Luận án nghiên cứu cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế tại Việt Nam

• Tác giả: Bui Thi Thu
• Người hướng dẫn: Pr - Dr Le Hong Hanh
• Trường học: Ecole Supérieure de Droit de Hanoi
• Chuyên ngành: Luật
• Đề tài: Cơ Chế Giải Quyết Tranh Chấp Thương Mại Quốc Tế Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: Mémoire de Recherche
• Năm xuất bản: 2002-2003
• Địa điểm: Hanoi

• INTRODUCTION
• 1. PARTIE I: GENERALITES SUR LE REGLEMENT DES LITIGES DU COMMERCE INTERNATIONAL
• 1. CHAPITRE 1: NOTIONS ESSENTIELLES
• 2. CHAPITRE 2: LE DÉVELOPPEMENT DU COMMERCE MONDIAL ET LA MULTIPLICATION DES LITIGES
• 2.1. Section 1 - Les buts du règlement des litiges du commerce international
• 2.2. Section 2: Les modes de règlement des litiges du commerce international
• 2.2.1. § 1 Le règlement des litiges du commerce international par conciliation et médiation
• 2.2.2. § 2 Le règlement des litiges du commerce international par voie d'arbitrage
• 2.2.3. § 3 Le règlement des litiges du commerce international par recours à une juridiction
• 2.3. Section 3 : Quelques institutions essentielles en matière de règlement des litiges
• 2.3.1. § 1 Le mécanisme de résolution des litiges
• 2.3.2. § 2 Le centre international pour règlement des différends relatifs aux investissements (CIRDI)
• 2.3.3. § 3 La Cour Internationale d'arbitrage relevant de la CCI de Paris
• 2. PARTIE II: LE MECANISME DE REGLEMENT DES LITIGES DU COMMERCE INTERNATIONAL AU VIETNAM
• 1. CHAPITRE 1: LA VUE D'ENSEMBLE SUR LA LÉGISLATION RELATIVE AU RÈGLEMENT DES LITIGES DU COMMERCE INTERNATIONAL DU VIETNAM
• 2. CHAPITRE 2: LES MODES DE RÈGLEMENT DES LITIGES DU COMMERCE INTERNATIONAL AU VIETNAM
• 2.1. Section 1 - Le règlement des litiges du commerce international par conciliation et négociation au Viet Nam
• 2.2. Section 2 : Le règlement des litiges du commerce international par recours à une juridiction étatique
• 2.2.1. § 1 Les règles de détermination de la juridiction compétente
• 2.2.2. § 2 La compétence de tribunal vietnamien en matière de règlement des litiges économiques comportant un élément étranger. La procédure de règlement des différends devant le tribunal vietnamien
• 2.2.3. § 4 L'état actuel du règlement des litiges du commerce international par les juridictions vietnamiennes
• 2.2.3.1. 4.1 Problèmes de conflits de lois
• 2.2.3.2. 4.2 La loi applicable à défaut de choix
• 2.3. Section 3 : Le règlement des différends par voie d'arbitrage au Viet Nam
• 2.3.1. § 1 Généralité sur l'arbitrage commercial au Vietnam. Les compétences de l'arbitrage commercial
• 2.3.2. § 3 La convention d'arbitrage
• 2.3.3. § 4 La procédure arbitrale
• 2.3.4. La coordination et la supervision entre les juridictions judiciaires et l'arbitrage commercial au Viet Nam
• 2.3.4.1. § 1 L'intervention de tribunal étatique à l'instance arbitrale
• 2.3.4.2. § 2 L’intervention du Parquet Populaire
• 2.3.4.3. § 3 L’intervention des organes d’exécution
• 2.3.5. Section 5 La reconnaissance et l’exécution des sentences arbitrales rendues à l’étranger et des jugements étrangers au Viet Nam
• 2.3.5.1. § 1 L’importance de la reconnaissance et l’exécution des sentences arbitrales rendues à l’étranger et des jugements étrangers au Viet Nam
• 2.3.5.2. § 2 Le fondement juridique de la reconnaissance et l’exécution des sentences arbitrales rendues à l’étranger et des jugements étrangers au Viet Nam
• 2.3.5.3. § 3 Les principes de reconnaissance et d’exécution des sentences arbitrales rendues à l’étranger et des jugements étrangers au Viet Nam
• 2.3.5.4. § 4 La procédure de reconnaissance et d’exécution des sentences arbitrales rendues à l’étranger et des jugements étrangers au Viet Nam
• 2.3.5.5. § 5 Les conditions de la reconnaissance et d’exécution des sentences arbitrales rendues à l’étranger et des jugements étrangers au Viet Nam
• 2.3.5.6. § 6 L’état actuel de la reconnaissance et d’exécution des sentences arbitrales rendues à l’étranger et des jugements étrangers au Viet Nam
• 3. PARTIE III: LE PERFECTIONNEMENT DU MÉCANISME DE REGLEMENT DES LITIGES DU COMMERCE INTERNATIONAL DANS LE PROCESSUS D'INTEGRATION AU VIETNAM
• 1. CHAPITRE 1: LES INFLUENCES DU PROCESSUS D'INTÉGRATION SUR L'AMÉLIORATION DU MÉCANISME DE RÈGLEMENT DES LITIGES DU COMMERCE INTERNATIONAL AU VIETNAM
• 2. CHAPITRE 2: L’ÉTAT ACTUEL DU RÈGLEMENT DES DIFFÉRENDS DU COMMERCE INTERNATIONAL AU VIET NAM
• 2.1. Section 1: Règlement des litiges du commerce international devant les tribunaux
• 2.2. Section 2: Règlement des litiges du commerce international devant les centres d'arbitrage
• 2.2.1. 1 Auprès des centres d’arbitrage de province
• 2.2.2. 2 Auprès du centre international d’arbitrage du Viet Nam (VIAC)
• 2.2.3. 3 Commentaires sur quelques sentences arbitrales du VIAC
• 3. CHAPITRE 3: QUELQUES RECOMMANDATIONS POUR L'AMÉLIORATION DU MÉCANISME DE RÈGLEMENT DES LITIGES DU COMMERCE INTERNATIONAL AU VIETNAM
• 3.1. Section 1: Vers le perfectionnement de la législation nationale et internationale
• 3.2. Section 2: Vers le perfectionnement de l'appareil de juridictions compétentes. Pour les juridictions étatiques. Pour les centres d’arbitrages commerciaux
• CONCLUSION
• BIBLIOGRAPHIE

I. Giới thiệu về cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế tại Việt Nam

Cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế tại Việt Nam đang trở thành một vấn đề quan trọng trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu. Tranh chấp thương mại ngày càng gia tăng do sự phát triển mạnh mẽ của thương mại quốc tế. Để đảm bảo quyền lợi cho các bên tham gia, việc xây dựng một cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả là cần thiết. Theo đó, các quy định pháp luật hiện hành cần được cải thiện để phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các doanh nghiệp trong nước mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh ổn định và hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài.

1.1. Tầm quan trọng của việc giải quyết tranh chấp thương mại

Giải quyết tranh chấp thương mại không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn là một yếu tố quyết định đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Giải quyết tranh chấp kịp thời và hiệu quả giúp giảm thiểu thiệt hại cho các bên liên quan, đồng thời duy trì mối quan hệ thương mại lâu dài. Hệ thống pháp lý hiện tại của Việt Nam cần phải được hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu của thương mại quốc tế. Việc áp dụng các phương thức như hòa giải, trọng tài và tòa án cần được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả để đảm bảo quyền lợi cho các bên trong tranh chấp quốc tế.

II. Các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế

Việt Nam hiện có nhiều phương thức để giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế, bao gồm hòa giải, trọng tài và tòa án. Mỗi phương thức đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Hòa giải là phương thức nhanh chóng và tiết kiệm chi phí, tuy nhiên, không phải lúc nào cũng đạt được sự đồng thuận giữa các bên. Trọng tài được coi là một lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong các giao dịch thương mại lớn, vì tính bảo mật và khả năng thi hành phán quyết quốc tế. Trong khi đó, tòa án là phương thức chính thức nhưng thường kéo dài và tốn kém hơn. Việc lựa chọn phương thức nào phụ thuộc vào tính chất của tranh chấp và mong muốn của các bên liên quan.

2.1. Hòa giải và trọng tài

Hòa giải và trọng tài là hai phương thức phổ biến trong việc giải quyết tranh chấp thương mại. Hòa giải thường được khuyến khích vì tính linh hoạt và khả năng duy trì mối quan hệ giữa các bên. Trong khi đó, trọng tài lại mang lại sự chắc chắn hơn về mặt pháp lý, đặc biệt là trong các giao dịch quốc tế. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, trọng tài có thể được thực hiện tại các trung tâm trọng tài trong nước hoặc quốc tế, giúp các bên có nhiều lựa chọn hơn trong việc giải quyết tranh chấp.

III. Thực trạng và thách thức trong giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế tại Việt Nam

Mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong việc xây dựng cơ chế giải quyết tranh chấp, nhưng Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những vấn đề lớn là sự thiếu đồng bộ trong các quy định pháp luật liên quan đến tranh chấp quốc tế. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ về quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong các giao dịch thương mại. Hơn nữa, sự khác biệt trong hệ thống pháp lý giữa Việt Nam và các quốc gia khác cũng gây khó khăn trong việc thi hành các phán quyết trọng tài. Do đó, việc nâng cao nhận thức và cải thiện hệ thống pháp lý là rất cần thiết.

3.1. Những khó khăn trong thực thi phán quyết

Một trong những khó khăn lớn nhất trong việc giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế tại Việt Nam là việc thực thi các phán quyết. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thi hành các phán quyết trọng tài nước ngoài do sự khác biệt trong quy định pháp luật. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên mà còn làm giảm uy tín của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư quốc tế. Cần có những biện pháp cụ thể để cải thiện tình hình này, bao gồm việc tăng cường hợp tác quốc tế và cải cách hệ thống pháp lý trong nước.

IV. Đề xuất hoàn thiện cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế

Để nâng cao hiệu quả của cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế, Việt Nam cần thực hiện một số cải cách quan trọng. Đầu tiên, cần hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến tranh chấp thương mại để đảm bảo tính đồng bộ và nhất quán. Thứ hai, cần tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức cho các doanh nghiệp về quyền lợi và nghĩa vụ của họ trong các giao dịch thương mại. Cuối cùng, việc tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp cũng là một yếu tố quan trọng để nâng cao uy tín và thu hút đầu tư nước ngoài.

4.1. Cải cách pháp luật và nâng cao nhận thức

Cải cách pháp luật là cần thiết để tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi cho tranh chấp thương mại quốc tế. Điều này bao gồm việc cập nhật các quy định pháp luật để phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, việc nâng cao nhận thức cho các doanh nghiệp về quy trình và phương thức giải quyết tranh chấp cũng rất quan trọng. Các chương trình đào tạo và hội thảo có thể giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ đó giảm thiểu rủi ro trong các giao dịch thương mại.