Tổng quan nghiên cứu

Chuyển đổi số trong quản trị nhân lực (QTNL) đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số. Tại Việt Nam, theo Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ, chuyển đổi số được xác định là chiến lược quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp. Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) là một trong những ngân hàng tiên phong trong việc ứng dụng chuyển đổi số vào hoạt động quản trị nhân lực nhằm nâng cao năng suất lao động và chất lượng nguồn nhân lực.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng chuyển đổi số trong QTNL tại TPBank giai đoạn 2021-2023, từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số hiệu quả đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hai hoạt động chính trong QTNL là tuyển dụng nhân lực số và bố trí sử dụng nhân lực số tại TPBank. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để TPBank nâng cao hiệu quả quản trị nhân lực, góp phần phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.

Theo báo cáo tài chính, TPBank có tổng tài sản đạt 356.633 tỷ đồng năm 2023, vốn điều lệ trên 22.000 tỷ đồng, với hơn 12 triệu khách hàng và trên 140 chi nhánh, phòng giao dịch trên toàn quốc. Nguồn nhân lực của TPBank trẻ trung, năng động với hơn 90% nhân sự có trình độ đại học trở lên, tạo nền tảng vững chắc cho chuyển đổi số trong QTNL. Năng suất lao động bình quân của TPBank đạt khoảng 0,83 tỷ đồng/người năm 2023, phản ánh hiệu quả bước đầu của chuyển đổi số trong quản trị nhân lực.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình chuyển đổi số trong quản trị nhân lực, bao gồm:

  • Khái niệm chuyển đổi số: Theo Deloitte, chuyển đổi số là quá trình sử dụng công nghệ kỹ thuật số để thay đổi căn bản cách tổ chức vận hành và tạo ra giá trị mới, không chỉ đơn thuần là số hóa dữ liệu mà còn bao gồm ứng dụng AI, Big Data, Cloud Computing, IoT.

  • Quản trị nhân lực: Theo Mai Thanh Lan và Nguyễn Thị Minh Nhàn, quản trị nhân lực là tổng hợp các hoạt động hoạch định, tổ chức, tạo động lực và kiểm soát nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp.

  • Chuyển đổi số trong QTNL: Là việc áp dụng công nghệ số để tự động hóa các quy trình tuyển dụng, đào tạo, đánh giá hiệu suất, giúp nâng cao hiệu quả và minh bạch trong quản lý nhân sự.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu là tuyển dụng nhân lực số, bố trí sử dụng nhân lực số và lộ trình chuyển đổi số trong QTNL. Lộ trình chuyển đổi số gồm ba bước: xác định mục tiêu chiến lược, xây dựng và hoàn thiện quy trình quản trị nhân lực, chuyển đổi số quy trình quản trị nhân lực.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp dữ liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ báo cáo thường niên TPBank giai đoạn 2021-2023, các văn bản pháp luật liên quan đến chuyển đổi số và quản trị nhân lực, tài liệu nghiên cứu trước đây.

  • Dữ liệu sơ cấp: Thu thập qua khảo sát 55 cán bộ nhân viên Khối HR TPBank (gồm 5 cán bộ quản lý và 50 nhân viên) và phỏng vấn sâu 8 cá nhân gồm Ban Giám đốc, trưởng phòng nghiệp vụ và cán bộ đầu mối chuyển đổi số.

Phương pháp chọn mẫu là ngẫu nhiên phân tầng với độ tin cậy 91,5% và sai số 8,5%, đảm bảo tính đại diện cho nhóm nghiên cứu. Dữ liệu được xử lý bằng phương pháp thống kê mô tả, phân tích định tính và định lượng, sử dụng phần mềm chuyên dụng để tổng hợp và phân tích.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 6 đến tháng 9 năm 2024, bao gồm các bước thu thập, xử lý dữ liệu, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả chuyển đổi số trong tuyển dụng nhân lực: Tỷ lệ ứng viên trúng tuyển qua ứng dụng công nghệ số tại TPBank tăng từ 89,7% năm 2021 lên 97,6% năm 2023. Việc sử dụng phần mềm iHRP kết nối với các nền tảng tuyển dụng trực tuyến giúp rút ngắn thời gian sàng lọc hồ sơ và nâng cao chất lượng ứng viên.

  2. Chuyển đổi số trong bố trí, sử dụng nhân lực: Tỷ lệ nhân sự được điều chuyển, bổ nhiệm qua quy trình số hóa đạt khoảng 34,4% năm 2023, tăng so với các năm trước. 85% nhân viên hài lòng với công tác chuyển đổi số trong bố trí nhân sự, giúp tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả công việc.

  3. Năng suất lao động cải thiện rõ rệt: Năng suất lao động bình quân của TPBank tăng từ 0,7506 tỷ đồng/người năm 2021 lên 0,9990 tỷ đồng/người năm 2022, dù năm 2023 có giảm nhẹ còn 0,8300 tỷ đồng/người nhưng vẫn cao hơn năm 2021. Điều này phản ánh tác động tích cực của chuyển đổi số trong QTNL.

  4. Khả năng chấp nhận chuyển đổi số của nhân viên: 90,7% nhân viên TPBank đồng ý và sẵn sàng áp dụng chuyển đổi số trong quản trị nhân lực, trong khi 9,3% còn e ngại do hạn chế về kỹ năng công nghệ. Tỷ lệ nhân viên sử dụng thiết bị công nghệ trong công việc thường xuyên đạt 95,6%.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy TPBank đã đạt được những bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số QTNL, đặc biệt trong tuyển dụng và bố trí nhân lực. Việc ứng dụng phần mềm iHRP và các công cụ AI giúp nâng cao hiệu quả sàng lọc, đánh giá ứng viên, đồng thời giảm thiểu thủ tục hành chính và tăng tính minh bạch.

So sánh với các ngân hàng lớn như VIB và MB, TPBank đang đi đúng hướng khi tập trung đầu tư hạ tầng công nghệ và phát triển kỹ năng số cho nhân viên. Tuy nhiên, việc số hóa chưa đồng bộ toàn bộ quy trình, còn tồn tại các bước thủ công gây gián đoạn, tiềm ẩn rủi ro sai sót.

Biểu đồ thể hiện tỷ lệ ứng viên trúng tuyển qua công nghệ số tăng dần qua các năm và biểu đồ năng suất lao động theo năm sẽ minh họa rõ nét hiệu quả chuyển đổi số. Bảng khảo sát mức độ hài lòng và chấp nhận chuyển đổi số của nhân viên cũng góp phần làm rõ bức tranh thực trạng.

Việc nâng cao nhận thức và kỹ năng số cho nhân viên là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công lâu dài của chuyển đổi số trong QTNL. Đồng thời, cần hoàn thiện quy trình số hóa toàn diện, tránh ngắt quãng để tăng tính liên tục và hiệu quả vận hành.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện và đồng bộ hóa quy trình số hóa QTNL

    • Động từ hành động: Triển khai, tích hợp
    • Target metric: 100% quy trình QTNL được số hóa đồng bộ
    • Timeline: Đến cuối năm 2025
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc TPBank phối hợp Khối HR và Khối CNTT

  2. Đầu tư nâng cao năng lực số cho cán bộ nhân viên

    • Động từ hành động: Đào tạo, phổ cập kỹ năng số
    • Target metric: 95% nhân viên hoàn thành khóa đào tạo kỹ năng số
    • Timeline: Giai đoạn 2024-2026
    • Chủ thể thực hiện: Khối HR phối hợp Trung tâm Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực

  3. Tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo và Big Data trong QTNL

    • Động từ hành động: Ứng dụng, khai thác dữ liệu
    • Target metric: Tăng 20% hiệu quả sàng lọc và đánh giá nhân sự
    • Timeline: 2024-2027
    • Chủ thể thực hiện: Khối CNTT phối hợp Khối HR

  4. Xây dựng chính sách thu hút và giữ chân nhân tài trong kỷ nguyên số

    • Động từ hành động: Xây dựng, triển khai chính sách
    • Target metric: Giảm tỷ lệ nghỉ việc không mong muốn xuống dưới 10%/năm
    • Timeline: 2024-2025
    • Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo TPBank và Khối HR

  5. Tăng cường truyền thông và nâng cao nhận thức về chuyển đổi số

    • Động từ hành động: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức
    • Target metric: 100% cán bộ nhân viên hiểu rõ lợi ích chuyển đổi số
    • Timeline: Liên tục từ 2024
    • Chủ thể thực hiện: Ban Truyền thông nội bộ phối hợp Khối HR

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các ngân hàng và tổ chức tài chính

    • Lợi ích: Hiểu rõ thực trạng và giải pháp chuyển đổi số trong QTNL, từ đó xây dựng chiến lược phù hợp.
    • Use case: Lập kế hoạch chuyển đổi số toàn diện cho bộ phận nhân sự.

  2. Chuyên viên và quản lý nhân sự trong ngành ngân hàng

    • Lợi ích: Nắm bắt các công nghệ và quy trình số hóa trong tuyển dụng, bố trí nhân lực.
    • Use case: Áp dụng phần mềm quản lý nhân sự và công cụ AI để nâng cao hiệu quả công việc.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị nhân lực, Công nghệ thông tin

    • Lợi ích: Tham khảo khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về chuyển đổi số QTNL.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu hoặc luận văn liên quan đến chuyển đổi số và quản trị nhân lực.

  4. Các đơn vị tư vấn chuyển đổi số và công nghệ

    • Lợi ích: Hiểu rõ nhu cầu, thách thức và cơ hội trong chuyển đổi số QTNL tại ngân hàng.
    • Use case: Thiết kế giải pháp công nghệ phù hợp, tư vấn triển khai chuyển đổi số hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chuyển đổi số trong quản trị nhân lực là gì?
    Chuyển đổi số trong QTNL là quá trình ứng dụng công nghệ số để tự động hóa và tối ưu hóa các quy trình nhân sự như tuyển dụng, đào tạo, đánh giá hiệu suất, giúp nâng cao hiệu quả và minh bạch trong quản lý nhân sự.

  2. TPBank đã áp dụng những công nghệ số nào trong QTNL?
    TPBank sử dụng phần mềm quản trị nhân sự iHRP, kết hợp AI, Big Data, Cloud Computing và các nền tảng tuyển dụng trực tuyến để số hóa quy trình tuyển dụng và bố trí nhân lực.

  3. Hiệu quả chuyển đổi số trong QTNL tại TPBank được đánh giá như thế nào?
    Tỷ lệ ứng viên trúng tuyển qua công nghệ số tăng lên 97,6% năm 2023, năng suất lao động bình quân đạt 0,83 tỷ đồng/người, và hơn 85% nhân viên hài lòng với các quy trình số hóa trong QTNL.

  4. Những khó khăn chính khi triển khai chuyển đổi số QTNL tại TPBank là gì?
    Một số quy trình chưa được số hóa toàn diện, còn tồn tại bước thủ công gây gián đoạn; nhân viên còn hạn chế kỹ năng công nghệ; và cần nâng cao nhận thức, tư duy chuyển đổi số trong toàn bộ tổ chức.

  5. Làm thế nào để nâng cao kỹ năng số cho nhân viên trong QTNL?
    TPBank đã xây dựng chiến lược đào tạo đổi mới số, tổ chức các khóa phổ cập kỹ năng số cho hơn 6.000 nhân viên, sử dụng các nền tảng đào tạo trực tuyến như Microsoft Teams, Zoom và LMS để nâng cao năng lực số.

Kết luận

  • Chuyển đổi số trong quản trị nhân lực tại TPBank đã đạt được những bước tiến quan trọng, đặc biệt trong tuyển dụng và bố trí nhân lực số, góp phần nâng cao năng suất lao động và hiệu quả quản lý.
  • Tỷ lệ ứng viên trúng tuyển qua công nghệ số tăng lên 97,6% năm 2023, năng suất lao động bình quân đạt 0,83 tỷ đồng/người, phản ánh hiệu quả tích cực của chuyển đổi số.
  • Khả năng chấp nhận và sử dụng công nghệ số của nhân viên TPBank cao, với hơn 90% nhân viên đồng thuận và 95,6% thường xuyên sử dụng thiết bị công nghệ trong công việc.
  • Tuy nhiên, việc số hóa chưa đồng bộ toàn bộ quy trình QTNL, còn tồn tại các bước thủ công và hạn chế về kỹ năng số của một số nhân viên cần được khắc phục.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quy trình số hóa, nâng cao năng lực số, ứng dụng AI và Big Data, xây dựng chính sách thu hút nhân tài và tăng cường truyền thông chuyển đổi số nhằm thúc đẩy QTNL hiệu quả đến năm 2030.

Next steps: Triển khai đồng bộ các giải pháp đề xuất, hoàn thiện hệ thống phần mềm iHRP, mở rộng đào tạo kỹ năng số và đánh giá định kỳ hiệu quả chuyển đổi số trong QTNL.

Call-to-action: Các nhà quản lý và chuyên gia nhân sự tại TPBank và các tổ chức tài chính nên áp dụng các kết quả nghiên cứu và giải pháp trong luận văn để nâng cao hiệu quả quản trị nhân lực trong kỷ nguyên số.