Chất Lượng Cuộc Sống Của Người Bệnh Suy Tĩnh Mạch Mạn Tính Chi Dưới Tại Bệnh Viện Bạch Mai Năm 2024

• Tác giả: Nguyễn Linh Trang
• Người hướng dẫn: TS. Đinh Huỳnh Linh
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Chất Lượng Cuộc Sống Của Người Bệnh Suy Tĩnh Mạch Mạn Tính Chi Dưới Tại Bệnh Viện Bạch Mai
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tổng quan về suy tĩnh mạch chi dưới
• 1.2. Tổng quan giải phẫu hệ tĩnh mạch chi dưới
• 1.3. Sinh lý tuần hoàn tĩnh mạch
• 1.4. Các triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng của suy tĩnh mạch chi dưới
• 1.5. Phân độ suy tĩnh mạch chi dưới
• 1.6. Tổng quan các biện pháp điều trị suy tĩnh mạch chi dưới
• 1.7. Tổng quan về chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch chi dưới
• 1.7.1. Định nghĩa chất lượng cuộc sống
• 1.7.2. Tổng quan một số thang đo chất lượng cuộc sống cho người bệnh suy tĩnh mạch chi dưới
• 1.7.3. Một số học thuyết điều dưỡng ứng dụng trong chăm sóc người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới
• 1.7.4. Tổng quan một số nghiên cứu về chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới
• 1.7.4.1. Trên thế giới
• 1.7.4.2. Tại Việt Nam
• 1.8. Tổng quan một số yếu tố liên quan tới chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới
• 1.9. Giới thiệu về địa điểm nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu, địa điểm, thời gian
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu
• 2.4.3. Các chỉ số và biến số nghiên cứu
• 2.4.4. Các khái niệm, thước đo, tiêu chuẩn, kỹ thuật sử dụng trong nghiên cứu
• 2.4.5. Kỹ thuật và công cụ thu thập số liệu nghiên cứu
• 2.4.5.1. Kỹ thuật thu thập số liệu
• 2.4.5.2. Công cụ thu thập số liệu
• 2.4.6. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
• 2.4.7. Sai số và cách khắc phục sai số
• 2.4.8. Biện pháp khắc phục
• 2.4.9. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới
• 3.2. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.3. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, và điểm chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính
• 3.4. Chất lượng cuộc sống của người bệnh có suy tĩnh mạch mạn tính theo thang điểm CIVIQ-14 và một số yếu tố liên quan
• 3.5. Một số yếu tố liên quan đến chất lượng cuộc sống người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới
• 4.2. Đặc điểm chung của người bệnh
• 4.3. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới tại Bệnh viện Bạch Mai
• 4.4. Chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới tại Bệnh viện Bạch Mai
• 4.5. Một số yếu tố liên quan đến chất lượng cuộc sống của người bệnh
• 4.6. Thực trạng chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới
• 4.7. Một số yếu tố liên quan đến chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Phụ lục

I. Tổng Quan Về Suy Tĩnh Mạch Chi Dưới Tại Bệnh Viện Bạch Mai

Suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới là một vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến một phần lớn dân số trưởng thành. Bệnh thường gặp ở nữ giới và có xu hướng gia tăng theo tuổi tác. Các yếu tố nguy cơ bao gồm tuổi cao, thừa cân, ít vận động, tiền sử gia đình và thai kỳ. Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như loét tĩnh mạch và huyết khối tĩnh mạch. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, gây ra những khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và giảm khả năng lao động. Do đó, việc chẩn đoán và điều trị sớm là vô cùng quan trọng. Bệnh viện Bạch Mai là một trong những cơ sở y tế hàng đầu trong việc điều trị các bệnh lý về tĩnh mạch, cung cấp các phương pháp điều trị tiên tiến và hiệu quả.

1.1. Giải Phẫu Hệ Tĩnh Mạch Chi Dưới Hiểu Rõ Cấu Trúc

Hệ tĩnh mạch chi dưới bao gồm tĩnh mạch sâu và tĩnh mạch nông. Tĩnh mạch sâu đi kèm với động mạch, trong khi tĩnh mạch nông bao gồm tĩnh mạch hiển lớn và tĩnh mạch hiển bé. Tĩnh mạch hiển lớn là tĩnh mạch dài nhất cơ thể, bắt đầu từ cung tĩnh mạch mu chân và đổ vào tĩnh mạch đùi. Hiểu rõ giải phẫu hệ tĩnh mạch giúp bác sĩ chẩn đoán và điều trị suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới hiệu quả hơn. Bệnh tĩnh mạch mạn tính bao gồm một loạt các biểu hiện do sự tương tác phức tạp giữa giải phẫu và suy huyết động, cần thiết để hiểu được sinh lý bệnh cơ bản cũng như trong việc tìm ra hướng điều trị.

1.2. Sinh Lý Tuần Hoàn Tĩnh Mạch Cơ Chế Hoạt Động Của Máu

Hệ tĩnh mạch bắt nguồn từ mao mạch, với các tĩnh mạch nhỏ dần lớn hơn khi gần tim. Các van tĩnh mạch giúp máu chảy một chiều về tim, ngăn ngừa trào ngược. Tĩnh mạch có khả năng giãn lớn, chứa phần lớn lượng máu trong cơ thể. Tuy nhiên, tĩnh mạch có tính đàn hồi yếu, ảnh hưởng đến khả năng co lại. Thành của TM mỏng hơn thành động mạch, cũng được cấu tạo gồm 3 lớp. Lớp trong cùng là lớp nội mạc, ở từng đoạn lại nhô ra những nếp gấp hình bán nguyệt đối diện nhau tạo thành những van TM hướng cho máu chảy theo một chiều về tim.

II. Nhận Biết Triệu Chứng Suy Tĩnh Mạch Chẩn Đoán Sớm

Các triệu chứng của suy tĩnh mạch có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn bệnh. Ở giai đoạn sớm, người bệnh có thể không có triệu chứng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, họ có thể cảm thấy nặng chân, mỏi chân, chuột rút, sưng phù mắt cá chân và tê bì chân. Giãn tĩnh mạch, tăng sắc tố da, viêm da ứ đọng và loét là những triệu chứng thực thể thường gặp. Siêu âm Doppler là một công cụ chẩn đoán quan trọng, giúp đánh giá hoạt động của van tĩnh mạch và phát hiện cục máu đông. Chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

2.1. Triệu Chứng Cơ Năng Dấu Hiệu Chủ Quan Của Người Bệnh

Các triệu chứng cơ năng của suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới bao gồm cảm giác nặng ở bắp chân, mỏi chân, chuột rút, tê bì, và sưng phù mắt cá chân. Các triệu chứng này thường trở nên tồi tệ hơn vào cuối ngày hoặc sau khi đứng lâu. Một số người bệnh còn cảm thấy khó chịu, đau nhức âm ỉ ở chân. Điều quan trọng là người bệnh cần chú ý đến những dấu hiệu này và thông báo cho bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Khi bệnh tiến triển, NB có thể cảm thấy tê bì, kiến bò vùng bàn chân, nặng chân, mất ngủ.

2.2. Triệu Chứng Thực Thể Dấu Hiệu Khách Quan Quan Sát Được

Các triệu chứng thực thể của suy tĩnh mạch bao gồm phù chân, giãn tĩnh mạch, tăng sắc tố da, viêm da ứ đọng và loét. Phù chân thường xuất hiện ở vùng mắt cá chân và có thể lan lên cẳng chân. Giãn tĩnh mạch là tình trạng các tĩnh mạch nông phồng lên, ngoằn ngoèo và có màu xanh hoặc tím. Tăng sắc tố da và viêm da ứ đọng là do sự tích tụ hemosiderin và viêm nhiễm ở vùng da bị ảnh hưởng. Loét tĩnh mạch là biến chứng nghiêm trọng nhất, thường xuất hiện ở vùng mắt cá chân và rất khó lành. Cần phân biệt với bệnh vẩy nến, viêm nốt quanh động mạch hoặc viêm da dị ứng.

III. Các Phương Pháp Điều Trị Suy Tĩnh Mạch Chi Dưới Hiệu Quả

Có nhiều phương pháp điều trị suy tĩnh mạch, từ các biện pháp bảo tồn đến các thủ thuật xâm lấn. Điều trị nội khoa bao gồm thay đổi lối sống, sử dụng vớ y khoa và dùng thuốc trợ tĩnh mạch. Điều trị ngoại khoa bao gồm phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch, tiêm xơ tĩnh mạch và điều trị bằng laser hoặc sóng cao tần. Lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, triệu chứng của người bệnh và các yếu tố khác. Điều quan trọng là người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh.

3.1. Điều Trị Nội Khoa Thay Đổi Lối Sống Vớ Y Khoa và Thuốc

Điều trị nội khoa suy tĩnh mạch mạn tính bao gồm điều chỉnh các yếu tố nguy cơ, thay đổi thói quen sinh hoạt và công việc, kê cao chân khi nằm nghỉ, băng ép chân bằng băng chun hoặc mang vớ y khoa. Các loại thuốc trợ tĩnh mạch có thể giúp giảm các triệu chứng như nặng chân, đau chân, và chuột rút. Cần tránh ngồi lâu, giảm cân, chế độ ăn, tránh táo bón, bỏ thuốc lá. Vớ y khoa tạo áp lực từ ngoài vào giúp máu lưu thông tốt hơn.

3.2. Điều Trị Ngoại Khoa Phẫu Thuật Tiêm Xơ và Laser

Điều trị ngoại khoa suy tĩnh mạch mạn tính bao gồm phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch, tiêm xơ tĩnh mạch, điều trị bằng laser hoặc sóng cao tần. Phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch là phương pháp truyền thống, thường được sử dụng cho các trường hợp giãn tĩnh mạch lớn. Tiêm xơ tĩnh mạch là phương pháp tiêm thuốc vào tĩnh mạch bị giãn để làm xơ hóa và đóng kín tĩnh mạch. Điều trị bằng laser hoặc sóng cao tần là các phương pháp ít xâm lấn hơn, sử dụng năng lượng để đốt cháy và đóng kín tĩnh mạch.

IV. Đánh Giá Chất Lượng Cuộc Sống Của Bệnh Nhân Tại Bệnh Viện

Đánh giá chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch là một phần quan trọng trong việc quản lý bệnh. Chất lượng cuộc sống có thể bị ảnh hưởng bởi các triệu chứng của bệnh, biến chứng, và các phương pháp điều trị. Sử dụng các công cụ đánh giá chất lượng cuộc sống, bác sĩ có thể hiểu rõ hơn về tác động của bệnh đến cuộc sống của người bệnh và đưa ra các quyết định điều trị phù hợp. Nghiên cứu cho thấy suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới làm suy giảm chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất lẫn tâm thần [27], [32]. Do đó trong công tác chăm sóc, điều dưỡng khi tiếp cận người bệnh suy giảm tĩnh mạch mạn tính cần quan tâm chăm sóc cả về tinh thần chứ không hẳn chỉ cần chăm sóc thể chất [12].

4.1. Thang Đánh Giá CIVIQ 14 Công Cụ Đo Lường Chất Lượng Sống

Thang đánh giá CIVIQ-14 (Chronic Venous Insufficiency Quality of Life Questionnaire - 14) là một công cụ được sử dụng rộng rãi để đánh giá chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính. Thang đo này bao gồm 14 câu hỏi, tập trung vào các khía cạnh như đau, khó chịu, hoạt động thể chất, và tâm lý. Kết quả đánh giá có thể giúp bác sĩ và người bệnh hiểu rõ hơn về tác động của bệnh đến cuộc sống và đưa ra các quyết định điều trị phù hợp.

4.2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Chất Lượng Cuộc Sống Nghiên Cứu Tại BV Bạch Mai

Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới có thể bao gồm tuổi tác, giới tính, nghề nghiệp, mức độ nghiêm trọng của bệnh, các bệnh lý đi kèm, và các yếu tố tâm lý xã hội. Nghiên cứu tại Bệnh viện Bạch Mai có thể giúp xác định các yếu tố đặc thù ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh tại Việt Nam và đưa ra các giải pháp can thiệp phù hợp. Nghiên cứu của Ebru Soydan năm 2017 tại Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính được phát hiện có chất lượng cuộc sống thấp.

V. Chăm Sóc Toàn Diện Hướng Dẫn Cải Thiện Chất Lượng Sống

Chăm sóc toàn diện cho người bệnh suy tĩnh mạch không chỉ bao gồm điều trị các triệu chứng và biến chứng của bệnh, mà còn cần quan tâm đến các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Điều này bao gồm cung cấp thông tin về bệnh, hướng dẫn về thay đổi lối sống, hỗ trợ tâm lý, và giới thiệu đến các nguồn lực cộng đồng. Sự tham gia tích cực của người bệnh trong quá trình điều trị và chăm sóc là rất quan trọng để đạt được kết quả tốt nhất và cải thiện chất lượng cuộc sống.

5.1. Thay Đổi Lối Sống Dinh Dưỡng Vận Động và Tư Thế

Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch. Điều này bao gồm duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục thường xuyên, tránh đứng hoặc ngồi lâu, kê cao chân khi nghỉ ngơi, và tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều muối, và đồ uống có cồn. Nghiên cứu của Fabricio Santiago năm 2023 cho thấy khoảng 25% người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính báo cáo rằng họ bị rối loạn giấc ngủ, nhưng bác sĩ không thường xuyên hỏi họ suy tĩnh mạch mạn tính ảnh hưởng đến giấc ngủ của họ như thế nào.

5.2. Hỗ Trợ Tâm Lý Giảm Căng Thẳng và Cải Thiện Tinh Thần

Hỗ trợ tâm lý có thể giúp người bệnh suy tĩnh mạch giảm căng thẳng, lo lắng, và cải thiện tinh thần. Các biện pháp hỗ trợ tâm lý có thể bao gồm tư vấn cá nhân, liệu pháp nhóm, và các kỹ thuật thư giãn như yoga và thiền. Chia sẻ cảm xúc và kinh nghiệm với những người khác cũng có thể giúp người bệnh cảm thấy được hỗ trợ và giảm bớt gánh nặng tâm lý. Nhận thức về việc suy tĩnh mạch mạn tính ảnh hưởng đến giấc ngủ của họ như thế nào cũng là một phần quan trọng của việc hỗ trợ tâm lý.

VI. Tương Lai Của Nghiên Cứu Về Chất Lượng Cuộc Sống

Nghiên cứu về chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển. Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc phát triển các công cụ đánh giá chất lượng cuộc sống phù hợp hơn với người bệnh tại Việt Nam, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống một cách chi tiết hơn, và đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống. Sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu, bác sĩ, và người bệnh là rất quan trọng để đạt được những tiến bộ trong lĩnh vực này.

6.1. Phát Triển Các Công Cụ Đánh Giá Chất Lượng Cuộc Sống Phù Hợp

Việc phát triển các công cụ đánh giá chất lượng cuộc sống phù hợp với người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới tại Việt Nam là rất quan trọng. Các công cụ này cần được điều chỉnh để phù hợp với văn hóa, ngôn ngữ, và các yếu tố đặc thù của người bệnh Việt Nam. Điều này sẽ giúp thu thập thông tin chính xác và đáng tin cậy hơn, từ đó đưa ra các quyết định điều trị và chăm sóc phù hợp. Các thang đo CLCS cũng cần xem xét các yếu tố kinh tế và xã hội ảnh hưởng đến NB.

6.2. Đánh Giá Hiệu Quả Của Các Biện Pháp Can Thiệp

Việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới là rất quan trọng. Các nghiên cứu cần tập trung vào việc so sánh hiệu quả của các phương pháp điều trị khác nhau, đánh giá tác động của các chương trình giáo dục và hỗ trợ tâm lý, và xác định các yếu tố dự báo thành công của các biện pháp can thiệp. Kết quả của các nghiên cứu này sẽ giúp bác sĩ và người bệnh đưa ra các quyết định điều trị và chăm sóc dựa trên bằng chứng khoa học.

Tổng quan nghiên cứu

Suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới (STMMTCD) là một trong những rối loạn phổ biến nhất của hệ thống mạch máu, ảnh hưởng đến khoảng 50% người trưởng thành trên toàn cầu. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh có xu hướng gia tăng và trẻ hóa do sự thay đổi lối sống và phát triển kinh tế. Bệnh thường gặp ở nữ giới nhiều hơn nam giới, với các yếu tố nguy cơ chính gồm tuổi cao, chỉ số khối cơ thể (BMI) cao, nghề nghiệp ít vận động, tiền sử gia đình và mang thai. Nếu không được điều trị kịp thời, STMMTCD có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như loét tĩnh mạch và huyết khối tĩnh mạch, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống (CLCS) của người bệnh.

Nghiên cứu được thực hiện tại Viện Tim mạch Quốc gia - Bệnh viện Bạch Mai trong khoảng thời gian từ tháng 02 đến tháng 08 năm 2024, với mục tiêu chính là mô tả chất lượng cuộc sống của người bệnh STMMTCD và phân tích các yếu tố liên quan đến CLCS. Tổng cộng 251 người bệnh được khảo sát, sử dụng bộ câu hỏi CIVIQ-14 để đánh giá CLCS. Nghiên cứu nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chiến lược chăm sóc điều dưỡng, nâng cao sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh STMMTCD tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai học thuyết điều dưỡng chủ đạo: học thuyết Henderson và học thuyết Orem. Học thuyết Henderson nhấn mạnh vai trò hỗ trợ người bệnh đạt được sự độc lập trong các hoạt động cơ bản như hô hấp, vận động, nghỉ ngơi và giao tiếp. Học thuyết Orem tập trung vào việc xác định và hỗ trợ nhu cầu tự chăm sóc của người bệnh, với ba mức độ thực hành điều dưỡng: bù đắp hoàn toàn, bù đắp một phần và giáo dục hỗ trợ.

Ngoài ra, nghiên cứu sử dụng mô hình phân loại CEAP để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh STMMTCD, bao gồm các phân loại lâm sàng (C0-C6), nguyên nhân, giải phẫu và bệnh sinh. Bộ câu hỏi CIVIQ-14 được áp dụng để đo lường chất lượng cuộc sống, tập trung vào ba khía cạnh chính: đau, thể chất và tâm lý.

Phương pháp nghiên cứu

Thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang với cỡ mẫu 251 người bệnh được chọn theo phương pháp thuận tiện tại Viện Tim mạch Quốc gia - Bệnh viện Bạch Mai. Đối tượng là người bệnh trên 18 tuổi, được chẩn đoán STMMTCD ở tất cả các mức độ theo phân loại CEAP, đồng ý tham gia nghiên cứu.

Dữ liệu được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp và tham khảo hồ sơ bệnh án, sử dụng bộ câu hỏi CIVIQ-14 để đánh giá CLCS. Các biến số nghiên cứu bao gồm đặc điểm nhân khẩu học, triệu chứng cơ năng và thực thể, phân loại CEAP, các yếu tố nguy cơ và điểm CLCS. Số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 25, sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, kiểm định t-student, ANOVA và kiểm định chi bình phương với mức ý nghĩa p < 0,05.

Quá trình thu thập dữ liệu được giám sát chặt chẽ nhằm giảm thiểu sai số, đồng thời đảm bảo đạo đức nghiên cứu với sự đồng thuận của người bệnh và bảo mật thông tin cá nhân.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm nhân khẩu học: Tuổi trung bình của người bệnh là 55,0 ± 12,1 tuổi, trong đó 59,8% dưới 60 tuổi. Tỷ lệ nữ giới chiếm 82,5%, cao hơn nhiều so với nam giới (17,5%). Về trình độ học vấn, gần 80% người bệnh có trình độ từ trung học phổ thông trở xuống.

2. Chỉ số BMI và nghề nghiệp: 57,8% người bệnh có BMI trong ngưỡng bình thường (18,5-23), 21,9% thừa cân và 17,5% béo phì. Nghề nghiệp chủ yếu là công chức viên chức (41,8%), tiếp theo là nhóm hưu trí (19,9%) và nông dân chiếm thấp nhất (10,8%).

3. Chất lượng cuộc sống theo CIVIQ-14: Điểm CLCS trung bình phản ánh mức độ suy giảm rõ rệt, đặc biệt ở các nhóm có phân loại CEAP từ C3 trở lên. Các yếu tố như tuổi cao, BMI cao, nghề nghiệp ít vận động, và mức độ nghiêm trọng của bệnh có liên quan chặt chẽ đến điểm CLCS thấp hơn.

4. Yếu tố liên quan đến CLCS: Giới nữ, thu nhập thấp, phân loại lâm sàng nặng (CEAP từ C4-C6) có ảnh hưởng tiêu cực đến CLCS. Ngược lại, việc mang vớ y khoa và vận động thể lực vừa sức được xác định là các yếu tố cải thiện CLCS đáng kể.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước, khẳng định STMMTCD ảnh hưởng tiêu cực đến cả sức khỏe thể chất và tâm thần của người bệnh. Tỷ lệ nữ giới cao hơn phản ánh đặc điểm sinh học và xã hội, trong đó phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do các yếu tố như mang thai và thay đổi nội tiết.

Việc BMI cao và nghề nghiệp ít vận động làm tăng áp lực lên hệ tĩnh mạch chi dưới, dẫn đến triệu chứng nặng hơn và giảm CLCS. Các biểu đồ phân bố BMI và nghề nghiệp minh họa rõ sự phân bố này trong mẫu nghiên cứu.

Điểm CLCS theo CIVIQ-14 giảm dần theo mức độ nghiêm trọng của bệnh (CEAP), cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa tiến triển bệnh và chất lượng cuộc sống. So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả này củng cố vai trò của việc đánh giá toàn diện CLCS trong quản lý bệnh nhân STMMTCD.

Việc mang vớ y khoa và vận động thể lực vừa sức được khuyến khích như các biện pháp can thiệp không dùng thuốc hiệu quả, góp phần cải thiện lưu thông máu và giảm triệu chứng. Các kết quả này được trình bày chi tiết trong bảng phân tích mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ và điểm CLCS.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giáo dục và tư vấn sức khỏe: Động viên người bệnh, đặc biệt nhóm nữ và người có BMI cao, tuân thủ mang vớ y khoa và duy trì vận động thể lực vừa sức nhằm cải thiện lưu thông máu và giảm triệu chứng. Thời gian thực hiện: ngay lập tức và liên tục; chủ thể: nhân viên điều dưỡng và bác sĩ tại Viện Tim mạch.

2. Phát triển chương trình chăm sóc điều dưỡng chuyên biệt: Áp dụng học thuyết Henderson và Orem trong chăm sóc người bệnh STMMTCD, tập trung hỗ trợ tự chăm sóc và nâng cao sự độc lập của người bệnh. Thời gian: trong vòng 6 tháng; chủ thể: đội ngũ điều dưỡng và chuyên gia y tế.

3. Tăng cường sàng lọc và theo dõi định kỳ: Đặc biệt với nhóm người cao tuổi và có yếu tố nguy cơ như béo phì, nghề nghiệp ít vận động để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Thời gian: hàng năm; chủ thể: hệ thống y tế cơ sở và bệnh viện.

4. Nâng cao nhận thức cộng đồng về STMMTCD: Thông qua các chiến dịch truyền thông, tập huấn cho người dân về phòng ngừa và chăm sóc bệnh, giảm gánh nặng xã hội và kinh tế. Thời gian: liên tục; chủ thể: Bộ Y tế, các tổ chức y tế và cộng đồng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhân viên điều dưỡng và y tế lâm sàng: Áp dụng kiến thức và kết quả nghiên cứu để nâng cao chất lượng chăm sóc, tư vấn và giáo dục sức khỏe cho người bệnh STMMTCD.

2. Bác sĩ chuyên khoa tim mạch và mạch máu: Sử dụng dữ liệu để đánh giá toàn diện tình trạng bệnh nhân, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, chú trọng cải thiện chất lượng cuộc sống.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành y, điều dưỡng: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, khung lý thuyết và kết quả để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo về bệnh lý tĩnh mạch và chăm sóc sức khỏe.

4. Chính sách y tế và quản lý bệnh viện: Dựa trên kết quả nghiên cứu để xây dựng các chính sách chăm sóc sức khỏe cộng đồng, phân bổ nguồn lực hợp lý và nâng cao hiệu quả điều trị bệnh mãn tính.

Câu hỏi thường gặp

1. Suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới là gì?
   Suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới là tình trạng các van tĩnh mạch bị suy yếu, gây giãn tĩnh mạch và ứ trệ máu ở chân, dẫn đến các triệu chứng như đau, phù, thay đổi sắc tố da và loét. Bệnh ảnh hưởng đến khoảng 50% người trưởng thành.

2. Bệnh ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng cuộc sống?
   STMMTCD làm giảm khả năng vận động, gây đau đớn, mệt mỏi và ảnh hưởng tâm lý như lo âu, trầm cảm. Nghiên cứu cho thấy điểm CLCS giảm rõ rệt theo mức độ nghiêm trọng của bệnh, ảnh hưởng cả thể chất và tinh thần.

3. Các yếu tố nguy cơ chính của bệnh là gì?
   Tuổi cao, chỉ số BMI cao, nghề nghiệp ít vận động, tiền sử gia đình, mang thai và các bệnh lý đi kèm như tăng huyết áp, đái tháo đường là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

4. Làm thế nào để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh?
   Mang vớ y khoa, duy trì vận động thể lực vừa sức, thay đổi lối sống, kiểm soát cân nặng và tuân thủ điều trị là các biện pháp hiệu quả giúp cải thiện CLCS.

5. Phương pháp đánh giá chất lượng cuộc sống nào được sử dụng trong nghiên cứu?
   Bộ câu hỏi CIVIQ-14 được sử dụng để đánh giá CLCS, tập trung vào ba khía cạnh đau, thể chất và tâm lý, có độ tin cậy cao và phù hợp với người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính.

Kết luận

• Nghiên cứu đã mô tả chi tiết chất lượng cuộc sống của 251 người bệnh STMMTCD tại Viện Tim mạch Quốc gia - Bệnh viện Bạch Mai năm 2024, với điểm CLCS giảm rõ rệt theo mức độ bệnh.
• Các yếu tố như tuổi cao, BMI cao, nghề nghiệp ít vận động và phân loại CEAP nặng ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống.
• Việc áp dụng học thuyết điều dưỡng Henderson và Orem trong chăm sóc người bệnh được khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện CLCS.
• Các giải pháp như giáo dục sức khỏe, mang vớ y khoa, vận động thể lực và sàng lọc định kỳ cần được triển khai đồng bộ.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học quan trọng cho các nhà quản lý, bác sĩ và điều dưỡng trong việc xây dựng chính sách và chương trình chăm sóc người bệnh STMMTCD.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị y tế cần triển khai các khuyến nghị nghiên cứu, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả các biện pháp can thiệp nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh suy tĩnh mạch mạn tính chi dưới.