Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, cải cách thủ tục hành chính (TTHC) được xem là một trong những yếu tố then chốt nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tạo môi trường thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Tại UBND Thị trấn Trần Văn Thời, Huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau, công tác đẩy mạnh cải cách TTHC đã được triển khai từ năm 2020 đến 2024 với tầm nhìn đến năm 2030. Theo số liệu thống kê, tổng số hồ sơ giải quyết trong giai đoạn 2020-2023 đạt 3.229 hồ sơ, trong đó tỷ lệ giải quyết đúng hạn đạt trên 99%, thể hiện sự chuyển biến tích cực trong công tác cải cách. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như tỷ lệ hồ sơ trực tuyến còn thấp, công tác thanh toán trực tuyến chưa phổ biến, và trình độ công nghệ thông tin của cán bộ, công chức cũng như người dân còn hạn chế.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng, đánh giá hiệu quả công tác cải cách TTHC tại UBND Thị trấn Trần Văn Thời, từ đó đề xuất các giải pháp đẩy mạnh cải cách TTHC đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại UBND Thị trấn Trần Văn Thời, trong giai đoạn 2020-2024, với định hướng phát triển đến năm 2030. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần thực hiện thành công chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước, hướng tới xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý công hiện đại, trong đó có:

  • Lý thuyết cải cách hành chính: Nhấn mạnh việc đơn giản hóa, minh bạch hóa và hiện đại hóa thủ tục hành chính nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn.
  • Mô hình cơ chế một cửa, một cửa liên thông: Tập trung vào việc phối hợp liên ngành, giảm thiểu thủ tục rườm rà, tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong giải quyết công việc hành chính.
  • Khái niệm chuyển đổi số trong quản lý công: Áp dụng công nghệ thông tin để số hóa hồ sơ, thủ tục, thanh toán trực tuyến và nâng cao năng lực cán bộ, công chức.

Các khái niệm chính bao gồm: thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cơ chế một cửa liên thông, dịch vụ công trực tuyến, chuyển đổi số.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập, tổng hợp các tài liệu, văn bản pháp luật, các nghiên cứu trước đây liên quan đến cải cách TTHC và chuyển đổi số.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích số liệu thực tế về giải quyết TTHC tại UBND Thị trấn Trần Văn Thời giai đoạn 2020-2023.
  • Phương pháp phỏng vấn sâu và chuyên gia: Thu thập ý kiến từ cán bộ, công chức quản lý và chuyên gia trong lĩnh vực quản lý công.
  • Phương pháp thống kê và khảo sát: Thu thập dữ liệu qua bảng hỏi khảo sát mức độ hài lòng của người dân, tổ chức với dịch vụ hành chính công; thống kê số liệu hồ sơ, phản ánh kiến nghị.
  • Phương pháp so sánh: So sánh kết quả cải cách TTHC tại địa phương với các nghiên cứu và thực tiễn ở các địa phương khác.

Cỡ mẫu khảo sát gồm trên 200 phiếu khảo sát người dân, tổ chức; phỏng vấn sâu cán bộ quản lý và công chức tại UBND Thị trấn. Thời gian nghiên cứu từ năm 2020 đến 2024, với định hướng đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính: Tổng số hồ sơ tiếp nhận và giải quyết trong giai đoạn 2020-2023 là 3.229 hồ sơ, trong đó tỷ lệ giải quyết đúng hạn đạt 99,9%, chỉ có 2 hồ sơ quá hạn. Lĩnh vực Tư pháp – Hộ tịch chiếm tỷ lệ cao nhất với 1.180 hồ sơ, tiếp theo là lao động – thương binh xã hội với 726 hồ sơ.

  2. Ứng dụng công nghệ thông tin: Trên 75% dịch vụ công được cung cấp trực tuyến mức độ 3, 4; 100% hồ sơ được giải quyết qua phần mềm đánh giá trực tuyến; việc gửi, nhận văn bản điện tử được liên thông 4 cấp hành chính. Tuy nhiên, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến và thanh toán trực tuyến còn thấp, chưa phổ biến rộng rãi.

  3. Mức độ hài lòng của người dân và tổ chức: Khảo sát trên 200 người dân, tổ chức cho thấy 68,5% hài lòng với thái độ cán bộ, công chức; 79,5% hài lòng với quy trình giải quyết hồ sơ; 51% rất hài lòng với thủ tục hồ sơ theo quy định; 64% hài lòng về thời gian giải quyết thủ tục hành chính. Tuy nhiên, vẫn còn 10,5% không hài lòng với thái độ cán bộ và 17% không hài lòng về thời gian giải quyết.

  4. Phản ánh, kiến nghị: Giai đoạn 2020-2023 không ghi nhận phản ánh khiếu nại về giải quyết thủ tục hành chính, cho thấy công tác tiếp nhận và xử lý phản ánh được thực hiện hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy UBND Thị trấn Trần Văn Thời đã đạt được nhiều thành tựu trong cải cách TTHC, đặc biệt là trong việc ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Việc triển khai cơ chế một cửa, một cửa liên thông và dịch vụ công trực tuyến đã góp phần giảm thiểu thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm của cán bộ, công chức.

Tuy nhiên, một số hạn chế như tỷ lệ hồ sơ trực tuyến còn thấp, trình độ công nghệ thông tin của cán bộ và người dân chưa đồng đều, cùng với việc một số thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà, phức tạp, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, cần được khắc phục. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác, những tồn tại này là phổ biến và đòi hỏi sự nỗ lực liên tục trong công tác đào tạo, tuyên truyền và hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ giải quyết hồ sơ đúng hạn theo từng lĩnh vực, biểu đồ tròn về mức độ hài lòng của người dân, và bảng thống kê số lượng hồ sơ tiếp nhận qua các hình thức (trực tiếp, bưu chính, trực tuyến).

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp lý: Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về TTHC để đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu chuyển đổi số, đặc biệt các thủ tục liên quan đến đất đai, đầu tư, xây dựng. Thời gian thực hiện: 2025-2027. Chủ thể: UBND thị trấn phối hợp với các cơ quan cấp trên.

  2. Nâng cấp hạ tầng số và bảo đảm an ninh mạng: Đầu tư hoàn thiện hệ thống mạng, phần mềm quản lý hồ sơ, số hóa dữ liệu, bảo đảm an toàn thông tin, tạo nền tảng cho giải quyết TTHC trực tuyến hiệu quả. Thời gian: 2024-2026. Chủ thể: UBND thị trấn, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh.

  3. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức: Tổ chức các khóa tập huấn nâng cao kỹ năng công nghệ thông tin, nghiệp vụ giải quyết TTHC, đạo đức công vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là bộ phận tiếp nhận và trả kết quả. Thời gian: liên tục từ 2024. Chủ thể: UBND thị trấn phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia.

  4. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân: Triển khai các chương trình tuyên truyền về lợi ích và cách thức sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán trực tuyến, qua các kênh truyền thông đa dạng nhằm nâng cao tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: UBND thị trấn, các tổ chức chính trị - xã hội.

  5. Tăng cường kiểm tra, giám sát và phản hồi: Thiết lập hệ thống giám sát tiến độ, chất lượng giải quyết TTHC, xử lý kịp thời các phản ánh, kiến nghị của người dân, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm. Thời gian: từ 2024. Chủ thể: UBND thị trấn, Thanh tra huyện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và cán bộ UBND các cấp: Giúp hiểu rõ thực trạng, thách thức và giải pháp cải cách TTHC, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ nhân dân.

  2. Cán bộ, công chức làm công tác hành chính: Nâng cao nhận thức, kỹ năng nghiệp vụ và ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính.

  3. Nhà nghiên cứu, giảng viên quản lý công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về cải cách hành chính và chuyển đổi số.

  4. Doanh nghiệp và người dân: Hiểu rõ quyền lợi, trách nhiệm và cách thức thực hiện thủ tục hành chính, từ đó chủ động tham gia và giám sát quá trình giải quyết thủ tục.

Câu hỏi thường gặp

  1. Cải cách thủ tục hành chính tại UBND Thị trấn Trần Văn Thời đã đạt được những kết quả gì?
    Cải cách đã giúp giải quyết 3.229 hồ sơ trong giai đoạn 2020-2023 với tỷ lệ giải quyết đúng hạn trên 99%, ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục, nâng cao mức độ hài lòng của người dân và tổ chức.

  2. Tại sao tỷ lệ hồ sơ trực tuyến và thanh toán trực tuyến còn thấp?
    Nguyên nhân chính là trình độ công nghệ thông tin của một bộ phận cán bộ, công chức và người dân còn hạn chế, thói quen sử dụng dịch vụ công trực tuyến chưa phổ biến, cùng với tâm lý e ngại khi tiếp cận công nghệ mới.

  3. Cơ chế một cửa liên thông có vai trò như thế nào trong cải cách TTHC?
    Cơ chế này giúp phối hợp liên ngành, giảm thủ tục rườm rà, tạo thuận lợi cho người dân chỉ cần nộp hồ sơ và nhận kết quả tại một đầu mối, tiết kiệm thời gian và chi phí.

  4. Làm thế nào để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức trong giải quyết TTHC?
    Thông qua các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng công nghệ thông tin và đạo đức công vụ, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả công việc.

  5. Người dân có thể phản ánh, kiến nghị về thủ tục hành chính như thế nào?
    Người dân có thể gửi phản ánh, kiến nghị qua hòm thư góp ý, số điện thoại đường dây nóng, cổng dịch vụ công trực tuyến, hoặc qua các ứng dụng như Zalo hành chính công để được tiếp nhận và xử lý kịp thời.

Kết luận

  • Công tác đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính tại UBND Thị trấn Trần Văn Thời đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dân.
  • Việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số là yếu tố then chốt giúp tối ưu hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính.
  • Một số tồn tại như tỷ lệ hồ sơ trực tuyến thấp, trình độ công nghệ thông tin hạn chế cần được khắc phục bằng các giải pháp đồng bộ.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách, nâng cấp hạ tầng số, đào tạo cán bộ, tuyên truyền người dân và tăng cường giám sát thực hiện.
  • Tiếp tục triển khai nghiên cứu, đánh giá và cập nhật các giải pháp nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng chính quyền điện tử đến năm 2030.

Hành động ngay hôm nay để góp phần xây dựng một hệ thống hành chính công minh bạch, hiệu quả và thân thiện với người dân tại Thị trấn Trần Văn Thời!