I. Tổng quan về kinh tế học
Chương này giới thiệu các khái niệm cơ bản về kinh tế học, bao gồm định nghĩa, phân loại và mục tiêu nghiên cứu. Kinh tế học vi mô và kinh tế học vĩ mô được phân biệt rõ ràng, với kinh tế học vi mô tập trung vào hành vi của các đơn vị kinh tế nhỏ như hộ gia đình và doanh nghiệp. Kinh tế học vĩ mô nghiên cứu các vấn đề ở quy mô quốc gia như tăng trưởng kinh tế và lạm phát. Phần này cũng đề cập đến kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc, giúp người học hiểu rõ sự khác biệt giữa mô tả khách quan và đưa ra khuyến nghị chủ quan.
1.1. Các khái niệm cơ bản
Phần này trình bày năm quan điểm khác nhau về kinh tế học, từ việc nghiên cứu cách xã hội giải quyết các vấn đề kinh tế cơ bản đến việc sử dụng hiệu quả nguồn lực khan hiếm. Kinh tế học được định nghĩa là môn khoa học xã hội nghiên cứu hành vi ứng xử của các tác nhân kinh tế. Các khái niệm như kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc được giải thích chi tiết, giúp người học phân biệt giữa mô tả khách quan và đưa ra khuyến nghị chủ quan.
1.2. Kinh tế học vi mô và vĩ mô
Phần này phân tích sự khác biệt giữa kinh tế học vi mô và kinh tế học vĩ mô. Kinh tế học vi mô tập trung vào hành vi của các đơn vị kinh tế nhỏ như hộ gia đình và doanh nghiệp, trong khi kinh tế học vĩ mô nghiên cứu các vấn đề ở quy mô quốc gia như tăng trưởng kinh tế và lạm phát. Mối quan hệ biện chứng giữa hai lĩnh vực này cũng được nhấn mạnh.
II. Các mô hình kinh tế và vấn đề cơ bản
Chương này tập trung vào ba vấn đề kinh tế cơ bản: sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai. Các mô hình kinh tế như mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung, mô hình kinh tế thị trường và mô hình kinh tế hỗn hợp được phân tích chi tiết. Mỗi mô hình có ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế của quốc gia.
2.1. Các vấn đề kinh tế cơ bản
Phần này giải thích ba vấn đề kinh tế cơ bản mà mọi quốc gia phải đối mặt: sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai. Các quyết định này phụ thuộc vào nhu cầu thị trường, kỹ thuật sản xuất và phân phối sản phẩm. Ví dụ, sản xuất cái gì liên quan đến cầu thị trường, trong khi sản xuất như thế nào liên quan đến hiệu quả sản xuất.
2.2. Các mô hình kinh tế
Phần này phân tích ba mô hình kinh tế chính: mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung, mô hình kinh tế thị trường và mô hình kinh tế hỗn hợp. Mỗi mô hình có ưu điểm và nhược điểm riêng. Ví dụ, mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung giúp giải quyết các vấn đề lớn nhưng thiếu tính linh hoạt, trong khi mô hình kinh tế thị trường thúc đẩy sáng tạo nhưng dễ dẫn đến bất công xã hội.
III. Lý thuyết lựa chọn kinh tế tối ưu
Chương này tập trung vào lý thuyết lựa chọn kinh tế tối ưu, giúp người học hiểu cách các tác nhân kinh tế đưa ra quyết định để tối đa hóa lợi ích. Các khái niệm như chi phí cơ hội, lợi ích cận biên và chi phí cận biên được giải thích chi tiết. Phần này cũng đề cập đến các phương pháp lựa chọn như phương pháp tiếp cận cận biên, giúp người học áp dụng lý thuyết vào thực tiễn.
3.1. Lý thuyết lựa chọn kinh tế
Phần này giải thích lý thuyết lựa chọn kinh tế, tập trung vào việc quyết định con đường phát triển kinh tế phù hợp với mục tiêu và nguồn lực khan hiếm. Các tác nhân kinh tế như người sản xuất, người tiêu dùng và chính phủ có mục tiêu lựa chọn khác nhau, từ tối đa hóa lợi nhuận đến tối đa hóa phúc lợi xã hội.
3.2. Chi phí cơ hội
Phần này tập trung vào khái niệm chi phí cơ hội, là giá trị của sự lựa chọn tốt nhất bị bỏ qua khi đưa ra quyết định kinh tế. Ví dụ, khi một doanh nghiệp quyết định sản xuất sản phẩm A, họ phải từ bỏ cơ hội sản xuất sản phẩm B. Chi phí cơ hội là công cụ quan trọng giúp các tác nhân kinh tế đưa ra quyết định tối ưu.
