Giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội giai đoạn 2022-2025

Giảng viên đóng vai trò trung tâm trong việc truyền đạt kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp cho sinh viên. Họ không chỉ là người dạy mà còn là người hướng dẫn, cố vấn và tạo động lực cho sinh viên phát triển toàn diện. Trong bối cảnh thị trường lao động biến động nhanh chóng, giảng viên cần liên tục cập nhật kiến thức, kỹ năng mới và đổi mới phương pháp giảng dạy để đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp. Theo Maurice Kogan và Ulrich Teichler (2007), giảng dạy được xem như một nghề, GV là người truyền thụ các kiến thức tinh hoa của nhân loại, đồng thời là người tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn SV lĩnh hội tri thức một cách chủ động và sáng tạo.

Việc phát triển đội ngũ giảng viên không chỉ giúp nâng cao chất lượng đào tạo mà còn góp phần xây dựng uy tín và thương hiệu của trường. Một đội ngũ giảng viên giỏi, tâm huyết sẽ thu hút được nhiều sinh viên giỏi, đồng thời tạo ra môi trường học tập và nghiên cứu năng động, sáng tạo. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội, nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành công nghệ mũi nhọn. Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội với mục tiêu “Tiên phong trong đào tạo nghề chất lượng cao”, do đó từ khi đi vào hoạt động đến nay nhà trường luôn quan tâm đến đào tạo, phát triển đội ngũ giảng viên - yếu tố then chốt để bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực lao động kỹ thuật trực tiếp cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Thủ đô Hà Nội.

Cần xác định rõ những điểm mạnh của đội ngũ giảng viên, như trình độ chuyên môn vững vàng, kinh nghiệm thực tế phong phú, nhiệt huyết với nghề. Đồng thời, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, như thiếu kinh nghiệm giảng dạy, chưa cập nhật kiến thức mới, kỹ năng mềm còn yếu. Việc đánh giá khách quan sẽ giúp xây dựng kế hoạch đào tạo giảng viên phù hợp. Theo kết quả khảo sát, cần chú trọng bồi dưỡng những kỹ năng, năng lực mới phù hợp với kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, năng lực về phương pháp giảng dạy cho GV, cách tiếp cận mới trong quản lý cho CBQL chưa được quan tâm thực sự.

Cần xem xét lại quy trình tuyển dụng giảng viên, chính sách đãi ngộ giảng viên, chương trình đào tạo và bồi dưỡng giảng viên, cũng như hệ thống đánh giá năng lực giảng viên. Liệu các chính sách và quy trình này đã thực sự tạo động lực cho giảng viên phát triển và cống hiến hay chưa? Việc đánh giá cần dựa trên các tiêu chí cụ thể và khách quan, đảm bảo tính công bằng và minh bạch. Việc tuyển dụng GV theo pháp lệnh công chức tuy đã được cải tiến, nhưng còn bộc lộ không ít những điểm bất cập: Quyền tự chủ của người quản lý cơ sở vẫn rất hạn chế; việc bố trí, sử dụng GV còn rất nhiều bất hợp lý; việc đánh giá GV được thực hiện theo các văn bản quy định nhưng còn nặng bệnh hình thức.

Các yếu tố bên trong và bên ngoài trường đều có tác động đến phát triển đội ngũ giảng viên. Bên trong bao gồm: môi trường làm việc, văn hóa tổ chức, cơ sở vật chất, trang thiết bị. Bên ngoài bao gồm: chính sách của nhà nước, xu hướng phát triển của ngành nghề, yêu cầu của thị trường lao động. Cần phân tích kỹ lưỡng các yếu tố này để có những điều chỉnh phù hợp. Môi trường làm việc và văn hóa tổ chức có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển đội ngũ giảng viên. Môi trường làm việc tốt sẽ tạo động lực cho giảng viên cống hiến và phát triển.

Cần rà soát và cập nhật các tiêu chuẩn giảng viên hiện hành, đảm bảo phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động và xu hướng phát triển của ngành nghề. Tiêu chuẩn cần bao gồm các yếu tố về trình độ chuyên môn, kinh nghiệm thực tế, kỹ năng sư phạm, khả năng ngoại ngữ và tin học. Việc xây dựng tiêu chuẩn cần tham khảo kinh nghiệm của các trường cao đẳng nghề tiên tiến trên thế giới. Cần xây dựng tiêu chuẩn giảng viên theo hướng hội nhập quốc tế để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.

Cần dự báo chính xác nhu cầu tuyển dụng giảng viên theo từng ngành nghề đào tạo trong giai đoạn 2022-2025. Việc dự báo cần dựa trên các yếu tố như quy mô đào tạo, chương trình đào tạo mới, xu hướng phát triển của ngành nghề và tỷ lệ giảng viên nghỉ hưu. Dự báo chính xác sẽ giúp chủ động trong công tác tuyển dụng và đào tạo giảng viên. Cần dự báo nhu cầu giảng viên theo từng ngành nghề đào tạo để chủ động trong công tác tuyển dụng và đào tạo giảng viên.

Cần có chính sách khuyến khích và hỗ trợ giảng viên trẻ phát triển, như tạo điều kiện tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học và trao đổi kinh nghiệm với các chuyên gia hàng đầu. Đồng thời, cần tạo môi trường làm việc năng động, sáng tạo để giảng viên trẻ có cơ hội phát huy hết khả năng của mình. Chú trọng đào tạo GV nữ, lựa chọn SV giỏi để bổ sung cho ĐNGV và tiếp tục đào tạo họ đạt trình độ cao.

Cần đổi mới phương pháp đào tạo kỹ năng sư phạm, chuyển từ phương pháp truyền thống sang phương pháp hiện đại, lấy người học làm trung tâm. Các phương pháp như E-learning, Blended learning, Microlearning, Gamification cần được áp dụng rộng rãi. Đồng thời, cần chú trọng rèn luyện các kỹ năng mềm cho giảng viên, như kỹ năng giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề. Đổi mới và hiện đại hóa phương pháp dạy - học, chuyển từ việc truyền đạt kiến thức thụ động “Thầy giảng, trò chép” sang hướng dẫn tiếp cận tri thức một cách có hệ thống, người học chủ động tư duy phân tích, tổng hợp, phát triển năng lực riêng của cá nhân.

Cần tổ chức các khóa bồi dưỡng kiến thức chuyên ngành thường xuyên cho giảng viên, giúp họ cập nhật những kiến thức mới nhất trong lĩnh vực của mình. Đồng thời, cần khuyến khích giảng viên tham gia các hội thảo, hội nghị khoa học và các khóa học trực tuyến để nâng cao trình độ chuyên môn. Đặc biệt, cần chú trọng bồi dưỡng kiến thức về công nghệ 4.0, chuyển đổi số và các kỹ năng số cần thiết. Việc bồi dưỡng những kỹ năng, năng lực mới phù hợp với kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, năng lực về phương pháp giảng dạy cho GV, cách tiếp cận mới trong quản lý cho CBQL chưa được quan tâm thực sự.

Cần tạo điều kiện cho giảng viên tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, như thực hiện các đề tài nghiên cứu, công bố các bài báo khoa học và tham gia các hội nghị khoa học. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác doanh nghiệp để giảng viên có cơ hội tiếp cận với thực tế sản xuất và kinh doanh, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy. Khuyến khích nghiên cứu khoa học và hợp tác doanh nghiệp để giảng viên có cơ hội tiếp cận với thực tế sản xuất và kinh doanh.

Cần xây dựng hệ thống lương thưởng dựa trên năng lực và hiệu quả làm việc của giảng viên. Hệ thống cần đảm bảo tính công bằng, minh bạch và khuyến khích giảng viên không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm. Đồng thời, cần có các hình thức khen thưởng kịp thời và xứng đáng cho những giảng viên có thành tích xuất sắc. Lương và phụ cấp lương của ngành Giáo dục và đào tạo còn bất hợp lý; việc thu hút nhân tài và sử dụng GV chưa phù hợp với tình hình kinh tế thị trường hiện nay.

Cần cải thiện điều kiện làm việc và cơ sở vật chất của trường, đảm bảo giảng viên có môi trường làm việc thoải mái, tiện nghi và an toàn. Cần trang bị đầy đủ các trang thiết bị dạy học hiện đại, như máy tính, máy chiếu, phần mềm chuyên dụng và các phòng thí nghiệm thực hành. Đồng thời, cần tạo không gian làm việc xanh, sạch, đẹp và thân thiện. Cần cải thiện điều kiện làm việc và cơ sở vật chất để tạo môi trường làm việc tốt cho giảng viên.

Cần tạo cơ hội cho giảng viên phát triển nghề nghiệp và thăng tiến, như tham gia các khóa đào tạo nâng cao trình độ, thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học và tham gia các hoạt động quản lý. Đồng thời, cần có quy trình đánh giá và bổ nhiệm cán bộ công bằng, minh bạch và dựa trên năng lực thực tế. Cần tạo cơ hội phát triển nghề nghiệp và thăng tiến cho giảng viên để họ có động lực cống hiến.

Cần đo lường sự thay đổi về năng lực và chất lượng giảng dạy của giảng viên sau khi tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng. Việc đo lường có thể thực hiện thông qua các bài kiểm tra, đánh giá thực hành, khảo sát ý kiến sinh viên và doanh nghiệp. Đồng thời, cần so sánh kết quả trước và sau khi triển khai các giải pháp để đánh giá hiệu quả. Cần đo lường sự thay đổi về năng lực và chất lượng giảng dạy để đánh giá hiệu quả của các giải pháp.

Cần đánh giá tác động của việc phát triển đội ngũ giảng viên đến chất lượng đào tạo và việc làm của sinh viên. Việc đánh giá có thể thực hiện thông qua việc theo dõi tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm, mức lương khởi điểm và sự hài lòng của doanh nghiệp với chất lượng sinh viên. Đồng thời, cần so sánh kết quả trước và sau khi triển khai các giải pháp để đánh giá hiệu quả. Cần đánh giá tác động đến chất lượng đào tạo và việc làm của sinh viên để đánh giá hiệu quả của các giải pháp.

Dựa trên kết quả đánh giá, cần có những điều chỉnh và hoàn thiện các giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên để đảm bảo tính hiệu quả và phù hợp với thực tế. Việc điều chỉnh cần dựa trên các bằng chứng cụ thể và có sự tham gia của giảng viên, cán bộ quản lý và sinh viên. Đồng thời, cần liên tục theo dõi và đánh giá để có những cải tiến liên tục. Cần điều chỉnh và hoàn thiện các giải pháp dựa trên kết quả đánh giá để đảm bảo tính hiệu quả.