Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển và hội nhập sâu rộng, hoạt động marketing đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Đặc biệt, ngành sơn tại Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ nhờ sự phát triển của ngành xây dựng và bất động sản. Theo số liệu thống kê, thị trường sơn Việt Nam hiện có khoảng 60 doanh nghiệp tham gia, trong đó các thương hiệu ngoại chiếm khoảng 60% thị phần, còn lại là các doanh nghiệp nội địa. Công ty cổ phần L.Q JOTON, với hơn 18 năm hoạt động, đã trở thành một trong những thương hiệu sơn nội địa có uy tín, nhưng vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ trong và ngoài nước.
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng hoạt động marketing của Công ty cổ phần L.Q JOTON trong giai đoạn 2015-2017, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả marketing, tăng trưởng doanh thu và củng cố vị thế trên thị trường. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động marketing sản phẩm sơn của công ty tại thị trường Việt Nam, với dữ liệu thu thập từ các phòng ban nội bộ và khảo sát khách hàng, đại lý. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cái nhìn toàn diện về năng lực cạnh tranh, định vị thương hiệu và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động marketing trong ngành sơn, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên mô hình marketing dịch vụ 7P của Akroush (2011), mở rộng từ mô hình 4P truyền thống của McCarthy (1960). Mô hình 7P bao gồm: Sản phẩm (Product), Giá cả (Price), Chiêu thị (Promotion), Phân phối (Place), Con người (People), Quy trình (Process), và Cơ sở vật chất (Physical evidence). Đây là khung lý thuyết phù hợp với đặc thù ngành sơn, vừa mang tính sản phẩm vừa có yếu tố dịch vụ đi kèm.
Ba khái niệm chính được sử dụng gồm:
- Marketing dịch vụ: Quá trình thu nhận, đánh giá và thỏa mãn nhu cầu khách hàng thông qua hệ thống các chính sách và biện pháp tác động vào toàn bộ tổ chức sản xuất, cung ứng và tiêu dùng dịch vụ.
- Chu kỳ sống sản phẩm: Gồm bốn giai đoạn: giới thiệu, tăng trưởng, bão hòa và suy thoái, giúp doanh nghiệp hoạch định chiến lược marketing phù hợp từng giai đoạn.
- Phân khúc thị trường và định vị thị trường: Phân chia thị trường theo các tiêu chí địa lý, nhân khẩu học, tâm lý và hành vi để lựa chọn thị trường mục tiêu và xây dựng chiến lược định vị sản phẩm nhằm tạo sự khác biệt trên thị trường.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, các bảng tổng kết hoạt động kinh doanh của Công ty trong giai đoạn 2015-2017. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát ý kiến đại lý và người tiêu dùng sản phẩm sơn JOTON bằng bảng câu hỏi Likert 5 cấp độ, với cỡ mẫu 140 người, đảm bảo tỷ lệ 5 mẫu trên 1 biến quan sát theo tiêu chuẩn phân tích nhân tố khám phá (EFA).
Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS 20.0, bao gồm kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha (tất cả các nhân tố đều đạt trên 0,7) và phân tích nhân tố khám phá EFA với chỉ số KMO = 0,719 và kiểm định Bartlett’s Sig < 0,05, xác nhận dữ liệu phù hợp để phân tích. Nghiên cứu tập trung vào 7 nhân tố marketing dịch vụ theo mô hình 7P, nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện hoạt động marketing của Công ty.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Hoạt động sản phẩm dịch vụ: Khách hàng đánh giá cao tính đa dạng sản phẩm (trung bình 4,21/5) và chất lượng sản phẩm (4,20/5). Tuy nhiên, thiết kế bao bì và nhãn hiệu chưa thu hút, với điểm trung bình lần lượt là 2,61 và 3,00. Công ty cung cấp đa dạng sản phẩm sơn dân dụng và công nghiệp phù hợp với điều kiện khí hậu miền Bắc và miền Nam, cùng nhiều kích cỡ khác nhau.
Hoạt động giá cả: Giá cả sản phẩm được đánh giá phù hợp với chất lượng (3,84/5) và có tính cạnh tranh (3,23/5). Tuy nhiên, sự chênh lệch giá giữa các điểm bán được khách hàng phản ánh thấp nhất (2,70/5), cho thấy việc kiểm soát giá chưa đồng nhất trên thị trường.
Hoạt động chiêu thị: Đây là điểm yếu lớn nhất với các chỉ tiêu như quảng cáo hấp dẫn (2,33/5), hoạt động quan hệ công chúng (2,50/5) và sự xuất hiện trên phương tiện đại chúng (1,83/5) đều ở mức thấp, phản ánh đầu tư quảng cáo và truyền thông còn hạn chế.
Hoạt động phân phối: Công ty có mạng lưới phân phối rộng với gần 1000 đại lý cấp 1 trên toàn quốc, đảm bảo cung cấp sản phẩm đa dạng và kịp thời. Tuy nhiên, vẫn cần cải thiện về địa điểm kinh doanh và khả năng cung ứng liên tục.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy Công ty cổ phần L.Q JOTON đã xây dựng được nền tảng sản phẩm đa dạng, chất lượng ổn định, phù hợp với nhu cầu thị trường xây dựng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, điểm yếu về thiết kế bao bì và thương hiệu chưa tạo được sự khác biệt rõ ràng so với các đối thủ ngoại như Nippon, Jotun hay Dulux, làm giảm sức hút với người tiêu dùng.
Về giá cả, mặc dù có chính sách giá cạnh tranh, sự chênh lệch giá giữa các điểm bán làm giảm niềm tin khách hàng, ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu. Hoạt động chiêu thị còn yếu kém, đặc biệt là quảng cáo và truyền thông chưa được đầu tư đúng mức, khiến công ty chưa tận dụng hiệu quả các kênh truyền thông để nâng cao nhận diện thương hiệu và thu hút khách hàng.
Mạng lưới phân phối rộng lớn là lợi thế cạnh tranh quan trọng, giúp công ty tiếp cận thị trường nhanh chóng và đa dạng khách hàng. Tuy nhiên, cần tối ưu hóa quy trình phân phối để giảm chi phí và tăng hiệu quả phục vụ.
So sánh với các nghiên cứu trước đây trong ngành sơn, việc áp dụng mô hình marketing dịch vụ 7P giúp công ty nhận diện rõ hơn các yếu tố con người, quy trình và cơ sở vật chất, từ đó có thể cải tiến toàn diện hơn so với mô hình 4P truyền thống. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh điểm đánh giá các yếu tố marketing, bảng phân tích SWOT để minh họa điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội thách thức.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường hoạt động nghiên cứu thị trường: Thực hiện khảo sát định kỳ để cập nhật nhu cầu, xu hướng tiêu dùng và phản hồi khách hàng nhằm điều chỉnh sản phẩm và chiến lược marketing kịp thời. Chủ thể: Phòng Marketing, thời gian: hàng quý.
Hoàn thiện hoạt động sản phẩm: Cải tiến thiết kế bao bì, nhãn hiệu đồng bộ, bắt mắt và dễ nhận diện thương hiệu JOTON nhằm tăng sức hút và ghi nhớ thương hiệu. Chủ thể: Phòng R&D và Marketing, thời gian: 6 tháng.
Chính sách giá linh hoạt và đồng nhất: Kiểm soát chặt chẽ giá bán tại các điểm phân phối, áp dụng chính sách chiết khấu, ưu đãi phù hợp để duy trì tính cạnh tranh và niềm tin khách hàng. Chủ thể: Phòng Kinh doanh, thời gian: 3 tháng.
Đẩy mạnh hoạt động chiêu thị và truyền thông: Tăng ngân sách quảng cáo trên các phương tiện đại chúng, tổ chức các chương trình khuyến mãi, quan hệ công chúng và marketing trực tiếp để nâng cao nhận diện thương hiệu và kích thích tiêu dùng. Chủ thể: Phòng Marketing, thời gian: liên tục trong 12 tháng.
Tối ưu hóa quy trình phân phối và dịch vụ khách hàng: Chuẩn hóa quy trình đặt hàng, giao hàng nhanh chóng, xử lý khiếu nại hiệu quả nhằm nâng cao sự hài lòng và trung thành của khách hàng. Chủ thể: Phòng Logistics và Chăm sóc khách hàng, thời gian: 6 tháng.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh sơn: Nghiên cứu giúp hiểu rõ hơn về mô hình marketing dịch vụ 7P, áp dụng để nâng cao hiệu quả marketing và cạnh tranh trên thị trường.
Nhà quản lý và chuyên viên marketing trong ngành vật liệu xây dựng: Cung cấp kiến thức thực tiễn về phân tích thị trường, xây dựng chiến lược marketing phù hợp với đặc thù ngành.
Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, ứng dụng mô hình marketing dịch vụ trong thực tế.
Các nhà đầu tư và đối tác kinh doanh trong ngành xây dựng và vật liệu xây dựng: Hiểu rõ năng lực cạnh tranh và chiến lược phát triển của doanh nghiệp, từ đó đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.
Câu hỏi thường gặp
Marketing dịch vụ 7P khác gì so với 4P truyền thống?
Mô hình 7P bổ sung thêm ba yếu tố: Con người, Quy trình và Cơ sở vật chất, giúp doanh nghiệp quản lý tốt hơn các yếu tố dịch vụ đi kèm sản phẩm, từ đó nâng cao trải nghiệm khách hàng và lợi thế cạnh tranh.Tại sao hoạt động chiêu thị của JOTON được đánh giá thấp?
Do công ty đầu tư hạn chế vào quảng cáo và truyền thông đại chúng, chưa tận dụng hiệu quả các kênh marketing hiện đại, dẫn đến nhận diện thương hiệu chưa cao và sức cạnh tranh yếu.Làm thế nào để kiểm soát giá bán đồng nhất trên thị trường?
Cần xây dựng chính sách giá rõ ràng, giám sát chặt chẽ các đại lý, áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm và hỗ trợ đại lý trong việc duy trì giá bán hợp lý, đồng thời tăng cường truyền thông về giá cả đến khách hàng.Vai trò của quy trình trong marketing dịch vụ là gì?
Quy trình giúp chuẩn hóa các bước phục vụ khách hàng, từ đặt hàng đến giao nhận và xử lý khiếu nại, giảm thiểu sai sót, tiết kiệm thời gian và chi phí, nâng cao sự hài lòng và trung thành của khách hàng.Làm thế nào để cải thiện thiết kế bao bì sản phẩm sơn?
Cần nghiên cứu thị trường, xu hướng thiết kế hiện đại, phối hợp với các chuyên gia thiết kế để tạo ra bao bì bắt mắt, đồng bộ thương hiệu, dễ nhận diện và phù hợp với thị hiếu khách hàng mục tiêu.
Kết luận
- Luận văn đã phân tích toàn diện thực trạng hoạt động marketing sản phẩm sơn tại Công ty cổ phần L.Q JOTON trong giai đoạn 2015-2017, dựa trên mô hình marketing dịch vụ 7P.
- Kết quả nghiên cứu chỉ ra điểm mạnh về đa dạng sản phẩm, chất lượng và mạng lưới phân phối rộng, đồng thời nhận diện các điểm yếu về thiết kế bao bì, hoạt động chiêu thị và kiểm soát giá.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện hoạt động marketing, tập trung vào nghiên cứu thị trường, cải tiến sản phẩm, chính sách giá, truyền thông và tối ưu quy trình phân phối.
- Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong ngành sơn đầy thách thức.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh chiến lược marketing phù hợp với biến động thị trường.
Hành động ngay hôm nay để nâng tầm thương hiệu và gia tăng thị phần trên thị trường sơn đầy tiềm năng!