Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của ngành xây dựng tại Việt Nam, hoạt động đấu thầu xây lắp ngày càng trở nên cạnh tranh gay gắt. Công ty Cổ phần Công nghệ Xây dựng và Tự động hóa Việt Nam, thành lập năm 2011 tại Hà Nội, đã trải qua giai đoạn phát triển với nhiều nỗ lực nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng. Tuy nhiên, công ty vẫn còn tồn tại những hạn chế về hệ thống tài chính, nguồn nhân lực chất lượng cao và quy trình đấu thầu chưa hoàn thiện. Giai đoạn nghiên cứu từ 2015 đến 2017 cho thấy tỷ lệ trúng thầu và hiệu quả kinh doanh của công ty chưa đạt kỳ vọng, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của công ty trong đấu thầu xây dựng, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả cạnh tranh, tăng tỷ lệ trúng thầu và cải thiện chất lượng công trình. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty tại Hà Nội trong giai đoạn 2015-2017, với trọng tâm là các gói thầu xây lắp. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ công ty phát triển bền vững, đồng thời cung cấp tài liệu tham khảo cho các doanh nghiệp xây dựng khác trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường ngày càng khốc liệt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết cạnh tranh trong kinh tế thị trường và lý thuyết quản lý dự án xây dựng. Lý thuyết cạnh tranh nhấn mạnh vai trò của cạnh tranh lành mạnh trong việc thúc đẩy doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí và đổi mới công nghệ. Lý thuyết quản lý dự án xây dựng tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả thi công như năng lực tài chính, kỹ thuật, nhân sự và quản lý chất lượng.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng bao gồm: đấu thầu xây lắp, năng lực cạnh tranh, hồ sơ mời thầu, hồ sơ dự thầu, tỷ lệ trúng thầu, lợi nhuận nhà thầu, chất lượng công trình, năng lực tài chính, năng lực kỹ thuật và tiến độ thi công. Mô hình nghiên cứu tập trung vào mối quan hệ giữa các yếu tố năng lực nội tại của doanh nghiệp và kết quả cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích đánh giá tổng hợp kết hợp với thu thập và xử lý số liệu thống kê. Dữ liệu chính được thu thập từ báo cáo sản xuất kinh doanh, hồ sơ đấu thầu và kết quả trúng thầu của công ty trong giai đoạn 2015-2017. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các gói thầu xây lắp mà công ty tham gia trong giai đoạn này, với số lượng khoảng 30 gói thầu.

Phương pháp chọn mẫu là phương pháp toàn bộ mẫu (census) nhằm đảm bảo tính đại diện và đầy đủ của dữ liệu. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các công cụ thống kê mô tả, phân tích tỷ lệ trúng thầu, lợi nhuận và đánh giá năng lực tài chính, kỹ thuật. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2018 đến tháng 12/2019, bao gồm các bước thu thập dữ liệu, phân tích, đánh giá và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ trúng thầu của công ty trong giai đoạn 2015-2017 đạt khoảng 35%, thấp hơn mức trung bình ngành xây dựng tại Hà Nội là 45%. Điều này cho thấy công ty còn nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh hiệu quả trên thị trường đấu thầu xây lắp.

  2. Lợi nhuận trung bình hàng năm của công ty trong giai đoạn này đạt khoảng 8% trên tổng doanh thu, thấp hơn so với mức lợi nhuận 12% của các doanh nghiệp cùng ngành. Nguyên nhân chủ yếu do chi phí quản lý và thi công còn cao, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh.

  3. Chất lượng công trình được đánh giá qua các chỉ số kỹ thuật và phản hồi khách hàng đạt mức 80% hài lòng, tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số hạn chế về tiến độ thi công và quản lý chất lượng tại hiện trường.

  4. Năng lực tài chính và kỹ thuật của công ty còn hạn chế, với tỷ lệ đầu tư vào máy móc thiết bị chỉ chiếm khoảng 15% tổng tài sản, thấp hơn mức trung bình ngành là 25%. Nguồn nhân lực chất lượng cao chiếm khoảng 30% tổng số lao động, chưa đáp ứng đủ yêu cầu của các dự án phức tạp.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ trúng thầu thấp là do công ty chưa có chiến lược marketing và xây dựng hồ sơ dự thầu chuyên nghiệp, chưa tận dụng hiệu quả các nguồn lực nội tại. So với các doanh nghiệp cùng ngành, công ty còn thiếu sự đầu tư đồng bộ vào công nghệ thi công và quản lý dự án, dẫn đến chi phí cao và tiến độ không đảm bảo.

Kết quả lợi nhuận thấp phản ánh sự cạnh tranh về giá chưa hiệu quả, công ty cần cân đối giữa giá thầu và chất lượng thi công để tránh tình trạng giảm giá quá mức gây thiệt hại. Chất lượng công trình tuy đạt mức chấp nhận nhưng vẫn cần cải thiện để nâng cao uy tín và thương hiệu trên thị trường.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ trúng thầu theo năm, bảng so sánh lợi nhuận và biểu đồ phân bổ nguồn lực đầu tư máy móc, nhân sự để minh họa rõ nét hơn về thực trạng năng lực cạnh tranh của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm nâng cao năng lực kỹ thuật và quản lý dự án, mục tiêu tăng tỷ lệ nhân sự trình độ cao lên 50% trong vòng 2 năm, do phòng nhân sự phối hợp với các trung tâm đào tạo thực hiện.

  2. Đầu tư nâng cấp máy móc, thiết bị thi công hiện đại để cải thiện năng lực kỹ thuật và tiến độ thi công, đặt mục tiêu tăng tỷ lệ đầu tư máy móc lên 30% tổng tài sản trong 3 năm tới, do ban quản lý đầu tư và tài chính chịu trách nhiệm.

  3. Xây dựng chiến lược marketing chuyên nghiệp và nâng cao chất lượng hồ sơ dự thầu, nhằm tăng tỷ lệ trúng thầu lên 50% trong 2 năm, do phòng kinh doanh và marketing phối hợp thực hiện.

  4. Tăng cường quản lý chất lượng công trình và tiến độ thi công thông qua áp dụng hệ thống quản lý dự án hiện đại, mục tiêu giảm thiểu sai sót và chậm tiến độ xuống dưới 5% trong vòng 1 năm, do phòng kỹ thuật và quản lý dự án đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý công ty xây dựng: Nhận diện các điểm mạnh, hạn chế trong năng lực cạnh tranh và áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả đấu thầu.

  2. Nhà quản lý dự án và kỹ sư xây dựng: Hiểu rõ các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh và áp dụng các phương pháp quản lý tiến độ, chất lượng công trình.

  3. Các chuyên gia tư vấn đấu thầu và pháp lý: Cung cấp cơ sở pháp lý và thực tiễn để tư vấn cho doanh nghiệp trong việc xây dựng hồ sơ dự thầu và tuân thủ quy định pháp luật.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành xây dựng, quản trị kinh doanh: Tài liệu tham khảo về cơ sở lý luận và thực tiễn nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua tỷ lệ trúng thầu, lợi nhuận đạt được, chất lượng công trình, năng lực tài chính, kỹ thuật và kinh nghiệm thi công. Ví dụ, tỷ lệ trúng thầu phản ánh khả năng cạnh tranh trực tiếp trên thị trường.

  2. Tại sao tỷ lệ trúng thầu của công ty lại thấp hơn mức trung bình ngành?
    Nguyên nhân chính là do hồ sơ dự thầu chưa chuyên nghiệp, thiếu chiến lược marketing hiệu quả và hạn chế về nguồn lực kỹ thuật. Điều này làm giảm sức hấp dẫn của công ty trong mắt chủ đầu tư.

  3. Làm thế nào để nâng cao chất lượng công trình trong đấu thầu xây dựng?
    Cần áp dụng các biện pháp quản lý chất lượng nghiêm ngặt, đầu tư thiết bị hiện đại và đào tạo nhân sự kỹ thuật. Ví dụ, áp dụng hệ thống quản lý dự án giúp kiểm soát tiến độ và chất lượng hiệu quả hơn.

  4. Vai trò của năng lực tài chính trong cạnh tranh đấu thầu là gì?
    Năng lực tài chính đảm bảo công ty có khả năng huy động vốn, chi trả chi phí thi công và đầu tư thiết bị, từ đó nâng cao uy tín và khả năng thực hiện dự án. Một công ty có tài chính vững mạnh thường được chủ đầu tư đánh giá cao.

  5. Giải pháp nào giúp tăng tỷ lệ trúng thầu hiệu quả nhất?
    Xây dựng hồ sơ dự thầu chuyên nghiệp, kết hợp với chiến lược marketing bài bản và nâng cao năng lực kỹ thuật là các giải pháp hiệu quả. Ví dụ, đào tạo nhân sự và đầu tư thiết bị hiện đại giúp công ty tạo lợi thế cạnh tranh rõ rệt.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa các cơ sở lý luận về đấu thầu và năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng, làm rõ các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh.
  • Đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Công nghệ Xây dựng và Tự động hóa Việt Nam trong giai đoạn 2015-2017 cho thấy nhiều hạn chế về tỷ lệ trúng thầu, lợi nhuận và năng lực tài chính, kỹ thuật.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực nhân sự, đầu tư thiết bị, xây dựng chiến lược marketing và quản lý chất lượng công trình.
  • Kế hoạch thực hiện các giải pháp được đề xuất trong vòng 1-3 năm nhằm cải thiện hiệu quả cạnh tranh và phát triển bền vững của công ty.
  • Khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng khác tham khảo và áp dụng các giải pháp phù hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời, góp phần nâng cao vị thế của công ty trên thị trường xây dựng trong nước và quốc tế.