Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh ngành ngân hàng Việt Nam ngày càng cạnh tranh gay gắt, hiệu quả hoạt động của các phòng ban đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao lợi nhuận và duy trì sự phát triển bền vững. Tại Ngân hàng TMCP Đông Á (DongA Bank), phòng Giao dịch ngoại hối (Trading Department) đã ghi nhận tỷ lệ nhân viên nghỉ việc cao và lợi nhuận giao dịch ngoại hối giảm sút trong giai đoạn 2015-2017. Cụ thể, tỷ lệ nghỉ việc tăng từ 32,5% năm 2015 lên khoảng 38% năm 2017, trong khi lợi nhuận giao dịch ngoại hối giảm tới 75% trong năm 2017, từ 14,87 tỷ đồng xuống còn 3,7 tỷ đồng vào tháng cuối năm. Nghiên cứu tập trung phân tích nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này, trong đó vấn đề hợp tác nhóm kém được xác định là trung tâm, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công việc và kết quả kinh doanh của phòng. Mục tiêu nghiên cứu là làm rõ nguyên nhân gây ra sự thiếu hợp tác, đánh giá tác động của nó đến năng lực làm việc và hiệu quả kinh doanh, đồng thời đề xuất giải pháp cải thiện nhằm tăng lợi nhuận giao dịch ngoại hối và giảm tỷ lệ nghỉ việc. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào phòng Giao dịch ngoại hối của DongA Bank trong giai đoạn 2015-2017, với ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững của ngân hàng trong môi trường cạnh tranh hiện nay.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về hợp tác nhóm, quản lý nhân sự và động lực làm việc. Thứ nhất, khái niệm hợp tác được định nghĩa là chất lượng quan hệ công việc và tương tác giữa các bộ phận nhằm hoàn thành nhiệm vụ chung, bao gồm 9 điều kiện đo lường như mục tiêu chung, văn hóa tổ chức, kỹ năng giao tiếp và thực hành hợp tác (Ton Voogt, 2014). Thứ hai, lý thuyết về áp lực công việc và cân bằng công việc-cuộc sống được sử dụng để giải thích tác động của khối lượng công việc cao đến sự hài lòng và ý định nghỉ việc của nhân viên. Thứ ba, mô hình đánh giá hiệu suất dựa trên chỉ số KPIs (Key Performance Indicators) được áp dụng để đo lường và cải thiện hiệu quả làm việc, đồng thời làm cơ sở cho hệ thống khen thưởng công bằng và minh bạch. Các khái niệm chính bao gồm: hợp tác nhóm, áp lực công việc, cân bằng công việc-cuộc sống, mô hình KPIs và hệ thống khen thưởng.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính và định lượng kết hợp. Dữ liệu thu thập từ báo cáo tài chính của DongA Bank giai đoạn 2015-2017, số liệu về tỷ lệ nghỉ việc và lợi nhuận giao dịch ngoại hối được phân tích thống kê để xác định xu hướng và mức độ ảnh hưởng. Đồng thời, nghiên cứu tiến hành phỏng vấn sâu với các nhân viên và quản lý phòng Giao dịch ngoại hối nhằm thu thập thông tin về thực trạng hợp tác nhóm, áp lực công việc và hệ thống khen thưởng. Cỡ mẫu gồm 19 nhân viên hiện tại và các quản lý cấp cao của phòng. Phương pháp chọn mẫu là phi xác suất, dựa trên sự sẵn sàng tham gia và kinh nghiệm làm việc tại phòng. Phân tích dữ liệu sử dụng kỹ thuật phân tích nội dung đối với dữ liệu phỏng vấn và phân tích mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm đối với số liệu định lượng. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 12/2018 đến tháng 8/2019, bao gồm các bước thu thập dữ liệu, phân tích, đề xuất giải pháp và xây dựng kế hoạch hành động.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Tỷ lệ nghỉ việc cao và khối lượng công việc lớn: Tỷ lệ nghỉ việc tại phòng Giao dịch ngoại hối tăng từ 32,5% năm 2015 lên khoảng 38% năm 2017, trong khi số lượng nhân viên giảm từ 40 xuống còn 19 người. Khối lượng công việc tăng lên do thiếu nhân sự, gây áp lực lớn và ảnh hưởng tiêu cực đến sự hài lòng và hiệu quả làm việc.
Lợi nhuận giao dịch ngoại hối giảm mạnh: Lợi nhuận giao dịch ngoại hối giảm khoảng 75% trong năm 2017, từ 14,87 tỷ đồng xuống còn 3,7 tỷ đồng vào tháng 12. Lợi nhuận từ giao dịch liên ngân hàng và giao dịch tiền mặt cũng giảm lần lượt từ 2,19 tỷ đồng xuống 0,67 tỷ đồng và từ 12,68 tỷ đồng xuống 2,03 tỷ đồng trong cùng kỳ.
Hợp tác nhóm kém: Các nhóm trong phòng làm việc chủ yếu tập trung vào nhiệm vụ riêng, thiếu sự phối hợp chủ động giữa các bộ phận. Ví dụ, bộ phận Back Office thường ưu tiên công việc riêng, không hỗ trợ kịp thời cho các nhóm giao dịch, dẫn đến thời gian xử lý giao dịch kéo dài hơn 1 giờ so với dự kiến 30 phút.
Nguyên nhân chính: Hai nguyên nhân chủ yếu được xác định là thiếu cập nhật mô tả công việc và hệ thống khen thưởng không hiệu quả. Mô tả công việc cũ kỹ, không phản ánh đúng nhiệm vụ hiện tại khiến nhân viên không rõ vai trò, gây nhầm lẫn và giảm động lực hợp tác. Hệ thống khen thưởng hiện tại không công bằng, không gắn kết với hiệu suất làm việc, làm giảm sự cam kết và tinh thần làm việc của nhân viên.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa hợp tác nhóm và hiệu quả kinh doanh tại phòng Giao dịch ngoại hối. Khối lượng công việc lớn và áp lực thời gian làm giảm sự hài lòng và tăng tỷ lệ nghỉ việc, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về tác động tiêu cực của áp lực công việc đến sự gắn bó nhân viên. Việc thiếu hợp tác giữa các nhóm làm tăng thời gian xử lý giao dịch, giảm hiệu quả hoạt động và lợi nhuận. So sánh với các ngân hàng thương mại khác, DongA Bank có lợi nhuận ngoại hối thấp hơn đáng kể, phản ánh sự kém hiệu quả trong quản lý và vận hành. Việc cập nhật mô tả công việc và xây dựng hệ thống khen thưởng dựa trên KPIs được xem là giải pháp thiết thực, giúp nhân viên hiểu rõ vai trò, tăng động lực và cải thiện hợp tác nhóm. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ nghỉ việc, biểu đồ lợi nhuận theo tháng và sơ đồ cấu trúc tổ chức để minh họa mối quan hệ giữa các yếu tố.
Đề xuất và khuyến nghị
Cập nhật mô tả công việc: Chia sẻ mô tả công việc hiện tại với nhân viên, thu thập ý kiến đóng góp để điều chỉnh phù hợp với thực tế công việc. Quá trình này cần sự phối hợp giữa quản lý phòng, nhân viên và bộ phận nhân sự, dự kiến hoàn thành trong 39 ngày với ngân sách khoảng 62,5 triệu đồng. Việc cập nhật giúp nhân viên hiểu rõ nhiệm vụ, giảm nhầm lẫn và tăng tính linh hoạt trong công việc.
Xây dựng hệ thống khen thưởng dựa trên KPIs: Điều chỉnh hệ thống KPIs theo mô tả công việc mới, tăng trọng số cho các chỉ tiêu liên quan đến lợi nhuận và hợp tác nhóm. Áp dụng khen thưởng theo quý dựa trên điểm KPIs, khuyến khích nhân viên nâng cao hiệu suất và tinh thần hợp tác. Ngân sách dự kiến từ 200 đến 250 triệu đồng cho việc triển khai hệ thống này.
Tổ chức đội dự án phối hợp: Thành lập nhóm dự án gồm 6 thành viên từ phòng Giao dịch và bộ phận nhân sự để theo dõi, đánh giá và điều chỉnh kế hoạch thực hiện trong vòng 6 tháng. Đảm bảo tiến độ, chất lượng và hiệu quả của các giải pháp đề xuất.
Đào tạo và nâng cao kỹ năng giao tiếp, hợp tác: Tổ chức các buổi đào tạo nhằm nâng cao kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp hiệu quả và quản lý áp lực công việc cho nhân viên. Giúp cải thiện môi trường làm việc, tăng sự gắn kết và giảm căng thẳng.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Quản lý ngân hàng và phòng ban giao dịch: Nhận diện các vấn đề nội bộ ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động, áp dụng giải pháp cải thiện hợp tác nhóm và quản lý nhân sự hiệu quả.
Chuyên viên nhân sự trong ngành tài chính-ngân hàng: Tham khảo phương pháp cập nhật mô tả công việc, xây dựng hệ thống khen thưởng dựa trên KPIs phù hợp với đặc thù ngành.
Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, quản lý nhân sự: Nghiên cứu thực tiễn về tác động của hợp tác nhóm đến hiệu quả kinh doanh trong môi trường ngân hàng Việt Nam.
Các tổ chức tài chính khác: Áp dụng mô hình và giải pháp cải thiện hợp tác nhóm, nâng cao hiệu quả làm việc và giảm tỷ lệ nghỉ việc trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng cao.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao hợp tác nhóm lại quan trọng trong phòng giao dịch ngoại hối?
Hợp tác nhóm giúp các bộ phận phối hợp hiệu quả, giảm thời gian xử lý giao dịch và tăng lợi nhuận. Thiếu hợp tác dẫn đến trì hoãn, nhầm lẫn và giảm hiệu quả công việc.Nguyên nhân chính gây ra tình trạng hợp tác kém là gì?
Hai nguyên nhân chính là mô tả công việc không cập nhật, gây nhầm lẫn về vai trò, và hệ thống khen thưởng không công bằng, làm giảm động lực làm việc và tinh thần hợp tác.Làm thế nào để cập nhật mô tả công việc hiệu quả?
Cần sự phối hợp giữa quản lý, nhân viên và bộ phận nhân sự, thu thập ý kiến thực tế, điều chỉnh mô tả cho phù hợp với nhiệm vụ hiện tại và được phê duyệt chính thức.Hệ thống khen thưởng dựa trên KPIs có lợi ích gì?
Giúp đánh giá chính xác hiệu suất, khuyến khích nhân viên hoàn thành mục tiêu, tăng động lực và cải thiện sự công bằng trong khen thưởng, từ đó nâng cao hiệu quả làm việc.Kế hoạch hành động được thực hiện trong bao lâu và có những bước nào?
Kế hoạch kéo dài khoảng 6 tháng, gồm ba bước chính: cập nhật mô tả công việc, điều chỉnh KPIs và áp dụng hệ thống khen thưởng dựa trên KPIs, với sự giám sát của đội dự án liên phòng ban.
Kết luận
- Hợp tác nhóm kém tại phòng Giao dịch ngoại hối DongA Bank là nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ nghỉ việc cao và lợi nhuận giảm sút nghiêm trọng trong giai đoạn 2015-2017.
- Hai nguyên nhân chủ yếu là mô tả công việc không được cập nhật và hệ thống khen thưởng không hiệu quả, ảnh hưởng tiêu cực đến động lực và hiệu quả làm việc của nhân viên.
- Giải pháp đề xuất gồm cập nhật mô tả công việc, xây dựng hệ thống khen thưởng dựa trên KPIs và tổ chức đội dự án phối hợp thực hiện trong vòng 6 tháng với ngân sách khoảng 300 triệu đồng.
- Việc thực hiện các giải pháp này kỳ vọng tăng lợi nhuận giao dịch ngoại hối lên 25% và giảm tỷ lệ nghỉ việc, đồng thời cải thiện môi trường làm việc và sự gắn kết nhân viên.
- Các nhà quản lý và chuyên gia nhân sự nên áp dụng và điều chỉnh mô hình phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững trong ngành ngân hàng.
Hãy bắt đầu triển khai các bước cải tiến ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả hoạt động và giữ chân nhân tài tại phòng Giao dịch ngoại hối DongA Bank!