Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Sự Phát Triển Danh Tính Giáo Viên Tiếng Anh Của Sinh Viên TESOL Tại Trường Đại Học Công Nghệ TP.HCM

• Tác giả: Le Dinh Ha My
• Người hướng dẫn: Tran Quoc Thao, Ph.
• Trường học: Ho Chi Minh City University of Technology
• Chuyên ngành: English Language
• Đề tài: Factors Affecting TESOL Students’ English Language Teacher Identity Development At Ho Chi Minh City University Of Technology
• Loại tài liệu: master’s thesis
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• CERTIFICATE OF ORIGINALITY
• RETENTION AND USE OF THE THESIS
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• LIST OF ABBREVIATIONS
• 1. CHƯƠNG 1: INTRODUCTION
• 1.1. Background to the study
• 1.2. Statement of problems
• 1.3. Aims and objectives of the study
• 1.4. Scope of the study
• 1.5. Significance of the study
• 1.6. Definition of key terms
• 2. CHƯƠNG 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Language teacher identity
• 2.2. Definitions of LTI
• 2.3. Characteristics of teacher identity
• 2.4. Factors influencing TESOL students’ English LTI development
• 2.4.1. Student teacher-related factors
• 2.4.2. Teacher trainer-related factors
• 2.4.3. Learning context-related factors
• 2.5. Sample and sampling procedures
• 2.6. Semi-structured interview
• 2.7. Data collection procedures
• 2.8. Data analysis procedures
• 2.9. Validity and Reliability
• 4. CHƯƠNG 4: RESULTS AND DISCUSSION
• 4.1. The perception of TESOL students’ English language teacher on developing personal and professional identity
• 4.2. Factors affecting TESOL students’ English LTI development
• 4.2.1. The perception of TESOL students’ English language teacher on developing personal and professional identity
• 4.2.2. The factors that affect the identity development of TESOL students’ English language teacher
• 4.3. Summary of the main findings of the thesis
• 4.4. Implications of the research
• 4.5. Limitation of the research
• 4.6. Recommendations for further research
• APPENDIX B: ORIGINAL QUESTIONNAIRE
• APPENDIX C: INTERVIEW PROTOCOL (English Version)
• APPENDIX D: SAMPLE OF INTERVIEW DATA ANALYSIS

I. Tổng Quan Phát Triển Danh Tính Giáo Viên Tiếng Anh TESOL

Phát triển danh tính giáo viên (LTI) đóng vai trò then chốt trong sự phát triển chuyên môn của người dạy ngôn ngữ. Nghiên cứu này tập trung khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành danh tính giáo viên tiếng Anh của sinh viên TESOL tại HUTECH. Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp khảo sát trên 100 sinh viên và phỏng vấn sâu 20 sinh viên. Dữ liệu định lượng được phân tích bằng SPSS 20.0, dữ liệu định tính được phân tích theo phương pháp phân tích nội dung. Kết quả cho thấy nhận thức của sinh viên về việc phát triển phong cách giảng dạy riêng, trải nghiệm giảng dạy (ELT), thái độ tích cực với nghề và sự tự tin là quan trọng để phát triển bản sắc giáo viên cá nhân. Đồng thời, trải nghiệm, học hỏi và nhận hỗ trợ từ đồng nghiệp, sinh viên, giảng viên và cơ sở vật chất đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng danh tính chuyên môn giáo viên.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Bản Sắc Giáo Viên Tiếng Anh TESOL

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng đào tạo, việc xây dựng bản sắc giáo viên mạnh mẽ cho sinh viên TESOL trở nên vô cùng quan trọng. Sự phát triển nghề nghiệp giáo viên không chỉ dừng lại ở việc nắm vững kiến thức và kỹ năng, mà còn liên quan đến việc hình thành tự nhận thức của giáo viên về vai trò, giá trị và sứ mệnh của mình. Như Norton (1997) đã chỉ ra, giáo viên cần hiểu mối quan hệ của họ với thế giới, cách mối quan hệ này được xây dựng theo thời gian và không gian, và cách mọi người hiểu về tiềm năng của họ trong tương lai. Điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường đào tạo TESOL tại HUTECH, nơi sinh viên đến từ nhiều nền văn hóa và có những kỳ vọng khác nhau về nghề nghiệp.

1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Về Yếu Tố Ảnh Hưởng tại HUTECH

Nghiên cứu này tập trung vào hai mục tiêu chính: (1) Khảo sát nhận thức của sinh viên TESOL về danh tính giáo viên tiếng Anh; (2) Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển danh tính chuyên môn giáo viên của sinh viên tại HUTECH. Việc xác định rõ các yếu tố này sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chương trình đào tạo giáo viên tiếng Anh hiệu quả hơn, giúp sinh viên phát triển toàn diện cả về kiến thức, kỹ năng và bản sắc nghề nghiệp. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong khuôn khổ chương trình TESOL tại HUTECH, không bao gồm các chuyên ngành tiếng Anh khác.

II. Thách Thức Phát Triển Danh Tính Giáo Viên Trong Đào Tạo TESOL

Mặc dù chương trình đào tạo TESOL tại HUTECH đã cung cấp nền tảng kiến thức và kỹ năng sư phạm cơ bản, sinh viên vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong việc hình thành danh tính giáo viên vững chắc. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự thiếu hụt về kinh nghiệm thực tế. Theo nghiên cứu của Lê Văn Canh (2013), kinh nghiệm thực tập đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành danh tính chuyên môn giáo viên. Tuy nhiên, thời gian thực tập thường bị hạn chế, không đủ để sinh viên làm quen với các tình huống sư phạm thực tế và xây dựng khả năng sư phạm. Hơn nữa, sinh viên thường gặp khó khăn trong việc kết nối giữa lý thuyết được học trên lớp và thực tiễn giảng dạy, dẫn đến sự mơ hồ về vai trò và trách nhiệm của người giáo viên tiếng Anh.

2.1. Thiếu Kinh Nghiệm Thực Tế Ảnh Hưởng Đến Sinh Viên TESOL

Chương trình đào tạo TESOL thường tập trung vào cung cấp kiến thức lý thuyết và kỹ năng sư phạm, nhưng lại thiếu cơ hội cho sinh viên trải nghiệm thực tế giảng dạy. Thời gian thực tập thường ngắn và môi trường thực tập không phải lúc nào cũng lý tưởng. Điều này khiến sinh viên gặp khó khăn trong việc áp dụng những gì đã học vào thực tế, cũng như xây dựng sự tự tin và khả năng giao tiếp trong môi trường lớp học. Sự thiếu hụt kinh nghiệm thực tế cũng ảnh hưởng đến khả năng tự nhận thức của giáo viên, khiến họ khó xác định được điểm mạnh, điểm yếu và phong cách giảng dạy phù hợp.

2.2. Khoảng Cách Giữa Lý Thuyết Và Thực Tiễn Trong Đào Tạo

Một trong những thách thức lớn nhất trong đào tạo giáo viên tiếng Anh là khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn. Sinh viên thường được trang bị những kiến thức sư phạm hiện đại, nhưng lại gặp khó khăn trong việc áp dụng chúng vào môi trường lớp học cụ thể, nơi có những đặc điểm riêng về học sinh, cơ sở vật chất và văn hóa. Khoảng cách này có thể khiến sinh viên cảm thấy bối rối, mất phương hướng và nghi ngờ về khả năng của mình. Việc thu hẹp khoảng cách giữa lý thuyết và thực tiễn đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa giảng dạy lý thuyết, thực hành và phản ánh kinh nghiệm.

2.3. Chưa Nhận Thức Rõ Vai Trò Của Giáo Viên Tiếng Anh

Sinh viên TESOL đôi khi chưa nhận thức đầy đủ về vai trò đa dạng của một giáo viên tiếng Anh hiện đại. Họ có thể nhìn nhận vai trò này một cách hạn hẹp, chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức ngôn ngữ mà bỏ qua các khía cạnh khác như tạo động lực học tập, xây dựng mối quan hệ tích cực với học sinh, và phát triển các kỹ năng mềm cần thiết cho công việc. Điều này có thể dẫn đến sự thiếu tự tin, thiếu linh hoạt và thiếu sáng tạo trong quá trình giảng dạy. Cần thiết phải mở rộng nhận thức của sinh viên về vai trò của giáo viên tiếng Anh thông qua các hoạt động trải nghiệm, quan sát và phản ánh.

III. Giải Pháp Yếu Tố Học Viên Tác Động Danh Tính Giáo Viên

Nghiên cứu chỉ ra rằng các yếu tố liên quan đến sinh viên (student-teacher related factors) có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến sự phát triển danh tính giáo viên tiếng Anh của sinh viên TESOL tại HUTECH. Cụ thể, thái độ tích cực của sinh viên đối với việc học tiếng Anh, sự tương tác giữa giáo viên và sinh viên, và khả năng tạo động lực học tập cho sinh viên đều đóng vai trò quan trọng. Để phát triển danh tính chuyên môn giáo viên, sinh viên cần chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với học sinh, tìm hiểu tâm lý học sinh, và áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp với nhu cầu và trình độ của học sinh.

3.1. Xây Dựng Mối Quan Hệ Tốt Với Học Sinh Trong Lớp Học

Mối quan hệ tốt giữa giáo viên và học sinh là nền tảng cho một môi trường học tập tích cực và hiệu quả. Giáo viên cần tạo ra một không khí thân thiện, cởi mở, nơi học sinh cảm thấy thoải mái chia sẻ ý kiến, đặt câu hỏi và mắc lỗi. Việc lắng nghe học sinh, tôn trọng sự khác biệt và khuyến khích sự hợp tác cũng là những yếu tố quan trọng để xây dựng mối quan hệ tốt. Khi học sinh cảm thấy được quan tâm và thấu hiểu, họ sẽ có động lực học tập cao hơn và dễ dàng tiếp thu kiến thức hơn. Mối quan hệ tốt với học sinh còn giúp giáo viên hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của học sinh, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp.

3.2. Tạo Động Lực Học Tập Cho Học Sinh Hiệu Quả

Động lực học tập là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của học sinh. Giáo viên có vai trò quan trọng trong việc khơi gợi và duy trì động lực học tập cho học sinh. Điều này có thể được thực hiện thông qua nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như tạo ra các bài học thú vị và hấp dẫn, sử dụng các phương pháp giảng dạy đa dạng, khuyến khích sự tham gia của học sinh vào các hoạt động trên lớp, và cung cấp phản hồi tích cực và xây dựng. Giáo viên cũng cần giúp học sinh nhận ra giá trị của việc học tiếng Anh và kết nối kiến thức với cuộc sống thực tế. Khi học sinh cảm thấy việc học có ý nghĩa và liên quan đến bản thân, họ sẽ có động lực học tập cao hơn và nỗ lực hơn để đạt được mục tiêu.

IV. Giải Pháp Tác Động Từ Giảng Viên Đến Bản Sắc Giáo Viên

Ngoài các yếu tố liên quan đến sinh viên, các yếu tố liên quan đến giảng viên cũng có vai trò quan trọng trong việc phát triển danh tính giáo viên tiếng Anh. Vai trò của người hướng dẫn trong việc cung cấp kiến thức chuyên môn, hỗ trợ kỹ năng sư phạm và định hướng nghề nghiệp là không thể phủ nhận. Giảng viên cần tạo ra một môi trường học tập cởi mở, khuyến khích sinh viên đặt câu hỏi, thảo luận và phản biện. Việc chia sẻ kinh nghiệm thực tế giảng dạy, cung cấp phản hồi xây dựng và đánh giá năng lực giáo viên một cách khách quan cũng giúp sinh viên phát triển sự tự tin và tính chuyên nghiệp.

4.1. Nâng Cao Chất Lượng Hướng Dẫn Từ Giảng Viên HUTECH

Giảng viên cần đóng vai trò là người hướng dẫn, cố vấn và người truyền cảm hứng cho sinh viên. Họ cần cung cấp kiến thức chuyên môn sâu rộng, hỗ trợ kỹ năng sư phạm thực tế và định hướng nghề nghiệp rõ ràng. Việc chia sẻ kinh nghiệm thực tế giảng dạy, kể cả những thành công và thất bại, giúp sinh viên có cái nhìn thực tế hơn về nghề nghiệp. Giảng viên cũng cần khuyến khích sự sáng tạo, độc lập tư duy và tinh thần tự học của sinh viên. Việc xây dựng mối quan hệ tốt giữa giảng viên và sinh viên là chìa khóa để tạo ra một môi trường học tập tích cực và hỗ trợ.

4.2. Phản Hồi Xây Dựng và Đánh Giá Khách Quan Kỹ Năng

Phản hồi xây dựng và đánh giá năng lực giáo viên khách quan là yếu tố quan trọng để giúp sinh viên nhận ra điểm mạnh, điểm yếu và tiến bộ của mình. Phản hồi cần được cung cấp một cách kịp thời, cụ thể và mang tính xây dựng, tập trung vào những hành vi và kỹ năng cụ thể. Đánh giá cần dựa trên các tiêu chí rõ ràng và minh bạch, và được thực hiện bởi nhiều người khác nhau, bao gồm giảng viên, đồng nghiệp và học sinh. Việc khuyến khích sinh viên tự đánh giá bản thân cũng là một cách hiệu quả để nâng cao nhận thức về bản thân và phát triển khả năng tự học.

V. Ứng Dụng Môi Trường Học Tập Tác Động Danh Tính Giáo Viên

Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường học tập trong việc phát triển danh tính giáo viên. Môi trường học tập tích cực, hỗ trợ và khuyến khích sự hợp tác giữa sinh viên, giảng viên và đồng nghiệp đóng vai trò quan trọng. Cơ sở vật chất hiện đại, công nghệ trong giảng dạy tiên tiến và chương trình đào tạo TESOL được thiết kế khoa học cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên phát triển danh tính chuyên môn giáo viên. Hội nhập quốc tế thông qua các chương trình trao đổi sinh viên và giảng viên cũng giúp sinh viên mở rộng tầm nhìn và tiếp cận với các phương pháp giảng dạy tiên tiến.

5.1. Tạo Môi Trường Học Tập Hợp Tác và Tích Cực

Một môi trường học tập hợp tác và tích cực tạo điều kiện cho sinh viên chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau và xây dựng mối quan hệ đồng nghiệp. Giảng viên cần khuyến khích sự hợp tác giữa sinh viên trong các dự án, bài tập nhóm và các hoạt động trên lớp. Việc tạo ra các diễn đàn thảo luận trực tuyến và offline cũng giúp sinh viên kết nối với nhau và chia sẻ thông tin, ý tưởng. Một môi trường học tập tích cực còn là nơi sinh viên cảm thấy được tôn trọng, khuyến khích và hỗ trợ, giúp họ tự tin hơn vào khả năng của mình.

5.2. Tận Dụng Cơ Sở Vật Chất Công Nghệ Trong Đào Tạo

Cơ sở vật chất hiện đại và công nghệ trong giảng dạy tiên tiến là công cụ hỗ trợ đắc lực cho quá trình đào tạo giáo viên tiếng Anh. Việc sử dụng các phần mềm, ứng dụng và thiết bị công nghệ trong lớp học giúp bài giảng trở nên sinh động, hấp dẫn và tương tác hơn. Sinh viên cần được đào tạo về cách sử dụng các công cụ công nghệ một cách hiệu quả để nâng cao chất lượng giảng dạy. Việc tiếp cận với các nguồn tài liệu trực tuyến, thư viện điện tử và các khóa học trực tuyến cũng giúp sinh viên mở rộng kiến thức và kỹ năng của mình.

VI. Kết Luận Hướng Phát Triển Bản Sắc Giáo Viên Tiếng Anh TESOL

Nghiên cứu đã xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển danh tính giáo viên tiếng Anh của sinh viên TESOL tại HUTECH. Kết quả cho thấy cả yếu tố chủ quan (liên quan đến sinh viên) và yếu tố khách quan (liên quan đến giảng viên và môi trường học tập) đều đóng vai trò quan trọng. Để nâng cao hiệu quả đào tạo giáo viên tiếng Anh, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giảng viên và sinh viên trong việc tạo ra một môi trường học tập tích cực, hỗ trợ và khuyến khích sự phát triển bản thân giáo viên. Nghiên cứu này có thể được sử dụng làm cơ sở để xây dựng các chương trình đào tạo TESOL phù hợp hơn với nhu cầu thực tế của thị trường lao động.

6.1. Ứng Dụng Nghiên Cứu Vào Chương Trình Đào Tạo HUTECH

Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để điều chỉnh và cải thiện chương trình đào tạo TESOL tại HUTECH. Cần chú trọng hơn đến việc cung cấp kinh nghiệm thực tế giảng dạy cho sinh viên, chẳng hạn như tăng thời gian thực tập, tạo cơ hội cho sinh viên tham gia các dự án giảng dạy thực tế, và mời các giáo viên kinh nghiệm đến chia sẻ kinh nghiệm. Cần khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ chuyên môn và các hoạt động hội nhập quốc tế để mở rộng tầm nhìn và xây dựng mạng lưới quan hệ.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Bản Sắc Giáo Viên

Nghiên cứu này có một số hạn chế, chẳng hạn như chỉ tập trung vào một trường đại học cụ thể và sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng. Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu, sử dụng các phương pháp nghiên cứu khác nhau, và tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng khác, chẳng hạn như ảnh hưởng văn hóa, kỳ vọng của xã hội và sự đam mê nghề nghiệp. Việc nghiên cứu sâu hơn về quá trình hình thành và phát triển danh tính giáo viên là rất quan trọng để nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên tiếng Anh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội.

Tổng quan nghiên cứu

Phát triển bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh (Language Teacher Identity - LTI) đóng vai trò then chốt trong sự nghiệp và hiệu quả giảng dạy của giáo viên ngoại ngữ. Tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh đào tạo TESOL (Teaching English to Speakers of Other Languages) tại Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (HUTECH), việc hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh là rất cần thiết. Nghiên cứu được thực hiện với 100 sinh viên TESOL tham gia khảo sát và 20 sinh viên tham gia phỏng vấn bán cấu trúc nhằm khám phá nhận thức của sinh viên về bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh cũng như các yếu tố tác động đến quá trình phát triển này.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là: (1) điều tra nhận thức của sinh viên TESOL về bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh; (2) xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển bản sắc nghề nghiệp này. Nghiên cứu được tiến hành trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 9 năm 2021 tại HUTECH, quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh. Kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần làm rõ vai trò của các yếu tố cá nhân, người hướng dẫn và môi trường học tập trong việc hình thành bản sắc nghề nghiệp mà còn cung cấp cơ sở để cải tiến chương trình đào tạo và hỗ trợ sinh viên phát triển toàn diện hơn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai khía cạnh chính của bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh: bản sắc cá nhân và bản sắc chuyên nghiệp. Bản sắc cá nhân được hiểu là nhận thức về bản thân, phong cách giảng dạy riêng biệt và cảm xúc cá nhân trong vai trò giáo viên (Erikson, 1968; Feiman-Nemser & Floden, 1986). Bản sắc chuyên nghiệp liên quan đến niềm tin, giá trị và cam kết nghề nghiệp, được hình thành qua kinh nghiệm thực tiễn và sự tương tác xã hội trong môi trường giáo dục (Beijaard et al., 2000; Sachs, 2005).

Khung lý thuyết cũng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển bản sắc nghề nghiệp gồm: (1) yếu tố liên quan đến sinh viên - giáo viên như nhận thức, động lực và kỹ năng ngôn ngữ; (2) yếu tố liên quan đến người hướng dẫn - giáo viên đào tạo với ảnh hưởng tích cực và tiêu cực; (3) yếu tố liên quan đến môi trường học tập như thực tập giảng dạy, tài liệu học tập, cơ sở vật chất và sự hỗ trợ từ bạn bè (Merc, 2010; Barkhuizen, 2017).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu áp dụng phương pháp hỗn hợp (mixed-method) kết hợp phân tích định lượng và định tính nhằm đảm bảo độ sâu và độ rộng của dữ liệu. Cỡ mẫu gồm 100 sinh viên TESOL được chọn theo phương pháp thuận tiện (convenience sampling) để hoàn thành bảng hỏi, trong đó 58% sinh viên trong độ tuổi 20-22, 83% có kinh nghiệm giảng dạy, chủ yếu là trợ giảng hoặc giáo viên bán thời gian. Bảng hỏi gồm 62 câu, sử dụng thang đo Likert 5 mức độ, được thiết kế dựa trên nghiên cứu trước và điều chỉnh phù hợp với mục tiêu nghiên cứu.

Bên cạnh đó, 20 sinh viên được phỏng vấn bán cấu trúc nhằm khai thác sâu hơn quan điểm và trải nghiệm cá nhân về bản sắc nghề nghiệp. Dữ liệu định lượng được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0, trong khi dữ liệu định tính được phân tích nội dung (content analysis) để rút ra các chủ đề và mô hình liên quan. Quá trình thu thập dữ liệu diễn ra từ tháng 3 đến tháng 9 năm 2021 tại HUTECH, đảm bảo tính hợp pháp và đạo đức nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh: Sinh viên TESOL cho rằng để phát triển bản sắc cá nhân, họ cần xây dựng phong cách giảng dạy riêng, tích lũy kinh nghiệm giảng dạy thực tế, duy trì thái độ tích cực với nghề và tin tưởng vào khả năng bản thân. Về bản sắc chuyên nghiệp, việc trải nghiệm thực tế, học hỏi liên tục và nhận được sự hỗ trợ từ đồng nghiệp, học sinh, người hướng dẫn, tài liệu và cơ sở vật chất là rất quan trọng.

2. Ảnh hưởng của các yếu tố liên quan đến sinh viên - giáo viên: Nhận thức (cognition), động lực (motivation) và kỹ năng ngôn ngữ được xác định là các yếu tố nội tại có tác động tích cực đến sự phát triển bản sắc nghề nghiệp. Ví dụ, 83% sinh viên có kinh nghiệm giảng dạy cho thấy mức độ tự tin và nhận thức nghề nghiệp cao hơn so với nhóm chưa có kinh nghiệm.

3. Ảnh hưởng của người hướng dẫn: Mối quan hệ tích cực với giáo viên hướng dẫn giúp sinh viên giảm căng thẳng, tăng khả năng áp dụng lý thuyết vào thực tiễn và phát triển bản sắc nghề nghiệp. Tuy nhiên, một số trường hợp giáo viên hướng dẫn có thái độ kiểm soát hoặc hạn chế sự sáng tạo của sinh viên gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bản sắc.

4. Ảnh hưởng của môi trường học tập: Thời gian thực tập giảng dạy hạn chế (chỉ 6 tuần) và thiếu hụt tài liệu, cơ sở vật chất ảnh hưởng đến khả năng phát triển bản sắc nghề nghiệp. Hơn 50% sinh viên thực tập với vai trò trợ giảng, điều này hạn chế trải nghiệm thực tế và sự phát triển toàn diện. Sự hỗ trợ từ bạn bè và đồng nghiệp cũng được đánh giá là yếu tố quan trọng giúp sinh viên phát triển kỹ năng và nhận thức nghề nghiệp.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự phát triển bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh là một quá trình phức tạp, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố nội tại và ngoại cảnh. Nhận thức và động lực cá nhân đóng vai trò nền tảng, đồng thời sự hỗ trợ từ người hướng dẫn và môi trường thực tập là điều kiện cần thiết để hình thành bản sắc chuyên nghiệp. So với các nghiên cứu quốc tế, kết quả tương đồng với quan điểm rằng bản sắc nghề nghiệp là sự kết hợp giữa yếu tố cá nhân và xã hội, liên tục được xây dựng và tái cấu trúc qua trải nghiệm (Akkerman & Meijer, 2011; Barkhuizen, 2017).

Việc thời gian thực tập ngắn và vai trò chủ yếu là trợ giảng hạn chế cơ hội trải nghiệm thực tế, điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng thực tập giảng dạy là môi trường quan trọng để phát triển bản sắc nghề nghiệp (Flores & Day, 2006). Ngoài ra, mối quan hệ giữa sinh viên và giáo viên hướng dẫn có thể là con dao hai lưỡi, vừa hỗ trợ vừa có thể kìm hãm sự phát triển nếu không được quản lý tốt. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố và bảng so sánh nhận thức giữa các nhóm sinh viên có và không có kinh nghiệm giảng dạy.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường thời gian và chất lượng thực tập giảng dạy: Mở rộng thời gian thực tập từ 6 tuần lên ít nhất 12 tuần để sinh viên có nhiều cơ hội trải nghiệm thực tế, phát triển kỹ năng và bản sắc nghề nghiệp. Chủ thể thực hiện: Ban đào tạo HUTECH, thời gian thực hiện: 1-2 năm.

2. Đào tạo và nâng cao năng lực giáo viên hướng dẫn: Tổ chức các khóa bồi dưỡng kỹ năng hướng dẫn, giao tiếp và hỗ trợ sinh viên cho giáo viên hướng dẫn nhằm tạo môi trường thực tập tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và phát triển cá nhân. Chủ thể thực hiện: Khoa Ngoại ngữ, thời gian thực hiện: 6-12 tháng.

3. Cải thiện cơ sở vật chất và tài liệu học tập: Đầu tư bổ sung tài liệu giảng dạy, trang thiết bị hỗ trợ thực hành và phòng học hiện đại để nâng cao chất lượng đào tạo và hỗ trợ sinh viên phát triển bản sắc nghề nghiệp. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý trường, thời gian thực hiện: 1 năm.

4. Xây dựng chương trình hỗ trợ đồng đẳng: Tổ chức các nhóm học tập, chia sẻ kinh nghiệm giữa sinh viên TESOL nhằm tăng cường sự hỗ trợ lẫn nhau, phát triển kỹ năng phản biện và nhận thức nghề nghiệp. Chủ thể thực hiện: Hội sinh viên, giảng viên phụ trách, thời gian thực hiện: liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên và cán bộ đào tạo TESOL: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để cải tiến chương trình đào tạo, nâng cao hiệu quả giảng dạy và hỗ trợ sinh viên phát triển bản sắc nghề nghiệp.

2. Sinh viên TESOL và giáo viên thực tập: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển bản sắc nghề nghiệp, từ đó chủ động xây dựng phong cách giảng dạy và phát triển chuyên môn.

3. Nhà quản lý giáo dục và các cơ sở đào tạo ngoại ngữ: Cung cấp dữ liệu thực tiễn để hoạch định chính sách, đầu tư cơ sở vật chất và thiết kế chương trình thực tập phù hợp.

4. Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo giáo viên: Là tài liệu tham khảo quan trọng về khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả liên quan đến bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh trong bối cảnh Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. Bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh là gì?
   Bản sắc nghề nghiệp là cách giáo viên nhận thức về bản thân trong vai trò nghề nghiệp, bao gồm cả bản sắc cá nhân và chuyên nghiệp, được hình thành qua kinh nghiệm, niềm tin và tương tác xã hội.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự phát triển bản sắc nghề nghiệp của sinh viên TESOL?
   Yếu tố liên quan đến sinh viên - giáo viên như nhận thức và động lực có ảnh hưởng mạnh nhất, tiếp theo là sự hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn và môi trường học tập.

3. Thời gian thực tập giảng dạy có ảnh hưởng như thế nào đến bản sắc nghề nghiệp?
   Thời gian thực tập ngắn hạn hạn chế cơ hội trải nghiệm thực tế, làm giảm khả năng phát triển bản sắc nghề nghiệp toàn diện và kỹ năng giảng dạy.

4. Mối quan hệ giữa sinh viên và giáo viên hướng dẫn có vai trò gì?
   Mối quan hệ tích cực giúp sinh viên giảm căng thẳng, tăng khả năng áp dụng lý thuyết vào thực tiễn và phát triển bản sắc nghề nghiệp; ngược lại, mối quan hệ tiêu cực có thể kìm hãm sự phát triển.

5. Làm thế nào để cải thiện quá trình phát triển bản sắc nghề nghiệp cho sinh viên TESOL?
   Cần tăng thời gian thực tập, nâng cao năng lực giáo viên hướng dẫn, cải thiện cơ sở vật chất và xây dựng chương trình hỗ trợ đồng đẳng nhằm tạo môi trường học tập tích cực và hỗ trợ toàn diện.

Kết luận

• Bản sắc nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh bao gồm hai khía cạnh chính: cá nhân và chuyên nghiệp, được hình thành qua nhận thức, kinh nghiệm và tương tác xã hội.
• Các yếu tố ảnh hưởng gồm nhận thức, động lực, kỹ năng ngôn ngữ của sinh viên; ảnh hưởng tích cực và tiêu cực từ giáo viên hướng dẫn; môi trường học tập với thực tập, tài liệu, cơ sở vật chất và bạn bè.
• Thời gian thực tập hạn chế và vai trò chủ yếu là trợ giảng làm giảm cơ hội phát triển bản sắc nghề nghiệp toàn diện.
• Mối quan hệ giữa sinh viên và giáo viên hướng dẫn đóng vai trò then chốt, có thể hỗ trợ hoặc cản trở sự phát triển bản sắc nghề nghiệp.
• Đề xuất tăng thời gian thực tập, nâng cao năng lực giáo viên hướng dẫn, cải thiện cơ sở vật chất và xây dựng chương trình hỗ trợ đồng đẳng nhằm thúc đẩy sự phát triển bản sắc nghề nghiệp cho sinh viên TESOL tại HUTECH.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý và giảng viên tại HUTECH nên xem xét áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao chất lượng đào tạo TESOL, đồng thời sinh viên cần chủ động phát triển bản sắc nghề nghiệp qua thực hành và học hỏi liên tục.