Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hội nhập sâu rộng, Tổng Công ty 789 - Bộ Quốc phòng (BQP) đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh. Qua 5 năm (2013-2017), hiệu quả kinh doanh của Tổng Công ty chưa đạt mức cao, phần lớn do chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý (CBQL) còn nhiều hạn chế. Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ CBQL của Tổng Công ty 789-BQP, xác định các nguyên nhân chủ yếu và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ này trong giai đoạn 2018-2022.

Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu bao gồm: (1) Thiết lập phương pháp đánh giá chất lượng đội ngũ CBQL dựa trên các tiêu chí khoa học; (2) Đánh giá định lượng chất lượng đội ngũ CBQL Tổng Công ty 789-BQP giai đoạn 2013-2017; (3) Đề xuất các giải pháp trọng yếu nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trong giai đoạn 2018-2022. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào đội ngũ CBQL của Tổng Công ty 789-BQP, với dữ liệu thu thập từ các báo cáo, khảo sát và ý kiến chuyên gia trong giai đoạn nghiên cứu.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện ở việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để Tổng Công ty 789-BQP nâng cao năng lực quản lý, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động và vị thế cạnh tranh trên thị trường. Các chỉ số đánh giá như tỷ lệ CBQL được đào tạo đầy đủ về chuyên môn và trình độ đại học trở lên, cũng như chất lượng công tác quản lý, được sử dụng làm thước đo chính cho nghiên cứu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý kinh tế và quản trị doanh nghiệp, trong đó nhấn mạnh vai trò quyết định của đội ngũ CBQL chất lượng cao đối với hiệu quả hoạt động doanh nghiệp. Hai mô hình chính được áp dụng gồm:

  1. Mô hình quan hệ giữa chất lượng quản lý và hiệu quả kinh doanh: Theo GS.TS Đỗ Văn Phức, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp phụ thuộc chủ yếu vào chất lượng quản lý, trong đó đội ngũ CBQL là nhân tố quyết định. Hiệu quả được đo bằng lợi nhuận và tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA).

  2. Phương pháp đánh giá chất lượng đội ngũ CBQL: Bao gồm ba chỉ số chính: (i) Tỷ lệ CBQL được đào tạo đáp ứng nhu cầu về ngành nghề (đủ kỹ thuật chuyên ngành và quản lý kinh tế); (ii) Tỷ lệ CBQL được đào tạo đáp ứng nhu cầu về trình độ chuyên môn (đại học trở lên); (iii) Chất lượng công tác quản lý được đánh giá qua khảo sát mức độ bỏ lỡ cơ hội, chậm trễ và sai lầm trong xử lý các tình huống quản lý.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng bao gồm: CBQL chất lượng cao, hiệu lực quản lý, chính sách thu hút và đãi ngộ CBQL, đào tạo nâng cao trình độ, và quy hoạch thăng tiến CBQL.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ báo cáo nội bộ Tổng Công ty 789-BQP, các khảo sát ý kiến chuyên gia, cán bộ quản lý và người lao động trong công ty, cùng với số liệu thống kê về đào tạo và biến động đội ngũ CBQL trong giai đoạn 2013-2017. Cỡ mẫu khảo sát gồm khoảng 15-25 phiếu ý kiến từ từng nhóm đối tượng: CBQL trong công ty, cấp trên và người chịu tác động của quản lý.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích định lượng tỷ lệ CBQL đáp ứng yêu cầu đào tạo về ngành nghề và trình độ chuyên môn.
  • Phân tích định tính và định lượng chất lượng công tác quản lý qua khảo sát mức độ bỏ lỡ cơ hội, chậm trễ và sai lầm.
  • So sánh kết quả với chuẩn mực do chuyên gia đề xuất và đối thủ cạnh tranh thành công.
  • Tổng hợp điểm đánh giá theo thang 100 điểm, phân loại chất lượng đội ngũ CBQL thành các nhóm A (75-100 điểm), B (50-74 điểm), và C (dưới 50 điểm).

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2017 đến 2018, tập trung vào thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2018-2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ CBQL được đào tạo đáp ứng nhu cầu về ngành nghề: Tổng Công ty 789-BQP đạt khoảng 62% CBQL được đào tạo đầy đủ về kỹ thuật chuyên ngành và quản lý kinh tế, thấp hơn mức chuẩn 78% dự kiến cho giai đoạn 2021-2025.

  2. Tỷ lệ CBQL được đào tạo đáp ứng nhu cầu về trình độ chuyên môn: Khoảng 45% CBQL có trình độ đại học trở lên, thấp hơn mức chuẩn 55% cho giai đoạn 2021-2025, cho thấy còn nhiều hạn chế trong đào tạo nâng cao trình độ.

  3. Chất lượng công tác quản lý: Khảo sát ý kiến cho thấy tỷ lệ vấn đề, tình huống nảy sinh mà lãnh đạo, quản lý bất lực chiếm khoảng 10%, tỷ lệ xử lý chậm và sai lầm đáng kể khoảng 15%, vượt mức chấp nhận của chuyên gia (10% và 15% tương ứng).

  4. Biến động đội ngũ CBQL: Trong 5 năm gần nhất, Tổng Công ty có tỷ lệ CBQL chất lượng cao đi khỏi khoảng 15%, trong khi tỷ lệ thu hút thêm chỉ đạt khoảng 10%, gây mất cân bằng và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng đội ngũ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của chất lượng đội ngũ CBQL thấp bao gồm: mức độ sát đúng chưa cao trong xác định nhu cầu và quy hoạch thăng tiến CBQL; chính sách thu hút ban đầu chưa đủ hấp dẫn so với đối thủ cạnh tranh; tiêu chuẩn và quy trình bổ nhiệm còn thiếu hợp lý; phương pháp đánh giá thành tích chưa chính xác và chính sách đãi ngộ chưa đáp ứng nhu cầu ưu tiên của CBQL chất lượng cao; chính sách hỗ trợ đào tạo nâng cao trình độ chưa đủ mạnh và tổ chức chưa khoa học.

So sánh với các doanh nghiệp xây dựng thành công trong cùng ngành, Tổng Công ty 789-BQP còn nhiều điểm yếu về chính sách thu hút và đãi ngộ, đặc biệt là mức thu nhập bình quân và cơ cấu thu nhập chưa cạnh tranh. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ đào tạo và khảo sát chất lượng công tác cho thấy sự chênh lệch rõ rệt giữa Tổng Công ty và các đối thủ.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu nhấn mạnh rằng nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL là yếu tố then chốt để cải thiện hiệu quả hoạt động và vị thế cạnh tranh của Tổng Công ty 789-BQP trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường chính sách thu hút ban đầu CBQL chất lượng cao: Thiết kế các gói ưu đãi tài chính và phi tài chính hấp dẫn hơn, phù hợp với nhu cầu ưu tiên của CBQL chất lượng cao, nhằm tăng tỷ lệ thu hút thêm CBQL chất lượng cao lên ít nhất 20% trong giai đoạn 2018-2022. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo Tổng Công ty phối hợp với Bộ Quốc phòng.

  2. Cải tiến tiêu chuẩn và quy trình bổ nhiệm, miễn nhiệm CBQL: Áp dụng quy trình thi tuyển và đánh giá năng lực minh bạch, công bằng, đảm bảo bổ nhiệm đúng người, đúng việc, giảm tỷ lệ bổ nhiệm không phù hợp xuống dưới 5% trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức cán bộ Tổng Công ty.

  3. Nâng cao chính sách đãi ngộ CBQL chất lượng cao: Tăng thu nhập bình quân và điều chỉnh cơ cấu thu nhập theo hướng tăng phần thưởng và phụ cấp trách nhiệm, đảm bảo mức thu nhập cạnh tranh với đối thủ trong ngành. Mục tiêu đạt mức hài lòng trên 80% trong đội ngũ CBQL chất lượng cao. Chủ thể thực hiện: Ban Tài chính và Ban Nhân sự Tổng Công ty.

  4. Tăng cường chính sách hỗ trợ đào tạo nâng cao trình độ: Đầu tư tăng số lượt CBQL được đào tạo nâng cao trình độ hàng năm lên ít nhất 30%, mở rộng các chương trình đào tạo chuyên sâu và liên kết với các cơ sở đào tạo uy tín trong và ngoài nước. Chủ thể thực hiện: Phòng Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực.

Các giải pháp trên cần được triển khai đồng bộ, có lộ trình cụ thể và được giám sát chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả thực thi trong giai đoạn 2018-2022.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo Tổng Công ty 789-BQP: Nhận diện rõ thực trạng và các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ CBQL, từ đó xây dựng chính sách nhân sự phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động.

  2. Phòng Tổ chức cán bộ và Phòng Đào tạo: Áp dụng phương pháp đánh giá khoa học để thiết kế chương trình đào tạo, quy trình bổ nhiệm và chính sách đãi ngộ hiệu quả.

  3. Các nhà quản lý doanh nghiệp xây dựng và quân đội: Tham khảo mô hình đánh giá và giải pháp nâng cao chất lượng CBQL trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập kinh tế.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản lý kinh tế, Quản trị doanh nghiệp: Học hỏi phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu và đề xuất giải pháp thực tiễn trong lĩnh vực quản lý nguồn nhân lực chất lượng cao.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao chất lượng đội ngũ CBQL lại quan trọng đối với hiệu quả doanh nghiệp?
    Chất lượng CBQL quyết định hiệu lực quản lý, ảnh hưởng trực tiếp đến các quyết định chiến lược và điều hành, từ đó tác động đến hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

  2. Phương pháp đánh giá chất lượng CBQL được sử dụng như thế nào?
    Phương pháp kết hợp đánh giá tỷ lệ CBQL được đào tạo đầy đủ về chuyên môn và trình độ với khảo sát chất lượng công tác quản lý qua các chỉ số bỏ lỡ cơ hội, chậm trễ và sai lầm, so sánh với chuẩn chuyên gia và đối thủ cạnh tranh.

  3. Nguyên nhân chính dẫn đến chất lượng CBQL thấp tại Tổng Công ty 789-BQP là gì?
    Nguyên nhân chủ yếu là chính sách thu hút, đãi ngộ và đào tạo chưa đủ hấp dẫn, tiêu chuẩn bổ nhiệm chưa hợp lý, cùng với việc xác định nhu cầu và quy hoạch thăng tiến chưa sát đúng.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao chất lượng CBQL?
    Bao gồm tăng cường chính sách thu hút và đãi ngộ, cải tiến tiêu chuẩn và quy trình bổ nhiệm, mở rộng và nâng cao chất lượng đào tạo nâng cao trình độ cho CBQL.

  5. Làm thế nào để đảm bảo các giải pháp được thực thi hiệu quả?
    Cần có lộ trình cụ thể, sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban, giám sát thường xuyên và đánh giá định kỳ kết quả thực hiện, đồng thời điều chỉnh chính sách kịp thời dựa trên phản hồi thực tế.

Kết luận

  • Đã thiết lập được phương pháp đánh giá khoa học, toàn diện về chất lượng đội ngũ CBQL doanh nghiệp xây dựng.
  • Đánh giá định lượng cho thấy Tổng Công ty 789-BQP còn nhiều hạn chế về đào tạo và chất lượng công tác CBQL trong giai đoạn 2013-2017.
  • Nguyên nhân chủ yếu liên quan đến chính sách thu hút, đãi ngộ, đào tạo và quy trình bổ nhiệm chưa hợp lý.
  • Đề xuất các giải pháp trọng yếu nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trong giai đoạn 2018-2022 với mục tiêu cải thiện hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh.
  • Khuyến nghị Tổng Công ty 789-BQP triển khai đồng bộ các giải pháp, giám sát chặt chẽ và điều chỉnh linh hoạt để đạt được kết quả bền vững.

Hành động tiếp theo là tổ chức các buổi hội thảo nội bộ để phổ biến kết quả nghiên cứu, xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai giải pháp và thiết lập hệ thống đánh giá hiệu quả thực thi. Các nhà quản lý và chuyên gia trong lĩnh vực quản lý kinh tế được khuyến khích tham khảo và áp dụng các kết quả nghiên cứu này nhằm nâng cao năng lực quản lý trong doanh nghiệp.