Đánh giá sách giáo khoa Dịch thuật Kinh doanh Nâng cao cho sinh viên năm thứ tư tại một trường đại học ở TP.HCM

• Tác giả: Hồ Như Minh Nghi
• Người hướng dẫn: Phạm Lan Anh, Ph.D
• Trường học: Ho Chi Minh City University of Foreign Languages - Information Technology
• Chuyên ngành: English Language
• Đề tài: Đánh Giá Sách Giáo Khoa Dịch Thuật Kinh Doanh Nâng Cao Cho Sinh Viên Năm Thứ Tư Tại TP.HCM
• Loại tài liệu: ma thesis
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• DECLARATION BY AUTHOR
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• LIST OF TABLES
• LIST OF CHARTS
• TABLE OF ABBREVIATIONS
• 1. CHƯƠNG 1: INTRODUCTION
• 1.1. Rationale
• 1.2. Aims of the study
• 1.3. Research questions
• 1.4. Scope of the study
• 1.5. Significance of the study
• 1.6. Research methods
• 1.7. Structure of the study
• 2. CHƯƠNG 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. The role of textbooks in ELT classroom
• 2.2. Definition of textbooks
• 2.3. The role of textbooks in ELT
• 3. CHƯƠNG 3: METHODOLOGY
• 4. CHƯƠNG 4: FINDINGS AND DISCUSSION
• 5. CHƯƠNG 5: RECOMMENDATIONS AND CONCLUSION
• APPENDIX 1: Questionnaires by David Litz (2005)
• APPENDIX 2: Questionnaires by David Litz (2005) - Vietnamese version
• APPENDIX 3: The questionnaire for students
• APPENDIX 4: The questionnaire for students - Vietnamese version

I. Đánh giá sách giáo khoa Dịch thuật Kinh doanh

Sách giáo khoa Dịch thuật Kinh doanh Nâng cao được sử dụng cho sinh viên năm thứ tư tại TP.HCM đóng vai trò quan trọng trong việc trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho sinh viên. Đánh giá sách giáo khoa này không chỉ giúp xác định mức độ phù hợp của nội dung với chương trình học mà còn phản ánh nhu cầu thực tế của sinh viên trong quá trình học tập. Theo nghiên cứu, sách giáo khoa này đã đáp ứng tốt các yêu cầu về mục tiêu học tập, tuy nhiên, vẫn còn một số điểm cần cải thiện, đặc biệt là về độ hấp dẫn của nội dung và sự phong phú của từ vựng chuyên ngành.

1.1. Vai trò của sách giáo khoa trong giảng dạy

Sách giáo khoa là công cụ thiết yếu trong giảng dạy Dịch thuật Kinh doanh. Chúng không chỉ cung cấp kiến thức lý thuyết mà còn hướng dẫn sinh viên thực hành các kỹ năng dịch thuật. Theo Gelfman và các cộng sự (2004), sách giáo khoa giúp phát triển và truyền đạt kiến thức, đồng thời hỗ trợ việc cá nhân hóa và phân hóa trong giảng dạy. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc lựa chọn sách giáo khoa phù hợp với nhu cầu học tập của sinh viên.

1.2. Đánh giá chất lượng sách giáo khoa

Đánh giá chất lượng sách giáo khoa Dịch thuật Kinh doanh Nâng cao cần dựa trên các tiêu chí như tính phù hợp với mục tiêu học tập, nội dung và phương pháp giảng dạy. Nghiên cứu cho thấy, mặc dù sách giáo khoa này đã đáp ứng được nhiều yêu cầu, nhưng vẫn còn tồn tại một số hạn chế như thiếu sự phong phú trong từ vựng và cấu trúc ngữ pháp phức tạp. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu và thực hành của sinh viên trong lĩnh vực dịch thuật.

II. Phản hồi từ sinh viên

Phản hồi từ sinh viên là một phần quan trọng trong việc đánh giá sách giáo khoa. Nghiên cứu đã thu thập ý kiến từ 20 sinh viên năm thứ tư về sách giáo khoa Dịch thuật Kinh doanh Nâng cao. Kết quả cho thấy, phần lớn sinh viên cảm thấy sách giáo khoa này phù hợp với trình độ tiếng Anh của họ. Tuy nhiên, một số sinh viên đã chỉ ra rằng nội dung sách giáo khoa thiếu sự hấp dẫn và không đủ phức tạp để thách thức họ. Điều này cho thấy cần có sự điều chỉnh trong nội dung để đáp ứng tốt hơn nhu cầu học tập của sinh viên.

2.1. Những điểm mạnh của sách giáo khoa

Sách giáo khoa Dịch thuật Kinh doanh Nâng cao được đánh giá cao về tính phù hợp với mục tiêu học tập. Sinh viên cho rằng sách giáo khoa này đã giúp họ cải thiện kỹ năng dịch thuật và hiểu biết về các thuật ngữ chuyên ngành. Điều này cho thấy sách giáo khoa đã đóng góp tích cực vào quá trình học tập của sinh viên.

2.2. Những điểm yếu cần khắc phục

Mặc dù có nhiều điểm mạnh, sách giáo khoa vẫn tồn tại một số điểm yếu. Sinh viên cho rằng nội dung sách giáo khoa thiếu sự phong phú và không đủ thách thức. Việc này có thể dẫn đến sự nhàm chán trong quá trình học tập. Do đó, cần xem xét việc bổ sung các tài liệu học tập khác để làm phong phú thêm nội dung giảng dạy.

III. Đề xuất cải tiến

Dựa trên kết quả đánh giá và phản hồi từ sinh viên, một số đề xuất cải tiến cho sách giáo khoa Dịch thuật Kinh doanh Nâng cao đã được đưa ra. Đầu tiên, cần cập nhật nội dung sách giáo khoa để bao gồm các thuật ngữ và cấu trúc ngữ pháp phức tạp hơn, nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của sinh viên. Thứ hai, việc bổ sung các hoạt động thực hành và tình huống thực tế sẽ giúp sinh viên áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa giảng viên và sinh viên trong việc điều chỉnh nội dung giảng dạy.

3.1. Cập nhật nội dung

Cập nhật nội dung sách giáo khoa là cần thiết để đảm bảo tính phù hợp với yêu cầu của chương trình học. Việc bổ sung các thuật ngữ mới và các chủ đề hiện đại sẽ giúp sinh viên cảm thấy hứng thú hơn với việc học. Điều này cũng sẽ giúp sinh viên tự tin hơn khi áp dụng kiến thức vào thực tế.

3.2. Tăng cường thực hành

Tăng cường các hoạt động thực hành trong sách giáo khoa sẽ giúp sinh viên có cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tế. Việc này không chỉ giúp sinh viên cải thiện kỹ năng dịch thuật mà còn nâng cao khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề trong lĩnh vực dịch thuật.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế thị trường, nhu cầu sử dụng tiếng Anh trong lĩnh vực kinh doanh ngày càng tăng cao. Tại Việt Nam, đặc biệt là tại thành phố Hồ Chí Minh, việc đào tạo nguồn nhân lực có khả năng dịch thuật và phiên dịch chuyên ngành kinh doanh trở nên cấp thiết. Theo ước tính, Ho Chi Minh City University of Foreign Languages - Information Technology (HUFLIT) đã đào tạo hơn 25 năm với hơn 400 giảng viên và nhân viên, trong đó chương trình chuyên ngành Dịch thuật - Phiên dịch tiếng Anh đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, việc sử dụng giáo trình “Advanced Business Interpretation & Translation” cho sinh viên năm thứ tư vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, như nội dung chưa thực sự hấp dẫn, thiếu các thuật ngữ phức tạp và chưa hoàn toàn phù hợp với trình độ của sinh viên.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá mức độ phù hợp của giáo trình này với yêu cầu của chương trình đào tạo về mặt mục tiêu và nội dung, từ đó đề xuất các giải pháp cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập. Nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm cuối ngành tiếng Anh tại HUFLIT trong năm học 2020-2021, với phạm vi đánh giá chủ yếu xoay quanh hai tiêu chí: mục tiêu và nội dung của giáo trình. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp dữ liệu định lượng và định tính giúp nhà trường, giảng viên và sinh viên có cái nhìn toàn diện về chất lượng giáo trình, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng đào tạo dịch thuật - phiên dịch trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình đánh giá tài liệu giảng dạy của Hutchinson và Waters (1993), tập trung vào bốn khía cạnh chính: đối tượng học viên, mục tiêu giáo trình, nội dung và phương pháp giảng dạy. Ngoài ra, các lý thuyết về đánh giá tài liệu của Ellis (1997) và Tomlinson (2003) cũng được tham khảo để phân loại các loại đánh giá (đánh giá trước, trong và sau khi sử dụng tài liệu). Các khái niệm chính bao gồm:

• Đánh giá tài liệu giảng dạy (Materials Evaluation): quá trình hệ thống để xác định giá trị và mức độ phù hợp của tài liệu với mục tiêu và nhu cầu học tập.
• Mục tiêu giáo trình (Aims): các kết quả mong đợi về kiến thức và kỹ năng mà học viên đạt được sau khi hoàn thành khóa học.
• Nội dung giáo trình (Content): các chủ đề, bài học, thuật ngữ và kỹ năng được trình bày trong giáo trình.
• Phương pháp giảng dạy (Methodology): cách thức tổ chức, trình bày và áp dụng tài liệu trong quá trình dạy và học.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu được thu thập từ hai nguồn chính:

• Phân tích tài liệu: So sánh mục tiêu và nội dung của giáo trình “Advanced Business Interpretation & Translation” với yêu cầu của chương trình đào tạo ngành Dịch thuật - Phiên dịch tại HUFLIT dựa trên mô hình của Hutchinson và Waters.
• Khảo sát bằng bảng hỏi: 20 sinh viên năm cuối ngành tiếng Anh tại HUFLIT được chọn ngẫu nhiên dựa trên khả năng dịch thuật, kiến thức chung và tỷ lệ chuyên cần lớp học. Bảng hỏi gồm các câu hỏi đóng và mở, đánh giá mức độ phù hợp của giáo trình về mục tiêu, nội dung, kỹ năng, từ vựng, ngữ pháp và đề xuất cải tiến.

Thời gian nghiên cứu kéo dài trong học kỳ cuối năm học 2020-2021, đảm bảo sinh viên đã hoàn thành các khóa học dịch thuật cơ bản trước đó. Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả và phân tích nội dung để tổng hợp ý kiến và so sánh với tiêu chuẩn chương trình.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ phù hợp của mục tiêu giáo trình với chương trình đào tạo:
   Qua phân tích tài liệu, giáo trình đáp ứng khoảng 90% các yêu cầu về kiến thức và kỹ năng theo chuẩn đầu ra của chương trình. Sinh viên đánh giá 85% đồng ý rằng giáo trình giúp họ nâng cao vốn từ vựng chuyên ngành và kỹ năng dịch thuật chuyên sâu.

2. Phù hợp nội dung giáo trình với trình độ sinh viên:
   75% sinh viên cho rằng nội dung giáo trình phù hợp với trình độ tiếng Anh của họ, tuy nhiên 40% phản ánh giáo trình thiếu các thuật ngữ phức tạp và nội dung chưa đủ hấp dẫn, gây cảm giác nhàm chán trong quá trình học.

3. Cải thiện kỹ năng dịch thuật và phiên dịch:
   80% sinh viên nhận thấy kỹ năng dịch thuật và phiên dịch của mình được cải thiện rõ rệt sau khi học giáo trình này, đặc biệt là kỹ năng dịch liên tục và dịch viết trong lĩnh vực kinh doanh.

4. Phản hồi về cấu trúc và phương pháp trình bày:
   70% sinh viên đánh giá cấu trúc giáo trình logic, dễ theo dõi, nhưng đề xuất cần bổ sung thêm các bài tập thực hành đa dạng và tài liệu hỗ trợ để tăng tính tương tác và thực tiễn.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy giáo trình “Advanced Business Interpretation & Translation” cơ bản đáp ứng được mục tiêu đào tạo và phù hợp với trình độ sinh viên năm cuối ngành tiếng Anh tại HUFLIT. Tuy nhiên, phản hồi về nội dung thiếu hấp dẫn và thuật ngữ chưa đa dạng cho thấy giáo trình cần được cập nhật để bắt kịp xu hướng và yêu cầu thực tế của thị trường dịch thuật kinh doanh hiện nay. So sánh với các nghiên cứu trước đây về đánh giá giáo trình tiếng Anh chuyên ngành, kết quả tương đồng khi nhấn mạnh vai trò của việc điều chỉnh nội dung phù hợp với nhu cầu học viên và thực tiễn nghề nghiệp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đồng ý của sinh viên về các tiêu chí như mục tiêu, nội dung, kỹ năng và phương pháp trình bày, giúp minh họa rõ ràng các điểm mạnh và điểm cần cải thiện của giáo trình.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Cập nhật và bổ sung thuật ngữ chuyên ngành:
   Tăng cường các thuật ngữ phức tạp và chuyên sâu trong lĩnh vực kinh doanh, tài chính, ngân hàng để nâng cao vốn từ vựng chuyên ngành, giúp sinh viên tiếp cận kiến thức thực tế hơn. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể: Ban biên soạn giáo trình phối hợp với giảng viên chuyên ngành.

2. Đa dạng hóa bài tập và phương pháp giảng dạy:
   Thiết kế thêm các bài tập thực hành đa dạng, bao gồm bài tập nhóm, mô phỏng phiên dịch thực tế, và sử dụng công nghệ hỗ trợ học tập nhằm tăng tính tương tác và hứng thú học tập. Thời gian thực hiện: 1 học kỳ. Chủ thể: Giảng viên và bộ phận phát triển chương trình.

3. Tăng cường tài liệu hỗ trợ và hướng dẫn tự học:
   Phát triển tài liệu bổ trợ như video, audio, bài giảng trực tuyến và hướng dẫn tự học để sinh viên có thể luyện tập thêm ngoài giờ học chính thức. Thời gian thực hiện: 3 tháng. Chủ thể: Trung tâm học liệu và giảng viên.

4. Đánh giá định kỳ và thu thập phản hồi:
   Thiết lập hệ thống đánh giá định kỳ và thu thập ý kiến phản hồi từ sinh viên và giảng viên để kịp thời điều chỉnh giáo trình phù hợp với nhu cầu thực tế. Thời gian thực hiện: hàng năm. Chủ thể: Ban quản lý chương trình đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên ngành Dịch thuật - Phiên dịch:
   Giúp hiểu rõ hơn về hiệu quả và hạn chế của giáo trình hiện tại, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp với nhu cầu sinh viên.

2. Nhà quản lý giáo dục và phát triển chương trình đào tạo:
   Cung cấp cơ sở dữ liệu để cải tiến chương trình đào tạo, đảm bảo tính thực tiễn và đáp ứng yêu cầu thị trường lao động.

3. Sinh viên ngành tiếng Anh chuyên ngành dịch thuật:
   Giúp sinh viên nhận thức rõ hơn về điểm mạnh, điểm yếu của giáo trình, từ đó chủ động trong việc học tập và phát triển kỹ năng.

4. Các nhà nghiên cứu và phát triển tài liệu giảng dạy:
   Tham khảo mô hình đánh giá và phương pháp nghiên cứu để áp dụng trong các nghiên cứu tương tự hoặc phát triển tài liệu mới.

Câu hỏi thường gặp

1. Giáo trình “Advanced Business Interpretation & Translation” có phù hợp với sinh viên mới bắt đầu học dịch thuật không?
   Giáo trình này được thiết kế dành cho sinh viên năm cuối đã có nền tảng dịch thuật cơ bản, do đó không phù hợp cho người mới bắt đầu do nội dung khá nâng cao và chuyên sâu.

2. Sinh viên có thể tự học hiệu quả với giáo trình này không?
   Giáo trình cung cấp nhiều bài tập và tài liệu hỗ trợ, tuy nhiên để đạt hiệu quả cao, sinh viên cần có sự hướng dẫn của giảng viên và luyện tập thường xuyên.

3. Giáo trình có cập nhật các thuật ngữ kinh doanh mới nhất không?
   Một số thuật ngữ chuyên ngành chưa được cập nhật đầy đủ, do đó cần bổ sung để phù hợp với thực tế thị trường hiện nay.

4. Phương pháp giảng dạy nào phù hợp khi sử dụng giáo trình này?
   Phương pháp kết hợp giữa giảng dạy truyền thống và thực hành tương tác, mô phỏng phiên dịch thực tế sẽ giúp sinh viên tiếp thu tốt hơn.

5. Làm thế nào để giáo trình đáp ứng tốt hơn nhu cầu của sinh viên?
   Cần có sự điều chỉnh nội dung, bổ sung bài tập thực hành đa dạng và thu thập phản hồi thường xuyên từ sinh viên để cải tiến giáo trình.

Kết luận

• Giáo trình “Advanced Business Interpretation & Translation” cơ bản đáp ứng được mục tiêu và yêu cầu của chương trình đào tạo ngành Dịch thuật - Phiên dịch tại HUFLIT.
• Nội dung giáo trình phù hợp với trình độ sinh viên năm cuối, tuy nhiên cần bổ sung thêm thuật ngữ chuyên ngành và làm mới nội dung để tăng tính hấp dẫn.
• Sinh viên đánh giá cao việc giáo trình giúp cải thiện kỹ năng dịch thuật và phiên dịch, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh.
• Đề xuất cập nhật giáo trình, đa dạng hóa bài tập và tăng cường tài liệu hỗ trợ nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp cải tiến trong vòng 6 tháng đến 1 năm và thiết lập hệ thống đánh giá định kỳ để đảm bảo chất lượng giáo trình.

Hành động ngay: Các giảng viên và nhà quản lý chương trình đào tạo nên phối hợp triển khai các đề xuất nhằm nâng cao chất lượng đào tạo dịch thuật - phiên dịch, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.