Chuyên đề thực tập: Khám phá làn sóng cà phê thứ ba và lợi thế cạnh tranh của cà phê Việt Nam

• Tác giả: Lê Trung Kiên
• Người hướng dẫn: ThS. Võ Thị Hòa Loan
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế Nông Nghiệp
• Đề tài: Làn Sóng Cà Phê Thứ Ba Và Lợi Thế Cạnh Tranh Của Cà Phê Việt Nam
• Loại tài liệu: Chuyên Đề Tốt Nghiệp
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ LỢI THẾ CẠNH TRANH
• 1.1. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA VIỆC PHÂN TÍCH LỢI THẾ CẠNH TRANH
• 1.1.1. Khái niệm về lợi thế cạnh tranh
• 1.1.2. Vai trò của phân tích lợi thế cạnh tranh
• 1.2. LÝ THUYẾT “MÔ HÌNH KIM CƯƠNG” VỀ LỢI THẾ CẠNH TRANH GIỮA CÁC QUỐC GIA CỦA MICHAEL PORTER
• 1.2.1. Điều kiện các yếu tố đầu vào sản xuất
• 1.2.2. Điều kiện nhu cầu
• 1.2.3. Các ngành công nghiệp hỗ trợ và liên quan
• 1.2.4. Chiến lược, cơ cấu và các yếu tố cạnh tranh trong ngành
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ ĐÁNH GIÁ VỀ LỢI THẾ CẠNH TRANH CỦA CÀ PHÊ VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH LÀN SÓNG CÀ PHÊ THỨ BA
• 2.1. THỰC TRẠNG LỢI THẾ CẠNH TRANH CỦA CÀ PHÊ VIỆT NAM
• 2.1.1. Điều kiện các yếu tố đầu vào
• 2.1.2. Nguồn nhân lực
• 2.1.3. Cơ sở hạ tầng và nguồn lực tri thức
• 2.1.4. Điều kiện nhu cầu
• 2.1.5. Các ngành công nghiệp hỗ trợ và liên quan
• 2.1.6. Chiến lược, cơ cấu doanh nghiệp và mức độ cạnh tranh ngành
• 2.2. ĐÁNH GIÁ VỀ LỢI THẾ CẠNH TRANH CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH LÀN SÓNG CÀ PHÊ THỨ BA
• 3. CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÀ PHÊ VIỆT NAM
• 3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CHUNG CHO NGÀNH CÀ PHÊ VIỆT NAM
• 3.1.1. Tái cơ cấu cây trồng
• 3.1.2. Hạ thấp chi phí sản xuất
• 3.1.3. Đổi mới dây chuyền, công nghệ chế biến, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng
• 3.1.4. Đa dạng hóa sản phẩm
• 3.1.5. Xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu
• 3.1.6. Phát triển cà phê bền vững
• 3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO LỢI THẾ CẠNH TRANH CỦA CÀ PHÊ VIỆT NAM
• 3.2.1. Nhóm giải pháp phát triển các yếu tố đầu vào
• 3.2.2. Nhóm giải pháp phát triển nhu cầu thị trường
• 3.2.3. Nhóm giải pháp phát triển các ngành liên quan và hỗ trợ
• 3.2.4. Nhóm giải pháp phát triển chiến lược, cơ cấu và các yếu tố cạnh tranh trong ngành
• 3.2.5. Thực hiện giám sát, kiểm soát tiêu chuẩn chất lượng
• 3.2.6. Nghiên cứu, phát triển các sản phẩm từ cà phê
• 3.2.7. Đẩy mạnh liên kết ngành và củng cố vai trò của hiệp hội
• 3.2.8. Các giải pháp chính sách
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

I. Cà phê Việt Nam và làn sóng cà phê thứ ba

Cà phê Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn trong bối cảnh làn sóng cà phê thứ ba lan rộng toàn cầu. Làn sóng này không chỉ nâng tầm giá trị của hạt cà phê mà còn đặt chất lượng lên hàng đầu. Việt Nam, với lợi thế về khí hậu và đặc điểm sinh thái, có tiềm năng lớn để tham gia vào thị trường cà phê khó tính này. Tuy nhiên, phần lớn cà phê xuất khẩu của Việt Nam là loại robusta chất lượng thấp, chủ yếu dùng làm nguyên liệu cho cà phê hòa tan. Điều này khiến thương hiệu cà phê Việt Nam chưa có chỗ đứng vững chắc trên thị trường quốc tế.

1.1. Xu hướng tiêu dùng và cà phê specialty

Xu hướng tiêu dùng cà phê đang thay đổi mạnh mẽ, đặc biệt là sự gia tăng nhu cầu đối với cà phê specialty. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chất lượng, nguồn gốc và quy trình sản xuất cà phê. Việt Nam đã bắt đầu tham gia vào thị trường này với các nông trại cà phê đặc sản tại các vùng như Lâm Đồng, Tây Nguyên. Tuy nhiên, để cạnh tranh với các thương hiệu quốc tế, Việt Nam cần nâng cao chất lượng và xây dựng thương hiệu mạnh hơn.

II. Lợi thế cạnh tranh của cà phê Việt Nam

Lợi thế cạnh tranh của cà phê Việt Nam được thể hiện qua nhiều yếu tố, từ điều kiện tự nhiên đến nguồn nhân lực. Việt Nam có diện tích trồng cà phê lớn, đứng thứ hai thế giới về sản lượng xuất khẩu. Tuy nhiên, lợi thế này chưa được khai thác hiệu quả do chất lượng cà phê còn thấp và thiếu sự đầu tư vào công nghệ chế biến. Để nâng cao lợi thế cạnh tranh, Việt Nam cần tập trung vào việc cải thiện chất lượng sản phẩm và phát triển các sản phẩm giá trị cao như cà phê rang xay và cà phê hữu cơ.

2.1. Chiến lược marketing và phát triển thương hiệu

Chiến lược marketing đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao lợi thế cạnh tranh của cà phê Việt Nam. Việc xây dựng và quảng bá thương hiệu cà phê Việt Nam trên thị trường quốc tế là cần thiết. Các chiến dịch quảng cáo cần tập trung vào việc giới thiệu chất lượng và nguồn gốc đặc biệt của cà phê Việt Nam. Đồng thời, việc tham gia các hội chợ quốc tế và hợp tác với các thương hiệu nổi tiếng cũng là cách hiệu quả để nâng cao vị thế của cà phê Việt Nam.

III. Phát triển bền vững và cà phê hữu cơ

Phát triển bền vững là xu hướng tất yếu trong ngành cà phê toàn cầu. Việt Nam cần chú trọng vào việc phát triển cà phê hữu cơ và cà phê bền vững để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Việc áp dụng các tiêu chuẩn sản xuất bền vững như Rainforest Alliance hay UTZ sẽ giúp cà phê Việt Nam tiếp cận được các thị trường khó tính như châu Âu và Bắc Mỹ. Đồng thời, việc đầu tư vào công nghệ chế biến và nâng cao chất lượng sản phẩm cũng là yếu tố quan trọng để duy trì lợi thế cạnh tranh.

3.1. Cà phê và văn hóa

Cà phê không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp mà còn là một phần của văn hóa Việt Nam. Việc kết hợp giữa cà phê và văn hóa sẽ tạo nên sự khác biệt và thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng quốc tế. Các sản phẩm cà phê mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam, như cà phê phin truyền thống, có thể trở thành điểm nhấn trong chiến lược quảng bá thương hiệu. Điều này không chỉ giúp nâng cao giá trị của cà phê Việt Nam mà còn góp phần quảng bá hình ảnh đất nước ra thế giới.