Khảo Sát Ngôn Ngữ Truyện Ngắn Của Nguyễn Ngọc Tư Trong Hai Tập "Ngọn Đèn Không Tắt" Và "Cánh Đồng Bất Tận"

Truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư thu hút độc giả bởi cái đẹp dân dã, mộc mạc, mang tính địa phương sâu sắc. Cái đẹp ấy gợi lên nỗi nhớ quê hương da diết cho những người xa xứ và khơi gợi sự tò mò cho những ai chưa từng đặt chân đến vùng đất Nam Bộ. Sự lạ hóa kết cấu văn bản cũng làm tăng hiệu quả của lối kể chuyện dung dị, hấp dẫn rất Nguyễn Ngọc Tư. Tuy đã có một số công trình nghiên cứu về thế giới nghệ thuật và phong cách của Nguyễn Ngọc Tư, nhưng chưa có công trình nào nghiên cứu một cách hệ thống về mặt ngôn ngữ đối với các tác phẩm của chị.

Luận văn này đặt mục tiêu đưa ra những kết quả đáng tin cậy về đặc trưng ngôn ngữ truyện ngắn của Nguyễn Ngọc Tư, bao gồm đặc điểm kết cấu truyện ngắn, đặc điểm ngôn ngữ kể chuyện, và đặc điểm về việc sử dụng từ ngữ trong truyện. Phạm vi nghiên cứu giới hạn ở hai mươi truyện ngắn trong hai tập truyện ngắn Ngọn Đèn Không Tắt và Cánh Đồng Bất Tận. Đây là hai tác phẩm tiêu biểu, đánh dấu sự trưởng thành và thành công của Nguyễn Ngọc Tư trên văn đàn.

Ngôn ngữ trong truyện ngắn của Nguyễn Ngọc Tư không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là yếu tố thẩm mỹ quan trọng. Tác giả sử dụng linh hoạt cả ngôn ngữ trang trọng, giàu tính biểu cảm và ngôn ngữ đời thường, gần gũi với đời sống của người dân Nam Bộ. Sự kết hợp này tạo nên một giọng văn độc đáo, vừa sâu sắc, vừa chân thực.

Việc sử dụng từ ngữ địa phương trong truyện ngắn của Nguyễn Ngọc Tư là một đặc điểm nổi bật. Tuy nhiên, điều này cũng gây khó khăn cho việc giải mã và hiểu thấu ý nghĩa của tác phẩm đối với những độc giả không quen thuộc với văn hóa và ngôn ngữ Nam Bộ. Do đó, việc nghiên cứu cần phải chú trọng đến việc giải thích và phân tích ý nghĩa của các từ ngữ địa phương, từ ngữ miêu tả và từ ngữ biểu cảm này trong ngữ cảnh cụ thể của tác phẩm.

Thống kê tần suất xuất hiện của các từ ngữ Nam Bộ giúp xác định mức độ sử dụng và vai trò của chúng trong việc tạo nên tính chất Nam Bộ trong truyện ngắn. Việc thống kê cũng giúp so sánh tần suất sử dụng các từ ngữ địa phương này giữa hai tập truyện Ngọn Đèn Không Tắt và Cánh Đồng Bất Tận, từ đó đánh giá sự thay đổi và phát triển trong phong cách ngôn ngữ của Nguyễn Ngọc Tư.

Phân tích tu từ giúp làm rõ cách Nguyễn Ngọc Tư sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, so sánh, nhân hóa để tăng cường tính biểu cảm của ngôn ngữ và tạo nên những hình ảnh sống động, gợi cảm. Phân tích cũng tập trung vào việc giải thích ý nghĩa và hiệu quả của các biện pháp tu từ này trong việc thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm.

Phân tích phương pháp kết cấu của truyện, Nguyễn Ngọc Tư thường không được kết cấu theo trình tự thời gian tuyến tính mà kết cấu theo tâm lý của nhân vật trong truyện tại một thời điểm sự kiện đang diễn ra. Tổ chức kết cấu phải làm cho chủ đề tập trung, tư tưởng thống nhất và thấm sâu vào toàn bộ các bộ phận của tác phẩm, kể cả những chi tiết nhỏ nhất, đặc biệt là các thành phần cơ bản của truyện ngắn như: tiêu đề, đoạn văn mở đầu và đoạn văn kết thúc.

Ngôn ngữ nhân vật trong truyện ngắn của Nguyễn Ngọc Tư không chỉ phản ánh tính cách, số phận của họ mà còn thể hiện rõ đặc điểm văn hóa, xã hội của vùng Nam Bộ. Tác giả sử dụng các từ ngữ địa phương, cách diễn đạt đặc trưng để tạo nên những nhân vật sống động, chân thực.

Bên cạnh ngôn ngữ, Nguyễn Ngọc Tư cũng chú trọng đến việc sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ như cử chỉ, điệu bộ, ánh mắt, giọng nói để tăng cường tính sinh động và biểu cảm cho câu chuyện. Những chi tiết này giúp độc giả hình dung rõ hơn về bối cảnh, nhân vật và cảm xúc của họ.

Phân tích Cánh Đồng Bất Tận cho thấy sự sử dụng triệt để các từ ngữ địa phương và hình ảnh đặc trưng của Nam Bộ. Điều này giúp tái hiện một cách chân thực và sinh động cuộc sống của người dân vùng sông nước Cửu Long.Ví dụ: “Tôi buộc phải kể câu chuyện của chúng tôi để chị không phải ray rứt gì với thân phận làm đĩ”.

Ngôn ngữ và hành động của các nhân vật trong Cánh Đồng Bất Tận được sử dụng để khắc họa rõ nét tính cách, số phận và mối quan hệ của họ. Ngôn ngữ nhân vật trong truyện ngắn mang đậm dấu ấn cá nhân và thể hiện rõ đặc điểm vùng miền.

Nghiên cứu về ngôn ngữ truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư cung cấp những kiến thức sâu sắc về phong cách ngôn ngữ độc đáo của nhà văn và góp phần vào việc bảo tồn và phát huy giá trị của văn hóa Nam Bộ. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng trong việc giảng dạy và nghiên cứu văn học ở các trường học và đại học.

Trong tương lai, có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các tác phẩm khác của Nguyễn Ngọc Tư và so sánh với các nhà văn khác để có cái nhìn toàn diện hơn về văn chương Nam Bộ và văn học đương đại Việt Nam.Việc so sánh cũng có thể tập trung vào việc phân tích ngôn ngữ kể chuyện Nguyễn Ngọc Tư với ngôn ngữ kể chuyện của các nhà văn khác để tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt.