I. Tổng quan nghiên cứu
Nghiên cứu tập trung vào yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C tại TP.HCM. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ di động và thương mại điện tử, việc tìm hiểu các yếu tố tác động đến hành vi người tiêu dùng là cần thiết. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C, từ đó đề xuất chiến lược kinh doanh phù hợp.
1.1 Lý do chọn đề tài
Sự bùng nổ của công nghệ di động và thương mại điện tử đã thay đổi cách thức mua sắm của người tiêu dùng. Tại TP.HCM, tỷ lệ sử dụng điện thoại di động để truy cập internet và mua sắm trực tuyến ngày càng tăng. Tuy nhiên, vẫn tồn tại các rào cản như rủi ro giao dịch, chất lượng sản phẩm, và trải nghiệm người dùng. Nghiên cứu này nhằm khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C, từ đó giúp doanh nghiệp cải thiện chiến lược kinh doanh.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C tại TP.HCM. Cụ thể, nghiên cứu tập trung vào các yếu tố như nhận thức tính hữu dụng, nhận thức tính dễ sử dụng, rủi ro giao dịch, và ảnh hưởng xã hội. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hành vi người tiêu dùng và đề xuất các giải pháp phát triển thương mại di động B2C.
II. Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết nền tảng như Thuyết hành động hợp lý (TRA), Thuyết hành vi dự định (TPB), và Mô hình chấp nhận công nghệ (TAM). Các lý thuyết này giúp giải thích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C. Nghiên cứu cũng tham khảo các mô hình từ các công trình trước đây để xây dựng mô hình nghiên cứu phù hợp với bối cảnh TP.HCM.
2.1 Lý thuyết nền tảng
Thuyết hành động hợp lý (TRA) và Thuyết hành vi dự định (TPB) là hai lý thuyết chính được sử dụng để giải thích hành vi người tiêu dùng. Mô hình chấp nhận công nghệ (TAM) cũng được áp dụng để phân tích nhận thức tính hữu dụng và nhận thức tính dễ sử dụng của người dùng đối với thương mại di động B2C. Các lý thuyết này giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng công nghệ mới.
2.2 Mô hình nghiên cứu đề xuất
Mô hình nghiên cứu đề xuất bao gồm các yếu tố như nhận thức tính hữu dụng, nhận thức tính dễ sử dụng, rủi ro giao dịch, ảnh hưởng xã hội, và mong đợi về giá. Các yếu tố này được đo lường thông qua các thang đo cụ thể và kiểm định bằng phương pháp định lượng. Mô hình này nhằm đánh giá tác động của từng yếu tố đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C tại TP.HCM.
III. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp giữa nghiên cứu định tính và định lượng. Dữ liệu được thu thập thông qua bảng câu hỏi khảo sát và phân tích bằng phần mềm SPSS. Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua thảo luận nhóm để điều chỉnh thang đo, trong khi nghiên cứu định lượng tập trung vào kiểm định mô hình và các giả thuyết nghiên cứu.
3.1 Nghiên cứu định tính
Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua thảo luận nhóm với các đối tượng đã từng sử dụng thương mại di động B2C. Mục tiêu là điều chỉnh và bổ sung các biến quan sát trong thang đo. Kết quả từ nghiên cứu định tính giúp hoàn thiện bảng câu hỏi khảo sát cho nghiên cứu định lượng.
3.2 Nghiên cứu định lượng
Nghiên cứu định lượng sử dụng bảng câu hỏi khảo sát để thu thập dữ liệu từ người tiêu dùng tại TP.HCM. Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm SPSS để kiểm định độ tin cậy của thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA), và kiểm định mô hình hồi quy. Kết quả nghiên cứu định lượng giúp xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C.
IV. Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố như nhận thức tính hữu dụng, nhận thức tính dễ sử dụng, và ảnh hưởng xã hội có tác động tích cực đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C. Trong khi đó, rủi ro giao dịch và mong đợi về giá có tác động tiêu cực. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự khác biệt trong hành vi sử dụng giữa các nhóm tuổi và mức thu nhập khác nhau.
4.1 Phân tích nhân tố khám phá EFA
Phân tích nhân tố khám phá (EFA) được thực hiện để kiểm định cấu trúc của các thang đo. Kết quả cho thấy các thang đo đạt độ tin cậy cao và phù hợp với mô hình nghiên cứu. Các yếu tố như nhận thức tính hữu dụng, nhận thức tính dễ sử dụng, và ảnh hưởng xã hội được xác định là có tác động mạnh đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C.
4.2 Kiểm định mô hình hồi quy
Kiểm định mô hình hồi quy được thực hiện để đánh giá tác động của các yếu tố đến quyết định sử dụng thương mại di động B2C. Kết quả cho thấy nhận thức tính hữu dụng và nhận thức tính dễ sử dụng có tác động tích cực, trong khi rủi ro giao dịch và mong đợi về giá có tác động tiêu cực. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự khác biệt trong hành vi sử dụng giữa nam và nữ.
V. Kết luận và hàm ý quản trị
Nghiên cứu kết luận rằng các yếu tố như nhận thức tính hữu dụng, nhận thức tính dễ sử dụng, và ảnh hưởng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quyết định sử dụng thương mại di động B2C. Các doanh nghiệp cần tập trung cải thiện trải nghiệm người dùng, giảm thiểu rủi ro giao dịch, và tối ưu hóa chiến lược marketing di động để thu hút khách hàng.
5.1 Hàm ý quản trị
Nghiên cứu đề xuất các doanh nghiệp nên tập trung vào việc cải thiện nhận thức tính hữu dụng và nhận thức tính dễ sử dụng của thương mại di động B2C. Đồng thời, cần giảm thiểu rủi ro giao dịch thông qua việc cải thiện công nghệ thanh toán và an ninh thông tin. Các chiến lược marketing di động cũng cần được tối ưu hóa để tăng cường trải nghiệm người dùng.
5.2 Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo
Nghiên cứu có một số hạn chế như phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn tại TP.HCM và mẫu nghiên cứu chưa đại diện cho toàn bộ thị trường. Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi địa lý và tập trung vào các yếu tố mới như công nghệ thanh toán di động và trải nghiệm người dùng trong thương mại di động B2C.
