Dạy học thủ công tiểu học: Phát huy tính sáng tạo của học sinh

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA DẠY HỌC THỦ CÔNG Ở TIÊU HỌC THEO HUỚNG PHÁT HUY TÍNH SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

1.2. Những nghiên cứu về tính sáng tạo và giáo dục tính sáng tạo

1.3. Những nghiên cứu về dạy học Thủ công ở tiểu học theo hướng phát huy tính sáng tạo

1.4. Tính sáng tạo và dạy học theo hướng phát huy tính sáng tạo ở tiểu học

1.4.1. Một số vấn đề về tính sáng tạo

1.4.2. Dạy học theo hướng phát huy tính sáng tạo

1.4.3. Dạy học Thủ công theo hướng phát huy tính sáng tạo

1.5. Những dấu hiệu của dạy học theo hướng phát huy tính sáng tạo

1.6. Đặc điểm của dạy học và học tập Thủ công ở tiểu học

1.6.1. Những ưu thế của Thủ công với việc phát huy tính sáng tạo của học sinh

1.6.2. Đặc điểm tính sáng tạo của học sinh trong học Thủ công

1.6.3. Biểu hiện và các cấp độ tính sáng tạo của học sinh trong học Thủ công

1.7. Các nguyên tắc, nội dung và điều kiện của dạy học Thủ công ở tiểu học theo hướng phát huy tính sáng tạo

1.7.1. Nguyên tắc dạy học Thủ công theo hướng phát huy tính sáng tạo

1.7.2. Nội dung dạy học Thủ công theo hướng phát huy tính sáng tạo

1.7.3. Điều kiện của dạy học Thủ công theo hướng phát huy tính sáng tạo

1.8. Kết luận chương 1

2. THỰC TRẠNG DẠY HỌC THỦ CÔNG Ở TIÊU HỌC THEO HƯỚNG PHÁT HUY TÍNH SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH

2.1. Sự thay đổi Chương trình Thủ công ở tiểu học

2.1.1. Khái quát sự thay đổi của Chương trình GDPT

2.1.2. Chương trình Thủ công theo Chương trình hiện hành

2.1.3. Chương trình Thủ công theo Chương trình GDPT mới

2.2. Thực trạng tổ chức dạy học Thủ công ở tiểu học theo hướng phát huy tính sáng tạo của học sinh

2.2.1. Mục đích điều tra thực trạng

2.2.2. Đối tượng và phạm vi điều tra

2.2.3. Nội dung điều tra thực trạng

2.2.4. Phương pháp điều tra thực trạng

2.2.5. Kết quả điều tra thực trạng

2.3. Kết luận chương 2

3. BIỆN PHÁP DẠY HỌC THỦ CÔNG Ở TIÊU HỌC THEO HƯỚNG PHÁT HUY TÍNH SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp dạy học Thủ công ở tiểu học theo hướng phát huy tính sáng tạo của học sinh

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính cân bằng và hệ thống

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính tương tác

3.1.4. Đảm bảo tính cá nhân hóa

3.2. Một số biện pháp dạy học Thủ công ở tiểu học theo hướng phát huy tính sáng tạo của học sinh

3.2.1. Thiết kế dạy học Thủ công khuyến khích tính sáng tạo

3.2.2. Vận dụng các kĩ thuật giúp tạo sinh ý tưởng sáng tạo trong học Thủ công

3.2.3. Thiết lập môi trường học tập Thủ công hỗ trợ tính sáng tạo

3.2.4. Tổ chức dạy học Thủ công dưới hình thức ngoại khóa ở câu lạc bộ

3.3. Kết luận chương 3

4. THỰC NGHIỆM KHOA HỌC

4.1. Mục đích thực nghiệm

4.2. Đối tượng thực nghiệm

4.3. Nội dung thực nghiệm

4.4. Phương pháp thực nghiệm

4.5. Tiến hành thực nghiệm

4.6. Thang đo thực nghiệm

4.7. Đánh giá thực nghiệm thăm dò

4.7.1. Kết quả thực nghiệm thăm dò

4.7.2. Phân tích thực nghiệm thăm dò

4.8. Đánh giá thực nghiệm tác động

4.8.1. Kết quả thực nghiệm tác động

4.8.2. Phân tích thực nghiệm tác động

4.9. Kết luận chương 4

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC 1: Nội dung phiếu điều tra thực trạng

PHỤ LỤC 2: Kết quả thống kê phiếu điều tra thực trạng

PHỤ LỤC 3: Hệ thống câu hỏi phỏng vấn giáo viên

PHỤ LỤC 4: Nội dung chương trình Thủ công ở tiểu học

PHỤ LỤC 5: Thiết kế bài dạy thực nghiệm thăm dò

PHỤ LỤC 6: Thiết kế bài dạy thực nghiệm tác động

PHỤ LỤC 7: Thang đánh giá KQHT và mức độ kiến thức, kĩ năng Thủ công

PHỤ LỤC 8: Thang đánh giá việc học tập sáng tạo

PHỤ LỤC 9: Thang đánh giá sản phẩm sáng tạo trong học Thủ công

PHỤ LỤC 10: Tổng hợp kết quả khảo sát thực nghiệm

PHỤ LỤC 11: Hình ảnh sản phẩm Thủ công của lớp ĐC1, TN1

PHỤ LỤC 12: Hình ảnh sản phẩm Thủ công của lớp ĐC2, TN2

I. Giới thiệu về dạy học thủ công tiểu học

Dạy học thủ công ở tiểu học không chỉ là một môn học mà còn là một phương pháp giáo dục quan trọng nhằm phát huy tính sáng tạo của học sinh. Dạy học thủ công giúp học sinh phát triển các kỹ năng thực hành, tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề. Theo nghiên cứu, việc khuyến khích tính sáng tạo trong học sinh thông qua các hoạt động thủ công có thể tạo ra môi trường học tập tích cực, nơi mà học sinh có thể tự do thể hiện ý tưởng và khả năng của mình. Điều này không chỉ giúp học sinh cảm thấy hứng thú với việc học mà còn nâng cao khả năng tư duy độc lập và sáng tạo của các em.

1.1. Tầm quan trọng của dạy học thủ công

Dạy học thủ công đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện cho học sinh tiểu học. Môn học này không chỉ giúp học sinh nắm vững các kỹ năng thủ công mà còn khuyến khích sự sáng tạo và khả năng tư duy phản biện. Giáo dục tiểu học cần chú trọng đến việc phát triển kỹ năng thủ công như một phần không thể thiếu trong chương trình học, nhằm tạo ra những sản phẩm sáng tạo và độc đáo từ chính ý tưởng của học sinh.

II. Phát huy tính sáng tạo trong dạy học thủ công

Phát huy tính sáng tạo của học sinh trong dạy học thủ công là một nhiệm vụ quan trọng. Các phương pháp dạy học hiện đại cần được áp dụng để khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập. Việc sử dụng các hoạt động sáng tạo như thiết kế sản phẩm, thực hành thủ công sẽ giúp học sinh phát triển khả năng tư duy và sáng tạo. Hoạt động sáng tạo không chỉ giúp học sinh học hỏi mà còn tạo ra niềm vui và sự hứng thú trong học tập. Theo đó, giáo viên cần tạo ra môi trường học tập thân thiện, khuyến khích học sinh thử nghiệm và khám phá.

2.1. Các phương pháp dạy học sáng tạo

Các phương pháp dạy học sáng tạo như dạy học tích cực và dạy học theo dự án có thể được áp dụng trong dạy học thủ công. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng mà còn khuyến khích sự sáng tạo và khả năng làm việc nhóm. Việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ thủ công cũng là một cách hiệu quả để phát huy tính sáng tạo của học sinh, giúp các em có cơ hội thực hành và thể hiện ý tưởng của mình.

III. Thực trạng dạy học thủ công ở tiểu học

Thực trạng dạy học thủ công ở tiểu học hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần được cải thiện. Mặc dù chương trình học đã được đổi mới, nhưng việc áp dụng các phương pháp dạy học sáng tạo vẫn còn hạn chế. Nhiều giáo viên vẫn sử dụng phương pháp truyền thống, dẫn đến việc học sinh không có cơ hội phát huy tính sáng tạo của mình. Cần có sự thay đổi trong cách tiếp cận dạy học để đáp ứng yêu cầu phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Việc đánh giá thực trạng dạy học thủ công sẽ giúp xác định những điểm mạnh và điểm yếu trong quá trình giảng dạy.

3.1. Những thách thức trong dạy học thủ công

Một trong những thách thức lớn trong dạy học thủ công là sự thiếu hụt tài liệu và phương tiện dạy học. Nhiều trường học chưa đầu tư đầy đủ vào cơ sở vật chất cần thiết cho việc dạy học thủ công, điều này ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy. Hơn nữa, sự thiếu hụt kỹ năng và kiến thức của giáo viên trong việc áp dụng các phương pháp dạy học sáng tạo cũng là một vấn đề cần được giải quyết. Cần có các chương trình đào tạo và bồi dưỡng cho giáo viên để nâng cao năng lực giảng dạy.

IV. Biện pháp cải tiến dạy học thủ công

Để cải tiến dạy học thủ công theo hướng phát huy tính sáng tạo của học sinh, cần áp dụng một số biện pháp cụ thể. Đầu tiên, giáo viên cần thiết kế các bài học khuyến khích học sinh tham gia tích cực và sáng tạo. Việc sử dụng các kỹ thuật dạy học hiện đại như học qua trải nghiệm và học theo nhóm sẽ giúp học sinh phát huy tối đa khả năng sáng tạo của mình. Thứ hai, cần tạo ra môi trường học tập thân thiện, nơi mà học sinh cảm thấy thoải mái khi thể hiện ý tưởng và sản phẩm của mình.

4.1. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa

Tổ chức các hoạt động ngoại khóa như câu lạc bộ thủ công sẽ tạo cơ hội cho học sinh thực hành và phát triển kỹ năng sáng tạo. Những hoạt động này không chỉ giúp học sinh có thêm kinh nghiệm thực tế mà còn tạo ra không gian để các em thể hiện bản thân. Việc khuyến khích học sinh tham gia vào các cuộc thi sáng tạo cũng là một cách hiệu quả để phát huy tính sáng tạo và kỹ năng thủ công của các em.

Luận án về dạy học thủ công ở tiểu học nhằm phát huy tính sáng tạo của học sinh