Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh hậu đại dịch Covid-19, nền kinh tế Việt Nam đang phục hồi nhanh chóng với sự phát triển hiện đại và thông minh trong mọi hoạt động xã hội. Theo báo cáo của ngành, hơn 400 phiếu khảo sát đã được thu thập từ người dân khi thực hiện thủ tục hành chính tại Công an thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2021. Nghiên cứu tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dân đối với thủ tục hành chính tại đây, nhằm nâng cao hiệu quả và tính chuyên nghiệp trong cung cấp dịch vụ công.
Mục tiêu cụ thể của luận văn là xác định các nhân tố tác động đến sự hài lòng của người dân khi làm thủ tục hành chính tại Công an thành phố Thuận An, từ đó đề xuất các giải pháp quản trị nhằm cải thiện chất lượng dịch vụ. Phạm vi nghiên cứu được giới hạn tại khu vực thực hiện thủ tục hành chính của Công an thành phố Thuận An trong vòng 3 tháng cuối năm 2021. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, đáp ứng kỳ vọng của người dân và hỗ trợ công tác cải cách thủ tục hành chính theo định hướng của Chính phủ.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng, trong đó nổi bật là:
Mô hình SERVQUAL của Parasuraman (1988), tập trung vào 5 tiêu chí đánh giá chất lượng dịch vụ gồm: độ tin cậy, khả năng đáp ứng, sự đảm bảo, sự đồng cảm và tính hữu hình. Mô hình này giúp đo lường khoảng cách giữa kỳ vọng và nhận thức của khách hàng về dịch vụ.
Mô hình Nordic (Gronroos, 1984), phân tích chất lượng dịch vụ qua ba thành phần: chất lượng chức năng (quá trình cung cấp dịch vụ), chất lượng kỹ thuật (kết quả dịch vụ) và hình ảnh doanh nghiệp. Mô hình nhấn mạnh vai trò của cảm nhận khách hàng trong đánh giá chất lượng.
Mô hình SERPERF của Cronin và Taylor (1992), tập trung vào 5 thành phần cơ bản của chất lượng dịch vụ: sự tin cậy, tinh thần trách nhiệm, sự đảm bảo, sự đồng cảm và tính hữu hình, được tác giả luận văn cải tiến phù hợp với thực tế nghiên cứu.
Các khái niệm chính được sử dụng bao gồm: thủ tục hành chính, sự hài lòng của người dân, chất lượng dịch vụ hành chính công, cơ chế một cửa, và các yếu tố ảnh hưởng như năng lực cán bộ, thái độ cán bộ, độ tin cậy và quy trình thủ tục.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Phương pháp định tính được áp dụng để tổng hợp cơ sở lý luận và các nghiên cứu liên quan trong và ngoài nước. Phương pháp định lượng được thực hiện thông qua khảo sát trực tiếp và online bằng Google Form, với hơn 400 phiếu khảo sát thu thập từ người dân khi đến làm thủ tục tại Công an thành phố Thuận An.
Mẫu khảo sát được chọn theo phương pháp phi xác suất thuận tiện, phù hợp với điều kiện thực tế. Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS 20, bao gồm kiểm định độ tin cậy Cronbach's alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhân tố độc lập, và phân tích hồi quy đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến sự hài lòng của người dân.
Thời gian nghiên cứu kéo dài trong 3 tháng, từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2021, đảm bảo thu thập dữ liệu đầy đủ và phản ánh chính xác thực trạng dịch vụ hành chính tại địa phương.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Bốn nhân tố độc lập ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dân gồm: độ tin cậy, năng lực của sĩ quan, thái độ của sĩ quan và thủ tục hành chính. Trong đó, độ tin cậy có mức ảnh hưởng cao nhất với hệ số hồi quy beta khoảng 0,35, tiếp theo là năng lực cán bộ (0,28), thái độ cán bộ (0,25) và thủ tục hành chính (0,22).
Mức độ hài lòng chung của người dân đối với dịch vụ hành chính tại Công an thành phố Thuận An đạt khoảng 82%, thể hiện sự đánh giá tích cực về chất lượng dịch vụ. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 18% người dân chưa hoàn toàn hài lòng, chủ yếu do thủ tục hành chính còn phức tạp và thời gian giải quyết chưa tối ưu.
Sự khác biệt về sự hài lòng theo đặc điểm cá nhân: kết quả kiểm định ANOVA cho thấy sự hài lòng không có sự khác biệt đáng kể theo giới tính, nhưng có sự khác biệt theo độ tuổi, trong đó nhóm tuổi trung niên và cao tuổi có mức hài lòng thấp hơn so với nhóm tuổi trẻ.
Tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn đạt 94,74% trong 6 tháng đầu năm 2021, cho thấy hiệu quả trong công tác xử lý thủ tục hành chính, tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số trường hợp trễ hẹn gây ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dân.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính dẫn đến sự hài lòng cao là do cán bộ công an có năng lực chuyên môn tốt, thái độ phục vụ lịch sự và tận tâm, đồng thời quy trình thủ tục được cải tiến theo cơ chế một cửa, giảm bớt các bước phức tạp. Kết quả này tương đồng với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng.
Tuy nhiên, thủ tục hành chính vẫn là điểm hạn chế cần cải thiện, do còn tồn tại các quy định chưa rõ ràng, thiếu minh bạch và thời gian xử lý chưa thực sự nhanh chóng. Việc này cũng được phản ánh qua các ý kiến phản hồi của người dân trong khảo sát.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến sự hài lòng, bảng phân tích hồi quy chi tiết và biểu đồ phân bố mức độ hài lòng theo nhóm tuổi để minh họa rõ nét hơn các phát hiện.
Đề xuất và khuyến nghị
Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Rà soát, cắt giảm các bước không cần thiết, áp dụng công nghệ thông tin để giảm thời gian xử lý hồ sơ, nhằm nâng cao chỉ số giải quyết đúng hạn lên trên 98% trong vòng 1 năm tới. Chủ thể thực hiện là Công an thành phố Thuận An phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông.
Nâng cao năng lực cán bộ công an: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên môn và kỹ năng giao tiếp, phục vụ người dân chuyên nghiệp hơn, tập trung vào cải thiện thái độ phục vụ trong 6 tháng tiếp theo. Chủ thể thực hiện là Ban Giám đốc Công an thành phố.
Tăng cường công khai, minh bạch thông tin thủ tục: Niêm yết đầy đủ, rõ ràng các quy trình, phí lệ phí và thời gian giải quyết tại trụ sở và trên cổng thông tin điện tử, nhằm giảm thiểu phiền hà cho người dân. Thời gian thực hiện trong 3 tháng. Chủ thể thực hiện là bộ phận một cửa và phòng truyền thông.
Xây dựng kênh tiếp nhận và xử lý phản ánh hiệu quả: Thiết lập hệ thống tiếp nhận ý kiến, góp ý của người dân qua nhiều hình thức như trực tiếp, điện thoại, email và mạng xã hội, đảm bảo phản hồi kịp thời trong vòng 48 giờ. Chủ thể thực hiện là bộ phận tiếp nhận và trả kết quả.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Cán bộ, công chức các cơ quan hành chính nhà nước: Nghiên cứu giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dân, từ đó cải thiện chất lượng phục vụ và quy trình làm việc.
Nhà quản lý và hoạch định chính sách: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ công dân.
Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, hành chính công: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu, mô hình lý thuyết và thực tiễn cải cách hành chính tại Việt Nam.
Người dân và tổ chức xã hội quan tâm đến dịch vụ công: Giúp nhận thức rõ hơn về quyền lợi, trách nhiệm và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ hành chính công.
Câu hỏi thường gặp
Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của người dân?
Độ tin cậy của dịch vụ được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng khoảng 35% trong mô hình hồi quy, thể hiện qua việc dịch vụ được thực hiện đúng hẹn và chính xác.Phương pháp chọn mẫu khảo sát như thế nào?
Mẫu khảo sát được chọn theo phương pháp phi xác suất thuận tiện, phù hợp với điều kiện thực tế tại Công an thành phố Thuận An, với hơn 400 phiếu thu thập trong 3 tháng.Có sự khác biệt về sự hài lòng theo nhóm tuổi không?
Có, nhóm tuổi trung niên và cao tuổi có mức độ hài lòng thấp hơn so với nhóm tuổi trẻ, do kỳ vọng và trải nghiệm dịch vụ khác nhau.Công nghệ thông tin được áp dụng như thế nào trong cải cách thủ tục?
Công nghệ được sử dụng để xây dựng hệ thống một cửa điện tử, giúp người dân đăng ký, theo dõi và nhận kết quả trực tuyến, giảm thiểu thời gian và thủ tục giấy tờ.Làm thế nào để tiếp nhận phản hồi của người dân hiệu quả hơn?
Thiết lập đa kênh tiếp nhận ý kiến như hotline, email, mạng xã hội và trực tiếp tại bộ phận một cửa, đồng thời cam kết phản hồi trong vòng 48 giờ để nâng cao sự hài lòng.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định bốn nhân tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dân gồm: độ tin cậy, năng lực cán bộ, thái độ cán bộ và thủ tục hành chính.
- Mức độ hài lòng chung đạt khoảng 82%, phản ánh sự đánh giá tích cực nhưng vẫn còn tiềm năng cải thiện.
- Thủ tục hành chính cần được đơn giản hóa và minh bạch hơn để giảm phiền hà cho người dân.
- Nâng cao năng lực và thái độ phục vụ của cán bộ công an là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng dịch vụ.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện quy trình, nâng cao hiệu quả và sự hài lòng trong vòng 1 năm tới.
Luận văn là tài liệu tham khảo quan trọng cho các cơ quan hành chính, nhà quản lý và nghiên cứu viên trong lĩnh vực cải cách hành chính công. Để tiếp tục phát triển, các bước nghiên cứu tiếp theo nên mở rộng phạm vi khảo sát và ứng dụng công nghệ số trong quản lý thủ tục hành chính. Đề nghị các cơ quan liên quan phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, góp phần xây dựng chính quyền điện tử và phục vụ người dân ngày càng tốt hơn.