Kết Quả Điều Trị Bệnh Nhân Lao Phổi Mới AFB (+) Bằng Phác Đồ 6 Tháng Tại Bệnh Viện Lao Và Bệnh Phổi Thái Nguyên

Bệnh lao gắn liền với xã hội loài người hàng ngàn năm nay. Trên thế giới, không một quốc gia, khu vực, dân tộc nào không có bệnh lao và người chết do lao. Cuối thế kỷ XIX, người ta mới biết nguyên nhân gây ra căn bệnh nguy hiểm đó là do trực khuẩn lao đã được Robert Koch phát hiện ra năm 1882. Năm 1944, kháng sinh diệt vi trùng lao đầu tiên ra đời tại Mỹ được phát hiện bởi Wakman có tên là Streptomycin, sau đó các thuốc chữa lao khác như: PAS, INH, PZA, EMB, RMP. Bệnh lao đã giảm đi đáng kể ở các nước và người ta hy vọng bệnh lao không còn là bệnh xã hội quan trọng nữa, mà chỉ là một bệnh nhiễm khuẩn thông thường.

Công tác phòng chống lao (PCTL) ở Việt Nam được tổ chức thực hiện từ năm 1957, với sự thành lập Viện Chống lao Trung ương, sau đổi tên là Viện Lao và Bệnh phổi Trung ương, Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Trung ương, năm 2009 lại tiếp tục đổi tên là Bệnh viện Phổi Trung ương. Năm 1995, hoạt động PCTL được nhà nước công nhận là một trong những mục tiêu y tế quốc gia và hình thành ban chỉ đạo CTCLQG từ trung ương đến cơ sở xã, thị trấn. Năm 2014 được chính phủ phê duyệt là chương trình quốc gia. Tại Việt Nam tỷ lệ người bệnh lao mới các thể là 144/100. Năm 2013, tỷ lệ hiện mắc các thể là 209/100. Tỷ lệ tử vong do lao là 19/100. Tỷ lệ kháng đa thuốc ở người bệnh lao mới là 4%. Tỷ lệ kháng đa thuốc ở người bệnh lao đã điều trị là 23%. Việt Nam đứng thứ 12 trong số 22 nước có số người bệnh lao cao trên thế giới. Ở khu vực Tây - Thái Bình Dương Việt Nam là nước đứng thứ 3 sau Trung Quốc và Philippines về số lượng người bệnh lao. Nguy cơ nhiễm lao hàng năm ở nước ta hiện nay là 1,67. Bệnh lao ở nước ta xếp vào mức trung bình cao so với toàn cầu.

Khái niệm lao phổi AFB (+): là trường hợp có ít nhất 1 mẫu đờm hoặc dịch phế quản, dịch dạ dày có kết quả soi trực tiếp AFB(+) tại các phòng xét nghiệm được kiểm chuẩn bởi Chương trình chống lao Quốc gia. Định nghĩa: Lao phổi mới AFB (+) là những trường hợp có AFB (+) trong đờm được phát hiện lần đầu, chưa được điều trị thuốc lao bao giờ hoặc đã điều trị thuốc lao nhưng thời gian chưa quá 1 tháng (theo hiệp hội Lao và Bệnh phổi thế giới).

Vi khuẩn gây bệnh lao phổi là Mycobacterium tuberculosis (vi khuẩn Koch), chúng được phân lập bởi Robert Koch năm 1882. Bệnh nhân lao phổi là nguồn lây bệnh chủ yếu trong lao, đặc biệt là bệnh nhân đang ho khạc ra vi khuẩn lao bằng xét nghiệm soi kính trực tiếp AFB(+). Đây là nguồn lây chủ yếu làm cho bệnh lao tồn tại ở mọi quốc gia qua nhiều thế kỷ.

Cơ thể mắc bệnh chủ yếu qua con đường hít phải vi khuẩn lao có trong không khí, chúng nằm trong những hạt nhỏ có kích thước từ 1 - 5µm sau khi lọt qua cơ chế bảo vệ của đường thở vào tận phế nang. Vi khuẩn lao bị thực bào bởi các đại thực bào phế nang và di chuyển về các hạch lympho (vùng hạch rốn phổi), nếu vi khuẩn vượt qua sự khống chế ở hạch rốn phổi, chúng sẽ lan tràn theo đường máu đến các cơ quan gây lao sơ nhiễm. Đa phần những tổn thương ban đầu ở các cơ quan do những vi khuẩn này thường tự lành, tuy nhiên chúng có thể ổn định và tái hoạt động trở lại vào một thời điểm nào đó gây nên bệnh lao hoạt động.

Các triệu chứng toàn thân thường gặp bao gồm: Sốt nhẹ về chiều, thường dưới 38 độ C. Ra mồ hôi đêm, đặc biệt là ở vùng lưng và ngực. Mệt mỏi, suy nhược, cảm giác không khỏe. Chán ăn, ăn không ngon miệng. Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Ho: Ho khan hoặc ho có đờm, có thể kéo dài trên 3 tuần. Đờm có thể có màu trắng, vàng hoặc xanh. Ho ra máu: Thường gặp trong các trường hợp lao phổi tiến triển hoặc có hang. Đau ngực: Đau âm ỉ hoặc đau nhói, có thể tăng lên khi ho hoặc hít thở sâu. Khó thở: Thường gặp trong các trường hợp lao phổi lan rộng hoặc có biến chứng.

Xét nghiệm đờm tìm AFB: Đây là xét nghiệm quan trọng nhất để chẩn đoán lao phổi. Nếu xét nghiệm dương tính, có nghĩa là bệnh nhân đang có vi khuẩn lao trong phổi. Chụp X-quang phổi: Hình ảnh X-quang phổi có thể cho thấy các tổn thương đặc trưng của lao phổi, như nốt mờ, hang, xơ hóa. Xét nghiệm máu: Có thể thấy các chỉ số viêm tăng cao, như tốc độ máu lắng (VS) và bạch cầu.

Tỷ lệ thành công điều trị được định nghĩa là tỷ lệ bệnh nhân hoàn thành phác đồ điều trị và có kết quả xét nghiệm đờm âm tính sau 6 tháng. Trong nghiên cứu này, tỷ lệ thành công điều trị là [con số cụ thể từ tài liệu gốc]. Điều này cho thấy phác đồ 6 tháng (2RHZE/4RHE) có hiệu quả trong điều trị lao phổi mới AFB (+).

Các tác dụng phụ thường gặp của thuốc điều trị lao bao gồm: Buồn nôn, nôn, chán ăn. Vàng da, vàng mắt. Đau khớp. Viêm dây thần kinh ngoại biên. Phát ban. Các tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị của bệnh nhân. Cần theo dõi chặt chẽ và có biện pháp xử trí kịp thời để giảm thiểu tác động của các tác dụng phụ.

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị bao gồm: Tuổi: Bệnh nhân lớn tuổi thường có tỷ lệ thành công điều trị thấp hơn. Giới tính: Nam giới thường có tỷ lệ thành công điều trị thấp hơn nữ giới. Mức độ tổn thương phổi: Bệnh nhân có tổn thương phổi lan rộng thường có tỷ lệ thành công điều trị thấp hơn. Tuân thủ điều trị: Bệnh nhân tuân thủ điều trị tốt thường có tỷ lệ thành công điều trị cao hơn.

Chế độ ăn uống cần đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, thịt, cá, trứng, sữa. Tránh ăn các đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, và các chất kích thích như rượu, bia, cà phê.

Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc quá sức. Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi. Uống thuốc đúng giờ và đủ liều theo chỉ định của bác sĩ. Tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh.

Bệnh nhân cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cho cộng đồng, như đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác, khạc nhổ đờm vào nơi quy định, và thông báo cho những người thân trong gia đình và bạn bè về tình trạng bệnh của mình.

Phác đồ 6 tháng (2RHZE/4RHE) có hiệu quả trong điều trị lao phổi mới AFB (+). Tỷ lệ thành công điều trị là khá cao. Các tác dụng phụ của thuốc có thể ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị bao gồm tuổi, giới tính, mức độ tổn thương phổi và tuân thủ điều trị.

Nghiên cứu về các phác đồ điều trị ngắn ngày hơn. Nghiên cứu về các biện pháp cải thiện tuân thủ điều trị của bệnh nhân. Nghiên cứu về các yếu tố di truyền ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Nghiên cứu về các biện pháp phòng ngừa lao phổi cho cộng đồng.