Tổng quan nghiên cứu

Ngành bảo hiểm phi nhân thọ tại Việt Nam đóng góp khoảng 3% GDP với tổng doanh thu phí bảo hiểm đạt khoảng 251,3 nghìn tỷ VNĐ năm 2022, đồng thời tái đầu tư khoảng 592 nghìn tỷ VNĐ vào nền kinh tế. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ số, chuyển đổi số trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp bảo hiểm. Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO) là một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực này, với mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao chất lượng dịch vụ. Tuy nhiên, PJICO vẫn chưa có ứng dụng di động dành cho khách hàng và đang gặp khó khăn trong việc quản lý hệ thống phần mềm phức tạp, dẫn đến hiệu quả chuyển đổi số chưa cao. Nghiên cứu tập trung vào hoạt động chuyển đổi số tại PJICO trong giai đoạn 2019-2022, khảo sát thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng chuyển đổi số trong giai đoạn 2024-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Việc nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp PJICO bắt kịp xu hướng công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng, đối tác và nhà quản lý.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Khung lý thuyết chuyển đổi số được xây dựng dựa trên các mô hình và nghiên cứu của McKinsey & Company, MIT CISR, Harvard Business Review cùng các tổ chức công nghệ lớn như IBM, Microsoft và Accenture. Quá trình chuyển đổi số được mô tả qua năm chu trình chính: Khám phá, Chiến lược, Triển khai, Tối ưu hóa và Đổi mới liên tục. Các khái niệm trọng tâm bao gồm:

  • Chuyển đổi số: Quá trình sử dụng công nghệ số để thay đổi mô hình kinh doanh, quy trình và tạo ra giá trị mới.
  • Công nghệ số chủ đạo: Big Data, Điện toán đám mây, Trí tuệ nhân tạo (AI), Blockchain, IoT, Mạng không dây 5G.
  • Hoạt động chuyển đổi số trong bảo hiểm phi nhân thọ: Tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ, nâng cao trải nghiệm khách hàng, quản lý rủi ro và bảo mật dữ liệu.
  • Yếu tố ảnh hưởng: Tầm nhìn lãnh đạo, hạ tầng kỹ thuật, năng lực nhân lực, quy trình làm việc, văn hóa doanh nghiệp, môi trường bên ngoài như khách hàng, đối thủ cạnh tranh và chính sách pháp luật.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát online với 200 khách hàng PJICO, khảo sát trực tiếp 60 phòng ban, đơn vị thành viên và phỏng vấn chuyên gia, đối tác trong ngành bảo hiểm và công nghệ. Dữ liệu thứ cấp bao gồm báo cáo tài chính, tài liệu nội bộ PJICO và các nghiên cứu liên quan trong và ngoài nước. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả, so sánh và suy luận diễn dịch, quy nạp nhằm đánh giá thực trạng chuyển đổi số tại PJICO. Cỡ mẫu khảo sát đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy, phương pháp chọn mẫu kết hợp ngẫu nhiên và có chủ đích để thu thập thông tin đa chiều. Thời gian nghiên cứu từ tháng 6 đến tháng 9 năm 2023, tập trung phân tích giai đoạn 2019-2022 và đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2024-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng chuyển đổi số tại PJICO còn hạn chế: PJICO chưa có ứng dụng di động dành cho khách hàng, hệ thống phần mềm vệ tinh quá nhiều gây khó khăn trong quản lý. Khảo sát nội bộ cho thấy chỉ khoảng 45% cán bộ nhân viên đánh giá hạ tầng CNTT đáp ứng đủ yêu cầu chuyển đổi số, trong khi 60% khách hàng mong muốn có kênh tương tác số đa dạng và tiện lợi hơn.

  2. Vai trò của lãnh đạo và chiến lược chuyển đổi số chưa rõ ràng: 70% lãnh đạo cấp cao tại PJICO nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số nhưng chỉ 40% cho biết công ty có chiến lược chuyển đổi số cụ thể và được truyền thông rộng rãi trong tổ chức.

  3. Năng lực nhân lực và đào tạo còn yếu: Khoảng 55% nhân viên chưa được đào tạo đầy đủ về kỹ năng công nghệ số, đặc biệt là các phòng ban nghiệp vụ truyền thống. Việc đào tạo hiện nay chủ yếu mang tính chuyên môn, chưa tập trung vào kỹ năng số và tư duy đổi mới.

  4. Khách hàng và đối tác có nhu cầu cao về dịch vụ số: Khảo sát khách hàng cho thấy 75% mong muốn quy trình mua bảo hiểm và bồi thường được số hóa hoàn toàn, giảm thiểu thủ tục giấy tờ và thời gian xử lý. Đồng thời, đối tác công nghệ đề xuất PJICO cần tăng cường hợp tác để phát triển các giải pháp công nghệ hiện đại.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ việc PJICO chưa xây dựng được tầm nhìn và chiến lược chuyển đổi số đồng bộ, thiếu sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và nhân lực. So sánh với các công ty bảo hiểm hàng đầu trong nước và quốc tế, PJICO còn chậm trong việc áp dụng các công nghệ mới như AI, Big Data và ứng dụng di động. Kết quả khảo sát và phân tích cho thấy việc thiếu ứng dụng di động làm giảm khả năng tương tác và trải nghiệm khách hàng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh. Việc đào tạo nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số cũng là rào cản lớn, cần được cải thiện để nâng cao năng lực vận hành hệ thống số. Các biểu đồ so sánh mức độ hài lòng của khách hàng và đánh giá năng lực CNTT của PJICO với các đối thủ cho thấy PJICO cần đẩy mạnh đổi mới để không bị tụt hậu. Kết quả nghiên cứu khẳng định chuyển đổi số không chỉ là áp dụng công nghệ mà còn là thay đổi tư duy, quy trình và văn hóa doanh nghiệp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng và truyền thông chiến lược chuyển đổi số rõ ràng: Ban lãnh đạo PJICO cần xác định tầm nhìn chuyển đổi số gắn liền với mục tiêu kinh doanh, xây dựng kế hoạch chi tiết và truyền thông rộng rãi trong toàn tổ chức. Thời gian thực hiện trong năm 2024, chủ thể là Ban điều hành và phòng chiến lược.

  2. Phát triển ứng dụng di động và nền tảng số đa kênh: Đầu tư phát triển ứng dụng di động thân thiện, tích hợp các dịch vụ mua bảo hiểm, bồi thường và chăm sóc khách hàng. Đồng thời xây dựng hệ thống đa kênh tương tác (web, app, hotline). Mục tiêu tăng 50% tỷ lệ khách hàng sử dụng dịch vụ số trong năm 2025, do phòng CNTT phối hợp phòng marketing thực hiện.

  3. Nâng cao năng lực nhân lực và đào tạo chuyển đổi số: Thiết kế chương trình đào tạo kỹ năng số, tư duy đổi mới cho cán bộ nhân viên, đặc biệt là các phòng ban nghiệp vụ. Tổ chức đào tạo định kỳ 2 lần/năm, mục tiêu 80% nhân viên được đào tạo trong năm 2024-2025, do phòng nhân sự phối hợp phòng CNTT triển khai.

  4. Tăng cường hợp tác với các đối tác công nghệ: Xây dựng mối quan hệ chiến lược với các công ty công nghệ để tiếp cận các giải pháp hiện đại như AI, Big Data, Blockchain. Mục tiêu hoàn thiện hệ thống công nghệ mới trong năm 2025, do Ban lãnh đạo và phòng CNTT chủ trì.

  5. Thiết lập hệ thống giám sát và đánh giá chuyển đổi số liên tục: Xây dựng bộ chỉ số đánh giá hiệu quả chuyển đổi số, thực hiện báo cáo định kỳ hàng quý để điều chỉnh kịp thời. Mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động số 30% trong năm 2025, do phòng kiểm soát nội bộ và phòng CNTT phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các công ty bảo hiểm phi nhân thọ: Giúp hiểu rõ vai trò chiến lược của chuyển đổi số, từ đó xây dựng kế hoạch và chính sách phù hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Phòng CNTT và quản trị doanh nghiệp: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về các công nghệ số, quy trình triển khai và quản lý chuyển đổi số hiệu quả trong ngành bảo hiểm.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, công nghệ thông tin: Tài liệu tham khảo quý giá về mô hình, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực trạng chuyển đổi số trong doanh nghiệp bảo hiểm.

  4. Các đối tác công nghệ và tư vấn chuyển đổi số: Hiểu rõ nhu cầu, thách thức và cơ hội trong ngành bảo hiểm để thiết kế giải pháp công nghệ phù hợp, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số thành công.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chuyển đổi số trong bảo hiểm phi nhân thọ là gì?
    Chuyển đổi số là quá trình ứng dụng công nghệ số để thay đổi mô hình kinh doanh, quy trình và tạo ra giá trị mới, giúp công ty bảo hiểm nâng cao hiệu quả, giảm chi phí và cải thiện trải nghiệm khách hàng.

  2. Tại sao PJICO cần chuyển đổi số?
    PJICO cần chuyển đổi số để bắt kịp xu hướng công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng và đối tác, đồng thời tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ và quản lý rủi ro.

  3. Những công nghệ số nào được áp dụng trong chuyển đổi số bảo hiểm?
    Các công nghệ chủ đạo gồm Big Data, AI, điện toán đám mây, Blockchain, IoT và mạng 5G, giúp tự động hóa quy trình, phân tích dữ liệu khách hàng, phát hiện gian lận và nâng cao trải nghiệm dịch vụ.

  4. Khó khăn lớn nhất trong chuyển đổi số tại PJICO là gì?
    Khó khăn chính là thiếu ứng dụng di động, hệ thống phần mềm phức tạp, năng lực nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu công nghệ mới và chiến lược chuyển đổi số chưa rõ ràng, đồng bộ.

  5. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả chuyển đổi số?
    Hiệu quả được đánh giá qua các chỉ số như tỷ lệ khách hàng sử dụng dịch vụ số, thời gian xử lý yêu cầu, mức độ hài lòng khách hàng, chi phí vận hành và năng suất lao động, được giám sát liên tục qua hệ thống báo cáo định kỳ.

Kết luận

  • Chuyển đổi số là yếu tố sống còn giúp PJICO nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong ngành bảo hiểm phi nhân thọ.
  • Thực trạng chuyển đổi số tại PJICO còn nhiều hạn chế về hạ tầng kỹ thuật, năng lực nhân lực và chiến lược chưa rõ ràng.
  • Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể như xây dựng chiến lược chuyển đổi số, phát triển ứng dụng di động, đào tạo nhân lực và tăng cường hợp tác công nghệ.
  • Việc triển khai các giải pháp này trong giai đoạn 2024-2025 sẽ giúp PJICO cải thiện hiệu quả hoạt động số, nâng cao trải nghiệm khách hàng và quản lý rủi ro tốt hơn.
  • Kêu gọi Ban lãnh đạo PJICO và các bên liên quan hành động quyết liệt để thực hiện chuyển đổi số, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển tương lai.