I. Cơ sở lý luận về kỹ năng giao tiếp của học sinh THCS
Phần này trình bày cơ sở lý luận về kỹ năng giao tiếp của học sinh trung học cơ sở (THCS). Tác giả tổng hợp các nghiên cứu trong và ngoài nước, nhấn mạnh tầm quan trọng của giao tiếp hiệu quả trong quá trình phát triển nhân cách. Các khái niệm như kỹ năng mềm, tương tác xã hội, và phát triển bản thân được phân tích chi tiết. Đặc biệt, tác giả đề cập đến đặc điểm tâm lý của học sinh THCS, giai đoạn mà các em có nhu cầu giao tiếp cao nhưng cũng gặp nhiều khó khăn do sự phát triển không đồng đều về sinh lý và tâm lý.
1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu
Tác giả khảo sát các nghiên cứu trên thế giới và tại Việt Nam về kỹ năng giao tiếp. Các nghiên cứu quốc tế từ thời cổ đại đến hiện đại đều nhấn mạnh vai trò của giao tiếp trong việc hình thành mối quan hệ xã hội. Tại Việt Nam, các nghiên cứu gần đây tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng lắng nghe, kỹ năng thuyết trình, và kỹ năng giải quyết xung đột cho học sinh THCS.
1.2. Đặc điểm tâm lý của học sinh THCS
Học sinh THCS ở độ tuổi thiếu niên có nhu cầu giao tiếp cao nhưng thường gặp khó khăn trong việc thể hiện bản thân. Sự phát triển nhanh về sinh lý dẫn đến những biến động trong cảm xúc và hành vi giao tiếp. Tác giả nhấn mạnh sự cần thiết của việc trang bị kỹ năng giao tiếp để giúp các em vượt qua giai đoạn này một cách hiệu quả.
II. Thực trạng kỹ năng giao tiếp của học sinh THCS Phú Lạc
Phần này phân tích thực trạng kỹ năng giao tiếp của học sinh trường THCS Phú Lạc, xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận. Tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu như bảng hỏi, phỏng vấn, và quan sát để thu thập dữ liệu. Kết quả cho thấy kỹ năng giao tiếp của học sinh ở mức trung bình, với sự khác biệt đáng kể giữa học sinh dân tộc Kinh và dân tộc Chăm.
2.1. Khái quát thực trạng kỹ năng giao tiếp
Kết quả nghiên cứu cho thấy kỹ năng giao tiếp của học sinh THCS Phú Lạc chủ yếu ở mức trung bình. Các kỹ năng thành phần như kỹ năng lắng nghe, kỹ năng thảo luận, và kỹ năng phản hồi còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, học sinh dân tộc Chăm gặp nhiều khó khăn hơn trong việc sử dụng tiếng Việt để giao tiếp.
2.2. Nguyên nhân của thực trạng
Nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này là do nhà trường chưa triển khai nhiều hoạt động rèn luyện kỹ năng giao tiếp. Bên cạnh đó, học sinh chưa có ý thức tự rèn luyện các kỹ năng mềm cần thiết. Sự khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa giữa học sinh dân tộc Kinh và Chăm cũng là yếu tố ảnh hưởng lớn.
III. Biện pháp cải thiện kỹ năng giao tiếp
Tác giả đề xuất một số biện pháp nhằm cải thiện kỹ năng giao tiếp cho học sinh THCS Phú Lạc. Các biện pháp này tập trung vào việc tăng cường các hoạt động rèn luyện kỹ năng mềm, tổ chức các buổi thảo luận và thuyết trình, cũng như tạo môi trường giao tiếp đa dạng để học sinh có cơ hội thực hành.
3.1. Tăng cường hoạt động rèn luyện kỹ năng
Nhà trường cần tổ chức thêm các hoạt động ngoại khóa như thảo luận nhóm, thuyết trình, và giải quyết xung đột để học sinh có cơ hội rèn luyện kỹ năng giao tiếp. Các hoạt động này không chỉ giúp học sinh cải thiện kỹ năng mà còn tăng cường sự tự tin trong giao tiếp.
3.2. Hỗ trợ học sinh dân tộc thiểu số
Đối với học sinh dân tộc Chăm, nhà trường cần có các chương trình hỗ trợ đặc biệt như tăng cường dạy tiếng Việt và tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa. Điều này giúp các em vượt qua rào cản ngôn ngữ và hòa nhập tốt hơn với bạn bè cùng lớp.
