I. Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài
Nhu cầu phát triển nguồn nhân lực có trình độ cao trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ngày càng tăng. Đặc biệt, ngành Hóa học đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển này. Việc bồi dưỡng học sinh giỏi (HSG) Hóa học tại các trường THPT chuyên là một nhiệm vụ thiết yếu. Học liệu điện tử (HLĐT) được xem là một giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Sự phát triển của công nghệ thông tin đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng phương pháp dạy học mới, giúp học sinh tự học và tự đánh giá khả năng của bản thân. Theo tác giả, việc xây dựng một hệ thống bài giảng trên Internet sẽ hỗ trợ học sinh trong việc học tập và ôn luyện kiến thức Hóa học, đặc biệt là phần cấu tạo nguyên tử và hệ thống tuần hoàn hóa học.
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Sự phát triển của công nghệ thông tin đã làm thay đổi cách thức học tập của học sinh. Việc tự học qua mạng và các hệ thống e-learning ngày càng trở nên phổ biến. Học sinh có thể học mọi lúc, mọi nơi, từ đó nâng cao khả năng tự học. Việc bồi dưỡng nhân tài cho đất nước là một trong những chiến lược phát triển quan trọng. Các trường THPT chuyên có trách nhiệm phát hiện và bồi dưỡng nhân tài, từ đó cần thiết phải trang bị cho học sinh kỹ năng tự học và khám phá tri thức. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thiết kế học liệu điện tử có thể nâng cao hiệu quả tự học của học sinh, giúp họ tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
II. Xây dựng học liệu điện tử
Quá trình xây dựng học liệu điện tử cho phần cấu tạo nguyên tử và hệ thống tuần hoàn hóa học cần tuân thủ các nguyên tắc nhất định. Nội dung HLĐT phải đảm bảo tính chính xác, khoa học và đầy đủ. Đặc biệt, việc thiết kế cần chú ý đến tính sư phạm và thẩm mỹ, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và sử dụng. Các phần mềm thiết kế HLĐT cần được lựa chọn kỹ lưỡng để đảm bảo tính tương tác cao. Việc sử dụng HLĐT trong dạy học không chỉ giúp giáo viên tiết kiệm thời gian mà còn tạo điều kiện cho học sinh tự học hiệu quả hơn. Giáo viên cần được đào tạo để sử dụng công nghệ trong giảng dạy, từ đó nâng cao chất lượng dạy học.
2.1. Nguyên tắc xây dựng học liệu điện tử
Nguyên tắc đầu tiên trong việc xây dựng HLĐT là đảm bảo tính định hướng vào việc thực hiện mục tiêu bài giảng. Nội dung HLĐT phải chính xác và khoa học, đồng thời phải dễ hiểu và rõ ràng. Hình thức trình bày cũng cần được chú trọng, với màu sắc và bố cục hợp lý. Phần hướng dẫn sử dụng HLĐT cần dễ hiểu để học sinh có thể tự mình khám phá và học tập. Tính tương tác cao là yếu tố quan trọng giúp học sinh hứng thú hơn trong việc học. Việc thiết kế HLĐT cần phải đảm bảo tính hiệu quả trong việc truyền đạt kiến thức và hỗ trợ học sinh trong quá trình học tập.
III. Thực nghiệm sư phạm
Thực nghiệm sư phạm là bước quan trọng để đánh giá hiệu quả của việc sử dụng học liệu điện tử trong dạy học. Mục đích của thực nghiệm là kiểm tra tính khả thi và hiệu quả của HLĐT trong việc nâng cao chất lượng dạy và học. Đối tượng thực nghiệm bao gồm học sinh và giáo viên tại các trường THPT chuyên. Kết quả thực nghiệm sẽ được phân tích cả về mặt định lượng và định tính, từ đó đưa ra những nhận xét và đánh giá cụ thể về HLĐT. Việc thu thập ý kiến từ giáo viên và học sinh sẽ giúp cải thiện và hoàn thiện HLĐT, đảm bảo đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh.
3.1. Kết quả thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm cho thấy việc sử dụng HLĐT đã giúp học sinh nâng cao khả năng tự học và tự đánh giá. Học sinh cảm thấy hứng thú hơn với môn Hóa học, đặc biệt là phần cấu tạo nguyên tử và hệ thống tuần hoàn hóa học. Giáo viên cũng nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt trong việc tiếp thu kiến thức của học sinh. Các ý kiến phản hồi từ học sinh cho thấy HLĐT đã giúp họ dễ dàng hơn trong việc giải quyết các bài tập và hiểu sâu hơn về lý thuyết. Điều này chứng tỏ rằng HLĐT có giá trị thực tiễn cao trong việc hỗ trợ dạy và học môn Hóa học.
