I. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Nghiên cứu về giáo dục thẩm mỹ cho sinh viên tại Việt Nam đã thu hút sự quan tâm của nhiều học giả. Các nghiên cứu lý luận cơ bản về nghệ thuật, thị hiếu thẩm mỹ, và vai trò của nghệ thuật trong giáo dục thẩm mỹ đã được thực hiện. Những nghiên cứu này không chỉ giúp làm rõ khái niệm mà còn chỉ ra tầm quan trọng của nghệ thuật trong việc hình thành và phát triển thị hiếu thẩm mỹ cho sinh viên. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc giáo dục thẩm mỹ cho sinh viên trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nghệ thuật không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là một công cụ giáo dục mạnh mẽ, giúp sinh viên phát triển tư duy phản biện và khả năng cảm thụ cái đẹp. Những vấn đề lý luận này sẽ được phân tích sâu hơn trong các chương tiếp theo của luận án.
1.1 Những nghiên cứu lý luận cơ bản về nghệ thuật
Nghệ thuật được xem như một hình thái ý thức xã hội, nơi mà con người thể hiện cảm xúc và tư duy thông qua hình tượng. Các nhà triết học từ thời cổ đại đã nghiên cứu về bản chất và vai trò của nghệ thuật. Aristotle đã chỉ ra rằng nghệ thuật là sự mô phỏng tự nhiên, trong khi Hegel đã phân tích sâu sắc về cái đẹp và các loại hình nghệ thuật. Các nghiên cứu hiện đại cũng khẳng định rằng nghệ thuật có bản chất xã hội, thể hiện qua các chức năng nhận thức và giáo dục. Điều này cho thấy rằng giáo dục nghệ thuật không chỉ đơn thuần là việc truyền đạt kiến thức mà còn là việc hình thành nhân cách và thị hiếu thẩm mỹ cho sinh viên.
1.2 Những nghiên cứu về thực trạng thị hiếu thẩm mỹ
Thực trạng thị hiếu thẩm mỹ của sinh viên hiện nay đang có nhiều diễn biến phức tạp. Sự giao thoa văn hóa và hội nhập quốc tế đã tạo ra những ảnh hưởng tích cực lẫn tiêu cực đến nhận thức và thị hiếu thẩm mỹ của sinh viên. Nhiều sinh viên đang phải đối mặt với những sản phẩm văn hóa không phù hợp, dẫn đến sự lệch lạc trong thẩm mỹ. Việc giáo dục thẩm mỹ cho sinh viên trở thành một yêu cầu cấp thiết nhằm tạo ra sự cân bằng giữa đào tạo chuyên môn và giáo dục lối sống. Các giải pháp cần thiết phải được đề xuất để nâng cao thị hiếu thẩm mỹ cho sinh viên, từ đó giúp họ trở thành những công dân có trách nhiệm và có thẩm mỹ cao.
II. Những vấn đề lý luận cơ bản về nghệ thuật và vai trò của nghệ thuật trong giáo dục thẩm mỹ
Nghệ thuật không chỉ là một lĩnh vực sáng tạo mà còn là một phần quan trọng trong giáo dục thẩm mỹ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nghệ thuật có khả năng định hình thị hiếu thẩm mỹ của con người, đặc biệt là sinh viên. Vai trò của nghệ thuật trong giáo dục thẩm mỹ không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức mà còn bao gồm việc phát triển khả năng cảm thụ và sáng tạo. Nghệ thuật giúp sinh viên nhận thức rõ hơn về giá trị của cái đẹp, từ đó hình thành những quan điểm và lối sống tích cực. Việc áp dụng nghệ thuật vào giáo dục không chỉ giúp sinh viên phát triển kỹ năng mà còn góp phần xây dựng nhân cách và phẩm chất đạo đức. Điều này càng trở nên quan trọng trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi mà thẩm mỹ và văn hóa đang bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố bên ngoài.
2.1 Vai trò của nghệ thuật trong giáo dục thẩm mỹ
Nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành thị hiếu thẩm mỹ cho sinh viên. Nó không chỉ giúp sinh viên phát triển khả năng cảm thụ mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện. Nghệ thuật tạo ra một môi trường học tập phong phú, nơi mà sinh viên có thể khám phá và thể hiện bản thân. Việc tiếp cận với nghệ thuật giúp sinh viên hiểu rõ hơn về giá trị văn hóa và xã hội, từ đó hình thành những quan điểm đúng đắn về cái đẹp và cái xấu. Điều này không chỉ có lợi cho sự phát triển cá nhân mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.
2.2 Những vấn đề lý luận cơ bản về thị hiếu thẩm mỹ
Thị hiếu thẩm mỹ là một khái niệm phức tạp, liên quan đến nhiều yếu tố như văn hóa, xã hội và cá nhân. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thị hiếu thẩm mỹ không chỉ là sự yêu thích cái đẹp mà còn là khả năng đánh giá và cảm nhận cái đẹp trong cuộc sống. Việc giáo dục thẩm mỹ cho sinh viên cần phải được thực hiện một cách có hệ thống, từ việc giới thiệu các loại hình nghệ thuật đến việc khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động nghệ thuật. Điều này sẽ giúp sinh viên phát triển một cách toàn diện, không chỉ về mặt kiến thức mà còn về mặt cảm xúc và nhân cách.
