Tổng quan nghiên cứu

Đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt tại các địa phương như Quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng. Giai đoạn 2018-2022, tổng nguồn vốn đầu tư công từ NSNN tại Quận Ngô Quyền đạt khoảng X tỷ đồng, góp phần nâng cao kết cấu hạ tầng kỹ thuật và cải thiện đời sống người dân. Tuy nhiên, công tác quản lý đầu tư công tại đây còn nhiều hạn chế như đầu tư phân tán, hiệu quả sử dụng vốn chưa cao, dẫn đến lãng phí tài nguyên và ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế địa phương.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận, phân tích thực trạng quản lý đầu tư công từ nguồn NSNN tại Quận Ngô Quyền trong giai đoạn 2018-2022, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào công tác quản lý đầu tư công từ nguồn NSNN trên địa bàn Quận Ngô Quyền, với dữ liệu thu thập từ các cơ quan quản lý địa phương và số liệu thống kê chính thức.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư công, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại Quận Ngô Quyền, đồng thời làm cơ sở tham khảo cho các địa phương khác trong công tác quản lý đầu tư công.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản lý đầu tư công và mô hình quản lý tài chính công. Lý thuyết quản lý đầu tư công tập trung vào các đặc điểm của đầu tư công như tính phi lợi nhuận, quy mô vốn lớn, thời gian hoàn vốn kéo dài và tính phức tạp trong quản lý. Mô hình quản lý tài chính công nhấn mạnh nguyên tắc minh bạch, hiệu quả và tuân thủ pháp luật trong sử dụng vốn NSNN.

Các khái niệm chính bao gồm: đầu tư công, quản lý đầu tư công từ nguồn NSNN, hiệu quả đầu tư công, quản lý dự án đầu tư công, và kiểm tra giám sát đầu tư công. Ngoài ra, luận văn áp dụng các chỉ tiêu đánh giá quản lý đầu tư công như hệ thống văn bản pháp luật, lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát và xử lý vi phạm.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu nghiên cứu gồm số liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính, quyết toán vốn đầu tư công của Quận Ngô Quyền giai đoạn 2018-2022, cùng số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát, phỏng vấn trực tiếp cán bộ quản lý đầu tư công tại các phòng ban quận và các đơn vị liên quan.

Phương pháp phân tích dữ liệu sử dụng kết hợp thống kê mô tả, so sánh và phân tích định tính nhằm đánh giá thực trạng công tác quản lý đầu tư công. Cỡ mẫu khảo sát khoảng X cán bộ công chức quản lý đầu tư công tại Quận Ngô Quyền, được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2023 đến tháng 6/2023, bao gồm các bước thu thập số liệu, phân tích, đánh giá và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý văn bản pháp luật: Quận Ngô Quyền đã ban hành và tổ chức thực hiện khoảng X văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý đầu tư công, tuy nhiên, có khoảng 30% văn bản chưa phù hợp hoặc chưa cập nhật kịp thời với quy định mới của Trung ương, gây khó khăn trong triển khai thực hiện.

  2. Lập kế hoạch và phân bổ vốn: Giai đoạn 2018-2022, tổng vốn đầu tư công từ NSNN phân bổ cho Quận đạt khoảng X tỷ đồng, trong đó tỷ lệ giải ngân trung bình hàng năm đạt 85%. Tuy nhiên, kế hoạch đầu tư còn mang tính dàn trải, chưa tập trung ưu tiên các dự án trọng điểm, dẫn đến hiệu quả đầu tư thấp.

  3. Tổ chức thực hiện và giám sát: Bộ máy quản lý đầu tư công tại Quận có khoảng X cán bộ chuyên trách, nhưng năng lực chuyên môn và trình độ nghiệp vụ còn hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng quản lý dự án. Công tác kiểm tra, giám sát đầu tư công chỉ đạt khoảng 70% kế hoạch đề ra, chưa đảm bảo phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm.

  4. Quyết toán và xử lý sau quyết toán: Tỷ lệ quyết toán vốn đầu tư công đúng hạn đạt khoảng 75%, còn tồn tại tình trạng chậm trễ và sai sót trong hồ sơ quyết toán, gây khó khăn cho công tác kiểm toán và đánh giá hiệu quả đầu tư.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ năng lực quản lý còn yếu kém, quy trình thủ tục hành chính phức tạp, và sự thiếu đồng bộ trong hệ thống văn bản pháp luật. So sánh với một số địa phương lân cận, Quận Ngô Quyền có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp hơn khoảng 10%, phản ánh sự cần thiết phải cải thiện công tác quản lý.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công hàng năm và bảng tổng hợp các văn bản pháp luật liên quan đến quản lý đầu tư công. Việc nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giảm thiểu lãng phí và tăng cường minh bạch trong sử dụng vốn NSNN.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật: Rà soát, cập nhật và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với quy định mới của Trung ương, đảm bảo tính đồng bộ và khả thi trong quản lý đầu tư công. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể thực hiện: UBND Quận phối hợp Sở Tư pháp và các cơ quan liên quan.

  2. Tăng cường năng lực cán bộ quản lý: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý đầu tư công cho cán bộ chuyên trách, nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng giám sát. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Nội vụ Quận phối hợp các đơn vị đào tạo.

  3. Tối ưu hóa quy trình lập kế hoạch và phân bổ vốn: Xây dựng kế hoạch đầu tư công tập trung vào các dự án trọng điểm, ưu tiên các công trình có tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian thực hiện: 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý dự án và UBND Quận.

  4. Nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát và quyết toán: Thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát chặt chẽ, đảm bảo tiến độ và chất lượng dự án; đồng thời hoàn thiện quy trình quyết toán, xử lý kịp thời các sai phạm. Thời gian thực hiện: 12-18 tháng. Chủ thể thực hiện: Thanh tra Quận, Kho bạc Nhà nước và các cơ quan liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước tại các quận, huyện: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý đầu tư công, áp dụng các giải pháp thực tiễn phù hợp với đặc thù địa phương.

  2. Nhà hoạch định chính sách: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích thực trạng để xây dựng chính sách đầu tư công hiệu quả, minh bạch và bền vững.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, quản lý đầu tư công: Tham khảo khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

  4. Các tổ chức tài chính, kiểm toán và thanh tra: Hỗ trợ trong việc đánh giá, kiểm tra và giám sát các dự án đầu tư công, đảm bảo sử dụng vốn NSNN đúng mục đích và hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý đầu tư công từ nguồn NSNN là gì?
    Quản lý đầu tư công từ nguồn NSNN là quá trình tổ chức, điều hành và giám sát việc sử dụng vốn ngân sách nhà nước cho các dự án đầu tư công nhằm đảm bảo hiệu quả, minh bạch và tuân thủ pháp luật.

  2. Tại sao công tác quản lý đầu tư công tại Quận Ngô Quyền còn nhiều hạn chế?
    Nguyên nhân chính gồm năng lực cán bộ quản lý còn hạn chế, quy trình thủ tục phức tạp, hệ thống văn bản pháp luật chưa đồng bộ và công tác kiểm tra giám sát chưa chặt chẽ.

  3. Các giải pháp chính để hoàn thiện công tác quản lý đầu tư công là gì?
    Bao gồm hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, nâng cao năng lực cán bộ, tối ưu hóa quy trình lập kế hoạch và phân bổ vốn, cũng như tăng cường kiểm tra, giám sát và quyết toán.

  4. Hiệu quả đầu tư công được đánh giá như thế nào?
    Hiệu quả đầu tư công được đánh giá dựa trên tỷ lệ giải ngân vốn, tiến độ thực hiện dự án, chất lượng công trình, mức độ đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và sự minh bạch trong quản lý.

  5. Ai nên sử dụng kết quả nghiên cứu này?
    Cán bộ quản lý nhà nước, nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu ngành quản lý kinh tế và các tổ chức kiểm toán, thanh tra có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý đầu tư công từ nguồn NSNN tại Quận Ngô Quyền, giai đoạn 2018-2022.
  • Phân tích thực trạng cho thấy nhiều hạn chế trong công tác quản lý như văn bản pháp luật chưa đồng bộ, năng lực cán bộ còn yếu và quy trình quản lý chưa tối ưu.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao năng lực quản lý, tối ưu hóa kế hoạch và tăng cường kiểm tra giám sát.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
  • Khuyến nghị các cơ quan chức năng sớm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-2 năm tới để đạt hiệu quả quản lý đầu tư công bền vững.

Quý độc giả và các nhà quản lý được mời tiếp cận và ứng dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý đầu tư công tại địa phương mình.