Luận án tiến sĩ: Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ tại các trường đại học - Kinh nghiệm và bài học cho Việt Nam

• Tác giả: Đinh Thị Thanh Long
• Người hướng dẫn: PGS, TS Đỗ Hương Lan
• Trường học: Trường Đại học Ngoại thương
• Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế
• Đề tài: Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của các trường đại học - Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CÁM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU HỢP TÁC QUỐC TẾ
• 1.1. VỀ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC
• 1.2. Nghiên cứu hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ
• 1.3. Nghiên cứu lý luận hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ
• 1.4. Nghiên cứu về hình thức hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ
• 1.5. Nghiên cứu về tiêu chí và phương pháp đo lường hoạt động HTQT về KHCN
• 1.6. Nghiên cứu về nhân tố ảnh hưởng tới hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ
• 1.7. Nghiên cứu về tác động của hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ tới trường đại học
• 1.8. Nghiên cứu hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học
• 1.9. Nghiên cứu về trường đại học
• 1.10. Nghiên cứu thực nghiệm hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học
• 1.11. Khoảng trống nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN HỢP TÁC QUỐC TẾ VỀ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC
• 2.1. Khái quát chung về trường đại học
• 2.2. Khái niệm trường đại học
• 2.3. Các phương thức sản xuất tri thức và hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học
• 2.4. Khái niệm hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học
• 2.5. Hình thức hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học. Tiêu chí đo lường hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học
• 2.6. Nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học
• 2.7. Tác động của hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ tới trường đại học
• 2.8. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN HOẠT ĐỘNG HỢP TÁC QUỐC TẾ VỀ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM
• 3.1. Quy trình và mẫu nghiên cứu
• 3.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.3. Mẫu nghiên cứu. Kinh nghiệm hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ giữa trường đại học Bồ Đào Nha và Mỹ
• 3.4. Trường đại học Bồ Đào Nha và Massachusetts Institute of Technology (MIT)
• 3.5. Trường đại học Bồ Đào Nha và Carnegie - Mellon (CMU)
• 3.6. Trường đại học Bồ Đào Nha và University of Texas at Austin - UTA
• 3.7. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
• 3.8. Kinh nghiệm hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học Trung Quốc
• 3.9. Trường đại học Trung Quốc và công ty Royal Philips Electronics Hà Lan
• 3.10. Trường đại học Trung Quốc và tổ chức CSIRO - Úc
• 3.11. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
• 4. CHƯƠNG 4: THỰC TIỄN HOẠT ĐỘNG HỢP TÁC QUỐC TẾ VỀ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ
• 4.1. Khái quát chung về hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của các trường đại học Việt Nam
• 4.2. Thực tiễn hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của các trường đại học Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế
• 4.3. Chỉ tiêu phản ánh sự tăng trưởng của hoạt động HTQT về KHCN
• 4.4. Chỉ tiêu đánh giá tác động học thuật của hoạt động HTQT về KHCN
• 4.5. Chỉ tiêu đánh giá việc thực hiện hoạt động HTQT về KHCN của trường đại học Việt Nam
• 4.6. Quy mô hoạt động HTQT của trường đại học
• 4.7. Đánh giá thực trạng hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của các trường đại học Việt Nam
• 4.8. Những thành tựu
• 4.9. Những tồn tại. Nguyên nhân của những tồn tại
• 5. CHƯƠNG 5: KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH NHẰM ĐẨY MẠNH HỢP TÁC QUỐC TẾ VỀ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI
• 5.1. Các xu thế hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ trên thế giới
• 5.2. Xu thế chính sách KHCN và đổi mới sáng tạo trên thế giới
• 5.3. Xu thế HTQT về KHCN trên thế giới
• 5.4. Chủ trương của Đảng và Chính phủ về hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ Việt Nam
• 5.5. Quan điểm của Đảng và Chính phủ về hoạt động khoa học và công nghệ
• 5.6. Mục tiêu phát triển hoạt động khoa học và công nghệ của trường đại học
• 5.7. Khuyến nghị chính sách đẩy mạnh hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của các trường đại học Việt Nam trong thời gian tới
• 5.8. Khuyến nghị với Chính phủ. Về chính sách hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ của trường đại học
• 5.9. Thực hiện chính sách hỗ trợ cho hoạt động HTQT về KHCN
• 5.10. Kiến nghị với Bộ Khoa học và Công nghệ
• 5.11. Kiến nghị với Bộ Giáo dục và Đào tạo
• 5.12. Khuyến nghị chính sách xây dựng nguồn nhân lực KHCN của trường đại học
• 5.13. Nhóm giải pháp thúc đẩy hoạt động hợp tác quốc tế của trường đại học
• 5.14. Giải pháp liên quan tới tạo dựng khuôn khổ pháp lý cho HTQT về KHCN của trường đại học
• 5.15. Giải pháp về chế độ đối với giảng viên có công bố quốc tế
• 5.16. Giải pháp tăng cường sự phối hợp của các bộ phận của trường đại học tham gia HTQT
• 5.17. Giải pháp xây dựng và cải thiện nguồn nhân lực nghiên cứu của trường đại học
• 5.18. Xây dựng và cải thiện kênh HTQT hiệu quả
• 5.19. Giải pháp hỗ trợ cho hoạt động HTQT về KHCN của các trường đại học
• 5.20. Hạn chế của luận án và hướng nghiên cứu mới
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về hợp tác quốc tế trong khoa học và công nghệ

Hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ (hợp tác quốc tế, khoa học và công nghệ) đã trở thành một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển của các trường đại học. Các mô hình hợp tác này không chỉ giúp chia sẻ nguồn lực mà còn tạo ra cơ hội cho việc phát triển các công nghệ tiên tiến. Theo European Commission (2012), hợp tác quốc tế giúp rút ngắn khoảng cách giữa các quốc gia về trình độ khoa học và công nghệ. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa, nơi mà sự cạnh tranh về tri thức và công nghệ ngày càng gia tăng. Hợp tác quốc tế không chỉ là một xu hướng mà còn là một yêu cầu thiết yếu để các trường đại học có thể tồn tại và phát triển trong nền kinh tế tri thức.

1.1. Tầm quan trọng của hợp tác quốc tế

Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (hợp tác toàn cầu) không chỉ giúp các trường đại học nâng cao chất lượng nghiên cứu mà còn tạo ra những cơ hội mới cho sinh viên và giảng viên. Việc tham gia vào các dự án nghiên cứu quốc tế giúp các nhà nghiên cứu tiếp cận với các công nghệ mới và phương pháp nghiên cứu tiên tiến. Điều này không chỉ nâng cao năng lực nghiên cứu mà còn góp phần vào việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Hơn nữa, hợp tác quốc tế còn giúp các trường đại học Việt Nam nâng cao vị thế trên trường quốc tế, từ đó thu hút thêm nguồn lực và đầu tư cho nghiên cứu và phát triển.

II. Kinh nghiệm quốc tế trong hợp tác khoa học và công nghệ

Nghiên cứu kinh nghiệm hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ từ các quốc gia như Bồ Đào Nha và Trung Quốc cho thấy rằng việc xây dựng các mối quan hệ đối tác chiến lược là rất quan trọng. Các trường đại học tại Bồ Đào Nha đã thành công trong việc hợp tác với các trường đại học hàng đầu của Mỹ như MIT và Carnegie Mellon. Những mối quan hệ này không chỉ giúp nâng cao chất lượng nghiên cứu mà còn tạo ra các cơ hội việc làm cho sinh viên. Hơn nữa, việc tham gia vào các dự án nghiên cứu quốc tế giúp các trường đại học này tiếp cận với các nguồn tài trợ nghiên cứu lớn, từ đó thúc đẩy sự phát triển của khoa học và công nghệ trong nước.

2.1. Hợp tác giữa các trường đại học

Hợp tác giữa các trường đại học quốc tế đã chứng minh là một mô hình hiệu quả trong việc phát triển khoa học và công nghệ. Các trường đại học có thể chia sẻ tài nguyên, kiến thức và kinh nghiệm, từ đó tạo ra những sản phẩm nghiên cứu có giá trị cao. Ví dụ, trường đại học Bồ Đào Nha đã hợp tác với các trường đại học hàng đầu của Mỹ để phát triển các chương trình nghiên cứu chung, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu. Điều này cho thấy rằng việc xây dựng các mối quan hệ hợp tác bền vững là rất cần thiết để phát triển khoa học và công nghệ trong bối cảnh toàn cầu hóa.

III. Bài học cho Việt Nam

Việt Nam có thể học hỏi từ những kinh nghiệm quốc tế trong việc phát triển hợp tác khoa học và công nghệ. Để nâng cao hiệu quả của hợp tác quốc tế, các trường đại học Việt Nam cần xây dựng các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho hoạt động nghiên cứu và phát triển. Điều này bao gồm việc tạo ra các cơ chế khuyến khích cho giảng viên và sinh viên tham gia vào các dự án nghiên cứu quốc tế. Hơn nữa, việc tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là một yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh của các trường đại học Việt Nam trên trường quốc tế.

3.1. Đề xuất chính sách

Chính phủ Việt Nam cần có những chính sách cụ thể để thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Các chính sách này nên tập trung vào việc tạo ra môi trường thuận lợi cho các trường đại học trong việc tìm kiếm và thiết lập các mối quan hệ hợp tác với các đối tác quốc tế. Đồng thời, cần có các chương trình hỗ trợ tài chính cho các dự án nghiên cứu quốc tế, từ đó khuyến khích các trường đại học tham gia vào các hoạt động nghiên cứu và phát triển. Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng nghiên cứu mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia.