Danh mục tương tác thuốc bất lợi cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại bệnh viện sản nhi Quảng Ninh

Tương tác thuốc là sự thay đổi tác dụng hoặc độc tính của thuốc khi sử dụng đồng thời với thuốc khác, dược liệu, thức ăn hoặc hóa chất khác. Có nhiều dạng tương tác thuốc khác nhau, bao gồm tương tác thuốc – thuốc, tương tác thuốc – thức ăn, và tương tác thuốc – dược liệu. Trong phạm vi nghiên cứu này, chỉ tập trung vào tương tác thuốc – thuốc. Tương tác thuốc – thuốc xảy ra khi nhiều thuốc được sử dụng đồng thời, có thể dẫn đến tăng độc tính hoặc giảm hiệu quả điều trị. Phân loại tương tác thuốc thành hai nhóm chính: tương tác dược động học và tương tác dược lực học. Tương tác dược động học ảnh hưởng đến quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa và thải trừ của thuốc, trong khi tương tác dược lực học liên quan đến tác động của thuốc lên đáp ứng sinh học của cơ thể. Việc hiểu rõ về tương tác thuốc là rất quan trọng trong thực hành lâm sàng để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

Tỷ lệ xuất hiện tương tác thuốc có sự khác biệt lớn giữa các nghiên cứu, phụ thuộc vào phương pháp nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu. Một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tương tác thuốc tiềm tàng có thể lên đến 74,41% ở bệnh nhân nội trú. Tương tác thuốc không chỉ gây ra các phản ứng có hại mà còn là nguyên nhân chính dẫn đến sai sót trong điều trị, làm tăng tỷ lệ nhập viện. Nghiên cứu cho thấy tương tác thuốc có thể chiếm 1% số ca nhập viện trong dân số nói chung và 2-5% ở người cao tuổi. Hậu quả của tương tác thuốc có thể nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tử vong, đặc biệt là ở trẻ em. Do đó, việc quản lý và phát hiện sớm tương tác thuốc là rất cần thiết trong thực hành lâm sàng.

Tương tác thuốc trên bệnh nhân nhi là một vấn đề quan trọng do sự khác biệt về dược động học và dược lực học giữa trẻ em và người lớn. Ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, nhiều cơ quan chưa hoàn thiện, dẫn đến hậu quả của tương tác thuốc thường nghiêm trọng hơn. Hệ thống hấp thu, phân bố, chuyển hóa và thải trừ thuốc ở trẻ em có nhiều điểm khác biệt so với người lớn. Ví dụ, trẻ sơ sinh có thể có tỷ lệ nước trong cơ thể cao hơn, ảnh hưởng đến sự phân bố của thuốc. Hơn nữa, khả năng chuyển hóa thuốc qua gan và thải trừ qua thận cũng chưa hoàn thiện, làm tăng nguy cơ tương tác thuốc và phản ứng có hại. Do đó, việc theo dõi và quản lý tương tác thuốc ở bệnh nhân nhi là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Để giảm thiểu tương tác thuốc bất lợi trong thực hành lâm sàng, cần có các biện pháp kiểm soát hiệu quả. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu tra cứu tương tác thuốc là một trong những giải pháp quan trọng. Các bác sĩ và dược sĩ cần được đào tạo để nhận biết và quản lý tương tác thuốc. Hệ thống thông tin thuốc cũng cần được cải thiện để cung cấp thông tin đầy đủ và kịp thời về tương tác thuốc. Ngoài ra, việc thực hiện các nghiên cứu lâm sàng để xác định các tương tác thuốc phổ biến và nguy hiểm cũng rất cần thiết. Tất cả những biện pháp này sẽ góp phần nâng cao an toàn trong điều trị và giảm thiểu rủi ro cho bệnh nhân.