Thực Trạng và Giải Pháp Hoàn Thiện cho Hoà Giải Thương Mại ở Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Ngọc Bích
• Người hướng dẫn: Pts. Nguyễn Viết Tý
• Trường học: Trường Đại Học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Học
• Đề tài: Pháp Luật Về Hòa Giải Thương Mại Ở Việt Nam: Thực Trạng Và Kiến Nghị Hoàn Thiện
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM DOAN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIET TAT DUNG TRONG LUẬN VAN
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. Lý do chọn để tải
• 2. Tinh hình nghiên cứu để tài
• 3. Mục đích và nhiêm vụ nghiên cứu.
• 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
• 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của dé tai
• 6. Y nghĩa thực tiễn của luận văn.
• 7. Bổ cục của luôn văn
• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VE HÒA GIẢI THƯƠNG MẠI VÀ PHÁP LUẬT VẺ HÒA GIẢI THƯƠNG MẠI
• 1.1. Khái quát tranh chấp thương mại vả các phương thức giai quyết tranh chấp thương mại
• 1.1. Khái niệm va đặc điểm của tranh chấp thương mại.
• 1.2. Các hình thức giãi quyết tranh chấp thương mai
• 1.3. Khái quát về hòa giãi trong giải quyết tranh chấp thương mai.
• 1.4. Khái niệm vả đặc điểm của hoa giải trong giải quyết tranh chấp thương mại
• 1.5. Ưu điểm vả han chế của hòa giải thương mai so với các phương thức giải quyết tranh chấp thương mai khác.
• 1.6. Vai trò của hỏa giải trong giãi quyết tranh chấp thương mại vả ÿ nghĩa của pháp luật vẻ hòa giải thương mat
• 1.7. Cấu trúc pháp luật vẻ hòa giải thương mai
• 1.8. Câu trúc về hình thức của pháp huật vẻ hòa giải thương mại. Câu trúc về nội dung của pháp luật hỏa giãi thương mai
• 1.9. Quá trình hình thảnh va phát triển của pháp luật về giải quyết tranh chấp thương mai bằng phương thức hòa gii tại Việt Nam.
• 1.10. Kinh nghiệm giãi quyết tranh chấp thương mại bằng hỏa giải ở một số quốc gia trên thể giới.
• 1.11. Kết luân chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRANG PHAP LUAT VÀ THỰC TIEN ÁP DUNG PHAP LUAT VE HÒA GIẢI THUONG MẠI TAI VIỆT NAM
• 2.1. Thực trang pháp luật về hòa giải thương mai tại Việt Nam
• 2.2. Những quy định pháp luật về các hình thức hòa giải thương mai.
• 2.3. Những quy định của pháp luật vẻ ni dung của phương thức hòa giãi thương mại
• 2.4. Đánh gia các quy định của pháp luật vẻ hòa giải thương mại
• 2.5. Thực tiễn áp dụng pháp luật về hòa giải thương mai và những vi du thực tiến thi hành pháp luật về giã: quyết tranh chấp bằng phương thức hòa giải ở "Việt Nam trong thời gian qua.
• 2.6. Thực tiga thực hiện các quy định của pháp luất vé hòa giãi thương mai.
• 2.7. Một sổ ví du thực tiễn thi hành pháp luật về giãi quyét tranh chấp bằng phương thức hòa giải ở Việt Nam trong thời gian qua.
• 2.8. Kết luân chương 2
• 3. CHUONG 3: YEU CAU, GIẢI PHÁP HOÀN THIEN PHÁP LUAT VA NANG CAO HIEU QUA ÁP DUNG PHAP LUAT VE HÒA GIẢI THƯƠNG MẠI Ở VIỆT NAM.
• 3.1. Yên câu hoàn thiện pháp luật về hòa giải thương mại
• 3.2. Hoàn thiện pháp luật về hòa giãi phải dm bảo quyển tư do lựa chon phương thức giãi quyết tranh chấp thương mai
• 3.3. Hoan thiện pháp luật vẻ hòa giải phải dim bao tinh tương thích với pháp luật hòa giải quốc tế
• 3.4. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về hỏa giãi thương mại
• 3.5. Hoan thiện quy định của pháp luật trong Nghị đính 22/2017/NĐ-CP của Chính phủ về Hỏa giãi thương mai
• 3.6. Hoàn thiện quy định của Luật hỏa gi, đổi thoi tại Toa an năm 2020.
• 3.7. Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về hòa giã thương nmi.
• 3.8. Kết luân chương 3
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Thực Trạng Thương Mại ở Việt Nam

Thương mại Việt Nam trong những năm qua đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, thực trạng thương mại vẫn tồn tại nhiều vấn đề phức tạp, đặc biệt là trong việc giải quyết tranh chấp thương mại. Theo thống kê, số lượng tranh chấp thương mại ngày càng gia tăng, điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến hòa giải thương mại. Hiện nay, phương thức hòa giải chưa được xem là lựa chọn tối ưu trong quá trình giải quyết tranh chấp, điều này dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp vẫn chọn phương thức tố tụng tại tòa án. Do đó, việc nâng cao nhận thức về hòa giải thương mại và tạo điều kiện thuận lợi cho phương thức này là rất cần thiết.

1.1. Khái Quát Về Hòa Giải Thương Mại

Hòa giải thương mại là một trong những phương thức giải quyết tranh chấp hiệu quả, giúp các bên tranh chấp đạt được thỏa thuận mà không cần phải qua các thủ tục tố tụng phức tạp. Pháp luật về hòa giải thương mại tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Cụ thể, các quy định pháp lý chưa thực sự rõ ràng, dẫn đến việc áp dụng gặp nhiều khó khăn. Hơn nữa, sự thiếu hụt về đội ngũ hòa giải viên chuyên nghiệp cũng là một yếu tố cản trở sự phát triển của phương thức này. Do đó, cần có sự đầu tư mạnh mẽ vào việc đào tạo và nâng cao năng lực cho các hòa giải viên, cũng như cải thiện các quy định pháp lý để hoàn thiện chính sách về hòa giải thương mại.

1.2. Các Hình Thức Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại

Hiện nay, có nhiều phương thức giải quyết tranh chấp thương mại tại Việt Nam, bao gồm hòa giải, trọng tài và tòa án. Trong đó, hòa giải được xem là phương thức có nhiều ưu điểm, như tiết kiệm thời gian và chi phí. Tuy nhiên, tranh chấp thương mại thường xuyên xảy ra do sự khác biệt trong cách hiểu và thực hiện hợp đồng giữa các bên. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp cần nắm rõ các quy định pháp luật và chủ động trong việc lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp. Bên cạnh đó, việc tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp trong việc áp dụng các phương thức hòa giải cũng cần được chú trọng, nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp.

II. Giải Pháp Hoàn Thiện Hệ Thống Pháp Luật Về Hòa Giải Thương Mại

Để hoàn thiện pháp luật về hòa giải thương mại, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần rà soát và điều chỉnh các quy định pháp luật hiện hành để đảm bảo tính đồng bộ và khả thi trong thực tiễn. Việc xây dựng một khung pháp lý rõ ràng cho các hoạt động hòa giải sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình giải quyết tranh chấp. Thứ hai, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp về lợi ích của hòa giải thương mại. Điều này sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho việc áp dụng phương thức này trong thực tiễn.

2.1. Đề Xuất Các Quy Định Mới

Các quy định mới cần được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo tính tương thích với pháp luật quốc tế về hòa giải. Điều này không chỉ giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào hệ thống pháp luật quốc tế mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài khi tham gia vào thị trường Việt Nam. Hơn nữa, việc quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của các bên trong quá trình hòa giải cũng cần được chú trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.

2.2. Tăng Cường Đào Tạo Hòa Giải Viên

Để nâng cao hiệu quả của phương thức hòa giải, cần có một chương trình đào tạo bài bản cho các hòa giải viên. Điều này không chỉ giúp họ nắm vững kiến thức pháp luật mà còn trang bị cho họ kỹ năng cần thiết trong việc xử lý các tình huống tranh chấp. Việc xây dựng một đội ngũ hòa giải viên chuyên nghiệp sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt động hòa giải thương mại tại Việt Nam.

III. Ý Nghĩa Thực Tiễn Của Đề Tài

Nghiên cứu về hòa giải thương mại không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn mang lại nhiều giá trị thực tiễn. Việc hoàn thiện pháp luật về hòa giải thương mại sẽ giúp nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp, từ đó tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững. Hơn nữa, việc áp dụng phương thức hòa giải sẽ giúp giảm tải cho hệ thống tòa án, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả doanh nghiệp và nhà nước. Điều này không chỉ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững trong hoạt động thương mại của Việt Nam.

3.1. Tác Động Đến Doanh Nghiệp

Việc áp dụng hòa giải thương mại sẽ giúp các doanh nghiệp giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng và hiệu quả, từ đó bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Ngoài ra, việc lựa chọn hòa giải thay vì tố tụng tại tòa án sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và thời gian, tạo điều kiện cho họ tập trung vào các hoạt động kinh doanh chính. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng trên thị trường hiện nay.

3.2. Đóng Góp Vào Sự Phát Triển Kinh Tế

Hệ thống pháp luật hoàn thiện về hòa giải thương mại sẽ tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn hơn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Điều này không chỉ thúc đẩy các hoạt động đầu tư mà còn góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế. Hơn nữa, việc nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải sẽ giúp tăng cường niềm tin của các nhà đầu tư vào hệ thống pháp luật và sự ổn định của môi trường kinh doanh tại Việt Nam.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, Việt Nam đã trở thành thành viên tích cực của hơn 70 tổ chức quốc tế và khu vực, trong đó có các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và EVFTA. Theo ước tính, số lượng tranh chấp thương mại tại Việt Nam gia tăng nhanh chóng, với quy mô và tính chất ngày càng phức tạp. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại, đặc biệt là phương thức hòa giải thương mại.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng pháp luật về hòa giải thương mại tại Việt Nam, đánh giá hiệu quả áp dụng pháp luật hiện hành và đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả phương thức hòa giải trong giải quyết tranh chấp thương mại. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy định pháp luật về hòa giải thương mại tại Việt Nam, giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2022, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế từ các quốc gia như Singapore và Nhật Bản.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần xây dựng hệ thống pháp luật phù hợp với xu thế phát triển của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả, tiết kiệm thời gian và chi phí. Các chỉ số như Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và số lượng vụ tranh chấp thương mại được giải quyết qua hòa giải cũng được xem xét để đánh giá tác động thực tiễn của pháp luật hòa giải thương mại.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết về giải quyết tranh chấp thương mại và lý thuyết về hòa giải trong pháp luật. Lý thuyết giải quyết tranh chấp thương mại tập trung vào các phương thức như thương lượng, hòa giải, trọng tài và tòa án, nhấn mạnh vai trò của hòa giải như một phương thức độc lập, linh hoạt và hiệu quả. Lý thuyết về hòa giải pháp luật làm rõ các khái niệm chính như hòa giải viên, nguyên tắc hòa giải (tự nguyện, bình đẳng, bảo mật), cũng như cấu trúc pháp luật về hòa giải thương mại.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng bao gồm: hòa giải viên thương mại, trung tâm hòa giải thương mại, phương thức giải quyết tranh chấp thay thế (Alternative Dispute Resolution - ADR), và các quy định pháp luật liên quan như Nghị định 22/2017/NĐ-CP, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án 2020, Công ước Singapore về hòa giải thương mại quốc tế.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu khoa học pháp lý kết hợp với phân tích thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính bao gồm các văn bản pháp luật hiện hành của Việt Nam, các nghị định, luật liên quan đến hòa giải thương mại, báo cáo thực tiễn áp dụng pháp luật, cùng với các tài liệu nghiên cứu, công trình khoa học trong và ngoài nước.

Phương pháp phân tích so sánh được áp dụng để đối chiếu pháp luật Việt Nam với pháp luật của một số quốc gia có hệ thống hòa giải thương mại phát triển như Singapore và Nhật Bản. Phương pháp thống kê được sử dụng để tổng hợp số liệu về số lượng vụ tranh chấp thương mại được giải quyết qua hòa giải tại Việt Nam trong giai đoạn nghiên cứu.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm các văn bản pháp luật, báo cáo của các trung tâm hòa giải thương mại, và các trường hợp điển hình về hòa giải thương mại tại Việt Nam từ năm 2015 đến 2022. Phương pháp chọn mẫu là chọn lọc các văn bản và trường hợp tiêu biểu, có tính đại diện cao. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2015 đến năm 2022, tập trung vào giai đoạn pháp luật về hòa giải thương mại có nhiều thay đổi quan trọng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Pháp luật về hòa giải thương mại tại Việt Nam đã có bước phát triển đáng kể với việc ban hành Nghị định 22/2017/NĐ-CP và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án 2020. Theo số liệu thống kê, số vụ tranh chấp thương mại được giải quyết qua hòa giải tại các trung tâm hòa giải tăng khoảng 30% mỗi năm trong giai đoạn 2017-2021.

2. Hiệu quả áp dụng pháp luật hòa giải còn hạn chế do một số quy định chưa cụ thể, thiếu đồng bộ và chưa phù hợp với thực tiễn kinh doanh. Ví dụ, tỷ lệ hòa giải thành công chỉ đạt khoảng 60%, thấp hơn so với các quốc gia phát triển như Singapore (trên 80%).

3. Ý thức và nhận thức của các bên tranh chấp về hòa giải còn hạn chế, nhiều doanh nghiệp vẫn ưu tiên lựa chọn tòa án hoặc trọng tài thay vì hòa giải. Điều này dẫn đến việc hòa giải chưa được coi là phương thức giải quyết tranh chấp độc lập và hiệu quả.

4. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy vai trò quan trọng của trung tâm hòa giải chuyên nghiệp và hòa giải viên có trình độ chuyên môn cao. Tại Singapore, các trung tâm hòa giải được tổ chức bài bản với đội ngũ hòa giải viên được đào tạo chuyên sâu, giúp nâng cao tỷ lệ hòa giải thành công và rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc pháp luật Việt Nam về hòa giải thương mại còn non trẻ, chưa có nhiều quy định chi tiết về tiêu chuẩn hòa giải viên, quy trình hòa giải và cơ chế thi hành kết quả hòa giải. So sánh với nghiên cứu của một số quốc gia như Nhật Bản và Singapore, Việt Nam cần hoàn thiện hơn về mặt pháp lý để tạo hành lang pháp lý vững chắc, đồng thời nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về lợi ích của hòa giải.

Việc áp dụng biểu đồ so sánh tỷ lệ hòa giải thành công giữa Việt Nam và các quốc gia khác sẽ minh họa rõ nét sự chênh lệch hiệu quả, từ đó làm cơ sở cho các đề xuất hoàn thiện pháp luật. Bảng thống kê số vụ hòa giải thương mại theo năm cũng cho thấy xu hướng phát triển và những điểm nghẽn trong thực tiễn áp dụng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện khung pháp luật về hòa giải thương mại bằng cách bổ sung các quy định chi tiết về tiêu chuẩn hòa giải viên, quy trình hòa giải, và cơ chế thi hành kết quả hòa giải. Mục tiêu nâng tỷ lệ hòa giải thành công lên trên 75% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Công Thương.

2. Tăng cường đào tạo và cấp chứng chỉ cho hòa giải viên thương mại nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp. Đề xuất tổ chức các khóa đào tạo định kỳ hàng năm, với mục tiêu đào tạo ít nhất 200 hòa giải viên chất lượng cao trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Các trung tâm hòa giải thương mại và các trường đại học luật.

3. Xây dựng và phát triển các trung tâm hòa giải thương mại chuyên nghiệp tại các tỉnh, thành phố lớn để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ hòa giải. Mục tiêu thành lập thêm ít nhất 5 trung tâm trong vòng 3 năm. Chủ thể thực hiện: Bộ Tư pháp, Ủy ban nhân dân các địa phương.

4. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và cộng đồng về lợi ích của hòa giải thương mại thông qua các chương trình truyền thông, hội thảo và đào tạo. Mục tiêu tăng tỷ lệ doanh nghiệp lựa chọn hòa giải lên 50% trong 5 năm tới. Chủ thể thực hiện: Bộ Tư pháp, Bộ Công Thương, các hiệp hội doanh nghiệp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà làm luật và cơ quan quản lý nhà nước: Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để hoàn thiện chính sách, pháp luật về hòa giải thương mại, giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

2. Doanh nghiệp và các tổ chức kinh doanh: Nghiên cứu giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về phương thức hòa giải thương mại, từ đó lựa chọn giải pháp giải quyết tranh chấp phù hợp, tiết kiệm chi phí và thời gian.

3. Các trung tâm hòa giải và hòa giải viên: Luận văn cung cấp các phân tích về tiêu chuẩn, quy trình và kỹ năng hòa giải, hỗ trợ nâng cao chất lượng dịch vụ hòa giải thương mại.

4. Giảng viên, sinh viên ngành luật kinh tế và các nhà nghiên cứu pháp lý: Đây là tài liệu tham khảo quý giá cho việc nghiên cứu, giảng dạy và phát triển các đề tài liên quan đến giải quyết tranh chấp thương mại và hòa giải.

Câu hỏi thường gặp

1. Hòa giải thương mại là gì và có vai trò như thế nào trong giải quyết tranh chấp?
   Hòa giải thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp thông qua sự hỗ trợ của bên thứ ba trung lập, giúp các bên đạt được thỏa thuận trên cơ sở tự nguyện. Vai trò của hòa giải là giảm tải cho tòa án, tiết kiệm thời gian, chi phí và duy trì quan hệ hợp tác giữa các bên.

2. Pháp luật Việt Nam hiện nay quy định như thế nào về hòa giải thương mại?
   Pháp luật Việt Nam đã có các quy định cụ thể trong Nghị định 22/2017/NĐ-CP và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án 2020, bao gồm tiêu chuẩn hòa giải viên, quy trình hòa giải, và cơ chế thi hành kết quả hòa giải.

3. Tỷ lệ hòa giải thành công tại Việt Nam so với các quốc gia khác ra sao?
   Theo báo cáo, tỷ lệ hòa giải thành công tại Việt Nam khoảng 60%, thấp hơn so với Singapore trên 80%. Nguyên nhân do sự khác biệt về khung pháp lý, trình độ hòa giải viên và nhận thức của các bên.

4. Doanh nghiệp nên lựa chọn hòa giải thương mại trong trường hợp nào?
   Hòa giải phù hợp với các tranh chấp có tính chất phức tạp thấp đến trung bình, các bên mong muốn duy trì quan hệ hợp tác, tiết kiệm thời gian và chi phí, hoặc khi các bên muốn tự chủ trong việc giải quyết tranh chấp.

5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả hòa giải thương mại tại Việt Nam?
   Cần hoàn thiện pháp luật, đào tạo hòa giải viên chuyên nghiệp, phát triển trung tâm hòa giải, đồng thời tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và cộng đồng về lợi ích của hòa giải.

Kết luận

• Pháp luật về hòa giải thương mại tại Việt Nam đã có những bước phát triển quan trọng, tạo nền tảng pháp lý cho phương thức giải quyết tranh chấp này.
• Hiệu quả áp dụng pháp luật còn hạn chế do nhiều quy định chưa cụ thể và nhận thức của các bên chưa đầy đủ.
• Kinh nghiệm quốc tế cho thấy vai trò của trung tâm hòa giải chuyên nghiệp và hòa giải viên có trình độ là yếu tố then chốt nâng cao hiệu quả hòa giải.
• Luận văn đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật, đào tạo hòa giải viên, phát triển trung tâm hòa giải và tuyên truyền nâng cao nhận thức doanh nghiệp.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi áp dụng hòa giải thương mại.

Call to action: Các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và các tổ chức liên quan cần phối hợp chặt chẽ để thúc đẩy phát triển hòa giải thương mại, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và hiệu quả tại Việt Nam.