Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, ngành du lịch ngày càng khẳng định vai trò quan trọng, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn theo Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Năm 2016, Việt Nam đón 11 triệu lượt khách quốc tế, tăng 26% so với năm trước, cùng với 62 triệu lượt khách nội địa, tổng thu trực tiếp từ du lịch đạt khoảng 400 nghìn tỷ đồng. Tỉnh Phú Thọ, với vị trí địa lý thuận lợi và nguồn tài nguyên du lịch phong phú, đã triển khai nhiều chính sách phát triển du lịch nhằm khai thác tiềm năng này. Tuy nhiên, hoạt động du lịch tại đây vẫn còn nhiều khó khăn như sản phẩm du lịch nghèo nàn, chưa có tour tuyến đặc sắc, công tác kiểm tra giám sát chưa chặt chẽ, và chính sách phát triển du lịch chưa được thực thi hiệu quả. Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Phú Thọ từ năm 2010 đến nay, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi chính sách, góp phần phát triển du lịch bền vững, tăng doanh thu và thu hút khách lưu trú. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ hoạch định chính sách, nâng cao năng lực quản lý và phát triển du lịch tại địa phương, đồng thời đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về chính sách công và phát triển du lịch bền vững. Khái niệm du lịch được hiểu theo Luật Du lịch Việt Nam năm 2017, là hoạt động đi lại ngoài nơi cư trú nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí và khám phá tài nguyên du lịch. Phát triển du lịch được xem là quá trình đáp ứng nhu cầu kinh tế - xã hội đồng thời bảo vệ môi trường, hướng tới phát triển bền vững. Lý thuyết về chu trình thực hiện chính sách công gồm các giai đoạn: xây dựng kế hoạch, phổ biến tuyên truyền, phân công phối hợp, duy trì, điều chỉnh, theo dõi kiểm tra và đánh giá tổng kết. Các khái niệm chính bao gồm: chính sách phát triển du lịch, thực hiện chính sách phát triển du lịch, các chủ thể tham gia thực hiện chính sách (Quốc hội, Chính phủ, các Bộ ngành, địa phương, tổ chức xã hội), và các yếu tố tác động đến hiệu quả thực hiện như năng lực tổ chức, nguồn lực, nhận thức đối tượng chính sách.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử kết hợp với các phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê, đối chiếu và so sánh. Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu thống kê từ các cơ quan quản lý nhà nước tỉnh Phú Thọ, các văn bản pháp luật, nghị quyết, kế hoạch phát triển du lịch, báo cáo thực trạng và các tài liệu nghiên cứu liên quan. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm các cơ quan quản lý, doanh nghiệp du lịch, cộng đồng dân cư và khách du lịch trên địa bàn tỉnh. Phương pháp chọn mẫu theo phương pháp phi xác suất nhằm tập trung vào các đối tượng có liên quan trực tiếp đến việc thực hiện chính sách phát triển du lịch. Thời gian nghiên cứu tập trung từ năm 2010 đến nay, nhằm đánh giá quá trình thực hiện chính sách trong giai đoạn phát triển du lịch của tỉnh. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp định tính và định lượng, sử dụng biểu đồ, bảng số liệu để minh họa các kết quả chính.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Xây dựng và triển khai kế hoạch phát triển du lịch: Tỉnh Phú Thọ đã ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch và đề án phát triển du lịch như Quyết định số 99/2008/QĐ-TTg, Nghị quyết số 09-NQ/TU (2011), Kế hoạch số 654/KH-UBND (2012), Nghị quyết số 30/2012/NQ-HĐND, và các chương trình hành động giai đoạn 2016-2020. Các kế hoạch này tập trung vào phát triển hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng và quảng bá hình ảnh du lịch. Tỷ lệ thực hiện kế hoạch đạt khoảng 99% theo báo cáo các năm 2016-2018.

  2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách: Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh qua các kênh truyền thông như Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Phú Thọ, các hội chợ du lịch trong và ngoài nước. Các lớp tập huấn nghiệp vụ du lịch được tổ chức thường xuyên, đặc biệt trước các dịp lễ hội lớn. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại hạn chế về chất lượng và phạm vi tuyên truyền, ảnh hưởng đến nhận thức của một số cán bộ và cộng đồng.

  3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách: Các sở, ban ngành và địa phương đã phối hợp chặt chẽ trong việc triển khai chính sách. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì xây dựng quy hoạch, đề án phát triển du lịch, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Công thương và các đơn vị liên quan để huy động nguồn lực và kiểm tra tiến độ dự án. Các dự án trọng điểm như Khu du lịch sinh thái La Phù (500 tỷ đồng), Khu điều dưỡng tắm nước khoáng Thanh Thủy (50 tỷ đồng) đã được triển khai. Tuy nhiên, việc phối hợp vẫn còn một số bất cập trong quản lý và giám sát.

  4. Kết quả phát triển du lịch: Lượng khách lưu trú tăng đều qua các năm: năm 2016 đạt 455.035 lượt khách, tăng 16% so với năm 2015; năm 2017 đạt 500.126 lượt khách, tăng 10% so với năm 2016. Doanh thu du lịch năm 2016 đạt 2.381 tỷ đồng, tăng 10% so với năm trước; năm 2017 đạt 2.682 tỷ đồng, tăng 12,6%. Ngành du lịch thu hút khoảng 13.272 lao động năm 2018, tăng 8,2% so với năm 2017. Các sản phẩm du lịch văn hóa, lễ hội, tâm linh được phát triển, góp phần bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống.

Thảo luận kết quả

Việc xây dựng kế hoạch phát triển du lịch của tỉnh Phú Thọ được thực hiện bài bản, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội và các chính sách quốc gia. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý và địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án du lịch trọng điểm. Tuy nhiên, công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức của cán bộ, cộng đồng vẫn còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện chính sách. Việc tăng trưởng khách du lịch và doanh thu cho thấy chính sách phát triển du lịch đã có tác động tích cực, nhưng vẫn chưa khai thác hết tiềm năng do sản phẩm du lịch còn nghèo nàn và chưa đa dạng. So sánh với các tỉnh trong vùng Tây Bắc, Phú Thọ có lợi thế về di sản văn hóa và lễ hội nhưng cần tăng cường liên kết vùng và phát triển sản phẩm đặc thù để nâng cao sức cạnh tranh. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng lượt khách và doanh thu du lịch qua các năm, bảng phân bổ nguồn lực đầu tư và sơ đồ phối hợp các cơ quan thực hiện chính sách.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách: Đẩy mạnh truyền thông đa phương tiện, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao nhận thức cho cán bộ và cộng đồng, nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách. Thời gian thực hiện trong 1-2 năm, chủ thể là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ban Tuyên giáo tỉnh.

  2. Phát triển sản phẩm du lịch đặc sắc, đa dạng: Khuyến khích đầu tư xây dựng các tour tuyến mới, sản phẩm du lịch văn hóa, sinh thái, cộng đồng gắn với bản sắc địa phương. Thời gian 3-5 năm, chủ thể là các doanh nghiệp du lịch, chính quyền địa phương và Sở Du lịch.

  3. Nâng cao năng lực quản lý và phối hợp liên ngành: Tổ chức các hội nghị, diễn đàn để tăng cường phối hợp giữa các sở, ngành và địa phương trong quản lý, giám sát và thực hiện chính sách phát triển du lịch. Thời gian liên tục, chủ thể là UBND tỉnh và các sở liên quan.

  4. Đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng du lịch: Ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông, lưu trú, dịch vụ tại các điểm du lịch trọng điểm để tạo điều kiện thuận lợi cho khách du lịch. Thời gian 5 năm, chủ thể là Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng và các nhà đầu tư.

  5. Tăng cường kiểm tra, giám sát và đánh giá chính sách: Thiết lập hệ thống theo dõi, đánh giá định kỳ hiệu quả thực hiện chính sách, xử lý kịp thời các tồn tại, hạn chế. Thời gian liên tục, chủ thể là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan chức năng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Giúp nâng cao hiệu quả hoạch định và thực thi chính sách phát triển du lịch, cải thiện công tác quản lý và phối hợp liên ngành.

  2. Doanh nghiệp du lịch và dịch vụ: Hỗ trợ xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ, tiếp cận các chính sách ưu đãi và nguồn lực đầu tư.

  3. Các tổ chức nghiên cứu và đào tạo: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để phát triển chương trình đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu về chính sách công và phát triển du lịch bền vững.

  4. Cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội: Nâng cao nhận thức về vai trò của du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội, khuyến khích tham gia và giám sát thực hiện chính sách phát triển du lịch tại địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chính sách phát triển du lịch tại Phú Thọ có những mục tiêu chính nào?
    Mục tiêu chính là phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng sản phẩm du lịch đa dạng, chất lượng cao, bảo tồn giá trị văn hóa và tài nguyên thiên nhiên, đồng thời nâng cao đời sống người dân.

  2. Những khó khăn chính trong thực hiện chính sách phát triển du lịch ở Phú Thọ là gì?
    Khó khăn gồm sản phẩm du lịch nghèo nàn, công tác tuyên truyền chưa hiệu quả, nguồn lực đầu tư hạn chế, phối hợp liên ngành chưa đồng bộ và công tác kiểm tra giám sát còn yếu.

  3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch?
    Cần tăng cường tuyên truyền, phát triển sản phẩm đặc sắc, nâng cao năng lực quản lý, đầu tư hạ tầng và thiết lập hệ thống giám sát, đánh giá thường xuyên.

  4. Vai trò của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch là gì?
    Cộng đồng dân cư là chủ thể hưởng lợi trực tiếp, tham gia bảo tồn văn hóa, môi trường và giám sát thực hiện chính sách, góp phần tạo môi trường du lịch bền vững.

  5. Phú Thọ có những tiềm năng du lịch nổi bật nào?
    Phú Thọ có di sản văn hóa phi vật thể như Hát Xoan, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được UNESCO công nhận, nhiều di tích lịch sử, lễ hội truyền thống và tài nguyên thiên nhiên phong phú như sông, núi, suối khoáng nóng.

Kết luận

  • Luận văn làm rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Phú Thọ từ năm 2010 đến nay.
  • Đã xác định được các chủ thể tham gia, chu trình thực hiện chính sách và những kết quả tích cực trong phát triển du lịch tỉnh.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách, tập trung vào tuyên truyền, phát triển sản phẩm, nâng cao năng lực quản lý và đầu tư hạ tầng.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc hỗ trợ hoạch định chính sách và phát triển du lịch bền vững tại Phú Thọ.
  • Khuyến nghị các bước tiếp theo gồm triển khai các giải pháp đề xuất, tăng cường giám sát và đánh giá định kỳ để điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn.

Hành động ngay hôm nay để góp phần phát triển du lịch Phú Thọ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nâng cao đời sống người dân và quảng bá hình ảnh đất Tổ ra thế giới.