Đóng Góp Của Nho Học Tân Học Đối Với Tiểu Thuyết Quốc Ngữ Việt Nam Đầu Thế Kỷ XX

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU

0.1. Lý do chọn đề tài

0.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

0.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

0.4. Phương pháp nghiên cứu

0.5. Đóng góp mới của luận án

0.6. Cấu trúc của luận án

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Lý thuyết loại hình học văn học

1.2. Lý thuyết tự sự học

1.3. GIỚI THUYẾT TÁC GIẢ NHO HỌC – TÂN HỌC

1.4. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.4.1. Những công trình nghiên cứu về các tác giả Nho học - Tân học

1.4.2. Những nghiên cứu về tác giả Nguyễn Chánh Sắt

1.4.3. Những nghiên cứu về Hồ Biểu Chánh

1.4.4. Những nghiên cứu về Tản Đà

1.4.5. Những nghiên cứu về Nguyễn Trọng Thuật

1.4.6. Những nghiên cứu về Ngô Tất Tố

1.4.7. Những công trình nghiên cứu thể loại tiểu thuyết giai đoạn giao thời và tiểu thuyết Quốc ngữ của tác giả Nho học - Tân học

1.4.8. Nhận xét chung

1.5. Tiểu kết Chương 1

2. CHƯƠNG 2: ĐIỀU KIỆN HÌNH THÀNH VÀ ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH TÁC GIẢ NHO HỌC - TÂN HỌC GIAI ĐOẠN ĐẦU THẾ KỶ XX

2.1. ĐIỀU KIỆN HÌNH THÀNH LOẠI HÌNH TÁC GIẢ NHO HỌC – TÂN HỌC

2.1.1. Điều kiện lịch sử - xã hội, tư tưởng - văn hóa

2.1.2. Bối cảnh xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX

2.1.3. Quá trình phổ biến chữ Quốc ngữ

2.1.4. Sự ra đời, phát triển của báo chí và xuất bản

2.1.5. Nền giáo dục mới với mô hình nhà trường Pháp - Việt

2.1.6. Điều kiện văn học

2.1.7. Dịch thuật - cầu nối giao lưu văn học Á - Âu

2.1.8. Công chúng và vai trò của công chúng văn học đầu thế kỷ XX

2.1.9. Sự phát triển tư duy tiểu thuyết Việt Nam: từ tự sự của tiểu thuyết chương hồi chữ Hán đến tiểu thuyết Quốc ngữ hiện đại

2.1.10. Quá trình thay đổi ý thức của nhà văn

2.2. ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH TÁC GIẢ NHO HỌC – TÂN HỌC ĐẦU THẾ KỶ XX

2.2.1. Những tác giả xuất thân Nho học sau đó tham gia và học nhà trường Pháp - Việt

2.2.2. Những tác giả dự các khoa thi Nho học và tự học tiếng Pháp

2.3. Tiểu kết Chương 2

3. CHƯƠNG 3: TÁC GIẢ NHO HỌC- TÂN HỌC VỚI TIỂU THUYẾT QUỐC NGỮ ĐẦU THẾ KỶ XX TRÊN PHƯƠNG DIỆN HỆ THỐNG ĐỀ TÀI - CHỦ ĐỀ VÀ TỔ CHỨC KẾT CẤU CỐT TRUYỆN

3.1. HỆ THỐNG ĐỀ TÀI – CHỦ ĐỀ

3.1.1. Đề tài - chủ đề về đạo đức, luân lý xã hội

3.1.2. Đề tài - chủ đề phê phán xã hội

3.1.3. Đề tài - chủ đề về tình yêu và hôn nhân gia đình

3.2. TỔ CHỨC KẾT CẤU CỐT TRUYỆN

3.2.1. Kết cấu cốt truyện vay mượn

3.2.2. Kết cấu cốt truyện sáng tạo

3.3. Tiểu kết Chương 3

4. CHƯƠNG 4: TÁC GIẢ NHO HỌC- TÂN HỌC VỚI TIỂU THUYẾT QUỐC NGỮ ĐẦU THẾ KỶ XX TRÊN PHƯƠNG DIỆN XÂY DỰNG HỆ THỐNG NHÂN VẬT, GIỌNG ĐIỆU VÀ NGÔN NGỮ

4.1. XÂY DỰNG HỆ THỐNG NHÂN VẬT

4.1.1. Một số loại hình nhân vật tiêu biểu

4.1.2. Nhân vật là con người đạo đức, có tình có nghĩa

4.1.3. Nhân vật là con người tài tử mang ảo mộng thoát ly

4.1.4. Nhân vật là con người bị áp bức, bóc lột đến cùng cực

4.1.5. Nhân vật là con người bị tha hóa và tầng lớp quan lại, địa chủ

4.1.6. Nghệ thuật xây dựng nhân vật

4.1.7. Nghệ thuật miêu tả ngoại hình và nhân thân nhân vật

4.1.8. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật

4.2. GIỌNG ĐIỆU NGHỆ THUẬT

4.2.1. Giọng điệu triết lí, giáo huấn

4.2.2. Giọng điệu bình luận thế sự

4.2.3. Giọng điệu cảm thương

4.2.4. Giọng điệu hài hước, đả kích

4.3. NGÔN NGỮ NGHỆ THUẬT

4.3.1. Xu hướng giảm dần câu văn biền ngẫu và từ Hán - Việt đến sự gia tăng của ngôn ngữ đời sống

4.3.2. Xu hướng giảm dần của câu văn biền ngẫu

4.3.3. Sự giảm dần của lượng từ ngữ Hán - Việt

4.3.4. Sự gia tăng của ngôn ngữ đời sống

4.3.5. Ngôn ngữ đối thoại và ngôn ngữ độc thoại nội tâm

4.3.5.1. Ngôn ngữ đối thoại

4.3.5.2. Ngôn ngữ độc thoại nội tâm

4.4. Tiểu kết Chương 4

DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Đặc điểm của Nho học Tân học

Nho học - Tân học là một loại hình tác giả đặc biệt trong văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX. Những tác giả này không chỉ mang trong mình di sản của Nho học mà còn tiếp thu những tư tưởng mới từ phương Tây. Họ là những người đã trải qua nền giáo dục truyền thống và sau đó chuyển sang học hỏi các giá trị hiện đại. Sự kết hợp này tạo ra một phong cách sáng tác độc đáo, phản ánh những biến động xã hội và văn hóa của thời kỳ giao thời. Nho học không chỉ là một hệ tư tưởng mà còn là một phương thức tư duy, ảnh hưởng đến cách nhìn nhận và thể hiện con người trong văn học. Những tác phẩm của họ thường mang tính giáo dục, phê phán xã hội và thể hiện những giá trị nhân văn sâu sắc. Điều này cho thấy Nho học đã có những đóng góp quan trọng trong việc hình thành nền văn học hiện đại, đặc biệt là trong thể loại tiểu thuyết.

1.1. Ảnh hưởng của Nho học đến văn học

Ảnh hưởng của Nho học đến văn học Việt Nam không thể phủ nhận. Các tác giả Nho học - Tân học đã kế thừa và phát triển những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tiếp thu những tư tưởng mới từ phương Tây. Họ đã sử dụng ngôn ngữ Quốc ngữ để truyền tải những thông điệp sâu sắc về đạo đức, luân lý và xã hội. Những tác phẩm của họ không chỉ đơn thuần là văn chương mà còn là những bài học về nhân cách và lối sống. Sự kết hợp giữa Nho học và Tân học đã tạo ra một dòng chảy văn học mới, phản ánh những khát vọng và nỗi đau của con người trong bối cảnh xã hội đầy biến động. Điều này cho thấy rằng, Nho học không chỉ là một di sản văn hóa mà còn là một nguồn cảm hứng cho sự sáng tạo nghệ thuật trong thời kỳ hiện đại.

II. Đóng góp của Nho học Tân học cho tiểu thuyết Quốc ngữ

Các tác giả Nho học - Tân học đã có những đóng góp đáng kể cho sự phát triển của tiểu thuyết Quốc ngữ. Họ không chỉ mở ra một hướng đi mới cho thể loại này mà còn làm phong phú thêm nội dung và hình thức của nó. Những tác phẩm của họ thường mang tính phê phán xã hội, phản ánh những vấn đề nóng bỏng của thời đại như tình yêu, hôn nhân, và các giá trị đạo đức. Qua đó, họ đã tạo ra một không gian văn học đa dạng, nơi mà các nhân vật không chỉ đơn thuần là hình ảnh mà còn là những biểu tượng cho những tư tưởng và giá trị sống. Sự kết hợp giữa Nho học và Tân học đã giúp cho tiểu thuyết trở thành một công cụ mạnh mẽ để truyền tải những thông điệp xã hội và nhân văn.

2.1. Hệ thống đề tài và chủ đề trong tiểu thuyết

Hệ thống đề tài và chủ đề trong các tác phẩm của tác giả Nho học - Tân học rất phong phú và đa dạng. Những đề tài như đạo đức, luân lý xã hội, tình yêu và hôn nhân gia đình thường xuyên xuất hiện trong các tác phẩm của họ. Điều này không chỉ phản ánh những giá trị văn hóa truyền thống mà còn thể hiện những khát vọng và nỗi đau của con người trong bối cảnh xã hội đầy biến động. Các tác giả đã khéo léo lồng ghép những vấn đề xã hội vào trong các câu chuyện, tạo ra một không gian văn học vừa mang tính giải trí vừa mang tính giáo dục. Điều này cho thấy rằng, tiểu thuyết Quốc ngữ không chỉ là một thể loại văn học mà còn là một phương tiện để phản ánh và phê phán xã hội.

III. Nghệ thuật xây dựng nhân vật và ngôn ngữ trong tiểu thuyết

Nghệ thuật xây dựng nhân vật và ngôn ngữ trong các tác phẩm của tác giả Nho học - Tân học là một trong những điểm nổi bật. Các nhân vật thường được xây dựng với những đặc điểm rõ nét, phản ánh những giá trị đạo đức và nhân văn. Họ không chỉ là những hình ảnh đơn giản mà còn là những biểu tượng cho những tư tưởng và giá trị sống. Ngôn ngữ trong các tác phẩm này cũng rất phong phú, từ việc sử dụng ngôn ngữ đời sống đến việc lồng ghép các yếu tố Hán - Việt. Điều này không chỉ làm tăng tính thẩm mỹ cho tác phẩm mà còn giúp cho người đọc dễ dàng tiếp cận và cảm nhận được những thông điệp mà tác giả muốn truyền tải. Sự kết hợp giữa nghệ thuật xây dựng nhân vật và ngôn ngữ đã tạo ra một không gian văn học độc đáo, nơi mà các giá trị văn hóa và nhân văn được thể hiện một cách sinh động.

3.1. Giọng điệu nghệ thuật trong tiểu thuyết

Giọng điệu nghệ thuật trong các tác phẩm của tác giả Nho học - Tân học rất đa dạng và phong phú. Từ giọng điệu triết lý, giáo huấn đến giọng điệu bình luận thế sự, các tác giả đã khéo léo lồng ghép những yếu tố này vào trong các câu chuyện của mình. Điều này không chỉ giúp cho tác phẩm trở nên hấp dẫn hơn mà còn tạo ra một không gian để người đọc suy ngẫm về những vấn đề xã hội và nhân văn. Giọng điệu nghệ thuật không chỉ là một yếu tố thẩm mỹ mà còn là một công cụ để truyền tải những thông điệp sâu sắc về cuộc sống và con người. Qua đó, các tác giả đã thể hiện được sự nhạy bén và tinh tế trong việc phản ánh những biến động của xã hội và tâm tư của con người.

Luận Án Tiến Sĩ Về Đóng Góp Của Nho Học Tân Học Trong Tiểu Thuyết Quốc Ngữ Việt Nam Đầu Thế Kỷ XX