Đánh giá tính bền vững mô hình quản lý rừng cộng đồng tại Quảng Ngãi

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

TÓM TẮT

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

MỞ ĐẦU

0.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

0.2. MỤC ĐÍCH/MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI

0.2.1. Mục tiêu chung

0.2.2. Mục tiêu cụ thể

0.3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN

0.3.1. Ý nghĩa khoa học

0.3.2. Ý nghĩa thực tiễn

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ BỀN VỮNG LÂM NGHIỆP CỘNG ĐỒNG

1.1.1. Cơ sở lý luận của Phát triển bền vững

1.1.1.1. Khái niệm về Phát triển bền vững

1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.2.1. Sự thay đổi diện tích rừng ở Việt Nam

1.2.2. Cơ sở thực tiễn và bài học kinh nghiệm về QLRCĐ của một số nước trên thế giới và trong khu vực

1.2.3. Cơ sở thực tiễn và bài học kinh nghiệm về QLRCĐ ở Việt Nam

1.3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.3.1. PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

1.3.1.1. Phạm vi nghiên cứu

1.3.1.2. Đối tượng nghiên cứu

1.3.2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

1.3.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

3.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI KHU VỰC NGHIÊN CỨU

3.1.1. Điều kiện tự nhiên

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội

3.2. KHÁI QUÁT VỀ DỰ ÁN “KHÔI PHỤC RỪNG VÀ QUẢN LÝ RỪNG BỀN VỮNG’’ VÀ TRIỂN KHAI MÔ HÌNH QLRCĐ TẠI XÃ HÀNH TÍN ĐÔNG - DỰ ÁN KFW6

3.2.1. Thông tin chung về dự án

3.2.2. Thực hiện thí điểm giao rừng và QLRCĐ

3.3. ĐÁNH GIÁ TÍNH BỀN VỮNG CỦA TIẾN TRÌNH GIAO RỪNG VÀ THỰC HIỆN QLRCĐ Ở HAI THÔN TRƯỜNG LỆ VÀ KHÁNH GIANG

3.3.1. Tóm tắt tiến trình xây dựng mô hình QLRCĐ

3.3.2. Ảnh hưởng của việc xây dựng và thực hiện quy trình QLRCĐ đến tính bền vững của mô hình RCĐ

3.3.3. PHÂN TÍCH CÁC CƠ CHẾ CHIA SẺ LỢI ÍCH CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÍNH BỀN VỮNG CỦA MÔ HÌNH QLRCĐ TRÊN ĐỊA BÀN XÃ NGHIÊN CỨU

3.3.3.1. Thực hiện kế hoạch khai thác gỗ cho mục đích thương mại

3.3.3.2. Thực hiện kế hoạch khai thác LSNG từ RCĐ

3.3.3.3. Hỗ trợ kinh phí trong và sau khi kết thúc dự án xây dựng mô hình QLRCĐ

3.3.3.4. Hỗ trợ các cơ sở vật chất khác

3.3.4. PHÂN TÍCH NHỮNG THAY ĐỔI VỀ THỂ CHẾ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QLRCĐ BỀN VỮNG

3.3.4.1. Vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan

3.3.4.2. Thay đổi các quyền của người dân khi tham gia QLRCĐ

3.3.4.3. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức (SWOT) trong QLRCĐ tại hai thôn Trường Lệ và Khánh Giang

3.4. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI VÀ MÔI TRƯỜNG CỦA MÔ HÌNH QLRCĐ TẠI HAI THÔN TRƯỜNG LỆ VÀ KHÁNH GIANG

3.4.1. Hiệu quả về mặt kinh tế

3.4.2. Hiệu quả về mặt xã hội

3.4.3. Hiệu quả về mặt môi trường sinh thái

3.5. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP DUY TRÌ HOẠT ĐỘNG QLRCĐ VÀ HƯỚNG ĐẾN QLRCĐ BỀN VỮNG

3.5.1. Giải pháp kỹ thuật

3.5.2. Giải pháp hỗ trợ các sáng kiến về hưởng lợi từ QLRCĐ

3.5.3. Giải pháp về tổ chức thực hiện QLRCĐ

3.5.4. Giải pháp nâng cao năng lực quản lý cho cộng đồng trong QLRCĐ

3.6. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về mô hình quản lý rừng cộng đồng tại Quảng Ngãi

Mô hình quản lý rừng cộng đồng tại Quảng Ngãi được thực hiện thông qua dự án KfW6, với diện tích 1.012,43 ha tại hai thôn Khánh Giang và Trường Lệ. Mô hình này không chỉ là một phương pháp quản lý rừng hiệu quả mà còn là một bước tiến trong việc bảo vệ rừng và phát triển bền vững. Theo Thông tư số 38/2007/TT-BNN&PTNT, mô hình này cho phép cộng đồng địa phương tham gia trực tiếp vào việc quản lý và bảo vệ tài nguyên rừng. Điều này không chỉ giúp nâng cao ý thức của người dân về trách nhiệm bảo vệ môi trường mà còn tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho họ. Mô hình này đã được đánh giá là thành công trong việc duy trì tính bền vững của rừng, đồng thời góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

II. Đánh giá tính bền vững của mô hình quản lý rừng cộng đồng

Đánh giá tính bền vững của mô hình quản lý rừng cộng đồng tại Quảng Ngãi được thực hiện thông qua các tiêu chí kinh tế, xã hội và môi trường. Nghiên cứu cho thấy rằng, khi rừng được giao cho cộng đồng quản lý, người dân có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ và phát triển rừng. Họ không chỉ nhận được lợi ích từ việc khai thác tài nguyên mà còn tham gia vào các hoạt động bảo tồn. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức như nguồn kinh phí hỗ trợ cho người dân còn thấp, và chưa có nhiều sáng kiến về dịch vụ môi trường rừng. Việc đánh giá này không chỉ giúp nhận diện những điểm mạnh mà còn chỉ ra những điểm yếu cần khắc phục để đảm bảo quản lý tài nguyên hiệu quả hơn trong tương lai.

III. Phân tích các cơ chế chia sẻ lợi ích

Các cơ chế chia sẻ lợi ích trong mô hình quản lý rừng cộng đồng có vai trò quan trọng trong việc duy trì tính bền vững. Việc thực hiện kế hoạch khai thác gỗ cho mục đích thương mại và khai thác lâm sản ngoài gỗ (LSNG) đã tạo ra nguồn thu nhập cho cộng đồng. Tuy nhiên, việc hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động này còn hạn chế. Nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu có sự hỗ trợ tốt hơn từ các cơ quan chức năng, mô hình này sẽ phát huy được hiệu quả cao hơn. Các cơ chế chia sẻ lợi ích cần được thiết lập rõ ràng và công bằng để đảm bảo quyền lợi cho tất cả các bên liên quan, từ đó thúc đẩy phát triển bền vững hơn nữa.

IV. Đề xuất giải pháp duy trì hoạt động quản lý rừng cộng đồng

Để duy trì hoạt động quản lý rừng cộng đồng và hướng đến quản lý bền vững, cần có các giải pháp kỹ thuật và thể chế. Giải pháp kỹ thuật bao gồm việc nâng cao năng lực cho cộng đồng trong quản lý rừng, đồng thời phát triển các sáng kiến về dịch vụ môi trường rừng. Giải pháp thể chế cần tập trung vào việc xây dựng các chính sách hỗ trợ cho mô hình quản lý rừng cộng đồng, đảm bảo quyền lợi cho người dân và khuyến khích họ tham gia tích cực hơn. Việc này không chỉ giúp bảo vệ rừng mà còn tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho người dân, từ đó góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Luận văn thạc sĩ: Đánh giá tính bền vững mô hình quản lý rừng cộng đồng tại huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi