Cán cân thương mại Việt Nam - Hàn Quốc: Thực trạng và giải pháp hiệu quả

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÁN CÂN THƯƠNG MẠI

1.1. Cở sở lý luận về thương mại quốc tế

1.2. Một số lý thuyết về thương mại quốc tế

1.2.1. Lý thuyết về Thương mại quốc tế của Chủ nghĩa trọng thương

1.2.2. Lý thuyết lợi thế tuyệt đối của Adam Smith

1.2.3. Lý thuyết lợi thế tương đối của David Ricardo

1.2.4. Lý thuyết Heckscher – Ohlin (H-O)

1.3. Khái niệm cán cân thương mại

1.4. Những yếu tố ảnh hưởng đến cán cân thương mại và tác động của cán cân thương mại đối với nền kinh tế

1.4.1. Những yếu tố ảnh hưởng đến cán cân thương mại

1.4.2. Hoạt động xuất nhập khẩu và năng lực cạnh tranh của hàng hóa sản xuất trong nước

1.4.3. Chính sách thương mại quốc tế

1.4.3.1. Chính sách đầu tư

1.4.3.2. Chính sách tỷ giá

1.4.3.3. Một số yếu tố cơ bản khác

1.4.4. Tác động của cán cân thương mại đối với nền kinh tế

1.4.4.1. Tác động tích cực

1.4.4.2. Tác động tiêu cực

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÁN CÂN THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – HÀN QUỐC GIAI ĐOẠN 1992-2016

2.1. Khái quát về mối quan hệ thương mại Việt Nam- Hàn Quốc

2.1.1. Khái quát về mối quan hệ thương mại truyền thống giữa hai quốc gia

2.1.2. Những bước tiến trong quan hệ hợp tác song phương Việt Nam – Hàn Quốc

2.2. Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Hàn Quốc (AKFTA)

2.3. Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA)

2.4. Thực trạng về quan hệ thương mại Việt Nam –Hàn Quốc giai đoạn 1992 - 2016

2.4.1. Tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Hàn Quốc

2.4.1.1. Kim ngạch xuất khẩu qua các năm

2.4.1.2. Cơ cấu hàng hoá xuất khẩu

2.4.2. Tình hình nhập khẩu của Việt Nam từ Hàn Quốc

2.4.2.1. Kim ngạch nhập khẩu qua các năm

2.4.2.2. Cơ cấu hàng hoá nhập khẩu

2.4.3. Thực trạng thâm hụt cán cân thương mại Việt Nam – Hàn Quốc giai đoạn 1992-2016

2.5. Cán cân thương mại Việt Nam – Hàn Quốc

2.6. Các nhân tố ảnh hưởng tới cán cân thương mại Việt Nam – Hàn Quốc

2.6.1. Cơ cấu hàng xuất nhập khẩu và sức cạnh tranh của hàng hóa sản xuất nội địa

2.6.2. Các chính sách thương mại

2.6.3. Các chính sách đầu tư

2.6.4. Chính sách tỷ giá

2.6.5. Một số nhân tố khác

2.7. Ảnh hưởng của thâm hụt cán cân thương mại Việt Nam- Hàn Quốc đối với nền kinh tế Việt Nam

2.7.1. Ảnh hưởng tích cực

2.7.2. Ảnh hưởng tiêu cực

2.8. Đánh giá chung về tình hình điều chỉnh cán cân thương mại Việt Nam - Hàn Quốc thời gian qua

3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN CÁN CÂN THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – HÀN QUỐC

3.1. Các giải pháp cải thiện cán cân thương mại của một số nước trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

3.2. Một số giải pháp hạn chế thâm hụt cán cân thương mại Việt Nam – Hàn Quốc

3.2.1. Giải pháp đối với Chính phủ và các cơ quan chức năng

3.2.2. Giải pháp về hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý và điều hành xuất nhập khẩu

3.2.3. Giải pháp về tài chính, tín dụng và các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp

3.2.4. Giải pháp về tạo thuận lợi hoá thương mại

3.2.5. Giải pháp về xúc tiến thương mại

3.2.6. Giải pháp về đầu tư và đầu tư trực tiếp nước ngoài

3.2.7. Giải pháp về tỷ giá và điều hành tỷ giá

3.2.8. Giải pháp về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực

3.2.9. Giải pháp đối với các doanh nghiệp

3.2.9.1. Mở rộng danh mục và nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm

3.2.9.2. Có chiến lược xây dựng thương hiệu cho hàng hóa Việt Nam

3.2.9.3. Cần nhanh nhạy, nắm bắt diễn biến thị trường và tìm ra kênh phân phối sản phẩm hiệu quả

3.2.9.4. Nâng cao hiệu quả đối với công tác xúc tiến xuất khẩu và quảng bá sản phẩm

3.2.10. Cần củng cố, đào tạo, nâng cao trình độ và tay nghề đội ngũ nhân lực

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Thực trạng cán cân thương mại Việt Nam Hàn Quốc

Cán cân thương mại giữa Việt Nam và Hàn Quốc đã có những biến động đáng kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1992. Trong giai đoạn này, thương mại Việt Nam với Hàn Quốc đã tăng trưởng mạnh mẽ, tuy nhiên, tình trạng thâm hụt cán cân thương mại luôn là vấn đề nổi bật. Theo số liệu thống kê, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hàn Quốc đã tăng từ 1 tỷ USD vào cuối thập kỷ 1990 lên hơn 20 tỷ USD vào năm 2016. Ngược lại, kim ngạch nhập khẩu từ Hàn Quốc cũng tăng nhanh chóng, dẫn đến tình trạng nhập siêu ngày càng gia tăng. Điều này cho thấy sự mất cân đối trong cán cân thương mại giữa hai quốc gia, ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế Việt Nam. Các yếu tố như cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu, chính sách thương mại và đầu tư, cũng như sự cạnh tranh từ các sản phẩm Hàn Quốc đã góp phần làm gia tăng thâm hụt này.

1.1. Tình hình xuất khẩu và nhập khẩu

Tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Hàn Quốc cho thấy sự gia tăng đáng kể về kim ngạch và cơ cấu hàng hóa. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu bao gồm dệt may, điện tử và nông sản. Trong khi đó, Hàn Quốc chủ yếu xuất khẩu máy móc, thiết bị và nguyên liệu cho Việt Nam. Sự chênh lệch trong giá trị gia tăng của các mặt hàng xuất khẩu và nhập khẩu đã dẫn đến tình trạng thâm hụt cán cân thương mại. Việc phân tích cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu giúp nhận diện rõ hơn những điểm mạnh và yếu trong mối quan hệ thương mại giữa hai nước.

1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến cán cân thương mại

Nhiều yếu tố đã ảnh hưởng đến cán cân thương mại giữa Việt Nam và Hàn Quốc. Đầu tiên, chính sách thương mại và đầu tư của cả hai nước đóng vai trò quan trọng. Hiệp định thương mại tự do như VKFTA và AKFTA đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc gia tăng thương mại. Tuy nhiên, sự cạnh tranh từ các sản phẩm Hàn Quốc, cùng với việc Việt Nam chủ yếu xuất khẩu hàng hóa có giá trị gia tăng thấp, đã làm gia tăng thâm hụt. Ngoài ra, các yếu tố như tỷ giá hối đoái và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp cũng cần được xem xét để hiểu rõ hơn về thực trạng này.

II. Giải pháp cải thiện cán cân thương mại

Để cải thiện cán cân thương mại giữa Việt Nam và Hàn Quốc, cần có những giải pháp đồng bộ từ cả Chính phủ và doanh nghiệp. Trước hết, Chính phủ cần hoàn thiện các chính sách thương mại, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu hàng hóa Việt Nam. Việc nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu cho hàng hóa Việt Nam là rất cần thiết. Đồng thời, cần có các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận công nghệ và thị trường. Các chương trình xúc tiến thương mại cũng cần được đẩy mạnh để tăng cường xuất khẩu. Bên cạnh đó, việc cải thiện năng lực cạnh tranh của hàng hóa sản xuất trong nước sẽ giúp giảm thiểu tình trạng nhập siêu.

2.1. Giải pháp từ Chính phủ

Chính phủ cần có những chính sách cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xuất khẩu. Việc cải thiện cơ chế quản lý và điều hành xuất nhập khẩu là rất quan trọng. Cần có các chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp xuất khẩu, đồng thời tạo điều kiện cho việc tiếp cận nguồn vốn và công nghệ. Ngoài ra, việc xây dựng các hiệp định thương mại mới và cải thiện các hiệp định hiện có cũng sẽ giúp tăng cường mối quan hệ thương mại giữa hai nước.

2.2. Giải pháp từ doanh nghiệp

Doanh nghiệp cần chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm và cải thiện quy trình sản xuất để tăng sức cạnh tranh. Việc xây dựng thương hiệu cho hàng hóa Việt Nam cũng là một yếu tố quan trọng. Doanh nghiệp cần nắm bắt kịp thời thông tin thị trường và có chiến lược phân phối hiệu quả. Hơn nữa, việc hợp tác với các đối tác Hàn Quốc trong lĩnh vực công nghệ và đầu tư cũng sẽ giúp cải thiện cán cân thương mại.

Luận văn thạc sĩ về cán cân thương mại giữa Việt Nam và Hàn Quốc: Thực trạng và giải pháp