I. Tính cấp thiết của chính sách pháp luật tố tụng hình sự đối với người dưới 18 tuổi
Chính sách pháp luật tố tụng hình sự (CSPLTTHS) đối với người dưới 18 tuổi tại Việt Nam có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của trẻ em. Theo Điều 37 Hiến pháp năm 2013, trẻ em được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục bởi Nhà nước, gia đình và xã hội. Điều này thể hiện rõ ràng trong các quy định của pháp luật hình sự và tố tụng hình sự. Việc xây dựng và thực hiện CSPLTTHS cần đảm bảo sự thống nhất giữa ý chí của giai cấp thống trị và pháp luật của Nhà nước. Nếu không thực hiện đúng, hiệu quả của công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm sẽ bị giảm sút. Đặc biệt, trong những năm gần đây, Việt Nam đã có nhiều tiến bộ trong việc bảo vệ quyền của người dưới 18 tuổi trong lĩnh vực tư pháp. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất cập trong việc áp dụng pháp luật, dẫn đến tình trạng vi phạm quyền lợi của trẻ em. Do đó, việc nghiên cứu và hoàn thiện CSPLTTHS là cần thiết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dưới 18 tuổi.
1.1. Quyền lợi của trẻ em trong tố tụng hình sự
Quyền lợi của trẻ em trong tố tụng hình sự được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật. Quyền lợi trẻ em không chỉ bao gồm việc được bảo vệ trong quá trình tố tụng mà còn được tham gia vào các vấn đề liên quan đến quyền lợi của mình. Điều này thể hiện qua việc các cơ quan tiến hành tố tụng cần phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ quyền lợi của trẻ em, đặc biệt là trong các vụ án hình sự. Việc áp dụng các biện pháp bảo vệ cần thiết là rất quan trọng để đảm bảo rằng trẻ em không bị tổn thương trong quá trình tố tụng. Hệ thống pháp luật Việt Nam đã có những quy định nhằm bảo vệ quyền lợi của trẻ em, tuy nhiên, việc thực hiện còn nhiều hạn chế. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo quyền lợi của trẻ em được thực hiện một cách đầy đủ và hiệu quả.
II. Thực trạng và những vấn đề còn tồn tại trong CSPLTTHS đối với người dưới 18 tuổi
Thực trạng CSPLTTHS đối với người dưới 18 tuổi tại Việt Nam hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Mặc dù đã có nhiều quy định pháp luật nhằm bảo vệ quyền lợi của trẻ em, nhưng trong thực tiễn, việc áp dụng các quy định này vẫn còn nhiều bất cập. Các cơ quan tiến hành tố tụng thường gặp khó khăn trong việc áp dụng các quy định pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi. Điều này dẫn đến tình trạng vi phạm quyền lợi của trẻ em trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử. Hơn nữa, đội ngũ cán bộ tư pháp còn thiếu kinh nghiệm và kiến thức về tâm lý trẻ em, dẫn đến việc áp dụng pháp luật không đúng cách. Việc thiếu sót trong quy trình tố tụng cũng góp phần làm giảm hiệu quả của công tác phòng, chống tội phạm do người dưới 18 tuổi thực hiện. Do đó, cần có những giải pháp cụ thể để khắc phục những vấn đề này.
2.1. Những khó khăn trong việc áp dụng pháp luật
Việc áp dụng pháp luật hình sự và tố tụng hình sự đối với người dưới 18 tuổi gặp nhiều khó khăn. Một trong những vấn đề chính là sự thiếu hụt về kiến thức và kỹ năng của cán bộ tư pháp trong việc xử lý các vụ án liên quan đến trẻ em. Nhiều cán bộ chưa được đào tạo chuyên sâu về tâm lý trẻ em, dẫn đến việc không hiểu rõ tâm lý và hành vi của trẻ em trong các tình huống pháp lý. Điều này có thể dẫn đến những quyết định không công bằng và không phù hợp với quyền lợi của trẻ em. Hơn nữa, quy trình tố tụng hiện tại vẫn còn nhiều quy định mang tính hình thức, không đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dưới 18 tuổi. Cần có sự cải cách trong quy trình tố tụng để đảm bảo rằng trẻ em được bảo vệ một cách tốt nhất trong hệ thống pháp luật.
III. Định hướng hoàn thiện CSPLTTHS đối với người dưới 18 tuổi
Để hoàn thiện CSPLTTHS đối với người dưới 18 tuổi, cần có những định hướng rõ ràng và cụ thể. Trước hết, cần nâng cao nhận thức của các cơ quan chức năng về quyền lợi của trẻ em trong tố tụng hình sự. Việc đào tạo cán bộ tư pháp về tâm lý trẻ em và các quy định pháp luật liên quan là rất cần thiết. Thứ hai, cần cải cách quy trình tố tụng để đảm bảo rằng trẻ em được bảo vệ quyền lợi một cách tốt nhất. Các quy định pháp luật cần được điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn và đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho trẻ em. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc thực hiện CSPLTTHS đối với người dưới 18 tuổi. Sự hợp tác này sẽ giúp nâng cao hiệu quả của công tác phòng, chống tội phạm do người dưới 18 tuổi thực hiện.
3.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật
Để nâng cao hiệu quả thực thi CSPLTTHS, cần có những giải pháp cụ thể. Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường đào tạo và bồi dưỡng cán bộ tư pháp về quyền lợi của trẻ em. Việc này sẽ giúp cán bộ hiểu rõ hơn về tâm lý và hành vi của trẻ em, từ đó có những quyết định đúng đắn hơn trong quá trình tố tụng. Bên cạnh đó, cần cải cách quy trình tố tụng để đảm bảo rằng trẻ em được bảo vệ quyền lợi một cách tốt nhất. Các quy định pháp luật cần được điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn và đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho trẻ em. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc thực hiện CSPLTTHS đối với người dưới 18 tuổi.
