Đánh Giá Hiệu Quả Bài Tập Ổn Định Điều Trị Loạn Động Xương Bả Vai

• Tác giả: Dương Thị Quế Lan
• Người hướng dẫn: TS. Vũ Xuân Thành
• Trường học: Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Phục hồi chức năng
• Đề tài: Đánh giá hiệu quả bài tập ổn định điều trị loạn động xương bả vai
• Loại tài liệu: Luận văn bác sĩ nội trú
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.2. Giải phẫu xương bả vai
• 1.3. Sinh cơ học xương bả vai trong vận động vai
• 1.4. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
• 1.5. Chương trình can thiệp phục hồi chức năng
• 1.6. Các bước tiến hành
• 1.7. Liệt kê và định nghĩa biến số
• 1.8. Thu thập và xử lí số liệu
• 1.9. Kiểm soát sai lệch thông tin
• 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đặc điểm dịch tễ của đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Đặc điểm lâm sàng trước điều trị của đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Kết quả điều trị của đối tượng nghiên cứu
• 2.4. Đặc điểm dịch tễ của đối tượng nghiên cứu
• 2.5. Đặc điểm lâm sàng trước can thiệp của đối tượng nghiên cứu
• 2.6. Kết quả điều trị
• 2.7. Tính ứng dụng và điểm hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Đánh Giá Hiệu Quả Bài Tập Ổn Định Xương Bả Vai

Xương bả vai (XBV) đóng vai trò quan trọng trong động học khớp vai. Loạn động xương bả vai (LĐXBV), sự thay đổi vị trí và chuyển động XBV, ảnh hưởng đến chức năng vai. Tỷ lệ LĐXBV cao ở vận động viên (61%) và nhân viên văn phòng (90%). LĐXBV thường đi kèm các bệnh lý vai như hội chứng chèn ép, bệnh lý gân cơ chóp xoay. Việc bỏ sót chẩn đoán LĐXBV ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, làm việc, và chơi thể thao. Nghiên cứu cho thấy phục hồi chức năng (PHCN) kết hợp ổn định XBV hiệu quả hơn so với PHCN đơn thuần. Do đó, cần có chương trình PHCN LĐXBV hiệu quả. Nghiên cứu này đánh giá hiệu quả chương trình tập luyện theo Tang lên chức năng vai và vị trí XBV ở bệnh nhân LĐXBV. Mục tiêu là cải thiện chức năng vai và vị trí XBV bằng bài tập ổn định xương bả vai. Cần có thêm bằng chứng khoa học về hiệu quả của phương pháp này.

1.1. Tầm quan trọng của ổn định xương bả vai trong vận động vai

Ổn định xương bả vai là then chốt cho vận động khớp vai tối ưu. Các cơ bả vai phối hợp để tạo sự ổn định và tầm vận động. Chức năng vận động vai bị ảnh hưởng khi XBV mất ổn định. Các bài tập tăng cường sức mạnh cơ bả vai giúp cải thiện tư thế vai và kiểm soát tầm vận động xương bả vai. Phục hồi chức năng cần tập trung vào sự phối hợp giữa các cơ.

1.2. Loạn động xương bả vai Nguyên nhân và ảnh hưởng đến chức năng

Loạn động xương bả vai gây ra bởi mất cân bằng cơ, tổn thương thần kinh, hoặc tư thế vai xấu. LĐXBV ảnh hưởng đến chức năng vận động vai và gây đau vai. Chẩn đoán LĐXBV dựa vào quan sát, khám lâm sàng, và các nghiệm pháp đặc biệt. Điều trị loạn động bao gồm bài tập, vật lý trị liệu, và điều chỉnh tư thế vai. Việc điều trị sớm giúp ngăn ngừa các biến chứng lâu dài.

II. Vấn Đề Thách Thức Trong Điều Trị Loạn Động Xương Bả Vai

Điều trị LĐXBV gặp nhiều thách thức do sự phức tạp của cơ chế bệnh sinh và sự khác biệt về biểu hiện lâm sàng. Đánh giá hiệu quả điều trị cần sử dụng các phương pháp khách quan và tin cậy. Việc lựa chọn bài tập phù hợp với từng loại LĐXBV là yếu tố then chốt. Tuân thủ điều trị của bệnh nhân cũng là một thách thức lớn. Nghiên cứu hiện tại còn thiếu các bằng chứng mạnh mẽ về hiệu quả của các phương pháp điều trị khác nhau. Cần có các nghiên cứu lớn hơn, thiết kế chặt chẽ hơn để đưa ra các khuyến cáo điều trị dựa trên bằng chứng. Mục tiêu điều trị là giảm đau, cải thiện chức năng, và phục hồi sự ổn định của XBV.

2.1. Khó khăn trong chẩn đoán chính xác loạn động xương bả vai

Chẩn đoán loạn động xương bả vai dựa vào đánh giá chủ quan và quan sát. Khó phân biệt LĐXBV với các bệnh lý vai khác. Tầm vận động xương bả vai bình thường khác nhau giữa các cá nhân. Cần kết hợp nhiều phương pháp đánh giá để tăng độ chính xác. Các nghiệm pháp như Lateral Scapular Slide Test (LSST) giúp đánh giá sự ổn định xương bả vai. Đánh giá hiệu quả cần các công cụ đo lường chính xác.

2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị và phục hồi chức năng

Tuân thủ điều trị là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Mức độ nghiêm trọng của LĐXBV ảnh hưởng đến thời gian phục hồi. Các bệnh lý đi kèm có thể làm chậm quá trình phục hồi. Tâm lý của bệnh nhân ảnh hưởng đến động lực tập luyện. Cần cá nhân hóa chương trình tập luyện để đạt hiệu quả tối ưu.

III. Cách Điều Trị Bài Tập Ổn Định Xương Bả Vai Theo Phác Đồ Tang

Phác đồ Tang tập trung vào các bài tập ổn định xương bả vai dựa trên phân loại LĐXBV. Bài tập tăng cường sức mạnh cơ bả vai yếu và kéo giãn cơ bị co rút. Phác đồ bao gồm các bài tập như kéo tầm thấp, chống đẩy, và xoay ngoài cánh tay. Tập trung vào sự phối hợp giữa các cơ để cải thiện chức năng vận động vai. Phác đồ được cá nhân hóa dựa trên đánh giá ban đầu và tiến triển của bệnh nhân. Nghiên cứu của Tang (2021) cho thấy phác đồ này cải thiện đáng kể chức năng vai và vị trí XBV. Cần tuân thủ đúng hướng dẫn để đạt kết quả điều trị tốt nhất.

3.1. Nguyên tắc và mục tiêu của bài tập ổn định xương bả vai

Nguyên tắc chính là phục hồi sự cân bằng cơ và cải thiện tư thế vai. Mục tiêu điều trị là giảm đau, tăng tầm vận động xương bả vai, và cải thiện chức năng vận động vai. Các bài tập tập trung vào cơ bả vai: cơ thang, cơ trám, cơ răng trước. Tăng cường sức mạnh cơ bả vai giúp duy trì vị trí XBV đúng. Phục hồi chức năng cần kết hợp bài tập và vật lý trị liệu vai.

3.2. Hướng dẫn chi tiết các bài tập và lưu ý khi thực hiện

Các bài tập bao gồm kéo tầm thấp, chống đẩy trên tường, xoay ngoài với dây thun. Thực hiện đúng kỹ thuật để tránh chấn thương. Bắt đầu với số lần lặp ít và tăng dần theo khả năng. Lắng nghe cơ thể và dừng lại khi đau. Bài tập kéo giãn cơ bả vai giúp giảm co thắt. Bài tập tăng cường sức mạnh cơ bả vai cần thực hiện đều đặn.

IV. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu Cải Thiện Chức Năng Vai

Nghiên cứu đánh giá hiệu quả bài tập ổn định xương bả vai theo Tang trên bệnh nhân LĐXBV. Kết quả cho thấy cải thiện đáng kể tầm vận động xương bả vai và giảm đau. Chức năng vận động vai được cải thiện rõ rệt sau can thiệp. Nghiên cứu về ổn định xương bả vai chứng minh phác đồ Tang hiệu quả. Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng ủng hộ việc sử dụng phác đồ Tang trong điều trị LĐXBV. Các kết quả điều trị này có ý nghĩa lâm sàng quan trọng. Cần có thêm nghiên cứu để xác nhận kết quả trên các nhóm bệnh nhân khác nhau.

4.1. Phân tích kết quả đo lường trước và sau can thiệp

So sánh tầm vận động xương bả vai trước và sau can thiệp. Đánh giá mức độ giảm đau bằng thang điểm NPRS. Phân tích sự thay đổi vị trí XBV trên phim chụp X-quang. Đo lường sức mạnh cơ bả vai bằng dynamometer. Phân tích kết quả LSST trước và sau can thiệp. Các chỉ số đều cho thấy sự cải thiện rõ rệt.

4.2. So sánh kết quả giữa các loại loạn động xương bả vai khác nhau

So sánh kết quả điều trị giữa bệnh nhân LĐXBV loại I, II, và III. Phân tích sự khác biệt về hiệu quả giữa các nhóm. Xác định loại LĐXBV nào đáp ứng tốt nhất với phác đồ Tang. Bài tập ổn định xương bả vai có thể cần điều chỉnh tùy theo loại LĐXBV. Cần có đánh giá kỹ lưỡng để lựa chọn bài tập phù hợp.

V. Điểm Hạn Chế Các Yếu Tố Chưa Được Kiểm Soát Trong Nghiên Cứu

Nghiên cứu có một số hạn chế cần được xem xét. Cỡ mẫu nhỏ có thể ảnh hưởng đến tính đại diện của kết quả. Thiếu nhóm chứng so sánh với phác đồ khác. Thời gian theo dõi ngắn hạn chưa đánh giá được hiệu quả lâu dài. Các yếu tố chủ quan của bệnh nhân có thể ảnh hưởng đến kết quả. Cần có nghiên cứu lớn hơn, thiết kế chặt chẽ hơn để khắc phục các hạn chế này. Tuy vậy, nghiên cứu vẫn cung cấp thông tin hữu ích về hiệu quả bài tập ổn định xương bả vai.

5.1. Mẫu nghiên cứu nhỏ và tính đại diện của kết quả

Cỡ mẫu nhỏ (n=30) hạn chế khả năng suy rộng kết quả. Cần có nghiên cứu với cỡ mẫu lớn hơn để xác nhận kết quả. Đảm bảo tính đa dạng của mẫu nghiên cứu về tuổi, giới tính, và nghề nghiệp. Tính đại diện của mẫu ảnh hưởng đến độ tin cậy của kết quả nghiên cứu.

5.2. Thiếu nhóm chứng và khó khăn trong so sánh hiệu quả

Thiếu nhóm chứng khiến khó so sánh hiệu quả của phác đồ Tang với các phương pháp khác. Cần có nhóm chứng được điều trị bằng phương pháp truyền thống hoặc giả dược. So sánh kết quả điều trị giữa nhóm can thiệp và nhóm chứng. Nhóm chứng giúp đánh giá hiệu quả thực sự của phác đồ Tang.

VI. Kết Luận Triển Vọng Phát Triển Phương Pháp Ổn Định Xương Bả Vai

Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng ban đầu về hiệu quả bài tập ổn định xương bả vai theo phác đồ Tang. Cần có thêm nghiên cứu lớn hơn, thiết kế chặt chẽ hơn để xác nhận kết quả. Phát triển các phương pháp điều trị loạn động xương bả vai dựa trên bằng chứng. Tăng cường nhận thức về LĐXBV và tầm quan trọng của PHCN. Ứng dụng phác đồ Tang trong thực hành lâm sàng để cải thiện chức năng vận động vai và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

6.1. Tóm tắt các kết quả chính và ý nghĩa lâm sàng của nghiên cứu

Phác đồ Tang cải thiện tầm vận động xương bả vai, giảm đau, và cải thiện chức năng vận động vai. Kết quả nghiên cứu ủng hộ việc sử dụng phác đồ Tang trong điều trị LĐXBV. Cần có đánh giá kỹ lưỡng và cá nhân hóa chương trình tập luyện. Ý nghĩa lâm sàng là cung cấp một phương pháp điều trị hiệu quả cho LĐXBV.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo và ứng dụng thực tế trong tương lai

Nghiên cứu các yếu tố tiên lượng đáp ứng với phác đồ Tang. Phát triển các phương pháp đánh giá LĐXBV khách quan hơn. Nghiên cứu hiệu quả của phác đồ Tang trên các nhóm bệnh nhân khác nhau. Ứng dụng công nghệ trong theo dõi và đánh giá kết quả điều trị. Tăng cường hợp tác giữa nhà nghiên cứu và bác sĩ lâm sàng.

Tổng quan nghiên cứu

Loạn động xương bả vai (LĐXBV) là một rối loạn vận động phổ biến, ảnh hưởng đến vị trí và chuyển động của xương bả vai trên lồng ngực, gây ra các triệu chứng đau và giảm chức năng vùng vai. Tỷ lệ mắc LĐXBV thay đổi đáng kể giữa các nhóm đối tượng, với khoảng 61% vận động viên chơi thể thao giơ cao tay bị ảnh hưởng, trong khi dân số nói chung cũng có tới 68% mắc LĐXBV không triệu chứng. Tình trạng này thường đi kèm với các bệnh lý vùng vai như hội chứng chèn ép khoang dưới mỏm cùng, rách gân cơ chóp xoay, và mất vững khớp vai, làm tăng mức độ nghiêm trọng của các bệnh lý này. Mặc dù vậy, LĐXBV thường bị bỏ sót trong chẩn đoán, dẫn đến suy giảm chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của người bệnh.

Nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của chương trình bài tập ổn định xương bả vai theo phương pháp Tang trong việc cải thiện chức năng vùng vai và vị trí xương bả vai ở bệnh nhân có LĐXBV. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên bệnh nhân tại phòng khám Chi trên, Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình TP. Hồ Chí Minh trong khoảng thời gian từ tháng 7/2022 đến tháng 7/2023. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển các chương trình phục hồi chức năng chuyên biệt, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân LĐXBV.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sinh cơ học của xương bả vai và phức hợp đai vai, bao gồm:

• Lý thuyết vận động khớp bả vai – lồng ngực: Xương bả vai vận động phối hợp với khớp ức đòn (SC) và khớp cùng đòn (AC) để tạo nên chuyển động ba chiều phức tạp, bao gồm các cặp vận động xoay (xoay trong/ngoài, xoay lên/xoay xuống, nghiêng trước/nghiêng sau) và tịnh tiến (lên/xuống, vào/ra ngoài).
• Mô hình mất cân bằng cơ quanh xương bả vai: Sự mất cân bằng trong hoạt động của các cơ chính như cơ thang (trên, giữa, dưới), cơ răng trước, cơ ngực bé, cơ nâng vai và cơ trám dẫn đến các kiểu loạn động khác nhau của xương bả vai.
• Phân loại loạn động xương bả vai theo Kibler: LĐXBV được chia thành ba loại chính dựa trên vị trí bất thường của xương bả vai (loại I: góc dưới nhô ra sau; loại II: bờ trong nhô ra sau; loại III: bờ trên nhô lên cao).

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu là: vị trí và chuyển động của xương bả vai, mất cân bằng cơ quanh xương bả vai, và hiệu quả của bài tập ổn định xương bả vai theo từng loại LĐXBV.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu mô tả hàng loạt ca với cỡ mẫu lấy trọn gồm tất cả bệnh nhân đau vai có chẩn đoán LĐXBV loại I, II, III tại phòng khám Chi trên, Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình TP. Hồ Chí Minh từ 07/2022 đến 07/2023. Tiêu chuẩn chọn mẫu bao gồm bệnh nhân từ 18 đến 70 tuổi, đau vai một bên, có chẩn đoán LĐXBV theo Kibler, không có các bệnh lý vùng vai cần phẫu thuật hoặc các bệnh toàn thân ảnh hưởng đến vận động.

Nguồn dữ liệu thu thập từ hồ sơ bệnh án và theo dõi trực tiếp, bao gồm đặc điểm dịch tễ, mức độ đau (thang điểm NPRS), chức năng vùng vai (thang điểm Constant-Murley), tầm vận động khớp vai, và các chỉ số chênh lệch vị trí xương bả vai. Phương pháp phân tích sử dụng thống kê mô tả và so sánh trước – sau can thiệp với chương trình bài tập ổn định xương bả vai theo Tang trong 6 tuần. Các bài tập được thiết kế riêng biệt cho từng loại LĐXBV, kết hợp các bài tập kéo dãn và tập mạnh cơ quanh xương bả vai.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cải thiện chức năng vùng vai: Sau 6 tuần tập luyện, điểm Constant-Murley trung bình tăng từ khoảng 55 lên 75 điểm, tương đương mức cải thiện 36%, cho thấy chức năng vùng vai được nâng cao rõ rệt.
2. Giảm đau vận động: Mức độ đau theo thang NPRS giảm trung bình từ 6,2 xuống còn 2,8 điểm, giảm 55% so với trước điều trị, đặc biệt giảm đau khi vận động tay.
3. Cải thiện vị trí xương bả vai: Các chỉ số chênh lệch vị trí xương bả vai như chênh lệch độ cao, góc xoay và sang bên giảm trung bình từ 15% đến 25%, cho thấy sự ổn định và cân bằng hơn trong vận động xương bả vai.
4. Tăng sức cơ các cơ quanh xương bả vai: Sức cơ cơ thang giữa, cơ thang dưới và cơ răng trước tăng trung bình 20% so với trước điều trị, đồng thời giảm co thắt cơ ngực bé và cơ thang trên ở nhóm bệnh nhân LĐXBV loại I và III.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy chương trình bài tập ổn định xương bả vai theo Tang có hiệu quả tích cực trong việc cải thiện chức năng và vị trí xương bả vai ở bệnh nhân LĐXBV. Việc tập trung vào các bài tập kéo dãn cơ ngực bé, cơ nâng vai và cơ thang trên kết hợp với tăng cường cơ thang giữa, cơ thang dưới và cơ răng trước giúp cân bằng lực cơ quanh xương bả vai, từ đó cải thiện động học và giảm đau.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, kết quả tương đồng với các báo cáo của Hibberd (2012) và Hotta (2018) về cải thiện chức năng và giảm đau sau tập luyện ổn định xương bả vai. Tuy nhiên, sự cải thiện vị trí xương bả vai vẫn còn khác biệt giữa các nghiên cứu do phương pháp đánh giá và chương trình tập luyện không đồng nhất. Nghiên cứu này bổ sung giá trị khi áp dụng chương trình tập luyện phân loại theo từng loại LĐXBV, giúp cá thể hóa điều trị và nâng cao hiệu quả.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh điểm Constant-Murley và thang điểm NPRS trước và sau điều trị, cùng bảng thống kê các chỉ số chênh lệch vị trí xương bả vai và sức cơ các nhóm cơ quanh xương bả vai.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Triển khai rộng rãi chương trình tập luyện ổn định xương bả vai theo phân loại LĐXBV: Áp dụng tại các cơ sở phục hồi chức năng và phòng khám chuyên khoa để nâng cao hiệu quả điều trị, với thời gian tập luyện tối thiểu 6 tuần.
2. Đào tạo chuyên môn cho nhân viên y tế: Tổ chức các khóa đào tạo về đánh giá và phân loại LĐXBV, cũng như hướng dẫn kỹ thuật bài tập ổn định xương bả vai nhằm đảm bảo chất lượng can thiệp.
3. Tăng cường phối hợp đa ngành: Kết hợp giữa bác sĩ chuyên khoa, chuyên viên phục hồi chức năng và nhân viên y tế cộng đồng để theo dõi và hỗ trợ bệnh nhân trong quá trình tập luyện, đảm bảo tuân thủ và hiệu quả.
4. Nghiên cứu tiếp tục mở rộng: Thực hiện các nghiên cứu theo dõi dài hạn và mở rộng quy mô để đánh giá hiệu quả bền vững của chương trình tập luyện, đồng thời phát triển các công cụ đánh giá khách quan hơn về chuyển động xương bả vai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng và chỉnh hình: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và hướng dẫn thực hành trong điều trị LĐXBV, giúp nâng cao hiệu quả can thiệp.
2. Chuyên viên vật lý trị liệu và phục hồi chức năng: Tài liệu chi tiết về chương trình bài tập ổn định xương bả vai theo phân loại LĐXBV, hỗ trợ xây dựng kế hoạch tập luyện cá thể hóa.
3. Nhà nghiên cứu trong lĩnh vực cơ xương khớp và vận động học: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích chuyên sâu về sinh cơ học xương bả vai và hiệu quả phục hồi chức năng.
4. Sinh viên và học viên ngành y dược, phục hồi chức năng: Tài liệu tham khảo học thuật giúp hiểu rõ về cơ chế bệnh sinh, chẩn đoán và điều trị LĐXBV, nâng cao kiến thức chuyên môn.

Câu hỏi thường gặp

1. LĐXBV là gì và tại sao cần quan tâm?
   LĐXBV là rối loạn vận động của xương bả vai trên lồng ngực, ảnh hưởng đến chức năng vai và gây đau. Quan tâm giúp phát hiện sớm và điều trị hiệu quả, tránh biến chứng lâu dài.

2. Chương trình tập luyện theo Tang có điểm gì đặc biệt?
   Chương trình phân loại bài tập theo từng loại LĐXBV, kết hợp kéo dãn và tăng cường cơ quanh xương bả vai, giúp cân bằng lực cơ và cải thiện vị trí xương bả vai hiệu quả hơn.

3. Thời gian tập luyện tối thiểu để thấy hiệu quả là bao lâu?
   Theo nghiên cứu, tập luyện liên tục ít nhất 6 tuần với tần suất 1 lần/ngày giúp cải thiện rõ rệt chức năng và giảm đau.

4. Có cần phối hợp điều trị khác ngoài tập luyện không?
   Có thể phối hợp với thuốc giảm đau nhóm kháng viêm non-steroid trong 2 tuần đầu để kiểm soát triệu chứng, đồng thời theo dõi các bệnh lý vùng vai đi kèm.

5. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả điều trị LĐXBV?
   Sử dụng thang điểm Constant-Murley để đánh giá chức năng vai, thang điểm NPRS để đo mức độ đau, cùng các chỉ số đo chênh lệch vị trí xương bả vai và sức cơ các nhóm cơ quanh vai.

Kết luận

• LĐXBV là rối loạn vận động phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
• Chương trình bài tập ổn định xương bả vai theo Tang cải thiện đáng kể chức năng vùng vai, giảm đau và cân bằng vị trí xương bả vai sau 6 tuần tập luyện.
• Phân loại LĐXBV theo Kibler giúp cá thể hóa bài tập, nâng cao hiệu quả phục hồi chức năng.
• Nghiên cứu góp phần bổ sung dữ liệu khoa học cho điều trị bảo tồn LĐXBV tại Việt Nam, mở hướng phát triển các chương trình phục hồi chức năng chuyên biệt.
• Khuyến nghị triển khai rộng rãi chương trình tập luyện, đào tạo nhân lực và nghiên cứu tiếp theo để nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc bệnh nhân.

Hành động tiếp theo là áp dụng chương trình tập luyện này trong thực tiễn lâm sàng và theo dõi kết quả dài hạn nhằm hoàn thiện phương pháp điều trị LĐXBV.