Rèn Luyện Kỹ Năng Thiết Kế Bài Học Theo Tiếp Cận Năng Lực Cho Sinh Viên Trường CĐSP Hòa Bình

Phần này tập trung vào tổng quan các nghiên cứu về thiết kế bài học. Thiết kế bài học truyền thống, dựa trên lý thuyết tâm lý học hành vi, thường tạo ra sản phẩm đồng loạt nhưng hạn chế về sự trải nghiệm của học sinh. Tiếp cận hợp tác và kiến tạo khắc phục nhược điểm này bằng cách nhấn mạnh tính toàn diện, sự phụ thuộc lẫn nhau trong học tập, và sự chủ động của người học. Tri thức được xem là quá trình kiến tạo cá nhân thông qua tương tác. Nội dung bài học cần định hướng theo vấn đề thực tiễn, khơi gợi hứng thú người học. Học tập nhóm được khuyến khích để phát triển cả lý trí và tình cảm, thái độ, kỹ năng giao tiếp. Đánh giá kết quả học tập cần xem xét cả quá trình và các tình huống phức tạp. Công trình của Đặng Thành Hưng nhấn mạnh vào hoạt động của người học và cấu trúc hoạt động bao gồm tìm tòi, xử lý thông tin, ứng dụng, đánh giá và điều chỉnh. Phạm Quang Tiến so sánh dạy học truyền thống và dạy học công nghệ, nhấn mạnh vai trò của tự học và phát triển nội tại của người học. Các nghiên cứu hiện nay tập trung vào cơ sở lý luận thiết kế bài học, ứng dụng công nghệ thông tin, và quy trình rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học.

Phần này trình bày về thiết kế bài học theo tiếp cận năng lực. Tiếp cận năng lực là xu hướng phổ biến trong giáo dục hiện đại, nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn của xã hội. Đào tạo truyền thống không đáp ứng được nhu cầu này. Tiếp cận năng lực tập trung vào kết quả đầu ra, hình thành kỹ năng, kiến thức, và thái độ cần thiết cho người học. Nội dung bài học tích hợp lý thuyết và thực hành. Nguyễn Đức Trí và Nguyễn Quang Việt là những tác giả có nghiên cứu về tiếp cận năng lực trong đào tạo nghề. Tuy nhiên, nghiên cứu về tiếp cận năng lực trong giáo dục sư phạm còn hạn chế. Tiếp cận năng lực đòi hỏi sự đổi mới trong thiết kế bài học, phù hợp với xu hướng chương trình dạy học mở. Giáo viên cần thiết kế nội dung bài học, tình huống dạy học phù hợp, và phát triển nội dung chương trình. Năng lực thiết kế bài học là một phần quan trọng trong năng lực tổng thể của giáo viên. Các thuật ngữ như thiết kế bài dạy, thiết kế dạy học, thiết kế bài giảng được phân biệt về phạm vi và mức độ. Chất lượng giáo viên được đánh giá dựa trên năng lực hoạt động thực tiễn, bao gồm năng lực thiết kế bài học. Việc xây dựng quy trình rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học chi tiết và có hệ thống là rất quan trọng. Việc kiểm tra, đánh giá xuyên suốt quy trình cũng cần thiết để điều chỉnh kịp thời.

Phần này trình bày kết quả khảo sát thực trạng kỹ năng thiết kế bài học của sinh viên. Phương pháp nghiên cứu bao gồm phiếu điều tra, quan sát, phỏng vấn sinh viên và giảng viên. Kết quả cho thấy nhiều sinh viên còn lúng túng trong việc xác định trọng tâm bài học, kích thích người học, sử dụng phương pháp dạy học. Sinh viên thiếu kinh nghiệm trong việc thiết kế bài học năng lực, chưa nắm vững tiếp cận năng lực trong thiết kế bài học. Nhiều sinh viên gặp khó khăn trong việc lựa chọn và sử dụng học liệu, phân phối thời gian hợp lý trong bài học. Hầu hết sinh viên chưa tự tin trong việc thiết kế bài học và trình bày bài học trước lớp. Kết quả cho thấy sự cần thiết phải cải thiện chất lượng rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học cho sinh viên.

Phần này phân tích nguyên nhân của thực trạng hạn chế trong rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc giảng dạy chưa chú trọng đến việc rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học theo tiếp cận năng lực. Chương trình đào tạo chưa cập nhật những phương pháp dạy học hiện đại và tiếp cận năng lực. Giảng viên chưa được đào tạo bài bản về thiết kế bài học năng lực. Hệ thống hỗ trợ cho sinh viên trong việc rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học còn thiếu. Phương pháp đánh giá kỹ năng thiết kế bài học chưa hiệu quả. Thiếu sự liên kết giữa lý thuyết và thực tiễn trong quá trình đào tạo. Kết quả cho thấy cần phải có những thay đổi toàn diện trong chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học.

Phần này đề xuất một quy trình rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học theo tiếp cận năng lực. Quy trình này bao gồm các giai đoạn: Giai đoạn 1: Giới thiệu lý thuyết về tiếp cận năng lực và thiết kế bài học năng lực. Giai đoạn 2: Thực hành thiết kế bài học với sự hướng dẫn của giảng viên. Giai đoạn 3: Thảo luận và phản biện bài học của sinh viên. Giai đoạn 4: Thực nghiệm bài học và đánh giá kết quả. Mỗi giai đoạn có các hoạt động cụ thể và các tiêu chí đánh giá. Quy trình này được thiết kế để giúp sinh viên hiểu rõ về tiếp cận năng lực, nắm vững các bước thiết kế bài học, và rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học một cách hiệu quả. Quy trình này nhấn mạnh sự chủ động, sáng tạo của sinh viên trong việc thiết kế bài học.

Phần này trình bày kết quả thực nghiệm quy trình rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học mới. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thí nghiệm có đối chứng. Nhóm đối chứng được rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học theo phương pháp truyền thống. Nhóm thực nghiệm được áp dụng quy trình mới. Kết quả được phân tích bằng các phương pháp thống kê. Kết quả cho thấy nhóm thực nghiệm có sự tiến bộ đáng kể hơn nhóm đối chứng về kỹ năng thiết kế bài học, nhất là về thiết kế bài học năng lực. Các chỉ số đánh giá bao gồm khả năng xác định mục tiêu bài học, lựa chọn phương pháp dạy học, sử dụng học liệu, và tổ chức hoạt động học tập. Kết quả thực nghiệm khẳng định sự hiệu quả của quy trình rèn luyện kỹ năng thiết kế bài học mới. Những hạn chế của quy trình cũng được chỉ ra để hoàn thiện hơn nữa trong tương lai.