Kết Quả Điều Trị Bệnh Đĩa Đệm Tại Đại Học Y Dược Thái Nguyên

Đĩa đệm nằm giữa hai đốt sống, hoạt động như một lò xo giảm xóc, có tác dụng chống đỡ có hiệu quả các sang chấn cơ giới. Chiều cao đĩa đệm thắt lưng ở phía trước lớn hơn phía sau nên đĩa đệm có dáng hình thang ở bình diện đứng thẳng dọc. Đĩa đệm ngoài việc tạo hình dáng cho cột sống còn có khả năng hấp thụ, phân tán và dẫn truyền, làm giảm nhẹ các chấn động trọng tải theo dọc trục cột sống. Cấu trúc của đĩa đệm gồm hai phần: nhân nhầy và vòng sợi. Nhân nhầy nằm ở khoảng nối 1/3 giữa với 1/3 sau của đĩa đệm, cách mép ngoài của vòng sợi 3 - 4mm, chiếm khoảng 40% của đĩa đệm cắt ngang. Chứa 80% là nước, có đặc tính hút nước mạnh, chất gian bào chủ yếu là mucopolysaccharide, không có mạch máu và thần kinh. Khi vận động (cúi, nghiêng, ưỡn) thì nhân nhầy sẽ di chuyển dồn lệch về phía đối diện và đồng thời vòng sợi cũng chun giãn. Đây cũng là một trong những cơ chế làm cho nhân nhầy ở đoạn cột sống thắt lưng dễ lồi ra sau.

Nhân nhầy nằm giữa mâm sụn của hai đốt sống liền kề, chứa 80% là nước. Khi lực ép dọc trục nén lên đốt sống, nước chứa trong nhân nhầy thoát ra ngoài vào thân đốt và vào tổ chức phần mềm xung quanh đĩa đệm làm đĩa đệm bè rộng, chiều cao khoang gian đốt giảm, dịch trong khoang bị cô đặc chỉ còn những phân tử lớn ở trong khoang nhất là mucopolysaccharide, sẽ hút nước trở lại nhằm giữ một áp lực nhất định trong khoang. Khi lực trọng tải giảm thì áp lực trong khoang đĩa đệm giảm theo, nước từ bên ngoài sẽ đi vào khoang đĩa đệm, nhân nhầy sẽ trở lại chiều cao ban đầu và chiều cao khoang gian đốt được phục hồi. Áp lực trọng tải và áp lực keo có tác dụng đối lập nhau. Sự luân chuyển giữa áp lực thủy tĩnh và áp lực keo có ý nghĩa trong việc trao đổi chất để nuôi dưỡng tổ chức đĩa đệm, cũng như chức phận của đoạn vận động.

Thoát vị đĩa đệm luôn là vấn đề thời sự đối với sức khỏe cộng đồng, là nguyên nhân chính gây ra đau cột sống thắt lưng không chỉ ở Việt Nam mà còn phổ biến trên thế giới. Năm 2004 Reed SDC cho rằng 90% dân số đều đã từng đau thắt lưng ít nhất một lần trong đời, đau thắt lưng đứng hàng thứ hai trong số những lý do khiến bệnh nhân phải đi khám bệnh sau nhiễm lạnh và cảm cúm. Ở Mỹ khoảng 8,4 triệu người bị đau thắt lưng mãn tính, trong đó một tỷ lệ không nhỏ có nguyên nhân do TVĐĐ. Theo Robertson (2001), thoát vị đĩa đệm gặp chủ yếu ở lứa tuổi từ 20 đến 50, trong đó nam gặp nhiều hơn nữ. Tại Hà Lan, vào giữa những năm 1990 chi phí trực tiếp và gián tiếp về chăm sóc y tế cho TVĐĐ khoảng 1,6 tỷ đô la hàng năm.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm hiện nay còn gặp nhiều khó khăn do thiếu các bằng chứng lâm sàng vững chắc để đưa ra quyết định. Các phác đồ điều trị thường dựa trên kinh nghiệm của bác sĩ, dẫn đến sự khác biệt trong cách tiếp cận và hiệu quả điều trị giữa các cơ sở y tế. Cần có thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn để đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị khác nhau và xây dựng các phác đồ điều trị dựa trên bằng chứng, giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

Một số phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm tiên tiến như tiêm nội đĩa đệm, điều trị giảm áp đĩa đệm bằng laser qua da, phẫu thuật nội soi… chưa được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam do chi phí cao, đòi hỏi trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao. Điều này gây khó khăn cho bệnh nhân trong việc tiếp cận các phương pháp điều trị hiệu quả và ít xâm lấn hơn.

Tiêm ngoài màng cứng là thủ thuật đưa thuốc steroid vào khoang ngoài màng cứng, nơi chứa các rễ thần kinh bị viêm và chèn ép do thoát vị đĩa đệm. Steroid có tác dụng giảm viêm, giảm đau và giảm phù nề xung quanh rễ thần kinh, giúp cải thiện triệu chứng cho bệnh nhân. Ngoài ra, tiêm ngoài màng cứng còn có thể giúp cải thiện lưu thông máu đến rễ thần kinh và tăng cường quá trình phục hồi.

Phương pháp điều trị kết hợp nội khoa và tiêm ngoài màng cứng có nhiều ưu điểm so với điều trị đơn thuần bằng thuốc hoặc phẫu thuật. Điều trị nội khoa giúp giảm đau và viêm, trong khi tiêm ngoài màng cứng giúp giảm đau cục bộ và cải thiện chức năng thần kinh. Phương pháp này ít xâm lấn hơn so với phẫu thuật và có thể giúp bệnh nhân tránh được các biến chứng sau phẫu thuật.

Nghiên cứu tập trung đánh giá mức độ giảm đau của bệnh nhân sau khi áp dụng phác đồ điều trị nội khoa kết hợp tiêm hydrocortison ngoài màng cứng. Mức độ đau được đánh giá bằng thang điểm VAS (Visual Analog Scale) trước và sau điều trị, từ đó xác định hiệu quả giảm đau của phương pháp.

Nghiên cứu cũng đánh giá sự cải thiện chức năng vận động của cột sống thắt lưng sau điều trị. Các chỉ số như tầm vận động cúi, ngửa, nghiêng, xoay được đo lường và so sánh trước và sau điều trị để đánh giá hiệu quả của phương pháp trong việc phục hồi chức năng vận động.

Nghiên cứu phân tích mối liên quan giữa tuổi tác, thời gian mắc bệnh và kết quả điều trị. Mục tiêu là xác định liệu tuổi tác và thời gian mắc bệnh có ảnh hưởng đến hiệu quả của phương pháp điều trị nội khoa kết hợp tiêm hydrocortison ngoài màng cứng hay không.

Hình ảnh MRI cung cấp thông tin chi tiết về vị trí, kích thước và mức độ chèn ép của đĩa đệm thoát vị. Nghiên cứu phân tích mối liên quan giữa các đặc điểm hình ảnh MRI và kết quả điều trị để xác định các yếu tố tiên lượng quan trọng.

Nghiên cứu xem xét ảnh hưởng của nghề nghiệp đến quá trình phục hồi của bệnh nhân. Các nghề nghiệp đòi hỏi vận động nhiều hoặc ngồi lâu có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị và cần có các biện pháp hỗ trợ phù hợp.

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp tối ưu hóa phác đồ điều trị nội khoa kết hợp tiêm hydrocortison ngoài màng cứng, bao gồm điều chỉnh liều lượng thuốc, thời gian điều trị và các bài tập phục hồi chức năng phù hợp.

Nghiên cứu khuyến nghị phát triển các biện pháp phòng ngừa thoát vị đĩa đệm, bao gồm giáo dục về tư thế đúng, chế độ vận động hợp lý và các bài tập tăng cường sức mạnh cơ lưng.