Giải pháp phát triển sinh kế cộng đồng tại Vườn Quốc Gia Xuân Thủy trong bối cảnh biến đổi khí hậu

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SINH KẾ TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

1.1. Tổng quan về sinh kế

1.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới

1.3. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam

1.4. Một số khái niệm

1.5. Tính bền vững của sinh kế

1.6. Tiêu chí đánh giá tính bền vững của sinh kế

1.7. Khung sinh kế bền vững

1.8. Quan điểm bảo tồn và phát triển

1.9. Khả năng bị tổn thương của sinh kế ven biển trước tác động của biến đổi khí hậu

1.10. Gắn kết khung sinh kế bền vững và biến đổi khí hậu

1.11. Kịch bản biến đổi khí hậu của khu vực nghiên cứu

1.12. Năng lực thích ứng của sinh kế ven biển trước tác động của biến đổi khí hậu

1.13. Kết luận chương 1

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG MÔ HÌNH SINH KẾ CỘNG ĐỒNG TẠI KHU VỰC VƯỜN QUỐC GIA XUÂN THUỶ, HUYỆN GIAO THỦY, TỈNH NAM ĐỊNH TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

2.1. Giới thiệu khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội và môi trường khu vực nghiên cứu

2.2. Đặc điểm tự nhiên

2.3. Hiện trạng kinh tế xã hội

2.4. Lịch sử hình thành, hiện trạng sử dụng, quản lý nguồn tài nguyên và các vấn đề tồn tại ở Vườn quốc gia Xuân Thủy

2.4.1. Lịch sử hình thành Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ

2.4.2. Hiện trạng sử dụng nguồn tài nguyên đất ngập nước

2.5. Các vấn đề ảnh hưởng đến hoạt động sinh kế trong bối cảnh biến đổi khí hậu

2.5.1. Sự biến đổi và suy thoái tài nguyên thiên nhiên

2.5.2. Tác động của tự nhiên và nhân tạo đến môi trường, sinh thái Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ

2.5.3. Các hoạt động sinh kế không bền vững

2.5.4. Hạn chế trong năng lực quản lý đất ngập nước

2.6. Các sinh kế chính của người dân vùng đệm Vườn Quốc gia Xuân Thủy

2.6.1. Nông nghiệp trồng lúa

2.6.2. Phát triển kinh tế biển

2.6.3. Thương mại dịch vụ

2.6.4. Công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp

2.7. Phân tích tính bền vững về kinh tế - xã hội - môi trường và khả năng thích ứng trước tác động của biến đổi khí hậu của các sinh kế hiện tại

2.7.1. Đánh bắt thuỷ hải sản

2.7.2. Nuôi trồng thuỷ sản

2.8. Phân tích các nguồn vốn của sinh kế

2.8.1. Nguồn vốn con người

2.8.2. Nguồn vốn vật chất

2.8.3. Nguồn vốn tài chính

2.8.4. Nguồn vốn xã hội

2.8.5. Nguồn vốn tự nhiên

2.9. Kết luận chương 2

3. CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH SINH KẾ CỘNG ĐỒNG TẠI KHU VỰC VƯỜN QUỐC GIA XUÂN THỦY, HUYỆN GIAO THỦY, TỈNH NAM ĐỊNH TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

3.1. Định hướng phát triển sinh kế cộng đồng khu vực Vườn quốc gia Xuân Thủy, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định

3.2. Cơ sở đề xuất giải pháp

3.3. Đề xuất các sinh kế bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu

3.3.1. Đối với các sinh kế hiện tại

3.3.2. Đối với phát triển các sinh kế mới

3.4. Giải pháp nhằm phát triển mô hình sinh kế cộng đồng trong bối cảnh biến đổi khí hậu

3.4.1. Giải pháp về thể chế, chính sách

3.4.2. Giải pháp về thị trường và tiêu thụ sản phẩm

3.4.3. Giải pháp về đảm bảo chất lượng sản phẩm

3.4.4. Giải pháp về giáo dục tuyên truyền

3.4.5. Giải pháp về phát triển kinh tế hộ gia đình

3.5. Kết luận chương 3

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC HÌNH

DANH MỤC BẢNG

I. Phát triển sinh kế cộng đồng tại Vườn Quốc Gia Xuân Thủy

Phát triển sinh kế là một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao đời sống của cộng đồng địa phương, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Vườn Quốc Gia Xuân Thủy là một khu vực có giá trị đa dạng sinh học cao, đồng thời là nguồn sinh kế chính cho hơn 43.000 người dân vùng đệm. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đang đe dọa nghiêm trọng đến các hoạt động sinh kế truyền thống như nông nghiệp, đánh bắt thủy sản và nuôi trồng thủy sản. Việc phát triển các giải pháp bền vững nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu là cần thiết để đảm bảo sinh kế bền vững cho cộng đồng.

1.1. Tác động của biến đổi khí hậu đến sinh kế

Biến đổi khí hậu đã gây ra nhiều thay đổi lớn trong môi trường tự nhiên tại Vườn Quốc Gia Xuân Thủy. Nhiệt độ tăng, mực nước biển dâng và các hiện tượng thời tiết cực đoan đã làm suy thoái tài nguyên thiên nhiên, ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động sinh kế của người dân. Các hoạt động như đánh bắt thủy sản và nuôi trồng thủy sản đang đối mặt với rủi ro cao do sự thay đổi của hệ sinh thái. Điều này đòi hỏi các giải pháp thích ứng để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sinh kế bền vững.

1.2. Đa dạng sinh học và bảo tồn

Vườn Quốc Gia Xuân Thủy là một khu bảo tồn quan trọng với hệ sinh thái đất ngập nước độc đáo. Đa dạng sinh học tại đây không chỉ có giá trị khoa học mà còn là nguồn tài nguyên thiết yếu cho sinh kế của cộng đồng. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đang đe dọa đến sự tồn tại của nhiều loài sinh vật. Việc kết hợp bảo tồn với phát triển bền vững là cần thiết để duy trì tài nguyên thiên nhiên và hỗ trợ sinh kế của người dân.

II. Giải pháp phát triển sinh kế bền vững

Để đối phó với những thách thức do biến đổi khí hậu gây ra, các giải pháp phát triển sinh kế bền vững cần được triển khai một cách toàn diện. Các giải pháp này bao gồm việc cải thiện quản lý tài nguyên, thúc đẩy nông nghiệp bền vững và tăng cường năng lực thích ứng biến đổi khí hậu của cộng đồng. Vườn Quốc Gia Xuân Thủy cần được quản lý hiệu quả để đảm bảo sự cân bằng giữa bảo tồn và phát triển bền vững.

2.1. Quản lý tài nguyên thiên nhiên

Quản lý tài nguyên hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sinh kế bền vững. Cần áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên. Việc quản lý tốt các nguồn tài nguyên như đất, nước và rừng sẽ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và hỗ trợ sinh kế của người dân.

2.2. Nông nghiệp bền vững

Nông nghiệp bền vững là một trong những giải pháp quan trọng để thích ứng với biến đổi khí hậu. Cần khuyến khích các mô hình canh tác thân thiện với môi trường, sử dụng hiệu quả nguồn nước và giảm thiểu sử dụng hóa chất. Các chính sách hỗ trợ nông nghiệp bền vững sẽ giúp nâng cao thu nhập và đảm bảo sinh kế bền vững cho cộng đồng địa phương.

III. Chính sách và giáo dục cộng đồng

Việc thực hiện các chính sách môi trường và tăng cường giáo dục cộng đồng là yếu tố quan trọng để đảm bảo thành công của các giải pháp phát triển sinh kế bền vững. Cộng đồng địa phương cần được trang bị kiến thức và kỹ năng để thích ứng với biến đổi khí hậu và tham gia tích cực vào các hoạt động bảo vệ môi trường.

3.1. Chính sách môi trường

Các chính sách môi trường cần được xây dựng và thực hiện một cách hiệu quả để hỗ trợ phát triển bền vững. Cần có các chính sách khuyến khích sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Sự tham gia của cộng đồng địa phương trong việc thực hiện các chính sách này là yếu tố quan trọng để đảm bảo thành công.

3.2. Giáo dục và nâng cao nhận thức

Giáo dục và nâng cao nhận thức cho cộng đồng địa phương về biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường là cần thiết. Các chương trình giáo dục cần tập trung vào việc hướng dẫn người dân áp dụng các biện pháp thích ứng biến đổi khí hậu và tham gia tích cực vào các hoạt động bảo tồn và phát triển bền vững.

Đề xuất giải pháp phát triển mô hình sinh kế cộng đồng tại Vườn Quốc Gia Xuân Thủy trước tác động của biến đổi khí hậu