Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với khu vực và thế giới, đặc biệt sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), thị trường bảo hiểm phi nhân thọ đã chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng. Cụ thể, doanh thu bảo hiểm gốc của Việt Nam đạt 32.000 tỷ đồng năm 2015, tăng 14% so với năm 2014; năm 2016 đạt 37.125 tỷ đồng, tăng 17%; và năm 2017 đạt 40.561 tỷ đồng, tăng 9,25% so với năm trước. Tuy nhiên, thị trường vẫn tồn tại nhiều thách thức như cạnh tranh gay gắt, tỷ lệ bồi thường cao và trích lập dự phòng chưa đủ. Trong bối cảnh đó, việc áp dụng các công cụ marketing mix hiệu quả trở thành yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp bảo hiểm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Luận văn tập trung nghiên cứu việc áp dụng marketing mix trong hoạt động kinh doanh của Công ty Bảo hiểm BIDV Bắc Trung Bộ tại Thanh Hóa trong giai đoạn 2016-2018. Mục tiêu chính là đánh giá thực trạng áp dụng các chính sách sản phẩm, giá cả, phân phối và xúc tiến bán hàng, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh và khả năng cạnh tranh của công ty trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ khu vực Bắc Trung Bộ. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp bảo hiểm thích ứng với môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh và đa dạng hóa nhu cầu khách hàng.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm hoạt động marketing mix của Công ty Bảo hiểm BIDV Bắc Trung Bộ tại tỉnh Thanh Hóa, với dữ liệu thu thập từ năm 2016 đến 2018. Nghiên cứu sử dụng số liệu sơ cấp từ khảo sát 139 khách hàng và số liệu thứ cấp từ báo cáo kinh doanh của công ty, nhằm đảm bảo tính khách quan và toàn diện trong phân tích.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên khung lý thuyết marketing mix 4P gồm: Sản phẩm (Product), Giá cả (Price), Phân phối (Place) và Xúc tiến bán hàng (Promotion). Đây là mô hình cơ bản và phổ biến trong quản trị marketing, giúp doanh nghiệp thiết kế và điều chỉnh các chính sách phù hợp với nhu cầu thị trường và khách hàng.

  • Sản phẩm: Đặc trưng của sản phẩm bảo hiểm là vô hình, có tính hiệu quả kéo dài và chu trình kinh doanh ngược. Việc thiết kế sản phẩm cần tập trung vào việc hữu hình hóa lợi ích, đổi mới và đa dạng hóa chủng loại để tăng sức cạnh tranh.
  • Giá cả: Phí bảo hiểm là giá bán sản phẩm, được hình thành từ phí thuần và phụ phí. Chiến lược định giá có thể là cao, thấp hoặc ngang bằng thị trường, tùy thuộc vào mục tiêu và điều kiện thị trường.
  • Phân phối: Bao gồm kênh phân phối trực tiếp và gián tiếp. Kênh trực tiếp giúp tăng cường mối quan hệ với khách hàng, trong khi kênh gián tiếp mở rộng phạm vi tiếp cận thị trường thông qua đại lý và cộng tác viên.
  • Xúc tiến bán hàng: Bao gồm quảng cáo, xúc tiến bán hàng, quan hệ công chúng và marketing trực tiếp nhằm tạo động lực mua hàng và nâng cao nhận thức khách hàng.

Ngoài ra, luận văn còn phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động marketing mix như nguồn nhân lực, tiềm lực tài chính, cơ sở vật chất kỹ thuật, trình độ quản lý, môi trường văn hóa xã hội, chính trị pháp luật, kinh tế công nghệ, cạnh tranh và địa lý sinh thái.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

  • Dữ liệu sơ cấp: Khảo sát 150 khách hàng sử dụng sản phẩm của Công ty Bảo hiểm BIDV Bắc Trung Bộ tại Thanh Hóa trong tháng 9-10/2019. Sau khi làm sạch, 139 bảng câu hỏi hợp lệ được phân tích. Mẫu được chọn theo phương pháp ngẫu nhiên nhằm đảm bảo tính đại diện.
  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo tổng kết hàng năm của công ty, các bài viết khoa học và tài liệu chuyên ngành liên quan.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Thống kê mô tả: Phân tích đặc trưng lượng như quy mô, cơ cấu, giá trị trung bình liên quan đến các công cụ marketing mix.
  • So sánh phân tích: So sánh dữ liệu theo thời gian (2016-2018) để đánh giá sự biến động và hiệu quả áp dụng marketing mix.
  • Phần mềm SPSS được sử dụng để xử lý và phân tích số liệu khảo sát, đảm bảo độ chính xác và khách quan.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2019, tập trung phân tích dữ liệu giai đoạn 2016-2018, nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chính sách sản phẩm: Công ty đã đa dạng hóa các loại hình bảo hiểm như bảo hiểm sức khỏe, tài sản, xe cơ giới, với doanh thu bảo hiểm gốc tại Thanh Hóa tăng từ khoảng 70 tỷ đồng năm 2016 lên trên 86,7 tỷ đồng năm 2018, tương ứng mức tăng khoảng 24%. Sản phẩm được thiết kế phù hợp với nhu cầu khách hàng địa phương, tuy nhiên vẫn còn hạn chế trong việc đổi mới và hữu hình hóa lợi ích sản phẩm.

  2. Chính sách giá cả: Công ty áp dụng chiến lược định phí ngang bằng thị trường, giúp duy trì lợi nhuận ổn định với lợi nhuận gần 3 tỷ đồng năm 2018. Tuy nhiên, khảo sát cho thấy khoảng 30% khách hàng đánh giá giá cả chưa thực sự cạnh tranh so với các đối thủ trong khu vực.

  3. Chính sách phân phối: Mạng lưới phân phối gồm hơn 50 đại lý và cộng tác viên tại Thanh Hóa, giúp mở rộng thị trường và tăng doanh thu qua các kênh phân phối. Doanh thu qua kênh đại lý tăng trung bình 15% mỗi năm trong giai đoạn nghiên cứu. Tuy nhiên, công tác quản lý và kiểm soát đại lý còn chưa chặt chẽ, ảnh hưởng đến hiệu quả phân phối.

  4. Chính sách xúc tiến bán hàng: Công ty triển khai các hoạt động quảng cáo, khuyến mãi và quan hệ công chúng nhằm tăng nhận diện thương hiệu. Khoảng 65% khách hàng khảo sát cho biết họ biết đến công ty qua các chương trình xúc tiến. Tuy nhiên, chi phí cho quảng cáo chiếm tỷ lệ cao trong tổng chi phí marketing, trong khi hiệu quả chưa được tối ưu.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy việc áp dụng marketing mix đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh doanh của Công ty Bảo hiểm BIDV Bắc Trung Bộ tại Thanh Hóa. Sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận phản ánh hiệu quả của các chính sách sản phẩm và phân phối. Tuy nhiên, mức độ hài lòng về giá cả và xúc tiến bán hàng còn hạn chế, cho thấy cần có sự điều chỉnh chiến lược để tăng sức cạnh tranh.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành bảo hiểm phi nhân thọ, kết quả tương đồng với xu hướng tập trung vào đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng kênh phân phối. Tuy nhiên, điểm khác biệt là công ty cần tăng cường đổi mới sản phẩm và tối ưu hóa chi phí xúc tiến để nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu theo năm, bảng phân tích mức độ hài lòng khách hàng về các chính sách marketing mix, và sơ đồ mạng lưới phân phối đại lý tại Thanh Hóa để minh họa rõ nét hơn các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đổi mới và đa dạng hóa sản phẩm: Tăng cường nghiên cứu và phát triển sản phẩm bảo hiểm mới phù hợp với nhu cầu đa dạng của khách hàng tại Thanh Hóa, đặc biệt các sản phẩm có tính hữu hình cao và lợi ích rõ ràng. Thời gian thực hiện: 12-18 tháng. Chủ thể: Phòng Nghiệp vụ phối hợp Phòng Kinh doanh.

  2. Điều chỉnh chính sách giá: Áp dụng chiến lược giá linh hoạt, kết hợp định giá cạnh tranh và phân hóa phí bảo hiểm theo nhóm khách hàng để tăng sức hấp dẫn và khả năng tiếp cận. Thời gian: 6-12 tháng. Chủ thể: Ban Giám đốc và Phòng Kế toán.

  3. Tăng cường quản lý kênh phân phối: Xây dựng hệ thống quản lý đại lý chặt chẽ hơn, đào tạo nâng cao năng lực đại lý và cộng tác viên, đồng thời phát triển kênh phân phối trực tuyến để mở rộng thị trường. Thời gian: 12 tháng. Chủ thể: Phòng Kinh doanh và Phòng Hành chính.

  4. Tối ưu hóa hoạt động xúc tiến bán hàng: Đa dạng hóa các hình thức quảng cáo, tập trung vào marketing số và marketing trực tiếp để giảm chi phí và tăng hiệu quả tiếp cận khách hàng. Thời gian: 6-12 tháng. Chủ thể: Phòng Marketing và Phòng Kinh doanh.

  5. Đào tạo nguồn nhân lực: Nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng marketing cho cán bộ, nhân viên nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh doanh trong môi trường cạnh tranh. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Ban Giám đốc phối hợp Phòng Nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Công ty Bảo hiểm BIDV Bắc Trung Bộ: Nhận diện điểm mạnh, điểm yếu trong hoạt động marketing mix để điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh.

  2. Các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ khác tại khu vực Bắc Trung Bộ: Tham khảo mô hình áp dụng marketing mix và các giải pháp thực tiễn để cải thiện hoạt động kinh doanh và phát triển thị trường.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Quản trị Kinh doanh, Marketing: Tài liệu tham khảo thực tiễn về ứng dụng marketing mix trong lĩnh vực bảo hiểm, giúp hiểu rõ hơn về các công cụ marketing trong môi trường cạnh tranh.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Cung cấp thông tin về thực trạng và giải pháp phát triển thị trường bảo hiểm phi nhân thọ, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Marketing mix là gì và tại sao quan trọng trong kinh doanh bảo hiểm?
    Marketing mix là tập hợp các công cụ marketing gồm sản phẩm, giá cả, phân phối và xúc tiến bán hàng. Trong bảo hiểm, marketing mix giúp doanh nghiệp thiết kế sản phẩm phù hợp, định giá cạnh tranh, mở rộng kênh phân phối và tăng cường quảng bá, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh và khả năng cạnh tranh.

  2. Công ty Bảo hiểm BIDV Bắc Trung Bộ đã áp dụng marketing mix như thế nào?
    Công ty đã đa dạng hóa sản phẩm bảo hiểm, áp dụng chiến lược giá ngang bằng thị trường, phát triển mạng lưới đại lý và cộng tác viên rộng khắp, đồng thời triển khai các hoạt động quảng cáo và xúc tiến bán hàng nhằm tăng nhận diện thương hiệu và doanh thu.

  3. Những thách thức chính trong áp dụng marketing mix tại công ty là gì?
    Bao gồm hạn chế trong đổi mới sản phẩm, chi phí quảng cáo cao nhưng hiệu quả chưa tối ưu, quản lý kênh phân phối đại lý chưa chặt chẽ và mức độ hài lòng về giá cả chưa cao, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh trên thị trường.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả marketing mix?
    Đổi mới sản phẩm, điều chỉnh chính sách giá linh hoạt, tăng cường quản lý kênh phân phối, tối ưu hóa hoạt động xúc tiến bán hàng và đào tạo nguồn nhân lực là các giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  5. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của marketing mix trong bảo hiểm?
    Có thể sử dụng các chỉ số như doanh thu, lợi nhuận, mức độ hài lòng khách hàng, tỷ lệ giữ chân khách hàng và thị phần. Ngoài ra, khảo sát ý kiến khách hàng và phân tích dữ liệu bán hàng theo từng công cụ marketing mix giúp đánh giá chính xác hiệu quả.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về marketing mix và áp dụng vào phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh của Công ty Bảo hiểm BIDV Bắc Trung Bộ tại Thanh Hóa giai đoạn 2016-2018.
  • Kết quả nghiên cứu cho thấy marketing mix đóng vai trò quan trọng trong việc tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận của công ty, đồng thời giúp mở rộng thị trường và nâng cao nhận diện thương hiệu.
  • Một số hạn chế như đổi mới sản phẩm chưa kịp thời, chi phí xúc tiến cao và quản lý kênh phân phối còn yếu đã được chỉ ra và đề xuất giải pháp cụ thể.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào đổi mới sản phẩm, điều chỉnh giá, quản lý phân phối, tối ưu xúc tiến và đào tạo nhân lực nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.
  • Đề nghị công ty triển khai các giải pháp trong vòng 12-18 tháng và tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời, góp phần phát triển bền vững trong thị trường bảo hiểm phi nhân thọ.

Hành động tiếp theo là xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai các giải pháp và tổ chức các buổi đào tạo nâng cao nhận thức marketing cho cán bộ nhân viên nhằm đảm bảo thành công của chiến lược marketing mix.