Luận văn tốt nghiệp về đặc điểm lâm sàng và giải phẫu bệnh hạt xơ dây thanh

• Tác giả: Nguyễn Hữu Sơn
• Người hướng dẫn: BS Đào Đình Thi
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Y đa khoa
• Đề tài: Đặc điểm lâm sàng và giải phẫu bệnh hạt xơ dây thanh
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Lịch sử nghiên cứu
• 1.1.1. Trên thế giới
• 1.1.2. Việt Nam
• 1.2. Sơ lược giải phẫu và sinh lý thanh quản
• 1.2.1. Giải phẫu thanh quản
• 1.2.1.1. Các sụn thanh quản
• 1.2.1.2. Các cơ thanh quản
• 1.2.1.2.1. Cơ căng
• 1.2.1.2.2. Cơ mở
• 1.2.1.2.3. Cơ khép
• 1.2.1.3. Phân bố mạch máu thanh quản
• 1.2.1.4. Thần kinh chi phối thanh quản
• 1.2.1.5. Niêm mạc
• 1.2.2. Giải phẫu dây thanh
• 1.2.2.1. Đại thể
• 1.2.2.2. Vi thể
• 1.2.3. Sinh lý thanh quản
• 1.2.3.1. Chức năng hô hấp
• 1.2.3.2. Chức năng phát âm
• 1.2.3.3. Chức năng bảo vệ
• 1.2.4. Các thuyết rung của dây thanh
• 1.2.4.1. Thuyết cơ đàn hồi cơ của Ewald (1989)
• 1.2.4.2. Thuyết dao động theo luồng thần kinh của Husson (1950)
• 1.2.4.3. Thuyết sóng rung niêm mạc của Perello - Smith
• 1.2.4.4. Thuyết của Louis Sylvestre và Mac Leod
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.2. Phương pháp chọn mẫu
• 2.2.3. Các thông số nghiên cứu
• 2.2.4. Phương tiện nghiên cứu
• 2.2.5. Quy trình nghiên cứu
• 2.2.6. Thu thập và xử lý số liệu
• 2.2.7. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3
• 3.1. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Đặc điểm lâm sàng hạt xơ dây thanh
• 3.1.1.1. Phân bố theo giới
• 3.1.1.2. Phân bố theo tuổi
• 3.1.1.3. Phân bố địa dư
• 3.1.1.4. Yếu tố nguy cơ
• 3.1.1.4.1. Phân bố theo nghề nghiệp
• 3.1.1.4.2. Thời gian mắc bệnh
• 3.1.1.5. Triệu chứng cơ năng
• 3.1.1.5.1. Đặc điểm khàn tiếng
• 3.1.1.5.2. Mức độ khàn tiếng
• 3.1.1.6. Đặc điểm mô bệnh học hạt xơ dây thanh
• 3.1.1.6.1. Mức độ tổn thương của lớp biểu mô
• 3.1.1.6.2. Mức độ tổn thương của mô đệm
• 3.1.1.6.3. Đặc điểm tổn thương xâm nhập viêm của mô đệm
• 3.1.1.6.4. Đặc điểm của màng đáy
• 3.1.1.7. Mối liên quan mức độ khàn tiếng với quá sản biểu mô
• 3.1.2. Đặc điểm lâm sàng hạt xơ dây thanh (tiếp tục)
• 3.1.2.1. Đặc điểm về giới
• 3.1.2.2. Phân bố theo tuổi
• 3.1.2.3. Phân bố theo yếu tố nguy cơ
• 3.1.2.3.1. Phân bố theo nghề nghiệp
• 3.1.2.3.2. Phân bố theo nguy cơ khác
• 3.1.2.4. Thời gian mắc bệnh
• 3.1.2.5. Triệu chứng cơ năng
• 3.1.2.5.1. Đặc điểm khàn tiếng
• 3.1.2.5.2. Mức độ khàn tiếng
• 3.1.2.6. Đặc điểm mô bệnh học
• 3.1.2.7. Mối liên quan mức độ khàn tiếng với quá sản biểu mô
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU
• PHỤ LỤC 2: DANH SÁCH BỆNH NHÂN

I. Đặc điểm lâm sàng hạt xơ dây thanh

Hạt xơ dây thanh (HXDT) là tổn thương lành tính thường gặp ở thanh quản, đặc biệt là ở những người thường xuyên sử dụng giọng nói như giáo viên và ca sĩ. Triệu chứng chính của bệnh là khàn tiếng, có thể kèm theo rối loạn âm sắc và mất tiếng. Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh này khá cao, với khoảng 1000 ca được ghi nhận mỗi năm tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ơng. Các yếu tố nguy cơ bao gồm viêm nhiễm mũi họng, tiền sử trào ngược dạ dày thực quản và dị ứng. Việc chẩn đoán thường dựa vào triệu chứng lâm sàng và các phương pháp hình ảnh như nội soi thanh quản. Kết quả giải phẫu bệnh là tiêu chuẩn vàng để xác định chính xác tình trạng của HXDT.

1.1 Triệu chứng cơ năng

Triệu chứng cơ năng của HXDT chủ yếu là khàn tiếng, một dấu hiệu quan trọng trong chẩn đoán bệnh. Mức độ khàn tiếng có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng, ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp của bệnh nhân. Nhiều bệnh nhân báo cáo cảm giác khó chịu khi nói, và một số có thể gặp khó khăn trong việc phát âm. Việc đánh giá mức độ khàn tiếng là cần thiết để xác định mức độ tổn thương và hướng điều trị phù hợp. Các phương pháp như nội soi thanh quản giúp bác sĩ quan sát trực tiếp tình trạng dây thanh và xác định mức độ tổn thương. Điều này không chỉ hỗ trợ trong việc chẩn đoán mà còn trong việc lập kế hoạch điều trị hiệu quả cho bệnh nhân.

II. Đặc điểm mô bệnh học

Mô bệnh học của HXDT cho thấy sự quá sản biểu mô và tăng sinh xơ tại khu vực màng đáy. Các tổn thương này thường xuất hiện ở vị trí tiếp nối giữa 1/3 trước và 2/3 sau của bờ tự do dây thanh. Đặc điểm mô bệnh học này có thể dẫn đến sự thay đổi trong chức năng phát âm của bệnh nhân. Nghiên cứu cho thấy rằng mức độ tổn thương của lớp biểu mô và mô đệm có mối liên quan chặt chẽ với mức độ khàn tiếng. Việc phân tích mô bệnh học không chỉ giúp xác định chính xác tình trạng của HXDT mà còn cung cấp thông tin quan trọng cho việc điều trị. Các phương pháp như sinh thiết có thể được sử dụng để thu thập mẫu mô và đánh giá tình trạng bệnh lý một cách chính xác.

2.1 Mức độ tổn thương của lớp biểu mô

Mức độ tổn thương của lớp biểu mô trong HXDT là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá tình trạng bệnh. Lớp biểu mô có thể bị tổn thương do viêm nhiễm hoặc do áp lực từ các yếu tố bên ngoài như lạm dụng giọng nói. Sự tổn thương này có thể dẫn đến sự thay đổi trong khả năng rung động của dây thanh, ảnh hưởng đến chất lượng giọng nói. Nghiên cứu cho thấy rằng sự quá sản biểu mô có thể làm giảm khả năng linh hoạt của dây thanh, dẫn đến khàn tiếng và khó khăn trong việc phát âm. Việc theo dõi và đánh giá mức độ tổn thương của lớp biểu mô là cần thiết để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả cho bệnh nhân.

III. Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt HXDT với các bệnh lý khác của dây thanh là rất quan trọng để đảm bảo điều trị chính xác. Các bệnh lý như polyp dây thanh, u lành tính và viêm thanh quản có thể có triệu chứng tương tự. Việc sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như nội soi thanh quản giúp bác sĩ phân biệt giữa các loại tổn thương. Kết quả mô bệnh học cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chính xác loại tổn thương. Chẩn đoán chính xác không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh. Do đó, việc thực hiện các xét nghiệm và phân tích cần thiết là rất quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị.

3.1 Phân loại hạt xơ

Phân loại HXDT dựa trên các đặc điểm lâm sàng và mô bệnh học là cần thiết để xác định phương pháp điều trị phù hợp. Các loại hạt xơ có thể được phân loại theo kích thước, vị trí và mức độ tổn thương. Việc phân loại này giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng bệnh và đưa ra quyết định điều trị chính xác. Nghiên cứu cho thấy rằng các loại hạt xơ khác nhau có thể có mức độ ảnh hưởng khác nhau đến chất lượng giọng nói. Do đó, việc phân loại hạt xơ không chỉ giúp trong việc chẩn đoán mà còn trong việc lập kế hoạch điều trị hiệu quả cho bệnh nhân.