Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu bất ổn tài chính và ảnh hưởng đến khu vực kinh tế thực tại các nước ASEAN đang phát triển

• Tác giả: Trần Thị Vân Trà
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Trần Phúc
• Trường học: Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
• Đề tài: Bất ổn tài chính và tác động đến khu vực kinh tế thực tại các nước ASEAN đang phát triển
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN
• 1.1. Lý do nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu nghiên cứu
• 1.6. Đóng góp của nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TÁC ĐỘNG GIỮA BẤT ỔN TÀI CHÍNH VÀ KHU VỰC KINH TẾ THỰC
• 2.1. Cơ sở lý thuyết về bất ổn tài chính
• 2.1.1. Các khái niệm về bất ổn tài chính
• 2.1.2. Các đặc điểm của bất ổn tài chính
• 2.1.3. Các lý thuyết về bất ổn tài chính
• 2.1.4. Tổng quan nghiên cứu về bất ổn tài chính
• 2.1.5. Các nghiên cứu về đo lường bất ổn tài chính
• 2.1.5.1. Các nghiên cứu đo lường bất ổn tài chính bằng chỉ số căng thẳng tài chính
• 2.1.6. Các nghiên cứu về xác định giai đoạn bất ổn tài chính
• 2.1.7. Thảo luận các khoảng trống nghiên cứu
• 2.2. Cơ sở lý thuyết về khu vực kinh tế thực
• 2.2.1. Các khái niệm về khu vực kinh tế thực
• 2.2.2. Các phương pháp đo lường khu vực kinh tế thực
• 2.3. Cơ sở lý thuyết về tác động giữa bất ổn tài chính và khu vực kinh tế thực
• 2.3.1. Lý thuyết quyền chọn thực
• 2.3.2. Lý thuyết chu kỳ tín dụng
• 2.3.3. Lý thuyết cơ chế gia tốc tài chính
• 2.3.4. Tổng quan nghiên cứu về tác động giữa bất ổn tài chính và khu vực kinh tế thực
• 2.3.4.1. Các nghiên cứu về tác động tuyến tính
• 2.3.4.2. Các nghiên cứu về tác động phi tuyến
• 2.3.5. Thảo luận các khoảng trống nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp xây dựng chỉ số căng thẳng tài chính đối với nước đang phát triển khu vực ASEAN
• 3.1.1. Đo lường các chỉ số tài chính đơn lẻ
• 3.1.2. Tổng hợp các chỉ số tài chính đơn lẻ
• 3.1.3. Phương pháp đánh giá hiệu quả của chỉ số căng thẳng tài chính
• 3.2. Phương pháp đo lường giai đoạn bất ổn tại các nước đang phát triển khu vực ASEAN
• 3.2.1. Mô hình nghiên cứu
• 3.2.2. Trình tự thực hiện mô hình hồi qui Markov-switching
• 3.3. Phương pháp đánh giá tác động bất ổn tài chính và khu vực kinh tế thực đối với các nước đang phát triển khu vực ASEAN
• 3.3.1. Mô hình nghiên cứu
• 3.3.2. Các giả thuyết nghiên cứu trong mô hình
• 3.3.3. Trình tự thực hiện hồi qui mô hình TVAR
• 3.4. Dữ liệu nghiên cứu
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Xây dựng chỉ số căng thẳng tài chính
• 4.1.1. Thống kê mô tả
• 4.1.2. Kết quả đánh giá hiệu quả chỉ số căng thẳng tài chính
• 4.1.3. Các sự kiện căng thẳng tài chính trong giai đoạn 2005-2020
• 4.1.4. Kết quả đánh giá hiệu quả chỉ số căng thẳng tài chính của Indonesia
• 4.1.5. Kết quả đánh giá hiệu quả chỉ số căng thẳng tài chính của Malaysia
• 4.1.6. Kết quả đánh giá hiệu quả chỉ số căng thẳng tài chính Philippines
• 4.1.7. Kết quả đánh giá hiệu quả chỉ số căng thẳng tài chính Thái Lan
• 4.1.8. Kết quả đánh giá hiệu quả chỉ số căng thẳng tài chính của Việt Nam
• 4.2. Kết quả đo lường giai đoạn bất ổn tài chính
• 4.2.1. Các kiểm định trước hồi qui mô hình
• 4.2.2. Kết quả hồi qui mô hình Markov-switching
• 4.2.3. Thảo luận kết quả
• 4.3. Quan hệ tác động giữa bất ổn tài chính và khu vực kinh tế thực
• 4.3.1. Mô tả đặc điểm dữ liệu nghiên cứu
• 4.3.2. Các kiểm định trước hồi qui
• 4.3.3. Kết quả hồi qui mô hình
• 4.3.4. Kết quả phân tích hàm phản ứng đẩy
• 4.3.5. Tác động của cú sốc tài chính
• 4.3.6. Tác động của các loại cú sốc tài chính
• 4.3.7. Thảo luận kết quả
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. Các kết luận chính của nghiên cứu
• 5.1.1. Đo lường bất ổn tài chính bằng chỉ số căng thẳng tài chính
• 5.1.2. Xác định giai đoạn bất ổn tài chính
• 5.1.3. Mối quan hệ tác động giữa bất ổn tài chính đối và khu vực kinh tế thực
• 5.2. Hàm ý chính sách
• 5.2.1. Bối cảnh hội nhập tài chính của các nước trong khu vực kinh tế ASEAN
• 5.2.2. Các hàm ý chính sách đối với nước trong khu vực ASEAN
• 5.2.3. Các chính sách nhằm duy trì ổn định tài chính
• 5.2.4. Hàm ý chính sách trong giai đoạn bất ổn tài chính cao
• 5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.3.1. Hạn chế của luận án
• 5.3.2. Hướng nghiên cứu mở rộng
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu tổng quan

Luận án tiến sĩ 'Bất ổn tài chính và tác động đến khu vực kinh tế thực tại các nước ASEAN đang phát triển' tập trung vào việc phân tích mối quan hệ giữa bất ổn tài chính và khu vực kinh tế thực tại các quốc gia ASEAN. Nghiên cứu này xuất phát từ bối cảnh thực tiễn, nơi các cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế thực, đặc biệt là tại các nước đang phát triển. Mục tiêu chính của luận án là đo lường bất ổn tài chính bằng chỉ số căng thẳng tài chính (FSI), xác định các giai đoạn bất ổn, và đánh giá tác động của chúng đến khu vực kinh tế thực.

1.1. Bối cảnh thực tiễn

Các cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, từ khủng hoảng tài chính Châu Á 1997-1998 đến khủng hoảng nợ dưới chuẩn 2008, đã để lại những hậu quả nặng nề cho nền kinh tế thực. Đặc biệt, các nước ASEAN đang phát triển chịu ảnh hưởng lớn do sự phụ thuộc vào dòng vốn quốc tế và hệ thống tài chính chưa ổn định. Nghiên cứu này nhấn mạnh sự cần thiết của việc giám sát bất ổn tài chính để giảm thiểu tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Luận án đặt ra ba mục tiêu chính: (1) Đo lường bất ổn tài chính bằng chỉ số căng thẳng tài chính (FSI); (2) Xác định các giai đoạn bất ổn tài chính tại các nước ASEAN; (3) Phân tích tác động của bất ổn tài chính đến khu vực kinh tế thực. Các mục tiêu này nhằm cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn cho việc hoạch định chính sách tài chính tại khu vực ASEAN.

II. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Luận án dựa trên các lý thuyết về bất ổn tài chính và khu vực kinh tế thực, bao gồm lý thuyết chu kỳ tín dụng và lý thuyết cơ chế gia tốc tài chính. Phương pháp nghiên cứu chính bao gồm việc xây dựng chỉ số căng thẳng tài chính (FSI) và sử dụng mô hình Markov-switching để xác định các giai đoạn bất ổn. Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ năm 2005 đến 2020 tại các nước ASEAN đang phát triển.

2.1. Cơ sở lý thuyết

Luận án phân tích các lý thuyết về bất ổn tài chính, bao gồm các khái niệm, đặc điểm, và nguyên nhân gây ra bất ổn. Đồng thời, nghiên cứu cũng đề cập đến các lý thuyết về khu vực kinh tế thực, như lý thuyết quyền chọn thực và lý thuyết chu kỳ tín dụng, để làm rõ mối quan hệ giữa hai yếu tố này.

2.2. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp chính được sử dụng là xây dựng chỉ số căng thẳng tài chính (FSI) dựa trên các chỉ số tài chính đơn lẻ. Mô hình Markov-switching được áp dụng để xác định các giai đoạn bất ổn tài chính. Ngoài ra, mô hình TVAR (Threshold Vector Autoregression) được sử dụng để phân tích tác động của bất ổn tài chính đến khu vực kinh tế thực.

III. Kết quả nghiên cứu và đánh giá

Kết quả nghiên cứu cho thấy chỉ số căng thẳng tài chính (FSI) phản ánh hiệu quả tình trạng bất ổn tại các nước ASEAN. Các giai đoạn bất ổn được xác định rõ ràng, với sự khác biệt giữa các quốc gia. Tác động của bất ổn tài chính đến khu vực kinh tế thực được chứng minh là có tính phụ thuộc trạng thái, với mức tác động mạnh hơn trong giai đoạn bất ổn cao.

3.1. Đo lường bất ổn tài chính

Kết quả xây dựng chỉ số căng thẳng tài chính (FSI) cho thấy sự biến động mạnh của khu vực tài chính tại các nước ASEAN. Các sự kiện căng thẳng tài chính như khủng hoảng 2008 được phản ánh rõ ràng qua chỉ số này.

3.2. Tác động đến khu vực kinh tế thực

Phân tích bằng mô hình TVAR cho thấy bất ổn tài chính có tác động tiêu cực đến khu vực kinh tế thực, đặc biệt trong giai đoạn bất ổn cao. Các cú sốc tài chính gây ra sự suy giảm kinh tế, nhưng khu vực kinh tế thực có khả năng phục hồi nhanh hơn trong giai đoạn bất ổn cao so với giai đoạn bất ổn thấp.

IV. Kết luận và hàm ý chính sách

Luận án kết luận rằng việc giám sát bất ổn tài chính là cần thiết để duy trì ổn định kinh tế tại các nước ASEAN. Các hàm ý chính sách được đề xuất bao gồm việc tăng cường giám sát hệ thống tài chính, xây dựng các công cụ cảnh báo sớm, và thực thi các chính sách tài chính linh hoạt trong giai đoạn bất ổn cao.

4.1. Hàm ý chính sách

Các chính sách được đề xuất bao gồm việc tăng cường giám sát hệ thống tài chính, xây dựng các công cụ cảnh báo sớm, và thực thi các chính sách tài chính linh hoạt trong giai đoạn bất ổn cao. Điều này giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của bất ổn tài chính đến khu vực kinh tế thực.

4.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo

Luận án cũng chỉ ra một số hạn chế, như việc sử dụng dữ liệu giới hạn và phạm vi nghiên cứu chỉ tập trung vào các nước ASEAN. Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng sang các khu vực khác hoặc sử dụng các phương pháp đo lường bất ổn tài chính tiên tiến hơn.