Hoàn thiện quy trình lập dự toán và quyết toán ngân sách nhà nước của Sở Tài chính tỉnh Bình Định

NSNN có chức năng phân bổ nguồn lực trong xã hội để tạo lập và sử dụng các nguồn lực có hiệu quả. Thông qua các biện pháp thu, chi và quản lý NSNN, nhà nước thực hiện phân bổ nguồn lực vào những lĩnh vực địa bàn then chốt, có nhiều rủi ro, cần khuyến khích hoặc hạn chế phát triển; đồng thời có thể thu hút, lôi kéo sự tham gia phân bổ nguồn lực của các thành phần kinh tế và khu vực tư nhân. Chức năng này đảm bảo nguồn lực được sử dụng tối ưu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Phân bổ ngân sách hợp lý là yếu tố quan trọng để đạt được các mục tiêu phát triển.

NSNN có vai trò điều chỉnh kinh tế, khi nền kinh tế suy thoái người ta thường khuyến cáo dùng chính sách tài khoá kích cầu bằng cách giảm thuế hoặc tăng chi tiêu công, từ đó làm tăng khối lượng sản xuất xã hội. Khi nền kinh tế phát triển bình thường, trong điều kiện mở cửa thì chính sách tài khoá kích thích sẽ tạo nên phản ứng dây chuyền: chính sách tài khoá kích thích nới lỏng với mục đích tăng tổng cầu, mức lãi suất trong nước tăng, giá đồng nội tệ tăng, thuần xuất khẩu giảm, tổng cầu giảm. Như vậy, trước mắt chính sách tài khoá có thể kích thích tổng cầu có tác động đến tăng trưởng kinh tế, nhưng về lâu dài lại kìm hãm chính quá trình tăng trưởng. Đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách tài chính nói chung và chính sách tài khoá nói riêng phải tính đến việc sử dụng công cụ ngân sách nhà nước một cách thích hợp trong quá trình điều chỉnh nền kinh tế. Điều chỉnh kinh tế vĩ mô là một trong những vai trò quan trọng của NSNN.

Trong thời gian qua, tại tỉnh Bình Định công tác chi thường xuyên NSNN đã tuân thủ đầy đủ Luật NSNN 2015 trên cơ sở kế thừa các quy định của Luật NSNN năm 2002, bảo đảm tính thống nhất của NSNN và là hành lang pháp lý mới đầy đủ, đồng bộ hơn, phù hợp với tình hình thực tế và xu hướng hội nhập quốc tế, góp phần quan trọng vào tiến trình cải cách tài chính 2 công theo hướng hiện đại và đảm bảo phục vụ phát triển KT-XH, an ninh - quốc phòng, bảo đảm kinh phí thực hiện các chính sách an sinh xã hội, phúc lợi xã hội của địa phương. Chi thường xuyên cần được quản lý chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả.

Các hạn chế trong quản lý NSNN có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm: quy trình lập dự toán chưa thực sự sát với thực tế, năng lực cán bộ còn hạn chế, công tác kiểm tra, giám sát chưa hiệu quả. Việc xác định rõ nguyên nhân là cơ sở để đưa ra các giải pháp khắc phục phù hợp. Nâng cao năng lực cán bộ là một trong những giải pháp quan trọng.

Quy trình lập dự toán cần được hoàn thiện theo hướng sát với thực tế, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Cần có sự tham gia của nhiều bên liên quan, từ các đơn vị dự toán đến các cơ quan quản lý nhà nước. Việc lập dự toán cần dựa trên các căn cứ khoa học và thực tiễn, tránh tình trạng dự toán quá cao hoặc quá thấp so với thực tế. Dự toán sát thực tế là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả quản lý ngân sách.

Công tác kiểm tra, giám sát cần được tăng cường để đảm bảo việc sử dụng ngân sách đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả. Cần có các cơ chế kiểm tra, giám sát độc lập và khách quan, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Việc phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa thất thoát, lãng phí ngân sách. Kiểm tra, giám sát hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo tính minh bạch của NSNN.

Hệ thống thông tin quản lý ngân sách cần được xây dựng trên nền tảng công nghệ hiện đại, đảm bảo tính tích hợp và khả năng mở rộng. Hệ thống cần đáp ứng được các yêu cầu về quản lý thu, chi, kế toán và báo cáo ngân sách. Việc xây dựng hệ thống cần có sự tham gia của các chuyên gia CNTT và các cán bộ quản lý ngân sách. Hệ thống thông tin tích hợp là yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý.

Để ứng dụng CNTT hiệu quả, cần có đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao và khả năng sử dụng các công cụ CNTT. Cần có các chương trình đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý ngân sách. Việc đào tạo cần được thực hiện thường xuyên và liên tục để đáp ứng yêu cầu của công việc. Đào tạo cán bộ là yếu tố then chốt để ứng dụng CNTT thành công.

Các tiêu chí đánh giá hiệu quả lập dự toán cần bao gồm: tính chính xác của dự toán, tính khả thi của dự toán, tính phù hợp của dự toán với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Cần có các phương pháp đánh giá định lượng và định tính để có cái nhìn toàn diện về hiệu quả lập dự toán. Tính chính xác của dự toán là một trong những tiêu chí quan trọng nhất.

Các tiêu chí đánh giá hiệu quả quyết toán cần bao gồm: tính tuân thủ pháp luật, tính minh bạch, tính chính xác của số liệu quyết toán. Cần có các cơ chế kiểm tra, giám sát để đảm bảo tính trung thực của số liệu quyết toán. Tính tuân thủ pháp luật là yếu tố then chốt để đảm bảo tính hợp lệ của quyết toán.

Cần có các quy định pháp lý rõ ràng và đồng bộ về quy trình lập, chấp hành và quyết toán ngân sách. Cần có các cơ chế kiểm tra, giám sát hiệu quả để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Cần có các chính sách khuyến khích ứng dụng CNTT trong quản lý ngân sách. Quy định pháp lý rõ ràng là yếu tố then chốt để đảm bảo tính hợp lệ của NSNN.

Cần tăng cường vai trò giám sát của HĐND đối với hoạt động quản lý ngân sách. Cần có các chính sách khuyến khích sử dụng ngân sách tiết kiệm và hiệu quả. Cần có các chương trình đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý ngân sách. Giám sát hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo tính minh bạch của NSNN.