I. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển nhanh chóng của khoa học, kỹ thuật và công nghệ đã tạo ra nhiều cơ hội cho học sinh tiếp cận thông tin mới. Dạy học tích hợp trở thành một xu hướng quan trọng trong giáo dục phổ thông, giúp học sinh có cái nhìn toàn diện về thế giới. Việc dạy học tích hợp môn địa lí 9 không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về các vấn đề dân cư, xã hội và kinh tế mà còn hình thành các kỹ năng cần thiết để giải quyết các tình huống thực tiễn. Địa lí, với tính chất liên ngành, có nhiều nội dung gắn liền với thực tiễn cuộc sống, tạo điều kiện thuận lợi cho việc dạy học tích hợp. Tuy nhiên, nhiều giáo viên vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc này, dẫn đến việc áp dụng chưa hiệu quả. Do đó, nghiên cứu này nhằm nâng cao hiệu quả dạy học tích hợp trong môn Địa lí 9, phát huy năng lực học sinh và đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu là xây dựng quy trình và các biện pháp tổ chức dạy học tích hợp trong môn Địa lí 9 nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh. Nghiên cứu sẽ thực hiện các nhiệm vụ như: nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của dạy học tích hợp, đề xuất các yêu cầu và nguyên tắc, xác định nội dung và chủ đề tích hợp, xây dựng quy trình tổ chức dạy học tích hợp, và thiết kế một số bài học tích hợp. Những nhiệm vụ này sẽ giúp giáo viên có cái nhìn rõ ràng hơn về cách thức tổ chức dạy học tích hợp, từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí ở trường phổ thông.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là quy trình và các biện pháp tổ chức dạy học tích hợp trong môn Địa lí 9 ở trường trung học cơ sở. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào việc xây dựng quy trình và các biện pháp dạy học tích hợp theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh. Nghiên cứu sẽ khảo sát và thực nghiệm tại 35 trường THCS thuộc 18 tỉnh, với sự tham gia của 64 giáo viên và 300 học sinh. Các bài học thực nghiệm sẽ được thiết kế để kiểm chứng tính khả thi và hiệu quả của đề tài nghiên cứu.
IV. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Dạy học tích hợp là một quan điểm giáo dục nhằm phát triển năng lực cho học sinh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng dạy học tích hợp giúp học sinh vận dụng kiến thức để giải quyết các tình huống thực tiễn. Trên thế giới, cách tiếp cận tích hợp đã được áp dụng từ những năm 50-60 của thế kỷ XX, và ở Việt Nam, việc dạy học tích hợp đã được triển khai từ những năm 80. Các nghiên cứu đã khẳng định rằng dạy học tích hợp không chỉ giúp học sinh phát triển năng lực mà còn tạo ra sự kết nối giữa kiến thức lý thuyết và thực tiễn. Xu hướng này đang ngày càng được chú trọng trong chương trình giáo dục phổ thông hiện nay.
V. Giáo viên và vai trò trong dạy học tích hợp
Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức dạy học tích hợp. Họ cần hiểu rõ về các phương pháp và nguyên tắc để xây dựng bài học tích hợp hiệu quả. Việc lồng ghép kiến thức từ nhiều môn học khác nhau không chỉ giúp học sinh có cái nhìn toàn diện mà còn phát triển các kỹ năng giải quyết vấn đề. Giáo viên cần được đào tạo và trang bị các công cụ cần thiết để thực hiện dạy học tích hợp một cách hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí 9.
