Tổng quan nghiên cứu

Ngành công nghiệp rượu tại Việt Nam, với lịch sử lâu đời và vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa, đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Từ năm 2010 đến 2012, Công ty Cổ phần Rượu Bình Tây đã trải qua giai đoạn biến động về nhu cầu tiêu thụ do sự cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm thay thế như bia, nước ngọt có cồn, cùng với tác động của kinh tế suy thoái kéo dài từ năm 2008 đến 2015. Doanh thu và lợi nhuận của công ty trong năm 2012 giảm mạnh so với các năm trước, trong khi tổng tài sản và vốn chủ sở hữu vẫn tăng, cho thấy sự cần thiết phải tái cấu trúc hoạt động kinh doanh, đặc biệt là chuỗi cung ứng.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc hoàn thiện hoạt động chuỗi cung ứng của Công ty Cổ phần Rượu Bình Tây nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu khách hàng. Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích thực trạng chuỗi cung ứng từ năm 2010 đến 2012, với dữ liệu thu thập từ khách hàng hiện tại và các báo cáo nội bộ công ty. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cải thiện các chỉ số hiệu quả chuỗi cung ứng như tỷ lệ giao hàng đúng hạn, chất lượng sản phẩm, thời gian bổ sung hàng tồn kho và chi phí vận hành, góp phần tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường đầy biến động.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chuỗi cung ứng hiện đại, trong đó:

  • Khái niệm chuỗi cung ứng: Chuỗi cung ứng là mạng lưới các tổ chức liên kết từ nhà cung cấp nguyên liệu đến người tiêu dùng cuối cùng, bao gồm các quá trình thu mua, sản xuất, lưu kho, phân phối và dịch vụ khách hàng. Chuỗi cung ứng không chỉ là kênh phân phối mà còn là hệ thống quản lý luồng thông tin và vật chất nhằm tối ưu hóa chi phí và nâng cao giá trị cho khách hàng.

  • Mô hình hoạt động chuỗi cung ứng: Bao gồm bảy yếu tố chính: lập kế hoạch, cung ứng nguyên vật liệu, sản xuất, giao hàng, tối ưu hóa tổ chức nội bộ, kế hoạch giảm chi phí và dịch vụ khách hàng. Mỗi yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả và sự liên kết chặt chẽ trong toàn bộ chuỗi.

  • Tiêu chuẩn đo lường hiệu quả chuỗi cung ứng: Giao hàng đúng hạn (tỷ lệ đơn hàng giao đầy đủ và đúng ngày), chất lượng sản phẩm (mức độ hài lòng và lòng trung thành khách hàng), thời gian bổ sung hàng tồn kho (tính bằng số ngày tồn kho và thu hồi công nợ), và chi phí (tổng chi phí sản xuất, phân phối, tồn kho và công nợ).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát khách hàng hiện tại của công ty bằng bảng câu hỏi đánh giá các yếu tố trong chuỗi cung ứng. Dữ liệu thứ cấp gồm các báo cáo sản xuất kinh doanh, số liệu thu mua nguyên vật liệu, tồn kho, và các báo cáo nội bộ từ năm 2010 đến 2012.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích tổng hợp để đánh giá thực trạng chuỗi cung ứng, xử lý số liệu bằng phần mềm Excel nhằm tính toán các chỉ số hiệu quả như tỷ lệ giao hàng đúng hạn, mức độ hài lòng khách hàng, thời gian tồn kho và chi phí vận hành.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Khảo sát được thực hiện với một số lượng khách hàng đại diện cho các phân khúc thị trường chính của công ty, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả. Phương pháp chọn mẫu dựa trên tiêu chí khách hàng hiện tại có giao dịch thường xuyên với công ty.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung phân tích dữ liệu trong giai đoạn 2010-2012, với các bước thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu diễn ra trong vòng 6 tháng, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với thực tế hoạt động của công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả lập kế hoạch còn hạn chế: Việc dự báo nhu cầu chủ yếu dựa vào đơn đặt hàng và thông tin thị trường chưa được hệ thống hóa, dẫn đến kế hoạch sản xuất và cung ứng nguyên vật liệu chưa tối ưu. Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch sản xuất năm 2012 giảm so với năm 2010 và 2011, ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng.

  2. Cung ứng nguyên vật liệu chưa đồng bộ: Số liệu thu mua tấm gạo và cồn thô qua các năm cho thấy sự biến động lớn theo mùa vụ và nhu cầu thị trường, với tồn kho tấm gạo dao động từ 69 đến 586 tấn tùy tháng, gây áp lực chi phí tồn kho và rủi ro chất lượng nguyên liệu.

  3. Năng suất sản xuất bị hạn chế bởi thiết bị: Công suất máy in date chỉ đạt 800 chai/giờ, thấp hơn nhiều so với các máy tráng chai và chiết rót (1000 chai/giờ), gây gián đoạn dây chuyền và tăng chi phí sản xuất do thời gian chờ đợi và nhân công tăng.

  4. Giao hàng và phân phối còn nhiều bất cập: Công ty chủ yếu giao hàng tại nhà máy, khách hàng tự phân phối tiếp, dẫn đến thiếu kiểm soát chất lượng dịch vụ giao hàng cuối cùng. Tỷ lệ giao hàng đúng hạn chưa đạt mức kỳ vọng, ảnh hưởng đến sự hài lòng và lòng trung thành của khách hàng.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các bộ phận trong chuỗi cung ứng, đặc biệt là giữa phòng kinh doanh, kỹ thuật và cung ứng nguyên vật liệu. So với các doanh nghiệp lớn như Vinamilk và Coca-Cola, công ty chưa áp dụng hiệu quả các hệ thống quản lý tích hợp như ERP hay CRM, dẫn đến thông tin không được cập nhật kịp thời và kế hoạch sản xuất thiếu chính xác.

Việc tồn kho nguyên vật liệu và thành phẩm không được kiểm soát chặt chẽ làm tăng chi phí lưu kho và rủi ro chất lượng, trong khi năng lực sản xuất bị giới hạn bởi thiết bị lạc hậu làm giảm hiệu quả vận hành. Giao hàng chưa được tối ưu hóa do phụ thuộc vào bên thứ ba và khách hàng tự phân phối, làm giảm khả năng kiểm soát dịch vụ khách hàng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ biến động tồn kho nguyên vật liệu theo tháng, bảng so sánh công suất thiết bị sản xuất, và biểu đồ tỷ lệ giao hàng đúng hạn qua các năm để minh họa rõ ràng các vấn đề và xu hướng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống quản lý tích hợp ERP và CRM: Triển khai hệ thống ERP để đồng bộ hóa thông tin giữa các phòng ban, nâng cao khả năng lập kế hoạch chính xác và quản lý tồn kho hiệu quả. Hệ thống CRM giúp thu thập và phân tích nhu cầu khách hàng, tăng cường dịch vụ và sự hài lòng. Thời gian thực hiện dự kiến 12-18 tháng, do ban lãnh đạo công ty chủ trì.

  2. Hoàn thiện quy trình lập kế hoạch sản xuất và cung ứng nguyên vật liệu: Áp dụng phương pháp dự báo kết hợp giữa dữ liệu lịch sử và hợp tác với khách hàng để nâng cao độ chính xác. Thiết lập quy trình đánh giá và lựa chọn nhà cung cấp định kỳ nhằm đảm bảo chất lượng và giá cả cạnh tranh. Thực hiện trong 6-12 tháng, phòng kỹ thuật và cung ứng phối hợp thực hiện.

  3. Đầu tư nâng cấp thiết bị sản xuất: Thay thế máy in date công suất thấp bằng thiết bị hiện đại có công suất tương đương hoặc cao hơn các máy khác trong dây chuyền để tránh gián đoạn sản xuất, giảm chi phí nhân công và tăng năng suất. Kế hoạch đầu tư trong vòng 6 tháng, phòng kỹ thuật và tài chính phối hợp.

  4. Tối ưu hóa hoạt động giao hàng và phân phối: Xây dựng hệ thống quản lý vận tải và phân phối chuyên nghiệp, có thể thuê dịch vụ logistics bên ngoài có uy tín để đảm bảo giao hàng đúng hạn và chất lượng dịch vụ. Đồng thời, tăng cường đào tạo đội ngũ bán hàng và chăm sóc khách hàng để nâng cao trải nghiệm khách hàng. Thời gian triển khai 6-9 tháng, phòng kinh doanh và đối tác logistics phối hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất rượu và đồ uống có cồn: Nhận diện các điểm yếu trong chuỗi cung ứng, từ đó xây dựng chiến lược cải tiến phù hợp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh.

  2. Phòng quản lý chuỗi cung ứng và logistics: Áp dụng các mô hình và tiêu chuẩn đo lường hiệu quả chuỗi cung ứng để đánh giá và tối ưu hóa hoạt động cung ứng, sản xuất và phân phối.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Logistics: Tham khảo các cơ sở lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực trạng chuỗi cung ứng trong ngành công nghiệp rượu tại Việt Nam.

  4. Các nhà cung cấp nguyên vật liệu và đối tác logistics: Hiểu rõ yêu cầu và quy trình hoạt động của công ty để nâng cao chất lượng dịch vụ, xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chuỗi cung ứng là gì và tại sao nó quan trọng đối với doanh nghiệp sản xuất rượu?
    Chuỗi cung ứng là mạng lưới các tổ chức và quá trình từ thu mua nguyên liệu đến giao sản phẩm cuối cùng cho khách hàng. Nó quan trọng vì giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng kịp thời nhu cầu thị trường, từ đó tăng khả năng cạnh tranh.

  2. Các tiêu chuẩn nào được sử dụng để đánh giá hiệu quả chuỗi cung ứng?
    Bốn tiêu chuẩn chính gồm: giao hàng đúng hạn, chất lượng sản phẩm, thời gian bổ sung hàng tồn kho và chi phí vận hành. Ví dụ, tỷ lệ giao hàng đúng hạn thể hiện phần trăm đơn hàng được giao đầy đủ và đúng ngày khách hàng yêu cầu.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được áp dụng trong luận văn này?
    Nghiên cứu kết hợp định tính (thảo luận nhóm với cán bộ công ty) và định lượng (khảo sát khách hàng bằng bảng câu hỏi), sử dụng dữ liệu sơ cấp và thứ cấp, xử lý bằng phần mềm Excel để phân tích và đánh giá thực trạng chuỗi cung ứng.

  4. Những hạn chế chính trong chuỗi cung ứng của Công ty Cổ phần Rượu Bình Tây là gì?
    Bao gồm lập kế hoạch chưa chính xác, cung ứng nguyên vật liệu chưa đồng bộ, thiết bị sản xuất lạc hậu gây gián đoạn, và hệ thống giao hàng chưa tối ưu, dẫn đến chi phí cao và giảm sự hài lòng của khách hàng.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để cải thiện chuỗi cung ứng?
    Triển khai hệ thống quản lý tích hợp ERP và CRM, hoàn thiện quy trình lập kế hoạch và cung ứng, đầu tư nâng cấp thiết bị sản xuất, và tối ưu hóa hoạt động giao hàng, phân phối nhằm nâng cao hiệu quả và giảm chi phí.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích chi tiết thực trạng chuỗi cung ứng của Công ty Cổ phần Rượu Bình Tây trong giai đoạn 2010-2012, chỉ ra các điểm mạnh và hạn chế rõ ràng.
  • Đã áp dụng các lý thuyết quản trị chuỗi cung ứng hiện đại và tiêu chuẩn đo lường hiệu quả để đánh giá toàn diện hoạt động của công ty.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng, bao gồm ứng dụng công nghệ thông tin, cải tiến quy trình và đầu tư thiết bị.
  • Kế hoạch thực hiện các giải pháp được đề xuất với timeline rõ ràng, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong thực tế.
  • Khuyến khích ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan nhanh chóng triển khai các giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh thị trường đầy thách thức.

Hãy bắt đầu hành trình hoàn thiện chuỗi cung ứng ngay hôm nay để tạo ra giá trị vượt trội cho doanh nghiệp và khách hàng!