I. Cơ sở lý luận thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh
Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) cấp tỉnh đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tư pháp Việt Nam, thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp nhằm bảo đảm tính hợp pháp và công bằng trong các hoạt động của cơ quan tư pháp. Theo quy định của Hiến pháp năm 2013, VKSND có nhiệm vụ kiểm sát các hành vi, quyết định của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động tư pháp. Chức năng này không chỉ giới hạn ở việc giám sát mà còn bao gồm việc tham gia vào quá trình điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Đặc biệt, VKSND cấp tỉnh có trách nhiệm kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tin báo về tội phạm, khởi tố vụ án hình sự, cũng như kiểm sát việc xét xử các vụ án hành chính và dân sự. Theo đó, việc thực hiện chức năng này cần phải đảm bảo tính độc lập, khách quan và công bằng, nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân và tổ chức. "Chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của VKSND là một trong những yếu tố quan trọng để bảo đảm sự công bằng trong xã hội".
1.1. Khái niệm và vai trò của kiểm sát hoạt động tư pháp
Kiểm sát hoạt động tư pháp được hiểu là hoạt động của VKSND nhằm giám sát, đánh giá tính hợp pháp trong các hoạt động của cơ quan tư pháp. Vai trò của kiểm sát hoạt động tư pháp không chỉ là bảo vệ pháp luật mà còn góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống tư pháp. VKSND thực hiện nhiệm vụ kiểm sát từ giai đoạn đầu của quá trình tố tụng hình sự cho đến khi bản án có hiệu lực pháp luật. "Việc kiểm sát hoạt động tư pháp giúp phát hiện kịp thời những vi phạm pháp luật, từ đó đảm bảo sự công minh của các quyết định tư pháp".
II. Thực trạng thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh
Thực trạng thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của VKSND cấp tỉnh hiện nay cho thấy nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề cần khắc phục. Viện kiểm sát đã thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tin báo về tội phạm và khởi tố vụ án. Tuy nhiên, một số vụ án hình sự vẫn xảy ra tình trạng oan sai, bỏ lọt tội phạm, điều này cho thấy sự cần thiết phải nâng cao năng lực và chất lượng công tác kiểm sát. Ngoài ra, việc thực hiện chức năng kiểm sát trong các lĩnh vực hành chính, dân sự cũng còn nhiều hạn chế, dẫn đến quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan chưa được đảm bảo. "Để nâng cao hiệu quả kiểm sát, cần có những giải pháp đồng bộ, từ việc đào tạo nguồn nhân lực đến việc cải cách quy trình làm việc của VKSND".
2.1. Kết quả đạt được và những hạn chế
Trong thời gian qua, VKSND cấp tỉnh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong việc thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế như việc hướng dẫn xét xử đối với VKSND cấp huyện chưa thực sự hiệu quả. Một số vụ án dân sự và hành chính còn kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của công dân. "Việc nâng cao chất lượng kiểm sát là cần thiết để đảm bảo sự công bằng trong giải quyết các vụ án".
III. Giải pháp đảm bảo thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh
Để nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp, cần đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện quy định pháp luật và cải thiện quy trình làm việc của VKSND. Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ kiểm sát, nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng thực hiện nhiệm vụ. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tư pháp trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm sát. "Chỉ có sự phối hợp đồng bộ và hiệu quả giữa các cơ quan tư pháp mới có thể đảm bảo việc thực hiện pháp luật một cách nghiêm túc và hiệu quả".
3.1. Đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật
Cần hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp, nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động của VKSND. Đồng thời, cần thiết phải nâng cao nhận thức của các cơ quan, tổ chức và công dân về vai trò của VKSND trong việc bảo vệ pháp luật và quyền lợi hợp pháp của công dân. "Việc hoàn thiện pháp luật sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho VKSND thực hiện tốt hơn chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp".
