Hoàn thiện cơ chế quản lý đầu tư xây dựng cơ bản tại Công ty Điện lực tỉnh Nam Định

Đầu tư XDCB tác động mạnh mẽ đến tổng cung và tổng cầu của nền kinh tế. Nó ảnh hưởng đến sự ổn định kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, khoa học công nghệ, tăng trưởng và phát triển kinh tế. Hoạt động này tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật, tạo việc làm và cải thiện môi trường đầu tư. Theo luận văn, đầu tư XDCB có vai trò "tác động hai mặt đến sự ổn định kinh tế" và "tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế".

Cơ chế quản lý đầu tư XDCB là cách thức quản lý, phương thức tác động từ chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Nó bao gồm các quy định về nội dung, trình tự công việc, tổ chức bộ máy và các quy định về thưởng phạt. Cơ chế này phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản như tiết kiệm, hiệu quả, tập trung, dân chủ, thống nhất lãnh đạo chính trị và kinh tế, kết hợp hài hòa giữa các lợi ích, kết hợp quản lý theo ngành với quản lý theo vùng, lãnh thổ.

Cơ chế chính sách chưa đồng bộ và kịp thời tháo gỡ khó khăn cho chủ đầu tư và nhà thầu. Việc thực hiện quy định về quyết toán vốn đầu tư hoàn thành chưa được các đơn vị liên quan đôn đốc, chỉ đạo một cách nghiêm chỉnh. Tình trạng nhiều dự án hoàn thành bàn giao nhiều năm hoặc đang triển khai nhưng chưa hoàn thành do có nhiều vướng mắc không thực hiện quyết toán đã làm ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các tồn tại, hạn chế nêu trên, bao gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Khối lượng công việc đầu tư XDCB rất lớn và không thực sự chuyên trách nên công tác đầu tư XDCB và cơ chế quản lý vận hành còn nhiều hạn chế. Sự tham gia của cộng đồng, của các phương tiện thông tin đại chúng và nhân dân nói chung tuy đã bước đầu làm cho việc xây dựng và thực hiện các dự án đầu tư XDCB có chất lượng cao hơn, giám sát tốt hơn song việc thực hiện những quy định đã ban hành còn mang tính hình thức.

Cần phân cấp rõ ràng về quyền hạn và trách nhiệm trong quản lý đầu tư XDCB; có cơ chế phân cấp trong quản lý đầu tư XDCB riêng biệt. Cụ thể hóa luật pháp vào điều kiện cụ thể của đơn vị, phát huy tính chủ động, độc lập, tự chủ của doanh nghiệp trong quản lý đầu tư XDCB. Công tác chỉ đạo điều hành và tổ chức thực hiện phải quyết liệt, khoa học và tuân thủ đúng theo trình tự thủ tục đầu tư.

Phải quan tâm đến xây dựng bộ máy con người thực hiện dự án, đội ngũ cán bộ tham gia công tác quản lý dự án phải chuyên môn hóa cao. Tăng cường công tác tự kiểm tra, giám sát tại hiện trường, quá trình lập thủ tục đầu tư xây dựng. Sự đồng thuận và nỗ lực phấn đấu của cán bộ công nhân viên trong toàn đơn vị, dựa trên sự quan tâm tạo mọi điều kiện của các cấp chính quyền địa phương, của Tổng Công ty, Tập đoàn DLVN.

Cần kiểm soát chặt chẽ chi phí đầu tư, từ khâu lập dự án đến khi hoàn thành và đưa vào sử dụng. Xây dựng hệ thống quản lý rủi ro đầu tư để nhận diện, đánh giá và giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình thực hiện dự án. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng, đảm bảo tính minh bạch và công khai trong quản lý vốn.

Nghiên cứu và áp dụng các hình thức huy động vốn khác nhau, như vốn ngân sách, vốn tín dụng, vốn từ các tổ chức tài chính quốc tế, vốn từ các nhà đầu tư tư nhân. Tạo điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế tham gia đầu tư vào lĩnh vực điện lực, góp phần giảm áp lực cho ngân sách nhà nước. Khuyến khích hợp tác công tư (PPP) trong các dự án đầu tư xây dựng cơ bản.

Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả đầu tư XDCB dựa trên các yếu tố như: hiệu quả kinh tế (tỷ suất hoàn vốn nội bộ, thời gian hoàn vốn), hiệu quả xã hội (tạo việc làm, cải thiện đời sống người dân), hiệu quả môi trường (giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường). Áp dụng các phương pháp đánh giá hiện đại, như phân tích chi phí - lợi ích, phân tích đa tiêu chí, để có cái nhìn toàn diện về hiệu quả của dự án.

Phân tích quy trình đầu tư XDCB để xác định các khâu còn bất cập, gây lãng phí thời gian và chi phí. Đề xuất các giải pháp cải thiện quy trình, như đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao năng lực của cán bộ quản lý dự án. Xây dựng hệ thống theo dõi và đánh giá tiến độ thực hiện dự án, kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề phát sinh.

Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý dự án, như sử dụng phần mềm quản lý dự án, hệ thống thông tin địa lý (GIS), để nâng cao hiệu quả và minh bạch. Xây dựng cơ sở dữ liệu về các dự án đầu tư xây dựng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc theo dõi, đánh giá và ra quyết định.

Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý dự án, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công việc. Khuyến khích hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, học hỏi kinh nghiệm của các nước phát triển, tiếp thu công nghệ mới. Xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, tạo động lực cho cán bộ công nhân viên phát huy tối đa năng lực sáng tạo.