Áp Dụng Mô Hình Vòng Tròn Thảo Luận Văn Chương Trong Dạy Học Văn Nghị Luận Văn Học

• Tác giả: Hoàng Thị Thanh Tâm
• Người hướng dẫn: Th.s Nguyễn Thị Mai Anh
• Trường học: Trường Đại Học Thủ Đô Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư Phạm Ngữ Văn
• Đề tài: Áp Dụng Mô Hình Vòng Tròn Thảo Luận Trong Dạy Học Văn Nghị Luận Văn Học
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• Lời cam đoan
• Lời cảm ơn
• Danh mục các chữ viết tắt
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Lí do chọn đề tài
• 1.2. Định hướng đổi mới dạy học ngữ văn chương trình phổ thông
• 1.3. Dạy học ngữ văn theo định hướng giáo dục phát triển mới cần áp dụng các mô hình dạy học mới
• 1.4. Dạy học làm văn theo hướng thực hành sáng tạo
• 1.5. Lịch sử nghiên cứu
• 1.5.1. Các mô hình dạy học ngữ văn
• 1.5.2. Các mô hình dạy học môn ngữ văn ở Việt Nam:
• 1.5.2.1. Mô hình Giảng văn
• 1.5.2.2. Mô hình Phân tích
• 1.5.2.3. Mô hình Công nghệ dạy văn
• 1.5.2.4. Mô hình Đọc hiểu văn bản
• 1.5.3. Những nghiên cứu về văn nghị luận và phương pháp dạy văn nghị luận
• 1.5.4. Lí thuyết về mô hình vòng tròn thảo luận văn chương
• 1.5.5. Mô hình vòng tròn thảo luận văn chương được áp dụng ở Mỹ và Úc
• 1.5.6. Mô hình vòng tròn thảo luận văn chương được áp dụng ở Việt Nam.
• 1.6. Mục đích nghiên cứu
• 1.7. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.8. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 1.9. Phương pháp nghiên cứu
• 1.10. Cấu trúc khoá luận
• 1. Chương 1: Cơ sở lí luận
• 1.1. Các phương pháp đặc thù của dạy học tập làm văn
• 1.1.1. Phương pháp dạy lí thuyết
• 1.1.1.1. Truyền đạt trực tiếp các khái niệm, các vấn đề lí thuyết (phương pháp diễn dịch, phân tích khái niệm)
• 1.1.1.2. Phân tích mẫu
• 1.1.1.3. Phương pháp dạy học theo tình huống giao tiếp
• 1.1.1.4. Phương pháp củng cố khắc sâu khái niệm bằng sơ đồ, biểu bảng, câu hỏi, bài tập luyện tập
• 1.1.2. Phương pháp dạy thực hành
• 1.1.3. Phương pháp ra đề tập làm văn
• 1.1.4. Phương pháp chấm và trả bài tập làm văn
• 1.2. Các mô hình dạy học có thể áp dụng để sử dụng các phương pháp dạy học tập làm văn
• 1.2.1. Mô hình Hội thảo đọc
• 1.2.1.1. Tiến trình tổ chức “Hội thảo đọc”
• 1.2.1.2. Đặc điểm của Hội thảo đọc
• 1.2.2. Mô hình Câu lạc bộ sách.
• 1.2.2.1. Tiến trình thực hiện.
• 1.2.2.2. Đặc điểm của Câu lạc bộ sách.
• 1.2.3. Vòng tròn thảo luận văn chương
• 1.2.3.1. Hoạt động xây dựng mô hình phân vai trong “Vòng tròn thảo luận văn chương”
• 1.2.3.2. Tiến trình tổ chức “Vòng tròn thảo luận văn chương”
• 1.2.3.3. Đặc điểm của “Vòng tròn thảo luận văn chương”
• 1.3. Khái niệm về văn nghị luận
• 1.3.1. Văn nghị luận văn học
• 1.3.2. Đặc điểm của văn bản nghị luận
• 1.3.3. Các thao tác lập luận và sự kết hợp của chúng trong văn bản nghị luận văn học
• 1.3.4. Luận điểm của bài văn nghị luận văn học
• 1.3.5. Lập luận cho bài văn nghị luận văn học
• 1.4. Khái quát về cách ra đề, cách làm bài văn nghị luận văn học
• 1.4.1. Cách ra đề văn nghị luận văn học.
• 1.4.1.1. Đề văn trong các kì thi khoa bảng, thời kì phong kiến Việt Nam.
• 1.4.1.2. Đề thi hiện hành theo chương trình giáo dục cải cách năm 2003 đến nay.
• 1.4.1.3. Đề kiểm tra các tác phẩm có trong sách giáo khoa
• 1.4.1.4. Đề kiểm tra đọc hiểu văn bản không có trong sách giáo khoa.
• 1.4.1.5. Đề kiểm tra nghị luận văn học đa phương thức
• 1.4.2. Cách làm bài văn nghị luận văn học
• 1.4.2.1. Nhận thức đúng vấn đề trọng tâm mà đề yêu cầu làm sáng tỏ
• 1.4.2.2. Hình thành được hệ thống ý làm sáng tỏ cho vấn đề trọng tâm.
• 1.5. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
• 2. Chương 2: Cách thức triển khai mô hình vòng tròn thảo luận văn chương khi dạy văn nghị luận văn học
• 2.1. Tiến trình tổ chức “vòng tròn thảo luận văn chương”
• 2.1.1. Quy trình dạy học dành cho những học sinh chưa có kinh nghiệm làm việc hợp tác
• 2.1.2. Quy trình dạy học dành cho những học sinh đã quen với cách làm việc hợp tác
• 2.2. Những định hướng thiết kế bài học có sử dụng mô hình vòng tròn thảo luận văn chương
• 2.2.1. Sử dụng quy trình bảy bước trong mô hình vòng tròn thảo luận văn chương.
• 2.2.2. Thiết kế phiếu bài tập
• 2.2.3. Phối hợp các phương pháp dạy học đặc thù tập làm văn
• 2.2.3.1. Sử dụng phương pháp diễn dịch và quy nạp để dạy lí thuyết
• 2.2.3.2. Sử dụng phương pháp tình huống giao tiếp để dạy lí thuyết – thực hành
• 2.2.3.3. Sử dụng phương pháp đọc hiểu để phát tích đề, lập dàn ý
• 2.2.3.4. Sử dụng phương pháp dạy thực hành bằng các bài tập hội thoại luyện nói
• 2.2.3.5. Sử dụng phương pháp dạy thực hành bằng các bài tập hội thoại luyện viết
• 2.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
• 3. Chương 3: Thiết kế các tiết dạy văn nghị luận văn học có áp dụng mô hình vòng tròn thảo luận văn chương
• 3.1. Thiết kế giáo án
• 3.2. Áp dụng mô hình vòng tròn thảo luận văn chương trong dạy học nghị luận văn học để dạy học bài Viết đoạn văn trình bày luận điểm (Ngữ văn 8, tập 2)
• 3.3. Áp dụng mô hình vòng tròn thảo luận văn chương trong tiết “Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm” (Ngữ Văn 8, tập hai).
• 3.4. Mục đích thực nghiệm
• 3.5. Đối tượng, địa điểm, thời gian và nội dung thực nghiệm
• 3.5.1. Đối tượng thực nghiệm
• 3.5.2. Địa điểm thực nghiệm
• 3.5.3. Thời gian thực nghiệm
• 3.5.4. Nội dung thực nghiệm
• 3.6. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
• PHẦN KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về mô hình vòng tròn thảo luận trong dạy học văn nghị luận

Mô hình vòng tròn thảo luận là một phương pháp dạy học hiện đại, giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng giao tiếp. Mô hình này không chỉ khuyến khích sự tham gia của học sinh mà còn tạo ra một môi trường học tập tích cực. Trong dạy học văn nghị luận, mô hình này có thể được áp dụng để nâng cao khả năng phân tích và lập luận của học sinh. Việc áp dụng mô hình này trong chương trình THCS sẽ giúp học sinh tiếp cận văn học một cách sâu sắc hơn.

1.1. Khái niệm về mô hình vòng tròn thảo luận

Mô hình vòng tròn thảo luận là một phương pháp dạy học mà trong đó học sinh tham gia vào các cuộc thảo luận nhóm nhỏ. Mỗi học sinh có cơ hội chia sẻ ý kiến và lắng nghe quan điểm của người khác. Điều này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng giao tiếp mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tư duy độc lập.

1.2. Lợi ích của mô hình trong dạy học văn nghị luận

Việc áp dụng mô hình vòng tròn thảo luận trong dạy học văn nghị luận giúp học sinh cải thiện khả năng lập luận và phân tích văn bản. Học sinh có thể thảo luận về các luận điểm, từ đó hình thành những quan điểm cá nhân và phát triển kỹ năng phản biện. Mô hình này cũng tạo ra một không gian an toàn để học sinh thể hiện ý kiến của mình.

II. Thách thức trong việc áp dụng mô hình vòng tròn thảo luận

Mặc dù mô hình vòng tròn thảo luận mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc áp dụng nó trong dạy học văn nghị luận cũng gặp phải một số thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu kinh nghiệm của giáo viên trong việc tổ chức và điều phối các cuộc thảo luận. Ngoài ra, không phải tất cả học sinh đều thoải mái khi tham gia thảo luận nhóm, điều này có thể dẫn đến sự không đồng đều trong việc tham gia.

2.1. Thiếu kinh nghiệm của giáo viên

Nhiều giáo viên chưa quen với việc sử dụng mô hình vòng tròn thảo luận trong giảng dạy. Họ có thể gặp khó khăn trong việc tạo ra một môi trường thảo luận tích cực và khuyến khích học sinh tham gia. Việc thiếu kỹ năng này có thể làm giảm hiệu quả của mô hình.

2.2. Khó khăn trong việc khuyến khích học sinh tham gia

Một số học sinh có thể cảm thấy ngại ngùng khi tham gia thảo luận nhóm. Điều này có thể dẫn đến việc họ không chia sẻ ý kiến của mình, làm giảm tính hiệu quả của mô hình. Giáo viên cần có những biện pháp khuyến khích học sinh tham gia tích cực hơn.

III. Phương pháp triển khai mô hình vòng tròn thảo luận hiệu quả

Để triển khai mô hình vòng tròn thảo luận một cách hiệu quả trong dạy học văn nghị luận, giáo viên cần có kế hoạch rõ ràng. Việc thiết kế các hoạt động thảo luận phù hợp với nội dung bài học là rất quan trọng. Giáo viên cũng nên chuẩn bị các câu hỏi mở để kích thích sự tham gia của học sinh.

3.1. Thiết kế hoạt động thảo luận phù hợp

Giáo viên cần thiết kế các hoạt động thảo luận liên quan đến nội dung bài học. Các câu hỏi mở sẽ giúp học sinh dễ dàng tham gia và chia sẻ ý kiến của mình. Việc này không chỉ giúp học sinh hiểu bài tốt hơn mà còn phát triển kỹ năng tư duy phản biện.

3.2. Sử dụng công nghệ hỗ trợ thảo luận

Sử dụng công nghệ như bảng trực tuyến hoặc ứng dụng thảo luận có thể giúp học sinh tham gia thảo luận một cách dễ dàng hơn. Công nghệ cũng giúp giáo viên theo dõi và đánh giá sự tham gia của học sinh trong quá trình thảo luận.

IV. Ứng dụng thực tiễn của mô hình trong dạy học văn nghị luận

Mô hình vòng tròn thảo luận đã được áp dụng thành công trong nhiều lớp học văn nghị luận. Các nghiên cứu cho thấy rằng học sinh tham gia vào mô hình này có khả năng phân tích và lập luận tốt hơn. Họ cũng có xu hướng tham gia tích cực hơn vào các hoạt động học tập khác.

4.1. Kết quả nghiên cứu về hiệu quả mô hình

Nghiên cứu cho thấy rằng học sinh tham gia vào mô hình vòng tròn thảo luận có sự cải thiện rõ rệt trong khả năng lập luận và phân tích văn bản. Họ cũng thể hiện sự tự tin hơn khi trình bày ý kiến của mình trước lớp.

4.2. Ví dụ thực tiễn từ các lớp học

Nhiều giáo viên đã chia sẻ rằng việc áp dụng mô hình vòng tròn thảo luận đã giúp học sinh của họ trở nên chủ động hơn trong việc học. Học sinh không chỉ học hỏi từ giáo viên mà còn từ bạn bè, tạo ra một môi trường học tập tích cực.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của mô hình

Mô hình vòng tròn thảo luận có tiềm năng lớn trong việc cải thiện chất lượng dạy học văn nghị luận. Việc áp dụng mô hình này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng tư duy mà còn tạo ra một môi trường học tập tích cực. Trong tương lai, cần có nhiều nghiên cứu hơn để tối ưu hóa việc áp dụng mô hình này trong các lớp học.

5.1. Tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học

Đổi mới phương pháp dạy học là cần thiết để đáp ứng yêu cầu giáo dục hiện đại. Mô hình vòng tròn thảo luận là một trong những phương pháp hiệu quả giúp học sinh phát triển toàn diện.

5.2. Hướng phát triển mô hình trong tương lai

Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển mô hình vòng tròn thảo luận để phù hợp hơn với nhu cầu học tập của học sinh. Việc kết hợp công nghệ và các phương pháp dạy học hiện đại sẽ giúp nâng cao hiệu quả của mô hình này.