâng cao trình độ, kỹ năng lao động của nông dân đáp ứng yêu cầu của sản xuất nông nghiệp hiện đại, gắn kết họ bằng lợi ích trong các tổ chức nông nghiệp nông thôn
• 3.13.3. Bài học về hỗ trợ vốn có trọng điểm cho hạ tầng nông nghiệp, nông thôn và tín dụng cho nông dân để phát triển sản xuất, nâng cao mức sống của lao động nông nghiệp
• 3.13.4. Bài học về ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp từ khâu sản xuất đến tiêu thụ mang lại giá trị gia tăng cao
• 3.13.5. Bài học về chính sách mở cửa thị trường phát triển nông sản xuất khẩu để nông dân giàu có
• 4. CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG, TRIỂN VỌNG CHÍNH SÁCH ĐẢM BẢO LỢI ÍCH KINH TẾ CHO NÔNG DÂN Ở VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ ĐỀ XUẤT TỪ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA INDONEXIA VÀ THÁI LAN
• 4.1. Thực trạng chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân ở Việt Nam
• 4.2. Thực trạng chính sách
• 4.3. Đánh giá tác động của chính sách nông nghiệp đến đảm bảo lợi ích kinh tế nông dân Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc tế
• 4.4. Triển vọng phát triển của nông nghiệp Việt Nam – Cơ hội và thách thức nhìn dưới góc độ đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế
• 4.4.1. Bối cảnh mới trong nước và quốc tế
• 4.4.2. Cơ hội và thách thức do bối cảnh mang lại
• 4.5. Một số giải pháp cải thiện chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân ở Việt Nam trên cơ sở vận dụng bài học kinh nghiệm từ Indonexia và Thái Lan
• 4.5.1. Khả năng vận dụng các bài học kinh nghiệm từ Indonexia và Thái Lan
• 4.5.2. Một số đề xuất hướng tới hoàn thiện chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân của Việt Nam
• 4.6. Tiểu kết chương 4
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Chính sách nông nghiệp ASEAN và lợi ích kinh tế cho nông dân

Chính sách nông nghiệp ASEAN đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân. Các quốc gia thành viên ASEAN đã triển khai nhiều chính sách nhằm hỗ trợ nông dân, từ việc cải thiện năng suất đến mở rộng thị trường xuất khẩu. Hỗ trợ nông dân ASEAN thông qua các chương trình tín dụng, đào tạo kỹ năng, và ứng dụng công nghệ hiện đại đã giúp nâng cao thu nhập và ổn định đời sống của người nông dân. Tuy nhiên, sự khác biệt về điều kiện tự nhiên và trình độ phát triển giữa các nước ASEAN cũng tạo ra những thách thức trong việc thực hiện các chính sách này.

1.1. Chính sách phát triển nông nghiệp

Chính sách phát triển nông nghiệp tại các nước ASEAN tập trung vào việc cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, và ứng dụng khoa học công nghệ. Ví dụ, Thái Lan đã triển khai các chương trình hỗ trợ vốn và đào tạo kỹ năng cho nông dân, giúp họ tiếp cận với thị trường quốc tế. Hợp tác nông nghiệp ASEAN cũng được đẩy mạnh thông qua các hiệp định thương mại, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu nông sản.

1.2. Đảm bảo lợi ích kinh tế

Việc đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân là mục tiêu chính của các chính sách nông nghiệp ASEAN. Các chính sách này không chỉ tập trung vào việc tăng thu nhập mà còn đảm bảo sự ổn định lâu dài. Ví dụ, Indonesia đã thực hiện các chính sách bảo hiểm nông nghiệp và hỗ trợ giá cả để giảm thiểu rủi ro cho nông dân. Nông dân và chính sách tại ASEAN đã có sự gắn kết chặt chẽ, tạo nên một hệ thống hỗ trợ toàn diện.

II. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Từ những thành công và thách thức trong chính sách nông nghiệp ASEAN, Việt Nam có thể rút ra nhiều bài học quý giá. Bài học cho Việt Nam bao gồm việc cải thiện chính sách đất đai, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, và tăng cường ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp. Chính sách nông nghiệp Việt Nam cần được điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh hội nhập quốc tế, đảm bảo lợi ích kinh tế nông dân Việt Nam một cách bền vững.

2.1. Cải thiện chính sách đất đai

Việc cải thiện chính sách đất đai là yếu tố then chốt để đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân. Việt Nam cần học hỏi từ Indonesia và Thái Lan trong việc quản lý và sử dụng đất nông nghiệp hiệu quả. Các chính sách như quy hoạch đất đai, bảo vệ quyền sử dụng đất của nông dân cần được thực hiện một cách minh bạch và công bằng.

2.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là một trong những bài học quan trọng từ ASEAN. Việt Nam cần đầu tư vào đào tạo kỹ năng và kiến thức cho nông dân, giúp họ thích ứng với yêu cầu của nền nông nghiệp hiện đại. Các chương trình đào tạo cần được thiết kế phù hợp với nhu cầu thực tế của người nông dân.

III. Triển vọng và thách thức

Triển vọng của việc áp dụng các chính sách nông nghiệp từ ASEAN vào Việt Nam là rất lớn, nhưng cũng đi kèm với nhiều thách thức. Việt Nam cần cân nhắc các yếu tố như biến đổi khí hậu, cạnh tranh quốc tế, và sự thay đổi của thị trường nông sản. Chính sách đảm bảo lợi ích kinh tế cần được điều chỉnh linh hoạt để đáp ứng với những thay đổi này.

3.1. Biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu là một trong những thách thức lớn nhất đối với nông nghiệp Việt Nam. Các chính sách cần tập trung vào việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, như phát triển các giống cây trồng chịu hạn và ứng dụng công nghệ tưới tiêu tiên tiến.

3.2. Cạnh tranh quốc tế

Cạnh tranh quốc tế trong lĩnh vực nông nghiệp ngày càng gay gắt. Việt Nam cần nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng của nông sản để có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Các chính sách hỗ trợ xuất khẩu và xây dựng thương hiệu nông sản cần được đẩy mạnh.