Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh thị trường bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam ngày càng phát triển, việc đánh giá sự hài lòng của khách hàng đối với kênh phân phối sản phẩm bảo hiểm trở thành yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả kinh doanh. Ngân hàng TMCP Quân đội Chi nhánh Hưng Yên (MB Hưng Yên), thành lập từ năm 2011, đã khẳng định vị thế với gần 9 năm phục vụ khách hàng trên địa bàn. Từ năm 2017, MB Hưng Yên bắt đầu phân phối sản phẩm bảo hiểm nhân thọ của MB Ageas Life (MBAL) theo chiến lược phát triển kênh Bancassurance của ngân hàng.
Mục tiêu nghiên cứu tập trung đánh giá mức độ hài lòng của khách hàng đối với việc phân phối sản phẩm bảo hiểm nhân thọ của MBAL qua MB Hưng Yên trong giai đoạn 2018-2019, đồng thời làm rõ các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại chi nhánh MB Hưng Yên và thời gian khảo sát từ năm 2018 đến tháng 6 năm 2019.
Sự hài lòng của khách hàng được xem là chỉ số quan trọng phản ánh hiệu quả phân phối sản phẩm bảo hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và sự phát triển bền vững của ngân hàng. Theo báo cáo, MBAL đã vươn lên vị trí thứ 3 về doanh thu khai thác mới trên thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam chỉ sau gần 3 năm hoạt động, trong đó MB Hưng Yên dẫn đầu về kết quả phân phối qua kênh Bancassurance. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những hạn chế về năng lực phục vụ, sự đáp ứng và tin cậy từ phía khách hàng, đòi hỏi các giải pháp cải tiến kịp thời nhằm gia tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về bảo hiểm nhân thọ và mô hình đánh giá sự hài lòng của khách hàng. Bảo hiểm nhân thọ được định nghĩa theo Luật kinh doanh bảo hiểm 2013 là nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết, với đặc điểm vừa mang tính tiết kiệm vừa mang tính rủi ro. Các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ đa dạng gồm bảo hiểm tử kỳ, bảo hiểm trọn đời, bảo hiểm hỗn hợp và bảo hiểm liên kết đầu tư.
Về sự hài lòng của khách hàng, nghiên cứu sử dụng mô hình SERVQUAL của Parasuraman và cộng sự (1988) làm nền tảng. Mô hình này đánh giá chất lượng dịch vụ qua 5 yếu tố chính: sự tin cậy, sự đáp ứng, năng lực phục vụ, sự đồng cảm và phương tiện hữu hình. Ngoài ra, mô hình chỉ số hài lòng khách hàng Mỹ (ACSI) cũng được tham khảo để làm rõ các nhân tố ảnh hưởng như sự mong đợi, chất lượng cảm nhận, giá trị cảm nhận, sự trung thành và sự than phiền của khách hàng.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với cỡ mẫu 250 khách hàng sử dụng sản phẩm bảo hiểm nhân thọ của MBAL qua MB Hưng Yên. Mẫu được chọn bằng phương pháp chọn mẫu thuận tiện, thu thập dữ liệu qua bảng câu hỏi trực tiếp.
Quá trình nghiên cứu gồm hai giai đoạn: nghiên cứu sơ bộ bằng phương pháp định tính với thảo luận nhóm và phỏng vấn thử để điều chỉnh thang đo; nghiên cứu chính thức sử dụng phân tích thống kê với phần mềm SPSS. Các kỹ thuật phân tích bao gồm kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích tương quan và hồi quy đa biến để kiểm định mô hình và các giả thuyết nghiên cứu.
Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2018 đến giữa năm 2019, tập trung đánh giá thực trạng phân phối sản phẩm bảo hiểm và sự hài lòng của khách hàng tại MB Hưng Yên.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Mức độ hài lòng chung của khách hàng đạt khoảng 75% trên thang điểm 100, cho thấy khách hàng nhìn nhận tích cực về dịch vụ phân phối sản phẩm bảo hiểm của MBAL qua MB Hưng Yên.
Yếu tố sự tin cậy có ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng, với hệ số hồi quy β = 0.35 và mức ý nghĩa p < 0.01, phản ánh khách hàng đánh giá cao uy tín và cam kết của ngân hàng trong việc bảo mật thông tin và thực hiện hợp đồng bảo hiểm.
Sự đáp ứng và năng lực phục vụ cũng đóng vai trò quan trọng, chiếm lần lượt 28% và 22% trong tổng biến thiên giải thích sự hài lòng, thể hiện qua khả năng tư vấn kịp thời và thái độ phục vụ chuyên nghiệp của nhân viên.
Phương tiện hữu hình và sự đồng cảm có mức ảnh hưởng thấp hơn, lần lượt chiếm khoảng 10% và 5%, cho thấy khách hàng vẫn còn kỳ vọng cải thiện về cơ sở vật chất và sự quan tâm cá nhân hóa trong chăm sóc khách hàng.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy sự tin cậy là nhân tố quyết định trong việc tạo dựng niềm tin và giữ chân khách hàng trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về chất lượng dịch vụ tài chính. Sự đáp ứng và năng lực phục vụ phản ánh hiệu quả hoạt động của đội ngũ nhân viên MB Hưng Yên, tuy nhiên vẫn còn hạn chế do độ tuổi trung bình nhân viên trẻ (khoảng 28 tuổi) và kinh nghiệm còn hạn chế.
Phương tiện hữu hình như cơ sở vật chất chưa đáp ứng kỳ vọng khách hàng do MB Hưng Yên hiện đang thuê trụ sở, chưa có tòa nhà riêng, ảnh hưởng đến hình ảnh chuyên nghiệp. Sự đồng cảm thấp có thể do khách hàng bảo hiểm tại chi nhánh ít giao dịch thường xuyên, dẫn đến thiếu sự quan tâm chăm sóc định kỳ.
Biểu đồ phân tích hồi quy đa biến minh họa rõ mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến sự hài lòng, trong khi bảng phân tích Cronbach’s Alpha và EFA đảm bảo tính tin cậy và hợp lệ của thang đo. So sánh với các ngân hàng khác trên địa bàn, MB Hưng Yên có lợi thế về kênh phân phối độc quyền sản phẩm MBAL nhưng cần cải thiện các yếu tố dịch vụ để tăng cường sự hài lòng và cạnh tranh.
Đề xuất và khuyến nghị
Nâng cao năng lực phục vụ nhân viên: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về sản phẩm bảo hiểm và kỹ năng tư vấn khách hàng, nhằm tăng cường sự hiểu biết và khả năng giải đáp thỏa đáng các thắc mắc. Mục tiêu tăng điểm đánh giá năng lực phục vụ lên ít nhất 85% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban nhân sự MB Hưng Yên phối hợp với MBAL.
Cải thiện sự đáp ứng dịch vụ: Tăng cường số lượng chuyên viên tư vấn bảo hiểm (IC) tại các điểm giao dịch, rút ngắn thời gian chờ đợi tư vấn xuống dưới 10 phút trung bình. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể: Ban quản lý chi nhánh MB Hưng Yên.
Tăng cường sự đồng cảm và chăm sóc khách hàng: Xây dựng chương trình chăm sóc khách hàng định kỳ, bao gồm gọi điện thăm hỏi, gửi thông tin sản phẩm mới và ưu đãi cá nhân hóa. Mục tiêu tăng tỷ lệ khách hàng hài lòng về sự quan tâm lên 80% trong 1 năm. Chủ thể: Bộ phận chăm sóc khách hàng MB Hưng Yên.
Cải thiện phương tiện hữu hình và hình ảnh chi nhánh: Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị và không gian giao dịch, đồng thời xây dựng hình ảnh thương hiệu chuyên nghiệp, thân thiện. Kế hoạch thực hiện trong 18 tháng. Chủ thể: Ban lãnh đạo MB Hưng Yên và MB.
Tăng cường truyền thông và quảng bá sản phẩm: Đẩy mạnh các hoạt động marketing nhằm nâng cao nhận thức và niềm tin của khách hàng về sản phẩm bảo hiểm MBAL, đặc biệt tại thị trường Hưng Yên. Mục tiêu tăng số lượng khách hàng mới thêm 20% trong năm tiếp theo. Chủ thể: Phòng marketing MB Hưng Yên phối hợp MBAL.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ngân hàng TMCP Quân đội và các chi nhánh: Để hiểu rõ hiệu quả kênh phân phối bảo hiểm nhân thọ, từ đó tối ưu hóa chiến lược kinh doanh và nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng.
Công ty bảo hiểm nhân thọ MB Ageas Life: Nghiên cứu giúp công ty đánh giá thực trạng phân phối sản phẩm qua kênh Bancassurance, nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất giải pháp phát triển bền vững.
Các nhà quản lý và chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế bảo hiểm: Tài liệu tham khảo hữu ích cho việc nghiên cứu thị trường bảo hiểm nhân thọ, mô hình đánh giá sự hài lòng khách hàng và ứng dụng mô hình SERVQUAL trong thực tiễn.
Sinh viên, học viên cao học chuyên ngành kinh tế bảo hiểm, tài chính ngân hàng: Cung cấp kiến thức thực tiễn về phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu và xây dựng mô hình nghiên cứu trong lĩnh vực bảo hiểm và dịch vụ tài chính.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao sự hài lòng của khách hàng lại quan trọng trong phân phối bảo hiểm nhân thọ?
Sự hài lòng phản ánh mức độ đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng, ảnh hưởng trực tiếp đến lòng trung thành và khả năng tái tục hợp đồng, từ đó tác động đến doanh thu và uy tín của doanh nghiệp.Mô hình SERVQUAL có thể áp dụng như thế nào trong đánh giá chất lượng dịch vụ bảo hiểm?
SERVQUAL đo lường khoảng cách giữa kỳ vọng và cảm nhận của khách hàng qua 5 yếu tố: tin cậy, đáp ứng, năng lực phục vụ, đồng cảm và phương tiện hữu hình, giúp doanh nghiệp xác định điểm mạnh, điểm yếu để cải tiến dịch vụ.Những hạn chế chính của MB Hưng Yên trong phân phối sản phẩm bảo hiểm là gì?
Bao gồm nhân viên trẻ, thiếu kinh nghiệm, thời gian tư vấn đôi khi kéo dài, cơ sở vật chất chưa chuyên nghiệp và mức độ quan tâm khách hàng chưa cao, ảnh hưởng đến sự hài lòng chung.Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao sự hài lòng của khách hàng?
Tập trung đào tạo nhân viên, tăng cường số lượng tư vấn viên, cải thiện cơ sở vật chất, xây dựng chương trình chăm sóc khách hàng định kỳ và đẩy mạnh truyền thông sản phẩm.Kết quả nghiên cứu có thể được trình bày như thế nào để dễ hiểu?
Có thể sử dụng biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến sự hài lòng, bảng phân tích hồi quy đa biến và biểu đồ phân tán để minh họa phân phối dữ liệu và kiểm định giả thuyết.
Kết luận
- MB Ageas Life qua MB Hưng Yên đã đạt được mức độ hài lòng khách hàng khoảng 75%, khẳng định hiệu quả bước đầu của kênh phân phối Bancassurance.
- Sự tin cậy, đáp ứng và năng lực phục vụ là các nhân tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng.
- Hạn chế về nhân sự trẻ, cơ sở vật chất và chăm sóc khách hàng cần được cải thiện để nâng cao trải nghiệm khách hàng.
- Các giải pháp đề xuất tập trung vào đào tạo nhân viên, tăng cường tư vấn, cải thiện cơ sở vật chất và chăm sóc khách hàng định kỳ.
- Tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và thời gian khảo sát để đánh giá hiệu quả các giải pháp và xu hướng phát triển kênh phân phối bảo hiểm trong tương lai.
Luận văn này cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để MB Hưng Yên và MB Ageas Life phát triển chiến lược phân phối sản phẩm bảo hiểm nhân thọ hiệu quả hơn, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ tài chính tại địa phương. Đề nghị các bên liên quan áp dụng các giải pháp đề xuất và tiếp tục theo dõi, đánh giá để đảm bảo sự hài lòng khách hàng ngày càng được cải thiện.