Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại các cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt là các học viện, trường đại học Công an nhân dân (CAND), đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Học viện An ninh nhân dân (ANND) là một trong những trung tâm đào tạo đại học, sau đại học và nghiên cứu khoa học trọng điểm của ngành Công an Việt Nam, với lịch sử phát triển gần 76 năm và nhiều đóng góp quan trọng cho lực lượng CAND. Tuy nhiên, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại Học viện ANND trong giai đoạn 2015-2020 vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức như phát triển đội ngũ giảng viên có học hàm, học vị cao, năng lực ngoại ngữ và chuẩn hóa chức danh nghề nghiệp.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là làm rõ cơ sở khoa học và thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại Học viện ANND, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng công tác này trong thời gian tới. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2015-2020 tại Học viện ANND, với đối tượng nghiên cứu là công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho lực lượng CAND, đồng thời cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho các cơ sở giáo dục đại học khác trong ngành.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong tình hình mới. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực: Đào tạo được hiểu là quá trình làm cho người học trở thành người có năng lực theo tiêu chuẩn nhất định, trong khi bồi dưỡng là quá trình nâng cao năng lực, phẩm chất dựa trên kiến thức đã có. Đào tạo, bồi dưỡng là chức năng quản lý quan trọng nhằm phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công việc và sự phát triển của tổ chức.

  2. Mô hình đánh giá đào tạo Kirkpatrick: Mô hình đánh giá 4 cấp độ gồm phản ứng của người học, kết quả học tập, khả năng áp dụng vào công việc và hiệu quả đối với tổ chức. Mô hình này giúp đánh giá toàn diện hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng.

Các khái niệm chính bao gồm: đào tạo, bồi dưỡng, đội ngũ giảng viên, chuẩn hóa chức danh nghề nghiệp, năng lực giảng viên, nhu cầu đào tạo, kế hoạch đào tạo, đánh giá đào tạo.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính khách quan và toàn diện:

  • Nguồn dữ liệu: Tài liệu thứ cấp từ các văn bản pháp luật, nghị quyết, báo cáo của Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo; số liệu thống kê về đội ngũ giảng viên Học viện ANND giai đoạn 2015-2019; khảo sát, phỏng vấn cán bộ, giảng viên Học viện ANND.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích nội dung tài liệu, tổng hợp tư liệu, thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm, phân tích SWOT về thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng. Ngoài ra, sử dụng phương pháp dự báo để đề xuất giải pháp phù hợp.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Khảo sát được thực hiện với khoảng 150 giảng viên và cán bộ quản lý tại Học viện ANND, chọn mẫu theo phương pháp ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo đại diện cho các khoa, phòng ban.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2020, với thu thập dữ liệu và phân tích trong năm 2021-2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng đội ngũ giảng viên: Số lượng giảng viên tại Học viện ANND tăng trưởng ổn định với khoảng 350 người năm 2015 lên gần 420 người năm 2019, trong đó tỷ lệ giảng viên có trình độ thạc sĩ và tiến sĩ chiếm khoảng 65%. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 15% giảng viên đạt học hàm giáo sư, phó giáo sư, thấp hơn so với yêu cầu chuẩn hóa chức danh nghề nghiệp.

  2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng: Trong giai đoạn 2015-2019, Học viện đã cử khoảng 120 giảng viên đi đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, 80 giảng viên tham gia bồi dưỡng lý luận chính trị, và 150 giảng viên tham gia các khóa bồi dưỡng ngắn hạn. Tỷ lệ giảng viên được cử đi đào tạo chiếm khoảng 35% tổng số giảng viên, tuy nhiên việc kết hợp đào tạo chuyên môn với ngoại ngữ, tin học còn hạn chế.

  3. Đánh giá kết quả đào tạo: Khoảng 70% giảng viên đánh giá các khóa đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng được nhu cầu nâng cao năng lực chuyên môn và nghiệp vụ. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 50% giảng viên cho rằng kiến thức học được được áp dụng hiệu quả vào công việc giảng dạy và nghiên cứu.

  4. Hạn chế và nguyên nhân: Các khó khăn chính gồm thiếu nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất chưa đồng bộ, chính sách đãi ngộ chưa hấp dẫn, và thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong công tác đào tạo, bồi dưỡng. Ngoài ra, nhận thức của một số giảng viên về tầm quan trọng của đào tạo, bồi dưỡng còn hạn chế.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy Học viện ANND đã có những bước tiến quan trọng trong phát triển đội ngũ giảng viên, đặc biệt là tăng cường trình độ học vấn và tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng. Tuy nhiên, tỷ lệ giảng viên có học hàm cao còn thấp so với yêu cầu chuẩn hóa, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học. So sánh với các học viện CAND khác và các cơ sở giáo dục đại học trong nước, Học viện ANND cần đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo nâng cao và bồi dưỡng kỹ năng mềm, ngoại ngữ, tin học.

Việc áp dụng mô hình đánh giá Kirkpatrick giúp Học viện nhận diện rõ các mức độ hiệu quả đào tạo, từ phản ứng đến tác động thực tế, từ đó có thể điều chỉnh nội dung và phương pháp đào tạo phù hợp hơn. Các biểu đồ thể hiện tỷ lệ giảng viên theo trình độ học vấn, số lượng giảng viên tham gia đào tạo theo năm, và mức độ hài lòng với các khóa đào tạo sẽ minh họa trực quan cho các phát hiện này.

Nguyên nhân hạn chế chủ yếu xuất phát từ yếu tố khách quan như nguồn lực và chính sách, cũng như yếu tố chủ quan như nhận thức và động lực của giảng viên. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về công tác đào tạo, bồi dưỡng trong ngành Công an và các cơ sở giáo dục đại học công lập.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác đào tạo, bồi dưỡng

    • Động từ hành động: Xây dựng, chỉ đạo, giám sát
    • Target metric: Tỷ lệ giảng viên đạt chuẩn học hàm, học vị tăng lên 30% trong 5 năm tới
    • Timeline: 2023-2028
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc Học viện, Đảng ủy, các khoa, phòng chức năng

  2. Kết hợp đào tạo chuyên môn với bồi dưỡng ngoại ngữ, tin học và kỹ năng sư phạm

    • Động từ hành động: Tổ chức, phối hợp, triển khai
    • Target metric: 80% giảng viên đạt trình độ ngoại ngữ bậc 3 (B1) trở lên trong 3 năm
    • Timeline: 2023-2025
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức cán bộ, các khoa đào tạo

  3. Phát triển nguồn giảng viên có học vị tiến sĩ, chức danh giáo sư, phó giáo sư

    • Động từ hành động: Tuyển dụng, đào tạo, hỗ trợ
    • Target metric: Tăng số lượng giảng viên tiến sĩ lên 50% so với hiện tại trong 5 năm
    • Timeline: 2023-2028
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc, Phòng Tổ chức cán bộ

  4. Đổi mới phương pháp đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao chất lượng giảng viên thỉnh giảng

    • Động từ hành động: Đổi mới, đánh giá, nâng cao
    • Target metric: 90% khóa đào tạo được đánh giá đạt chất lượng tốt trở lên
    • Timeline: 2023-2024
    • Chủ thể thực hiện: Các khoa, phòng chức năng, giảng viên thỉnh giảng

  5. Tăng cường hợp tác quốc tế và khai thác các chương trình, đề án của Đảng, Nhà nước

    • Động từ hành động: Mở rộng, hợp tác, triển khai
    • Target metric: Thiết lập ít nhất 5 chương trình hợp tác quốc tế trong 3 năm
    • Timeline: 2023-2026
    • Chủ thể thực hiện: Ban Đối ngoại, Ban Giám đốc

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo các học viện, trường đại học CAND

    • Lợi ích: Hiểu rõ thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, từ đó xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực phù hợp.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng theo định hướng chuẩn hóa và hội nhập quốc tế.

  2. Cán bộ quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng tại các cơ sở giáo dục đại học

    • Lợi ích: Áp dụng các phương pháp xác định nhu cầu, xây dựng kế hoạch và đánh giá hiệu quả đào tạo một cách bài bản.
    • Use case: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực giảng viên.

  3. Giảng viên và cán bộ nghiên cứu khoa học trong ngành Công an

    • Lợi ích: Nâng cao nhận thức về vai trò của đào tạo, bồi dưỡng trong phát triển năng lực cá nhân và chuyên môn.
    • Use case: Tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với yêu cầu công tác.

  4. Các nhà hoạch định chính sách giáo dục và đào tạo trong ngành Công an

    • Lợi ích: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chính sách, quy định về đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên.
    • Use case: Xây dựng các văn bản pháp lý, chính sách hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại Học viện ANND lại quan trọng?
    Đội ngũ giảng viên là nhân tố quyết định chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học. Nâng cao năng lực giảng viên giúp đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho lực lượng CAND trong bối cảnh hội nhập và cách mạng công nghiệp 4.0.

  2. Phương pháp xác định nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng được thực hiện như thế nào?
    Phương pháp bao gồm phân tích tổ chức, phân tích công việc, xác định năng lực cần có và hiện có, đánh giá nhu cầu qua khảo sát, phỏng vấn và tổng hợp báo cáo. Việc này giúp xây dựng kế hoạch đào tạo phù hợp với thực tế.

  3. Các hình thức đào tạo, bồi dưỡng phổ biến tại Học viện ANND là gì?
    Bao gồm đào tạo tập trung, đào tạo tại chức, đào tạo từ xa, huấn luyện tại chỗ, hội thảo, tập huấn và luân chuyển thực tế. Mỗi hình thức có ưu nhược điểm riêng và được lựa chọn phù hợp với mục tiêu và đối tượng.

  4. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng?
    Áp dụng mô hình đánh giá Kirkpatrick với 4 cấp độ: phản ứng của người học, kết quả học tập, khả năng áp dụng vào công việc và tác động đến tổ chức. Kết hợp các phương pháp như khảo sát, quan sát, kiểm tra và phỏng vấn.

  5. Những khó khăn chính trong công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại Học viện ANND là gì?
    Bao gồm hạn chế về nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, chính sách đãi ngộ chưa hấp dẫn, nhận thức chưa đồng đều về tầm quan trọng của đào tạo, và thiếu sự phối hợp hiệu quả giữa các đơn vị liên quan.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại Học viện ANND trong giai đoạn 2015-2020, chỉ ra những thành tựu và hạn chế nổi bật.
  • Đã xác định các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng, từ đó đề xuất các giải pháp thiết thực, khả thi.
  • Giải pháp tập trung vào tăng cường lãnh đạo, kết hợp đào tạo chuyên môn với kỹ năng mềm, phát triển đội ngũ giảng viên có học vị cao, đổi mới phương pháp đào tạo và mở rộng hợp tác quốc tế.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa lý luận và thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho lực lượng CAND và các cơ sở giáo dục đại học trong ngành.
  • Đề xuất các bước tiếp theo gồm triển khai các giải pháp đề xuất, xây dựng kế hoạch chi tiết, giám sát đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp theo từng giai đoạn.

Call-to-action: Các cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt là Học viện ANND, cần nhanh chóng áp dụng các giải pháp nghiên cứu để nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong thời kỳ mới.