Chính Sách Tài Chính Hỗ Trợ Phát Triển Doanh Nghiệp Nhỏ và Vừa tại Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA VÀ CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước

1.3. Tình hình nghiên cứu trên thế giới

1.4. NHỮNG GIÁ TRỊ KHOA HỌC, THỰC TIỄN LUẬN ÁN ĐƯỢC KẾ THỪA VÀ KHOẢNG TRỐNG NGHIÊN CỨU

1.4.1. Những giá trị khoa học và thực tiễn luận án được kế thừa

1.4.2. Những khoảng trống nghiên cứu

1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.5.1. Lựa chọn phương pháp nghiên cứu

1.5.2. Quy trình nghiên cứu

1.5.3. Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu sơ cấp

2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA VÀ CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

2.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

2.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa

2.1.2. Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nền kinh tế

2.2. CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

2.2.1. Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

2.2.2. Chính sách tài chính

2.2.3. Chính sách tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

2.2.4. Nội dung của chính sách tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

2.2.5. Tác động của chính sách tài chính đến phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

2.2.6. Nhân tố ảnh hưởng đến chính sách tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

2.3. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA VÀ BÀI HỌC RÚT RA CHO VIỆT NAM

2.3.1. Kinh nghiệm quốc tế về chính sách tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

2.3.2. Bài học rút ra cho Việt Nam

3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM

3.1. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM

3.1.1. Phát triển số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.1.2. Phát triển số lượng lao động làm việc trong doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.1.3. Phát triển về nguồn vốn và tài sản của doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.1.4. Phát triển về doanh thu thuần và lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.1.5. Một số chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.1.6. Đánh giá chung về sự phát triển của doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.2. THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

3.2.1. Thực trạng chính sách thuế hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.2.2. Thực trạng chính sách tín dụng hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.2.3. Thực trạng chính sách tài chính đất đai hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.3. ĐÁNH GIÁ SỰ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH ĐẾN PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA - NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP ĐIỂN HÌNH TẠI HÀ NỘI

3.3.1. Mô hình hồi quy kiểm định tác động của chính sách tài chính đến phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.3.2. Phân tích tác động của chính sách tài chính đến phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

3.4. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC, HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN

3.4.1. Những kết quả đạt được

3.4.2. Những hạn chế còn tồn tại

3.4.3. Những nguyên nhân

4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

4.1. CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRONG BỐI CẢNH KINH TẾ MỚI

4.1.1. Bối cảnh kinh tế vĩ mô trong nước

4.1.2. Cơ hội và thách thức của doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh kinh tế mới

4.2. QUAN ĐIỂM VÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ĐẾN NĂM 2030 CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC

4.3. QUAN ĐIỂM HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ĐẾN NĂM 2030

4.4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

4.4.1. Giải pháp hoàn thiện chính sách thuế

4.4.2. Giải pháp hoàn thiện chính sách tín dụng

4.4.3. Giải pháp hoàn thiện chính sách tài chính đất đai

4.5. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN GIẢI PHÁP

4.5.1. Đối với chính sách thuế

4.5.2. Đối với chính sách tín dụng

4.5.3. Đối với chính sách tài chính đất đai

4.5.4. Đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa

4.5.5. Đối với Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Chính Sách Tài Chính Cho DNVVN Hiện Nay

Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNVVN) là hoạt động đa dạng trong mọi lĩnh vực, thành phần kinh tế, và phân bố rộng khắp. Với quy mô nhỏ, DNVVN dễ dàng điều chỉnh hoạt động và thích ứng nhanh chóng với thay đổi thị trường. Khả năng thay đổi sản phẩm, mẫu mã theo thị hiếu khách hàng cũng là một lợi thế. Nhu cầu vốn đầu tư ít, sử dụng nguyên vật liệu địa phương, và ứng dụng kỹ thuật nhanh chóng là những ưu điểm nổi bật. Vai trò của DNVVN trong nền kinh tế là không thể phủ nhận, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số doanh nghiệp, thu hút lao động, đóng góp vào GDP và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, DNVVN thường gặp hạn chế về vốn, công nghệ, kỹ năng lao động, thông tin, và năng lực cạnh tranh. Theo tài liệu gốc, trong giai đoạn 2011-2015, DNVVN Việt Nam đóng góp khoảng 30% tổng thu ngân sách nhà nước, 35% tổng vốn đầu tư toàn xã hội và chiếm 25% tỷ trọng tổng kim ngạch xuất khẩu toàn quốc, đóng góp gần 50% vào tăng trưởng kinh tế hàng năm.

1.1. Vai Trò Của DNVVN Trong Nền Kinh Tế Việt Nam

Các DNVVN đóng vai trò quan trọng trong việc tạo việc làm, đóng góp vào GDP, và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Sự linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh chóng của DNVVN giúp chúng đáp ứng nhu cầu thị trường và tạo ra sự đổi mới. Theo nghiên cứu, DNVVN đóng góp gần 50% vào tăng trưởng kinh tế hàng năm của Việt Nam. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc hỗ trợ và phát triển DNVVN để duy trì và nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế.

1.2. Những Thách Thức Mà DNVVN Đang Phải Đối Mặt

DNVVN thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn, công nghệ, và thị trường. Thiếu thông tin, kỹ năng quản lý yếu kém, và năng lực cạnh tranh hạn chế là những thách thức lớn. Theo tài liệu gốc, tư duy kinh doanh hạn chế của DNVVN là một vấn đề đáng lo ngại khi Việt Nam hội nhập sâu vào kinh tế thế giới. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đặt ra nhiều thách thức, đòi hỏi DNVVN phải vươn lên và thích ứng với môi trường kinh doanh mới.

II. Cách Chính Sách Tín Dụng Hỗ Trợ Tiếp Cận Vốn Cho DNVVN

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ phát triển DNVVN, nhưng hiệu quả thực tế còn hạn chế. Các DNVVN vẫn gặp nhiều khó khăn trong quá trình phát triển do hệ thống chính sách còn phân tán, quy mô chưa đủ lớn, thiếu trọng tâm và nhất quán. Doanh nghiệp phải đối mặt với thủ tục hành chính phức tạp, tốn kém, và chưa nhận được sự bình đẳng trong tiếp cận nguồn lực như vốn và đất đai. Trước tình hình này, Chính phủ cần có chính sách cụ thể, đặc biệt là các chính sách tài chính, để giúp DNVVN vượt qua khó khăn, tận dụng cơ hội, và phát triển. Nghiên cứu nghiêm túc và đánh giá từ phía doanh nghiệp về các chính sách tài chính hiện tại là cần thiết để hoàn thiện chúng, phù hợp với môi trường kinh tế mới.

2.1. Thực Trạng Tiếp Cận Nguồn Vốn Của DNVVN Hiện Nay

Mặc dù có nhiều chính sách hỗ trợ, DNVVN vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức. Thủ tục vay vốn phức tạp, yêu cầu tài sản thế chấp, và thiếu thông tin là những rào cản lớn. Theo tài liệu gốc, các DNVVN chưa nhận được sự bình đẳng trong tiếp cận nguồn lực, đặc biệt là vốn. Điều này đòi hỏi cần có các giải pháp cụ thể để cải thiện khả năng tiếp cận vốn cho DNVVN.

2.2. Giải Pháp Cải Thiện Chính Sách Tín Dụng Cho DNVVN

Để cải thiện chính sách tín dụng cho DNVVN, cần đơn giản hóa thủ tục vay vốn, tăng cường thông tin về các chương trình hỗ trợ, và phát triển các sản phẩm tín dụng phù hợp với nhu cầu của DNVVN. Ngoài ra, cần có cơ chế bảo lãnh tín dụng hiệu quả để giảm thiểu rủi ro cho các tổ chức tín dụng khi cho DNVVN vay vốn. Theo nghiên cứu, việc hoàn thiện chính sách tín dụng là yếu tố then chốt để thúc đẩy sự phát triển của DNVVN.

III. Ưu Đãi Thuế Cho DNVVN Cách Giảm Gánh Nặng Tài Chính

Luận án tập trung vào nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về chính sách tài chính hỗ trợ phát triển DNVVN ở Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các chính sách thuế (thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng), chính sách tín dụng, và chính sách tài chính đất đai (tiền thuê đất, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp). Nghiên cứu tập trung vào các DNVVN ở Việt Nam, đặc biệt là tại Hà Nội, một trong hai địa phương có số lượng DNVVN lớn nhất cả nước. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2012-2017, với các giải pháp đề xuất có ý nghĩa đến năm 2030.

3.1. Các Loại Thuế Ảnh Hưởng Đến Hoạt Động Của DNVVN

DNVVN phải đối mặt với nhiều loại thuế, bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế giá trị gia tăng (GTGT), và các loại thuế khác. Mức thuế cao và thủ tục kê khai phức tạp có thể gây khó khăn cho hoạt động kinh doanh của DNVVN. Theo tài liệu gốc, việc nghiên cứu các chính sách thuế có ảnh hưởng đến hoạt động của DNVVN là rất quan trọng để đưa ra các giải pháp phù hợp.

3.2. Đề Xuất Các Ưu Đãi Thuế Để Hỗ Trợ DNVVN

Để giảm gánh nặng tài chính cho DNVVN, cần có các ưu đãi thuế như giảm thuế suất, miễn thuế có thời hạn, và các chính sách hoàn thuế. Các ưu đãi thuế này sẽ giúp DNVVN có thêm nguồn lực để đầu tư vào phát triển sản xuất kinh doanh. Theo nghiên cứu, việc áp dụng các ưu đãi thuế phù hợp có thể thúc đẩy sự phát triển của DNVVN và tăng cường khả năng cạnh tranh của chúng.

IV. Chính Sách Đất Đai Hỗ Trợ Mặt Bằng Sản Xuất Cho DNVVN

Luận án đã hệ thống hóa và làm rõ một số lý luận cơ bản về DNVVN, chính sách tài chính hỗ trợ phát triển DNVVN, và tác động của chính sách tài chính đến sự phát triển của DNVVN, tập trung vào ba chính sách bộ phận: chính sách thuế, chính sách tín dụng, và chính sách tài chính đất đai. Luận án cũng tổng hợp kinh nghiệm của các nước trên thế giới trong việc sử dụng các chính sách tài chính nhằm hỗ trợ phát triển DNVVN, từ đó rút ra bài học cho Việt Nam.

4.1. Khó Khăn Trong Tiếp Cận Đất Đai Của DNVVN

DNVVN thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận đất đai để xây dựng nhà xưởng và mở rộng sản xuất kinh doanh. Thủ tục phức tạp, chi phí cao, và thiếu thông tin là những rào cản lớn. Theo tài liệu gốc, chính sách tài chính đất đai chưa có cơ chế phù hợp để tăng khả năng tiếp cận đất/mặt bằng kinh doanh của DNVVN.

4.2. Giải Pháp Cải Thiện Chính Sách Đất Đai Cho DNVVN

Để cải thiện chính sách đất đai cho DNVVN, cần đơn giản hóa thủ tục thuê đất, giảm chi phí thuê đất, và tăng cường thông tin về các khu công nghiệp và cụm công nghiệp. Ngoài ra, cần có cơ chế ưu đãi cho DNVVN khi thuê đất tại các khu công nghiệp. Theo nghiên cứu, việc cải thiện chính sách đất đai sẽ giúp DNVVN có điều kiện phát triển sản xuất kinh doanh và tạo ra nhiều việc làm.

V. Đánh Giá Tác Động Của Chính Sách Tài Chính Đến DNVVN

Luận án đã phân tích và làm rõ thực trạng phát triển DNVVN và chính sách tài chính hỗ trợ phát triển DNVVN ở Việt Nam giai đoạn 2012-2017, tập trung vào chính sách thuế, chính sách tín dụng, và chính sách tài chính đất đai. Luận án đánh giá những kết quả đạt được, như những thay đổi tích cực trong chính sách thuế, khả năng tiếp cận vốn tín dụng được cải thiện, và những thay đổi của chính sách tài chính đất đai góp phần giải quyết vấn đề đất đai. Tuy nhiên, luận án cũng chỉ ra những hạn chế còn tồn tại, như chính sách ưu đãi thuế còn nhỏ lẻ, tỷ trọng dư nợ tín dụng DNVVN giảm dần, và chính sách tài chính đất đai chưa có cơ chế phù hợp để tăng khả năng tiếp cận đất.

5.1. Kết Quả Đạt Được Của Chính Sách Tài Chính

Chính sách tài chính đã có những tác động tích cực đến sự phát triển của DNVVN, bao gồm việc cải thiện khả năng tiếp cận vốn, giảm gánh nặng thuế, và tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc tiếp cận đất đai. Theo tài liệu gốc, chính sách thuế đã có những thay đổi tích cực theo hướng có lợi cho doanh nghiệp, đã có những ưu đãi thuế cho DNVVN trong giai đoạn khó khăn.

5.2. Hạn Chế Của Chính Sách Tài Chính Hiện Hành

Mặc dù đã có những kết quả đạt được, chính sách tài chính vẫn còn nhiều hạn chế, bao gồm việc thiếu các chính sách hỗ trợ toàn diện, thủ tục phức tạp, và thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng. Theo tài liệu gốc, tỷ trọng dư nợ tín dụng DNVVN / dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế có xu hướng giảm dần, các DNVVN chưa vay được vốn tín dụng ưu đãi.

VI. Giải Pháp Hoàn Thiện Chính Sách Tài Chính Cho DNVVN Đến 2030

Luận án đã phân tích và làm rõ nguyên nhân của những hạn chế để từ đó đề xuất hai nhóm giải pháp: nhóm giải pháp hoàn thiện chính sách tài chính hỗ trợ phát triển DNVVN ở Việt Nam đến năm 2030 và nhóm giải pháp về các điều kiện thực hiện. Các giải pháp này nhằm mục tiêu tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho DNVVN, giúp họ phát triển bền vững và đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước.

6.1. Giải Pháp Hoàn Thiện Chính Sách Thuế

Để hoàn thiện chính sách thuế, cần đơn giản hóa thủ tục kê khai và nộp thuế, giảm thuế suất cho DNVVN, và tăng cường các chính sách ưu đãi thuế. Ngoài ra, cần có cơ chế khuyến khích các DNVVN đầu tư vào công nghệ và đổi mới sáng tạo. Theo nghiên cứu, việc hoàn thiện chính sách thuế sẽ giúp DNVVN giảm chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh.

6.2. Giải Pháp Hoàn Thiện Chính Sách Tín Dụng

Để hoàn thiện chính sách tín dụng, cần đơn giản hóa thủ tục vay vốn, tăng cường thông tin về các chương trình hỗ trợ, và phát triển các sản phẩm tín dụng phù hợp với nhu cầu của DNVVN. Ngoài ra, cần có cơ chế bảo lãnh tín dụng hiệu quả để giảm thiểu rủi ro cho các tổ chức tín dụng khi cho DNVVN vay vốn. Theo nghiên cứu, việc hoàn thiện chính sách tín dụng là yếu tố then chốt để thúc đẩy sự phát triển của DNVVN.

Chính Sách Tài Chính Hỗ Trợ Phát Triển Doanh Nghiệp Nhỏ và Vừa ở Việt Nam