Nghiên Cứu Diện Mạo Phố Phường Hà Nội Giai Đoạn 1873-1945: Tuyến Phố Tràng Tiền, Hàng Khay, Tràng Thi

• Tác giả: Nguyễn Thị Huyền Trang
• Người hướng dẫn: PGS. Phan Phương Thảo
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
• Đề tài: Diện Mạo Phố Phường Hà Nội Giai Đoạn 1873-1945: Nghiên Cứu Tuyến Phố Tràng Tiền, Hàng Khay, Tràng Thi
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: VÀI NÉT VỀ PHỐ PHƢỜNG HÀ NỘI TRƯỚC NĂM 1873
• 1.1. Khái quát chung về phố phường Hà Nội
• 1.2. Tuyến phố Tràng Tiền – Hàng Khay – Tràng Thi trước thời Pháp thuộc
• 1.3. Vài nét sơ lược về tuyến phố
• 1.4. Cảnh quan chung của tuyến phố
• 1.5. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: PHỐ PHƢỜNG HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 1873-1920 (Tuyến phố Tràng Tiền – Hàng Khay – Tràng Thi)
• 2.1. Hệ thống chính quyền thành phố Hà Nội thời Pháp thuộc
• 2.2. Tuyến phố Tràng Tiền – Hàng Khay – Tràng Thi trong những năm 1873-1888
• 2.3. Diện mạo tuyến phố đến năm 1920
• 2.4. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: CẢNH QUAN ĐÔ THỊ CỦA PHỐ PHƢỜNG HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 1920-1945 (Tuyến phố Tràng Tiền – Hàng Khay – Tràng Thi)
• 3.1. Chương trình quy hoạch đô thị Hà Nội của thực dân Pháp
• 3.2. Tuyến phố Tràng Tiền – Hàng Khay – Tràng Thi – những đổi thay qua tư liệu địa chính
• 3.3. Cảnh quan đường phố
• 3.4. Sở hữu nhà đất
• 3.5. Một số công trình lịch sử văn hóa trên tuyến phố
• 3.6. Bảo tàng Lịch sử Việt Nam
• 3.7. Thư viện Quốc gia Việt Nam
• 3.8. Trung tâm Văn hóa Pháp
• 3.9. Tiểu kết chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Diện Mạo Phố Phường Hà Nội Giai Đoạn 1873 1945

Diện mạo phố phường Hà Nội giai đoạn 1873-1945 phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của thành phố dưới tác động của thực dân Pháp. Giai đoạn này chứng kiến sự thay đổi không chỉ về kiến trúc mà còn về văn hóa và xã hội. Các tuyến phố như Tràng Tiền, Hàng Khay, và Tràng Thi trở thành biểu tượng cho sự giao thoa giữa văn hóa phương Đông và phương Tây. Những công trình kiến trúc được xây dựng trong thời kỳ này không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt mà còn thể hiện quyền lực của thực dân. Nghiên cứu diện mạo này giúp hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hóa Hà Nội trong bối cảnh lịch sử phức tạp.

1.1. Diện Mạo Hà Nội Trước Năm 1873

Trước năm 1873, Hà Nội chủ yếu là một thành phố cổ với cấu trúc phố phường truyền thống. Các tuyến phố như Hàng Đào, Hàng Ngang đã hình thành từ lâu, phản ánh đời sống kinh tế và văn hóa của người dân. Kiến trúc nhà ở chủ yếu là nhà ống, nhà chồng diêm, thể hiện phong cách kiến trúc Việt Nam đặc trưng.

1.2. Sự Thay Đổi Sau Năm 1873

Sau khi thực dân Pháp chiếm đóng, Hà Nội bắt đầu có những thay đổi lớn về kiến trúc và quy hoạch đô thị. Các công trình như Nhà hát Lớn, Bưu điện Trung tâm được xây dựng, tạo nên diện mạo mới cho thành phố. Sự hiện diện của các công trình này không chỉ phục vụ nhu cầu của người dân mà còn thể hiện quyền lực của thực dân.

II. Vấn Đề Diện Mạo Phố Phường Hà Nội Thời Pháp Thuộc

Giai đoạn 1873-1945, Hà Nội đối mặt với nhiều thách thức trong việc bảo tồn và phát triển diện mạo đô thị. Sự xung đột giữa các giá trị văn hóa truyền thống và ảnh hưởng của văn hóa phương Tây tạo ra những vấn đề phức tạp. Các tuyến phố như Tràng Tiền, Hàng Khay, và Tràng Thi không chỉ là nơi sinh sống mà còn là nơi diễn ra các hoạt động kinh tế, văn hóa sôi động.

2.1. Thách Thức Trong Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa

Sự phát triển đô thị nhanh chóng đã dẫn đến việc nhiều di sản văn hóa bị xóa bỏ hoặc thay đổi. Các công trình kiến trúc cổ bị thay thế bởi những tòa nhà hiện đại, làm mất đi bản sắc văn hóa của Hà Nội. Việc bảo tồn các di sản văn hóa trở thành một thách thức lớn trong bối cảnh đô thị hóa.

2.2. Ảnh Hưởng Của Văn Hóa Phương Tây

Văn hóa phương Tây đã ảnh hưởng sâu sắc đến diện mạo phố phường Hà Nội. Các công trình kiến trúc mang phong cách phương Tây được xây dựng, tạo nên sự đối lập với kiến trúc truyền thống. Điều này không chỉ thay đổi cảnh quan đô thị mà còn ảnh hưởng đến lối sống và thói quen sinh hoạt của người dân.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Diện Mạo Phố Phường Hà Nội

Để nghiên cứu diện mạo phố phường Hà Nội giai đoạn 1873-1945, cần áp dụng các phương pháp nghiên cứu đa dạng. Việc kết hợp giữa khảo sát thực địa, phân tích tài liệu lịch sử và tư liệu địa chính sẽ giúp tái hiện một cách chính xác nhất diện mạo của các tuyến phố. Phương pháp này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về kiến trúc mà còn về đời sống xã hội của cư dân.

3.1. Khảo Sát Thực Địa

Khảo sát thực địa là phương pháp quan trọng để ghi nhận hiện trạng kiến trúc và cảnh quan đô thị. Việc đi thực tế tại các tuyến phố như Tràng Tiền, Hàng Khay, và Tràng Thi giúp thu thập thông tin trực tiếp về các công trình kiến trúc và đời sống của người dân.

3.2. Phân Tích Tài Liệu Lịch Sử

Phân tích tài liệu lịch sử, bao gồm các văn bản, bản đồ và tư liệu địa chính, giúp hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của các tuyến phố. Những tài liệu này cung cấp thông tin quý giá về quy hoạch đô thị và sự thay đổi của diện mạo Hà Nội qua các thời kỳ.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Từ Nghiên Cứu Diện Mạo Phố Phường

Nghiên cứu diện mạo phố phường Hà Nội không chỉ có giá trị lịch sử mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc quy hoạch đô thị hiện đại. Những bài học từ quá khứ có thể giúp các nhà quy hoạch đưa ra các quyết định hợp lý trong việc bảo tồn di sản văn hóa và phát triển đô thị bền vững.

4.1. Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa

Việc bảo tồn di sản văn hóa cần được chú trọng trong quy hoạch đô thị hiện đại. Các tuyến phố lịch sử như Tràng Tiền, Hàng Khay, và Tràng Thi cần được bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa của chúng. Điều này không chỉ giúp gìn giữ bản sắc văn hóa mà còn thu hút du khách.

4.2. Quy Hoạch Đô Thị Bền Vững

Quy hoạch đô thị bền vững cần xem xét đến yếu tố lịch sử và văn hóa. Việc kết hợp giữa phát triển hiện đại và bảo tồn di sản sẽ tạo ra một môi trường sống tốt hơn cho cư dân. Các nhà quy hoạch cần học hỏi từ những sai lầm trong quá khứ để tránh lặp lại.

V. Kết Luận Về Diện Mạo Phố Phường Hà Nội Giai Đoạn 1873 1945

Diện mạo phố phường Hà Nội giai đoạn 1873-1945 là một phần quan trọng trong lịch sử đô thị của thành phố. Nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về sự phát triển của Hà Nội mà còn cung cấp những bài học quý giá cho việc quy hoạch đô thị hiện đại. Sự kết hợp giữa bảo tồn di sản văn hóa và phát triển đô thị bền vững là chìa khóa cho tương lai của Hà Nội.

5.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Diện Mạo

Nghiên cứu diện mạo phố phường Hà Nội giúp tái hiện lại lịch sử và văn hóa của thành phố. Điều này không chỉ có giá trị về mặt học thuật mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc bảo tồn di sản văn hóa.

5.2. Hướng Đi Tương Lai Cho Hà Nội

Hà Nội cần tiếp tục phát huy giá trị văn hóa lịch sử trong quy hoạch đô thị. Việc bảo tồn các tuyến phố lịch sử và phát triển bền vững sẽ tạo ra một môi trường sống tốt hơn cho cư dân và thu hút du khách.