Tổng quan nghiên cứu

Theo ước tính, đến năm 2017, cả nước có trên 9 triệu người có công với Cách mạng, trong đó Hà Nội là địa phương có số lượng người có công lớn nhất với gần 800.000 người, chiếm gần 10% tổng số người có công cả nước. Người có công với Cách mạng (NCC) là nhóm đối tượng yếu thế, dễ bị tổn thương do ảnh hưởng của vết thương thể chất, tâm thần và những biến đổi tâm sinh lý do tuổi già. Mặc dù Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi, chăm sóc sức khỏe cho NCC, nhưng công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần (CSSKTT) cho nhóm đối tượng này tại các trung tâm nuôi dưỡng, điều dưỡng còn nhiều hạn chế, chưa được quan tâm đúng mức.

Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động công tác xã hội (CTXH) trong chăm sóc sức khỏe tâm thần người có công với Cách mạng tại Trung tâm nuôi dưỡng và điều dưỡng người có công số 2 Hà Nội, trong giai đoạn từ năm 2016 đến 2019. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng hoạt động CTXH trong CSSKTT NCC, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần ổn định xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống cho NCC, đồng thời hỗ trợ Trung tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

  • Lý thuyết về sức khỏe toàn diện của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhấn mạnh sức khỏe bao gồm thể chất, tinh thần và xã hội, trong đó sức khỏe tâm thần là yếu tố nền tảng cho chất lượng cuộc sống.
  • Lý thuyết công tác xã hội theo Hiệp hội Công tác xã hội Quốc tế (IFSW), định nghĩa CTXH là nghề nghiệp thúc đẩy sự thay đổi xã hội, giải quyết các vấn đề trong mối quan hệ con người và môi trường, tăng quyền lực và nâng cao chất lượng cuộc sống.
  • Mô hình chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người cao tuổi, tập trung vào việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ tinh thần, tổ chức hoạt động vui chơi giải trí, tuyên truyền nâng cao nhận thức và kết nối nguồn lực xã hội.
  • Các khái niệm chính bao gồm: người có công với Cách mạng, chăm sóc sức khỏe tâm thần, công tác xã hội, nhân viên công tác xã hội, hoạt động CTXH trong chăm sóc sức khỏe tâm thần.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Khảo sát 80 người có công với Cách mạng tại Trung tâm nuôi dưỡng và điều dưỡng người có công số 2 Hà Nội, phỏng vấn sâu 7 cán bộ, nhân viên và NCC, quan sát thực tế các hoạt động tại Trung tâm.
  • Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn mẫu thuận tiện từ đối tượng NCC đang sinh hoạt tại Trung tâm, đảm bảo đại diện các nhóm đối tượng khác nhau như vợ liệt sỹ, thương binh, người nhiễm chất độc hóa học.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích thống kê mô tả các đặc điểm khách thể, đánh giá thực trạng hoạt động CTXH, phân tích các yếu tố ảnh hưởng bằng phương pháp định tính từ phỏng vấn sâu và quan sát.
  • Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ năm 2016 đến năm 2019, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Đặc điểm khách thể nghiên cứu: Trong 80 NCC tại Trung tâm, nhóm chiếm tỷ lệ cao nhất là vợ liệt sỹ (48,8%), tiếp theo là người hoạt động kháng chiến nhiễm chất độc hóa học (16,3%) và thương binh (10%). Độ tuổi chủ yếu từ 60-79 chiếm 48,7%, nữ giới chiếm 61,2%. Trình độ học vấn thấp, với 8,7% không biết chữ và 26,2% tốt nghiệp trung học cơ sở. Mức độ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên chiếm 18,8%.

  2. Tình trạng sức khỏe: 62,5% NCC có sức khỏe bình thường, 17,5% sức khỏe yếu. Sức khỏe tâm thần bị ảnh hưởng do tuổi cao, bệnh tật và hoàn cảnh gia đình, dẫn đến tâm lý bi quan, chán nản.

  3. Thực trạng hoạt động CTXH trong CSSKTT: Trung tâm tổ chức các hoạt động chăm sóc sức khỏe, chăm sóc dinh dưỡng, vui chơi giải trí, tuyên truyền nâng cao nhận thức và kết nối nguồn lực. Tuy nhiên, nhân viên CTXH chưa được đào tạo chuyên sâu, thiếu kỹ năng chuyên môn, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác. Mức độ hài lòng của NCC với các hoạt động này ở mức trung bình đến cao, nhưng vẫn còn hạn chế trong việc đáp ứng nhu cầu tâm thần sâu sắc.

  4. Yếu tố ảnh hưởng: Bao gồm yếu tố thuộc về NCC (sức khỏe, trình độ, hoàn cảnh gia đình), nhân viên CTXH (trình độ chuyên môn, thái độ, kinh nghiệm), Trung tâm (cơ sở vật chất, tổ chức hoạt động) và chính sách pháp luật (chưa đầy đủ, chưa bao quát toàn diện).

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy hoạt động CTXH trong CSSKTT NCC tại Trung tâm đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, giúp NCC cảm thấy được quan tâm, vui vẻ, lạc quan hơn. Tuy nhiên, hạn chế về trình độ nhân viên CTXH và cơ sở vật chất còn ảnh hưởng đến hiệu quả. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, việc chú trọng đào tạo nhân viên CTXH chuyên nghiệp và phát triển các hoạt động vui chơi giải trí phù hợp là yếu tố then chốt. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố độ tuổi, mức độ hài lòng và bảng tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng để minh họa rõ nét hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao trình độ chuyên môn cho nhân viên CTXH: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về chăm sóc sức khỏe tâm thần, kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống, nhằm nâng cao năng lực phục vụ NCC. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do Trung tâm phối hợp với các cơ sở đào tạo chuyên ngành.

  2. Tăng cường tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí phù hợp: Phát triển đa dạng các hình thức thể thao, văn nghệ, trò chơi trí tuệ nhằm cải thiện sức khỏe tinh thần NCC. Thực hiện liên tục hàng năm, do Trung tâm và các tổ chức xã hội phối hợp tổ chức.

  3. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ chăm sóc: Đầu tư nâng cấp phòng ốc, trang thiết bị y tế, dụng cụ hỗ trợ sinh hoạt nhằm tạo môi trường sống thoải mái, an toàn cho NCC. Kế hoạch thực hiện trong 24 tháng, do Sở Lao động Thương binh Xã hội Hà Nội chủ trì.

  4. Hoàn thiện chính sách pháp luật về chăm sóc sức khỏe tâm thần NCC: Đề xuất bổ sung, điều chỉnh các văn bản pháp luật để bao quát đầy đủ nhu cầu về sức khỏe tâm thần, tăng cường nguồn lực tài chính và hỗ trợ xã hội. Thời gian đề xuất trong 18 tháng, phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước và Trung tâm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý Trung tâm nuôi dưỡng và điều dưỡng người có công: Giúp hiểu rõ thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần NCC.

  2. Nhân viên công tác xã hội và y tế tại các trung tâm chăm sóc NCC: Nâng cao kiến thức, kỹ năng chuyên môn, áp dụng các phương pháp chăm sóc phù hợp với đặc điểm tâm lý và nhu cầu NCC.

  3. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng, điều chỉnh chính sách ưu đãi, chăm sóc sức khỏe tâm thần NCC hiệu quả hơn.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành công tác xã hội, y tế công cộng: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp và kết quả để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hoạt động công tác xã hội trong chăm sóc sức khỏe tâm thần NCC là gì?
    Hoạt động CTXH là các can thiệp chuyên nghiệp nhằm hỗ trợ NCC nâng cao sức khỏe tâm thần thông qua chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng, tổ chức vui chơi giải trí, tuyên truyền và kết nối nguồn lực xã hội.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả công tác xã hội trong CSSKTT NCC?
    Bao gồm yếu tố thuộc về NCC (sức khỏe, trình độ, hoàn cảnh gia đình), nhân viên CTXH (trình độ chuyên môn, thái độ), cơ sở vật chất Trung tâm và chính sách pháp luật hiện hành.

  3. Tại sao cần chú trọng chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người có công?
    Bởi NCC thường có sức khỏe thể chất và tâm thần suy giảm do di chứng chiến tranh, tuổi già, hoàn cảnh khó khăn, nên chăm sóc sức khỏe tâm thần giúp họ duy trì tinh thần lạc quan, nâng cao chất lượng cuộc sống.

  4. Nhân viên công tác xã hội cần có những kỹ năng gì để thực hiện hiệu quả công tác?
    Cần có kiến thức chuyên môn về CTXH, kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống, thấu cảm, phối hợp với các bộ phận y tế và cộng đồng để hỗ trợ NCC toàn diện.

  5. Các hoạt động vui chơi giải trí có vai trò như thế nào trong chăm sóc sức khỏe tâm thần NCC?
    Giúp NCC giải tỏa căng thẳng, tăng cường giao lưu xã hội, nâng cao tinh thần, tạo môi trường tích cực để họ cảm thấy vui vẻ, sảng khoái và có thêm nghị lực sống.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ thực trạng hoạt động công tác xã hội trong chăm sóc sức khỏe tâm thần người có công với Cách mạng tại Trung tâm nuôi dưỡng và điều dưỡng người có công số 2 Hà Nội, với 80 đối tượng nghiên cứu đa dạng về độ tuổi, giới tính và mức độ thương tật.
  • Phân tích các yếu tố ảnh hưởng thuộc về NCC, nhân viên CTXH, Trung tâm và chính sách pháp luật, từ đó nhận diện những điểm mạnh và hạn chế trong công tác chăm sóc.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao trình độ nhân viên CTXH, phát triển hoạt động vui chơi giải trí, cải thiện cơ sở vật chất và hoàn thiện chính sách pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả công tác.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho NCC, đồng thời hỗ trợ Trung tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị.
  • Khuyến nghị các cơ quan quản lý, Trung tâm và nhân viên CTXH phối hợp triển khai các giải pháp trong vòng 1-3 năm tới để đạt hiệu quả bền vững.

Call-to-action: Các đơn vị liên quan cần ưu tiên đào tạo nhân viên CTXH chuyên nghiệp và tăng cường nguồn lực để chăm sóc sức khỏe tâm thần NCC một cách toàn diện, góp phần thực hiện tốt chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước.